Modelowanie oparte na

scenariuszach

Halina Tańska

Scenariusze

• Scenariusz jest specyfikacją

zachowania, która wyraża proces jako

sekwencję zdarzeń i operacji.

• Scenariusze występują w dwu

kategoriach:

– scenariusz specyficzny

opisujący

przykładowe oddziaływanie z

pojedynczymi obiektami.

– scenariusz ogólny

opisuje oddziaływanie

w kategoriach typów obiektów.

Scenariusz specyficzny

Sklepik uczelniany „Złoty Pelikan” składa

zamówienie na 90 butelek wody mineralnej

niegazowanej, 80 butelek wody mineralnej

gazowanej i 85 butelek soku pomidorowego. W

magazynie jest dostatecznie dużo wody mineralnej

gazowanej i niegazowanej do realizacji zamówienia,

więc przydziela się je do tego zamówienia. Nie ma

jednak wystarczająco dużo soku pomidorowego, tak

więc wstrzymuje się realizacje zamówienia do

przybycia nowej dostawy. Ponieważ zamówienie na

sok pomidorowy zmniejszy liczbę jego butelek

poniżej wymaganego limitu, zamawia się następną

dostawę u dostawcy Kubuś.

Scenariusz ogólny

Klient składa zamówienie obejmujące pewną liczbę

wierszy, z których każdy zawiera produkt i liczbę

sztuk. Następuje sprawdzenie każdego wiersza, czy

w magazynie jest wystarczająco dużo sztuk

zamawianego towaru. Jeśli tak, to towar przydziela

się do zamówienia. Jeśli nie ma odpowiedniej liczby

sztuk, to realizacja zamówienia jest wstrzymywana

w oczekiwaniu na dostawę brakującego produktu do

magazynu. Jeśli skompletowano wszystkie

zamawiane produkty, to można je wysłać do klienta.

Jeśli realizacja zamówienia spowodowała, że liczba

sztuk jakiegoś produktu spadła poniżej wymaganego

limitu, zamawia się nową dostawę od dostawcy.

Scenariusz specyficzny

Scenariusze specyficzne

są

najprostszym sposobem
komunikowania się z użytkownikami
nie mającymi doświadczenia w
modelowaniu. Takie scenariusze
dotyczą bezpośrednio ich
doświadczeń bez wprowadzania
jakiejkolwiek terminologii.

Analiza zachowania

obiektów

• Jednym z popularnych podejść

formalizujących scenariusze specyficzne jest
analiza zachowania obiektów, AZO (object
behavior analysis, OBA) [Rubin 1992].
Scenariusz jest tu reprezentowany jako tabela
zwana skryptem. Każdy krok scenariusza jest
opisany jednym wierszem tabeli. Każdy wiersz
odnosi się do inicjatora jakiegoś zdarzenia.
Operacja jest procesem wyzwalanym tym
zdarzeniem. Uczestnik jest tym, kto bierze
udział w operacji.

Przykład tabeli skryptu dla scenariusza

specyficznego

Inicjator

Zdarzenie

Uczestnik

Operacja

Sklepik
uczelniany
Sklepik
uczelniany
Sklepik
uczelniany
Sklepik
uczelniany
Zamówienie
#123
Zamówienie
#123
Magazyn

Zamówienie
#123
Zamówienie
#123
Magazyn

Magazyn
Zamówienie
#123
Zamówienie
#123

Składa zamówienie
Zamawia 90 but. wody min.
niegaz
Zamawia 80 but. wody min.
gaz
Zamawia 85 but. soku
pomidor
Sprawdza zapas wody
min.niegaz.
Przydziela wodę NG do
wysłania
Sprawdza przekroczenie limitu

Sprawdza zapas wody
min.gaz. Przydziela wodę G do
wysłania
Sprawdza przekroczenie limitu

Zamawia uzupełnienie wody G
Sprawdza zapas soku pomidor.
Wstrzymaj czekając na
dostawę

Zamówienie
#123
Zamówienie
#123
Zamówienie
#123
Zamówienie
#123
Magazyn
Magazyn
Woda
min.niegaz.

Magazyn
Magazyn
Woda
min.gazowa

Kubuś
Magazyn
Zamówienie
#123

Twórz
Dodaj wiersz
Dodaj wiersz
Dodaj wiersz
Sprawdź zapas
Prześlij towar do
wysłania
Sprawdź przekroczenie
limitu zapasu
Sprawdź zapas
Prześlij towar do
wysłania
Sprawdź przekroczenie
limitu zapasu
Złóż zapotrzebowanie
Sprawdź zapas
Wstrzymaj

Opis dwukolumnowy

• Działanie opisano w terminologii użytkownika po

lewej stronie, a odwzorowanie na model po prawej.

• Warto zwrócić uwagę na metodę odwoływania się do

egzemplarzy typów.

• Wiersz zamówienia [#2, zamówienie: #123,

produkt: woda min.niegaz., ilość 90] odnosi się do

jednego egzemplarza Wiersza zamówienia. #2 daje

mu unikatową nazwę na potrzeby opisu scenariusza.

Każde odwzorowanie i odwzorowany obiekt są

potem wymieniane po kolei. Na przykład

odwzorowanie produktu odwzorowywałoby do

egzemplarza produktu o nazwie woda min.niegaz.

Format dwukolumnowy

Opis

Odwzorowanie

Sklepik uczelniany składa zamówienie na
90 butelek wody min.niegaz., 80 butelek
wody min.gaz i 85 butelek soku pomidor.

Jest dostatecznie dużo wody min.niegaz.

W magazynie jest wystarczająco dużo wody
min.gaz., lecz trzeba jeszcze zamówić
więcej

Składa się zamówienie uzupełnienia wody
min.gaz.
Nie ma wystarczająco dużo soku pomidor.

Zamówienie jest wstrzymane aż do
nadejścia dostawy

Tworzy się nowe zamówienie:
Zamówienie[#123, klient: Sklepik
uczelniany]. Zamówienie ma następujące
pozycje: Wiersz zamówienia [#1,
zamówienie: #123, produkt: woda
min.niegaz, ilość:90], Wiersz zamówienia
[#2, zamówienie: #123, produkt: woda
min.gaz, ilość:80], Wiersz zamówienia [#3,
zamówienie: #123, produkt: sok pomidor.,
ilość:85]
sprawdź w Magazynie pozycję (Wiersz
zamówienia #1). Sprawdzanie daje wynik
pozytywny. Warunek dla Zamów
uzupełnienie (woda min.niegaz) jest
fałszywy.
sprawdź w Magazynie pozycję (Wiersz
zamówienia #2). Sprawdzanie daje wynik
pozytywny. Warunek dla Zamów
uzupełnienie (woda min.gaz) jest
prawdziwy.
Zamów uzupełnienie (woda min.gaz)
sprawdź w magazynie pozycję (Wiersz
zamówienia #3). Sprawdzanie daje wynik
negatywny.
Warunek dla Wyślij towary
(Zamówienie#123) jest fałszywy

Scenariusze ogólne – diagramy

oddziaływania

• Diagram oddziaływania reprezentuje

typy obiektowe biorące udział w
scenariuszu za pomocą pionowych
pasków. Ponieważ scenariusz jest
obiektowy, każda operacja jest
związana z jej konkretnym typem
obiektowym. Strzałki między paskami
wskazują sekwencję operacji, które
mają być wywołane.

sd przygotuj zamówienie

klient

zamówienie

(from Dynamic View)

pozycja

zamówienia

(from Dynamic View)

element z

magazynu

(from Dynamic View)

element

realizowanego

zamówienia

(from Dynamic View)

pozycja dostawy

(from Dynamic View)

przygotuj

przygotuj

sprawdz

usun

stwórz

zamów uzupełnienie

Diagram oddziaływania

Dla wszystkich Pozycji zamówienia

sprawdź stan zapasu danego produktu w
magazynie

jeśli wystarczy to

pobierz podaną liczbę sztuk
stwórz element realizowanego zamówienia
jeśli pobrano poniżej wymaganego limitu to

zamów uzupełnienie towaru

koniec jeśli

koniec jeśli

koniec dla