Ochrona środowiska
Ochrona środowiska
Techniki i technologie w ochronie
Techniki i technologie w ochronie
zasobów wodnych
zasobów wodnych
Techniki i technologie w ochronie
Techniki i technologie w ochronie
zasobów wodnych – budowa cząsteczki
zasobów wodnych – budowa cząsteczki
wody
wody
Techniki i technologie w ochronie
Techniki i technologie w ochronie
zasobów wodnych - Najczęściej spotykane
zasobów wodnych - Najczęściej spotykane
składniki wód naturalnych
składniki wód naturalnych
Domieszki stałe
Domieszki stałe
- glina, piasek, iły,
- glina, piasek, iły,
nierozpuszczone części gleby, humusy,
nierozpuszczone części gleby, humusy,
organiczne odpady (bakterie, pleśń),
organiczne odpady (bakterie, pleśń),
Rozproszone koloidy
Rozproszone koloidy
- krzemiany, SiO
- krzemiany, SiO
2
2
,
,
wodorotlenki glinu, żelaza i manganu,
wodorotlenki glinu, żelaza i manganu,
Techniki i technologie w ochronie
Techniki i technologie w ochronie
zasobów wodnych - Najczęściej spotykane
zasobów wodnych - Najczęściej spotykane
składniki wód naturalnych
składniki wód naturalnych
Zdysocjowane sole
Zdysocjowane sole
- głównie kationy
- głównie kationy
sodu, potasu, wapnia, magnezu, cynku,
sodu, potasu, wapnia, magnezu, cynku,
żelaza i manganu, kation amonowy i
żelaza i manganu, kation amonowy i
wodorowy, w mniejszych ilościach - kationy
wodorowy, w mniejszych ilościach - kationy
metali ciężkich. Spośród anionów są to
metali ciężkich. Spośród anionów są to
zazwyczaj węglany, chlorki, siarczany i
zazwyczaj węglany, chlorki, siarczany i
siarczki oraz fosforany,
siarczki oraz fosforany,
Domieszki gazowe
Domieszki gazowe
- głównie tlen, azot,
- głównie tlen, azot,
dwutlenek i tlenek węgla, amoniak,
dwutlenek i tlenek węgla, amoniak,
siarkowodór, metan i gazy szlachetne.
siarkowodór, metan i gazy szlachetne.
Techniki i technologie w ochronie
Techniki i technologie w ochronie
zasobów wodnych – Sposoby oceny
zasobów wodnych – Sposoby oceny
jakości wody
jakości wody
Analiza fizyczna:
Analiza fizyczna:
Pomiar temperatury;
Pomiar temperatury;
Oznaczenie barwy;
Oznaczenie barwy;
Oznaczenie mętności;
Oznaczenie mętności;
Oznaczenie zapachu i smaku.
Oznaczenie zapachu i smaku.
Techniki i technologie w ochronie
Techniki i technologie w ochronie
zasobów wodnych – Sposoby oceny
zasobów wodnych – Sposoby oceny
jakości wody
jakości wody
Analiza chemiczna:
Analiza chemiczna:
Określenie odczynu pH,
Określenie odczynu pH,
Zbadanie przewodności wody, jej
Zbadanie przewodności wody, jej
twardości
oraz
zawartości
CO
twardości
oraz
zawartości
CO
2
2
i
i
rozpuszczonego tlenu,
rozpuszczonego tlenu,
Oznaczenie metali, w tym metali silnie
Oznaczenie metali, w tym metali silnie
toksycznych w niewielkich ilościach
toksycznych w niewielkich ilościach
(metale ciężkie - Pb, Cd, Hg), przy
(metale ciężkie - Pb, Cd, Hg), przy
użyciu
specjalnej
aparatury
oraz
użyciu
specjalnej
aparatury
oraz
dokładnej mineralizacji próbki.
dokładnej mineralizacji próbki.
Techniki i technologie w ochronie
Techniki i technologie w ochronie
zasobów wodnych – Sposoby oceny
zasobów wodnych – Sposoby oceny
jakości wody
jakości wody
Analiza chemiczna:
Analiza chemiczna:
Określenie
zawartości
związków
Określenie
zawartości
związków
organicznych,
takich
jak:
fenole,
organicznych,
takich
jak:
fenole,
benzeny (silnie kancerogenny benzo- a
benzeny (silnie kancerogenny benzo- a
-piren), pestycydy, detergenty itp. Przy
-piren), pestycydy, detergenty itp. Przy
użyciu
chromatografu
gazowego
i
użyciu
chromatografu
gazowego
i
cieczowego (HPLC).
cieczowego (HPLC).
Badanie bakteriologiczne.
Badanie bakteriologiczne.
Techniki i technologie w ochronie
Techniki i technologie w ochronie
zasobów wodnych – rodzaje oczyszczalni
zasobów wodnych – rodzaje oczyszczalni
ścieków
ścieków
Ze względu na
Ze względu na
przestrzenny zasięg
przestrzenny zasięg
wyróżnia się oczyszczalnie:
wyróżnia się oczyszczalnie:
o
Lokalne,
Lokalne,
obsługujące małe obiekty
obsługujące małe obiekty
przemysłowe
lub
indywidualne
przemysłowe
lub
indywidualne
gospodarstwa i domy;
gospodarstwa i domy;
o
Miejscowe,
Miejscowe,
obsługujące
wioskę,
obsługujące
wioskę,
miasteczko, zakład przemysłowy;
miasteczko, zakład przemysłowy;
o
Centralne,
Centralne,
obsługujące duże miasta i
obsługujące duże miasta i
zakłady;
zakłady;
o
Grupowe
Grupowe
,
,
zbiorczo obsługujące kilka
zbiorczo obsługujące kilka
miast i zakładów.
miast i zakładów.
Techniki i technologie w ochronie
Techniki i technologie w ochronie
zasobów wodnych – rodzaje
zasobów wodnych – rodzaje
oczyszczalni ścieków
oczyszczalni ścieków
Ze względu na
Ze względu na
rodzaje stosowanych
rodzaje stosowanych
procesów obróbki ścieków
procesów obróbki ścieków
oczyszczalnie
oczyszczalnie
dzieli się na:
dzieli się na:
o
Mechaniczne
Mechaniczne
- oczyszczanie ścieków
- oczyszczanie ścieków
zachodzi jedynie w wyniku procesów
zachodzi jedynie w wyniku procesów
fizycznych. W oczyszczalniach tych odbywa
fizycznych. W oczyszczalniach tych odbywa
się
jedynie
cedzenie,
rozdrabnianie,
się
jedynie
cedzenie,
rozdrabnianie,
sedymentacja i filtracja;
sedymentacja i filtracja;
o
Biologiczne
Biologiczne
- oczyszczanie odbywa się
- oczyszczanie odbywa się
na drodze procesów biochemicznych.
na drodze procesów biochemicznych.
Procesy te przebiegają z zastosowaniem
Procesy te przebiegają z zastosowaniem
osadu czynnego lub złóż biologicznych;
osadu czynnego lub złóż biologicznych;
Techniki i technologie w ochronie
Techniki i technologie w ochronie
zasobów wodnych – rodzaje oczyszczalni
zasobów wodnych – rodzaje oczyszczalni
ścieków
ścieków
o
Chemiczne
Chemiczne
- oczyszczanie ścieków
- oczyszczanie ścieków
zachodzi
w
wyniku
procesów
zachodzi
w
wyniku
procesów
chemicznych. Procesy te przyczyniają
chemicznych. Procesy te przyczyniają
się do redukcji ładunku ścieków na
się do redukcji ładunku ścieków na
drodze
utleniania,
redukcji,
drodze
utleniania,
redukcji,
neutralizacji, sorpcji, koagulacji i in.
neutralizacji, sorpcji, koagulacji i in.
o
Hydrobotaniczne
Hydrobotaniczne
- do oczyszczania
- do oczyszczania
wykorzystywane są rośliny pływające.
wykorzystywane są rośliny pływające.
Techniki i technologie w ochronie zasobów
Techniki i technologie w ochronie zasobów
wodnych – rodzaje oczyszczalni ścieków
wodnych – rodzaje oczyszczalni ścieków
Techniki i technologie w ochronie
Techniki i technologie w ochronie
zasobów wodnych – etapy oczyszczania
zasobów wodnych – etapy oczyszczania
ścieków
ścieków
Mechaniczne:
oparte na wykorzystaniu
technologii
rozdrabniania,
cedzenia,
sedymentacji,
filtracji,
wypieniania
i
odwirowania oraz flotacji;
Schemat oczyszczania ścieków
Techniki i technologie w ochronie
Techniki i technologie w ochronie
zasobów wodnych – etapy oczyszczania
zasobów wodnych – etapy oczyszczania
ścieków
ścieków
Biologiczne:
wykorzystujące
odpowiednie
metaboliczne
przemiany
bakterii.
Metody
biologiczne
można
podzielić na:
Naturalne:
prowadzone w warunkach
wytwarzanych przez samą przyrodę lub
nieznacznie
korygowanych
celową
działalnością człowiek – metoda pól
irygacyjnych i pól filtracyjnych;
Sztuczne
:
w
urządzeniach
zaprojektowanych
i
wybudowanych
specjalnie do tego celu – metoda złoża
spłukiwanego i osadu czynnego.
Schemat oczyszczania ścieków
Techniki i technologie w ochronie
Techniki i technologie w ochronie
zasobów wodnych – etapy oczyszczania
zasobów wodnych – etapy oczyszczania
ścieków
ścieków
Chemiczne
: usuwanie fosforu i azotu;
Usuwanie
resztkowych
zanieczyszczeń pozostałych jeszcze w
ściekach
w postaci tzw. związków
refrakcyjnych; etap ten określa się także
mianem
odnowy wody
, gdyż uzyskana
woda może być ponownie wykorzystana
przez ludzi i przemysł.
Schemat oczyszczania ścieków
Techniki i technologie w ochronie
Techniki i technologie w ochronie
zasobów wodnych – uzdatnianie wody
zasobów wodnych – uzdatnianie wody
Uzdatnianie wody
Uzdatnianie wody
Jest
to
zespół
procesów
Jest
to
zespół
procesów
technologicznych,
fizycznych,
technologicznych,
fizycznych,
fizykochemicznych chemicznych mający na
fizykochemicznych chemicznych mający na
celu usunięcie z wody zanieczyszczeń do
celu usunięcie z wody zanieczyszczeń do
poziomu umożliwiającego stosowanie jej
poziomu umożliwiającego stosowanie jej
do
picia
potrzeb
gospodarczych,
do
picia
potrzeb
gospodarczych,
chłodzenia urządzeń ciepłowniczych, w
chłodzenia urządzeń ciepłowniczych, w
procesach przemysłowych, rolnictwie.
procesach przemysłowych, rolnictwie.
Techniki i technologie w ochronie
Techniki i technologie w ochronie
zasobów wodnych – uzdatnianie wody
zasobów wodnych – uzdatnianie wody
Etapy uzdatniania
Etapy uzdatniania
Usuwanie jonów żelaza i manganu
Usuwanie jonów żelaza i manganu
(odżelazianie i odmanganianie) przez
(odżelazianie i odmanganianie) przez
napowietrzanie wody w celu utlenienia
napowietrzanie wody w celu utlenienia
jonów tych metali i wytrącenie ich
jonów tych metali i wytrącenie ich
w postaci wodorotlenków oraz
w postaci wodorotlenków oraz
odfiltrowanie wytrąconych osadów.
odfiltrowanie wytrąconych osadów.
Techniki i technologie w ochronie
Techniki i technologie w ochronie
zasobów wodnych – uzdatnianie wody
zasobów wodnych – uzdatnianie wody
Techniki i technologie w ochronie
Techniki i technologie w ochronie
zasobów wodnych – uzdatnianie wody
zasobów wodnych – uzdatnianie wody
Techniki i technologie w ochronie
Techniki i technologie w ochronie
zasobów wodnych – uzdatnianie wody –
zasobów wodnych – uzdatnianie wody –
instalacja nadmanganianu potasu
instalacja nadmanganianu potasu
Techniki i technologie w ochronie
Techniki i technologie w ochronie
zasobów wodnych – uzdatnianie wody
zasobów wodnych – uzdatnianie wody
Etapy uzdatniania
Etapy uzdatniania
Dezynfekcja,
Dezynfekcja,
czyli usunięcie z wody
czyli usunięcie z wody
bakterii
i innych
mikroorganizmów.
bakterii
i innych
mikroorganizmów.
Przeprowadza się ją najczęściej działając
Przeprowadza się ją najczęściej działając
na wodę gazowym chlorem. Innymi
na wodę gazowym chlorem. Innymi
środkami dezynfekującymi są: podchloryn
środkami dezynfekującymi są: podchloryn
(chloran(I)) sodu, dwutlenek chloru, ozon,
(chloran(I)) sodu, dwutlenek chloru, ozon,
promieniowanie ultrafioletowe.
promieniowanie ultrafioletowe.
Techniki i technologie w ochronie
Techniki i technologie w ochronie
zasobów wodnych – procesy uzdatniania
zasobów wodnych – procesy uzdatniania
Fizyczno – mechaniczne
Fizyczno – mechaniczne
, jak osadzenie,
, jak osadzenie,
filtracja. W procesie tym usuwa się z wody
filtracja. W procesie tym usuwa się z wody
zawieszone w niej ciała przez osadzanie na
zawieszone w niej ciała przez osadzanie na
kratach (przy pozyskiwaniu wody z dna
kratach (przy pozyskiwaniu wody z dna
rzek czy jezior kraty zatrzymują grube
rzek czy jezior kraty zatrzymują grube
zanieczyszczenia, jak liście, gałązki), sitach
zanieczyszczenia, jak liście, gałązki), sitach
(zatrzymują drobniejsze zanieczyszczenia)
(zatrzymują drobniejsze zanieczyszczenia)
bardzo drobne poniżej 1 mm) i filtrach.
bardzo drobne poniżej 1 mm) i filtrach.
Techniki i technologie w ochronie
Techniki i technologie w ochronie
zasobów wodnych – procesy uzdatniania
zasobów wodnych – procesy uzdatniania
Fizyczno – chemiczne
Fizyczno – chemiczne
,
,
jak
jak
koagulacja,
koagulacja,
zmiękczanie,
usuwanie
manganu,
zmiękczanie,
usuwanie
manganu,
odbarwianie, dezynfekcja
odbarwianie, dezynfekcja
. W procesie
. W procesie
koagulacji
wytrącone
zostają
koagulacji
wytrącone
zostają
zanieczyszczenia koloidowe w postaci
zanieczyszczenia koloidowe w postaci
osadów czy kłaczków, które następnie
osadów czy kłaczków, które następnie
można
usunąć
mechanicznie.
Do
można
usunąć
mechanicznie.
Do
koagulacji stosowane są sole żelazowe i
koagulacji stosowane są sole żelazowe i
glinowe, np. siarczan glinu, siarczan
glinowe, np. siarczan glinu, siarczan
żelazowy, chlorek żelazowy.
żelazowy, chlorek żelazowy.
Techniki i technologie w ochronie
Techniki i technologie w ochronie
zasobów wodnych – procesy uzdatniania
zasobów wodnych – procesy uzdatniania
Dezynfekcja.
Dezynfekcja.
Głównym jej zadaniem jest
Głównym jej zadaniem jest
niszczenie mikroorganizmów obecnych w
niszczenie mikroorganizmów obecnych w
wodzie oraz zabezpieczenie wody przed
wodzie oraz zabezpieczenie wody przed
wtórnym (w sieci) rozwojem organizmów
wtórnym (w sieci) rozwojem organizmów
żywych, głównie bakterii. W dezynfekcji
żywych, głównie bakterii. W dezynfekcji
stosuje się metody fizyczne, w których
stosuje się metody fizyczne, w których
wykorzystuje się podgrzewania, działanie
wykorzystuje się podgrzewania, działanie
promieniowaniem
ultrafioletowym
i
promieniowaniem
ultrafioletowym
i
ultradźwiękami.
ultradźwiękami.
Chlorowanie wody pitnej.
Chlorowanie wody pitnej.
Techniki i technologie w ochronie
Techniki i technologie w ochronie
zasobów wodnych – procesy uzdatniania
zasobów wodnych – procesy uzdatniania
Biologiczne filtrowanie na filtrach
Biologiczne filtrowanie na filtrach
powolnych.
powolnych.
Na powierzchni złoża filtru
Na powierzchni złoża filtru
wytwarza się tzw. błona biologiczna
wytwarza się tzw. błona biologiczna
złożona z makro i mikroorganizmów
złożona z makro i mikroorganizmów
(bakterii, pierwotniaków, glonów). W
(bakterii, pierwotniaków, glonów). W
błonie
tej
zachodzą
procesy
błonie
tej
zachodzą
procesy
biochemicznego
utleniania
związków
biochemicznego
utleniania
związków
organicznych znajdujących się w wodzie,
organicznych znajdujących się w wodzie,
dzięki czemu polepszają się parametry
dzięki czemu polepszają się parametry
fizykochemiczne i bakteriologiczne wody.
fizykochemiczne i bakteriologiczne wody.