Język angielski

Język angielski

w pigułce

w pigułce

Weronika Gawrych

Weronika Gawrych

Spis treści

Spis treści

1.

1.

Język angielski- wprowadzenie

Język angielski- wprowadzenie

2.

2.

Alfabet angielski

Alfabet angielski

3.

3.

Samogłoski

Samogłoski

4.

4.

Dwugłoski

Dwugłoski

5.

5.

Gramatyka języka angielskiego

Gramatyka języka angielskiego

6.

6.

Czasy

Czasy

7.

7.

Składnia

Składnia

8.

8.

Wpływ na język polski

Wpływ na język polski

Język angielski-

Język angielski-

wprowadzenie

wprowadzenie

Język angielski

Język angielski

(ang.

(ang.

the English language

the English language

[ði'ɪŋglɪʃ 'læŋgwɪʤ] )

[ði'ɪŋglɪʃ 'læŋgwɪʤ] )

jest językiem urzędowym na terytoriach zależnych Wielkiej Brytanii,

jest językiem urzędowym na terytoriach zależnych Wielkiej Brytanii,

oraz w większości jej byłych kolonii i dominiów, m.in.

oraz w większości jej byłych kolonii i dominiów, m.in.

Irlandii, Kanadzie, RPA, Australii i Nowej Zelandii.

Irlandii, Kanadzie, RPA, Australii i Nowej Zelandii.

W samej Wielkiej Brytanii angielski jest

W samej Wielkiej Brytanii angielski jest

de facto

de facto

językiem

językiem

urzędowym, jednak formalnie państwo to nie posiada żadnego

urzędowym, jednak formalnie państwo to nie posiada żadnego

oficjalnie ustalonego języka urzędowego. Podobna sytuacja jest też

oficjalnie ustalonego języka urzędowego. Podobna sytuacja jest też

w Stanach Zjednoczonych[1

w Stanach Zjednoczonych[1

]

]

. Angielski należy do oficjalnych

. Angielski należy do oficjalnych

języków ONZ, a od XX wieku jest najczęściej używanym językiem w

języków ONZ, a od XX wieku jest najczęściej używanym językiem w

kontaktach międzynarodowych. Niekiedy określany jako pierwszy

kontaktach międzynarodowych. Niekiedy określany jako pierwszy

uniwersalny język ludzkości.

uniwersalny język ludzkości.

Język angielski

Język angielski

jest bardzo mocno zróżnicowany geograficznie.

jest bardzo mocno zróżnicowany geograficznie.

Dialekty różnią się fonetyką, słownictwem i do pewnego stopnia

Dialekty różnią się fonetyką, słownictwem i do pewnego stopnia

gramatyką. Warto zauważyć, iż pomimo tego, że język angielski jest

gramatyką. Warto zauważyć, iż pomimo tego, że język angielski jest

obecnie źródłem zapożyczeń na prawie całym świecie, to przez całą

obecnie źródłem zapożyczeń na prawie całym świecie, to przez całą

swą historię to angielszczyzna tworzona była poprzez wpływ innych

swą historię to angielszczyzna tworzona była poprzez wpływ innych

języków. Obecnie trend ten został przyhamowany ale wciąż stanowi

języków. Obecnie trend ten został przyhamowany ale wciąż stanowi

istotny czynnik rozwoju języka.

istotny czynnik rozwoju języka.

Alfabet angielski

Alfabet angielski

Alfabet angielski

Alfabet angielski

jest obecnie tożsamy z alfabetem łacińskim i

jest obecnie tożsamy z alfabetem łacińskim i

składa się z dwudziestu sześciu liter:

składa się z dwudziestu sześciu liter:

A

A

B

B

C

C

D

D

E

E

F

F

G

G

H

H

I

I

J

J

K

K

L

L

M

M

N

N

O

O

P

P

Q

Q

R

R

S

S

T

T

U

U

V

V

W

W

X

X

Y

Y

Z

Z

a

a

b

b

c

c

d

d

e

e

f

f

g

g

h

h

i

i

j

j

k

k

l

l

m

m

n

n

o

o

p

p

q

q

r

r

s

s

t

t

u

u

v

v

w

w

x

x

y

y

z

z

Pisownia angielska

Pisownia angielska

, w szczególności pisownia samogłosek, jest bardzo

, w szczególności pisownia samogłosek, jest bardzo

nieregularna. Dodatkowo występuje duże geograficzne zróżnicowanie

nieregularna. Dodatkowo występuje duże geograficzne zróżnicowanie

wymowy. W wielu dialektach znika głoska „r” w wygłosie i zmienia się

wymowy. W wielu dialektach znika głoska „r” w wygłosie i zmienia się

wymowa niektórych samogłosek.

wymowa niektórych samogłosek.

Najpopularniejszymi literami są: „e” (występuje 56× częściej niż

Najpopularniejszymi literami są: „e” (występuje 56× częściej niż

najrzadsze „q”), „a” (43×), „r” (39×), „i” (38×), „o” (36×), „t” (35×) i

najrzadsze „q”), „a” (43×), „r” (39×), „i” (38×), „o” (36×), „t” (35×) i

„n” (34×). Najczęściej występujące dwuliterowe zbitki to: „

„n” (34×). Najczęściej występujące dwuliterowe zbitki to: „

th

th

”, „

”, „

he

he

”,

”,

„

„

in

in

”, „

”, „

er

er

”.

”.

Samogłoski

Samogłoski

Angielskie samogłoski

Angielskie samogłoski

w wymowie Received Pronunciation opisuje

w wymowie Received Pronunciation opisuje

następująca tabela:

następująca tabela:

Samogłoski podstawowe

Samogłoski podstawowe

 

 

przedni

przedni

e

e

 

 

centraln

centraln

e

e

 

 

tyln

tyln

e

e

przymknięte

przymknięte

i:

i:

 

 

- 

- 

- 

- 

u:

u:

prawie

prawie

przymknięte

przymknięte

 

 

-

-

ɪ

ɪ

- 

- 

ʊ

ʊ

- 

- 

średnie

średnie

 

 

-

-

 

 

ə

ə

 

 

-

-

- 

- 

półotwarte

półotwarte

ɛ

ɛ

 

 

ɜ:

ɜ:

- 

- 

ʌ

ʌ

•

•

ɔ:

ɔ:

prawie otwarte

prawie otwarte

æ

æ

 

 

 

 

-

-

- 

- 

 

 

-

-

otwarte

otwarte

 

 

-

-

 

 

 

 

-

-

- 

- 

ɑ:

ɑ:

•

•

ɒ

ɒ

Uwaga:

Uwaga:

jeśli podano dwa symbole, ten który

jeśli podano dwa symbole, ten który

znajduje się po lewej stronie oznacza samogłoskę

znajduje się po lewej stronie oznacza samogłoskę

niezaokrągloną, a po prawej zaokrągloną.

niezaokrągloną, a po prawej zaokrągloną.

Dwugłoski

Dwugłoski

Dwugłoski

Dwugłoski

Zamykające

Zamykające

Centrując

Centrując

e

e

do

do

/ɪ/

/ɪ/

do

do

/ʊ/

/ʊ/

Od wysokiego

Od wysokiego

 

 

-

-

 

 

-

-

ɪə  ʊə

ɪə  ʊə

od średniego

od średniego

eɪ  ɔɪ

eɪ  ɔɪ

əʊ

əʊ

ɛə

ɛə

od niskiego

od niskiego

aɪ

aɪ

aʊ

aʊ

 

 

-

-

Gramatyka języka

Gramatyka języka

angielskiego

angielskiego

Język angielski

Język angielski

jest językiem pozycyjnym i analitycznym

jest językiem pozycyjnym i analitycznym

(duże znaczenie odgrywają czasowniki posiłkowe), choć

(duże znaczenie odgrywają czasowniki posiłkowe), choć

występują też pewne elementy fleksji. Są to relikty

występują też pewne elementy fleksji. Są to relikty

indoeuropejskiego systemu deklinacji i koniugacji, w pełni

indoeuropejskiego systemu deklinacji i koniugacji, w pełni

zachowanego w językach słowiańskich i łacinie, a

zachowanego w językach słowiańskich i łacinie, a

częściowo w staroangielskim. Odmiana przez przypadki

częściowo w staroangielskim. Odmiana przez przypadki

dotyczy zaimków, rzeczowniki posiadają tylko dopełniacz

dotyczy zaimków, rzeczowniki posiadają tylko dopełniacz

(

(

Saxon genitive

Saxon genitive

), tworzony z końcówką -s.

), tworzony z końcówką -s.

W języku angielskim występują przedimki: określony

W języku angielskim występują przedimki: określony

the

the

i nieokreślony

i nieokreślony

a(n)

a(n)

. Formy

. Formy

an

an

używa się przed

używa się przed

wyrazami wymawianymi z nagłosową samogłoską -

wyrazami wymawianymi z nagłosową samogłoską -

an

an

hour

hour

ale

ale

a European

a European

. Co niezwykłe wśród języków

. Co niezwykłe wśród języków

indoeuropejskich,

nie

istnieje

kategoria

rodzaju

indoeuropejskich,

nie

istnieje

kategoria

rodzaju

gramatycznego, z wyjątkiem zaimków trzeciej osoby

gramatycznego, z wyjątkiem zaimków trzeciej osoby

liczby pojedynczej.

liczby pojedynczej.

Czasy

Czasy

W języku angielskim występuje

W języku angielskim występuje

szesnaście czasów

szesnaście czasów

(cztery czasy po

(cztery czasy po

cztery aspekty czasowe). Poniższa tabela przedstawia przykładowe

cztery aspekty czasowe). Poniższa tabela przedstawia przykładowe

zdanie w 16 czasach strony czynnej (Present Simple:

zdanie w 16 czasach strony czynnej (Present Simple:

I do

I do

- Robię):

- Robię):

Czasy \ Aspekty czasowe

Czasy \ Aspekty czasowe

Simple

Simple

Continuous

Continuous

Perfect

Perfect

Perfect

Perfect

Continuous

Continuous

Present (Teraźniejszy)

Present (Teraźniejszy)

I do

I do

I am doing

I am doing

I have done

I have done

I have been

I have been

doing

doing

Past (Przeszły)

Past (Przeszły)

I did

I did

I was doing

I was doing

I had done

I had done

I had been doing

I had been doing

Future (Przyszły)

Future (Przyszły)

I will do

I will do

I will be doing

I will be doing

I will have

I will have

done

done

I will have been

I will have been

doing

doing

Future in the past

Future in the past

(Przyszły w

(Przyszły w

przeszłości)

przeszłości)

I would

I would

do

do

I would be

I would be

doing

doing

I would have

I would have

done

done

I would have

I would have

been doing

been doing

Aspekty

Aspekty

continuous

continuous

(ciągły) nazywane są także

(ciągły) nazywane są także

progressive

progressive

(progresywne). Obie te nazwy są jednak nieścisłe w odniesieniu

(progresywne). Obie te nazwy są jednak nieścisłe w odniesieniu

do angielskiego, dlatego używa się także terminu

do angielskiego, dlatego używa się także terminu

continuous

continuous

and

and

progressive aspect

progressive aspect

(aspekt ciągły i progresywny).

(aspekt ciągły i progresywny).

Zazwyczaj jest tłumaczony na język polski jako aspekt

Zazwyczaj jest tłumaczony na język polski jako aspekt

niedokonany. Wyboru czasu gramatycznego w zdaniu dokonuje

niedokonany. Wyboru czasu gramatycznego w zdaniu dokonuje

się w zależności od sytuacji.

się w zależności od sytuacji.

Wśród językoznawców nie ma pełnej zgody co do tego, czy

Wśród językoznawców nie ma pełnej zgody co do tego, czy

każdą z podanych wyżej konstrukcji uważać za

każdą z podanych wyżej konstrukcji uważać za

samodzielny czas. Niektórzy wyróżniają w angielszczyźnie

samodzielny czas. Niektórzy wyróżniają w angielszczyźnie

jedynie czas przeszły i teraźniejszy (ze względu na istnienie w

jedynie czas przeszły i teraźniejszy (ze względu na istnienie w

nich

nich

prostych

prostych

form czasownika), pozostałe zaś czasy uważają za

form czasownika), pozostałe zaś czasy uważają za

aspekty tych dwóch czasów.

aspekty tych dwóch czasów.

Poza tym duża część językoznawców uważa, że umieszczając

Poza tym duża część językoznawców uważa, że umieszczając

dany czas w stronie biernej (zamiast czynnej) tworzymy nowy

dany czas w stronie biernej (zamiast czynnej) tworzymy nowy

czas. Można więc nawet powiedzieć, że w języku angielskim

czas. Można więc nawet powiedzieć, że w języku angielskim

mamy trzydzieści dwa czasy.

mamy trzydzieści dwa czasy.

Składnia

Składnia

Podstawowym szykiem zdania jest

Podstawowym szykiem zdania jest

SVO

SVO

, podobnie jak w języku

, podobnie jak w języku

polskim. Wyrazy określające poprzedzają określane. Szyk zdania

polskim. Wyrazy określające poprzedzają określane. Szyk zdania

jest o wiele mniej swobodny w porównaniu z językiem polskim.

jest o wiele mniej swobodny w porównaniu z językiem polskim.

W języku angielskim istnieją tzw. okresy (tryby) warunkowe.

W języku angielskim istnieją tzw. okresy (tryby) warunkowe.

Używamy ich, kiedy mówimy, piszemy o jakiejś czynności, która

Używamy ich, kiedy mówimy, piszemy o jakiejś czynności, która

może zostać wykonana (lub nie) jeśli zostanie spełniony jakiś

może zostać wykonana (lub nie) jeśli zostanie spełniony jakiś

warunek. Wyróżnia się następujące okresy warunkowe:

warunek. Wyróżnia się następujące okresy warunkowe:

1.

1.

first conditional

first conditional

, np.

, np.

If he really loves Cindy, he will ask her to be

If he really loves Cindy, he will ask her to be

his wife

his wife

(warunek możliwy do spełnienia)

(warunek możliwy do spełnienia)

2.

2.

second conditional

second conditional

, np.

, np.

If I were you I would go to a doctor

If I were you I would go to a doctor

(sytuacja hipotetyczna, nierealistyczna)

(sytuacja hipotetyczna, nierealistyczna)

3.

3.

third conditional

third conditional

, np.

, np.

If she had come earlier she would have met

If she had come earlier she would have met

with Tom

with Tom

(warunek niemożliwy do spełnienia, bo dotyczy

(warunek niemożliwy do spełnienia, bo dotyczy

przeszłości)

przeszłości)

4.

4.

zero conditional

zero conditional

, np.

, np.

If she goes in rain, she gets wet

If she goes in rain, she gets wet

(zdanie

(zdanie

zawsze prawdziwe)

zawsze prawdziwe)

Uwaga!

Uwaga!

Można łączyć zdania z różnych okresów warunkowych, powstaje

Można łączyć zdania z różnych okresów warunkowych, powstaje

wówczas

wówczas

mixed conditional

mixed conditional

.

.

Wpływ na język polski

Wpływ na język polski

Z języka angielskiego do polskiego przechodzi ogromna

Z języka angielskiego do polskiego przechodzi ogromna

liczba wyrazów. Są to głównie terminy naukowo-techniczne

liczba wyrazów. Są to głównie terminy naukowo-techniczne

(np. "

(np. "

laser

laser

", itp.) i związane z kulturą masową (np.

", itp.) i związane z kulturą masową (np.

"

"

baseball

baseball

", "

", "

jazz

jazz

").

").

Przyjęły się też pewne angielskie zwroty konwersacyjne

Przyjęły się też pewne angielskie zwroty konwersacyjne

i wykrzykniki, jak np. "

i wykrzykniki, jak np. "

OK

OK

", "

", "

sorry

sorry

", "

", "

oops

oops

", "

", "

wow

wow

".

".

Interesującym zjawiskiem jest też zmiana sposobu

Interesującym zjawiskiem jest też zmiana sposobu

wymawiania zapożyczeń z innych języków na korzyść

wymawiania zapożyczeń z innych języków na korzyść

ich wymowy w jęz. ang, np.: "

ich wymowy w jęz. ang, np.: "

image

image

" czy "

" czy "

quiz

quiz

".

".

Wskazuje się też na niewielki wpływ języka angielskiego na

Wskazuje się też na niewielki wpływ języka angielskiego na

ortografię i interpunkcję polszczyzny: użycie wielkich liter

ortografię i interpunkcję polszczyzny: użycie wielkich liter

(szczególnie w tytułach i nazwach), wzmożone użycie

(szczególnie w tytułach i nazwach), wzmożone użycie

kursywy, użycie (podwójnego) apostrofu, a także kropki

kursywy, użycie (podwójnego) apostrofu, a także kropki

dziesiętnej.

dziesiętnej.

Zapraszam do

Zapraszam do

rozszerzania swoich

rozszerzania swoich

wiadomości

wiadomości

anglojęzycznych

anglojęzycznych