Dr Janusz Radziejowski
Rok
2010
Literatura
Janusz Radziejowski (Red), Planowanie
Janusz Radziejowski (Red), Planowanie
przestrzenne. Stan i problemy ze szczególnym
przestrzenne. Stan i problemy ze szczególnym
uwzglednieniem ochrony środowiska oraz
uwzglednieniem ochrony środowiska oraz
ocen oddziaływania na środowisko,
ocen oddziaływania na środowisko,
Wszechnica Polska, Zeszyty Naukowe 2/2010,
Wszechnica Polska, Zeszyty Naukowe 2/2010,
Warszawa 2010
Warszawa 2010
Grzegorz Buczek (red) Ustawa o planowaniu
przestrzennym przepisy-omówienia-
komentarze, Urbanista, Warszawa 2003
Gospodarka przestrzenna w
Polsce
Gospodarka przestrzenna obejmuje m.in.
Politykę przestrzenną jako działalność wytyczającą
cele i kierunki zagospodarowania przestrzeni
Planowanie przestrzenne – mające na celu w
sposób formalny prowadzić do powstawania
planów przestrzennego zagospodarowania,
będących zapisem konkretnych dyspozycji dot.
kształtowania ładu przestrzennego i przeznaczenie
terenów
Administrację odpowiedzialną za prawidłowe
funkcjonowanie gospodarki przestrzennej
Narzędzia prawne
Planowanie przestrzenne i
ochrona środowiska
Obowiązek sporządzania analiz jaki skutki dla
środowiska przyniesie realizacja planów
( proces ocen oddziaływania na środowisko)
W przypadku mpzp jest prognoza skutków
planu dla środowiska
Prognoza musi być przedłożona wraz z
projektem planu
Poziomy gospodarki
przestrzennej
Krajowy
Wojewódzki
Lokalny – gminny/miejski
Każdy poziom administracji ( oprócz powiatu)
ma obowiązek prowadzić politykę
przestrzenną na swym terenie
Strategie rozwoju
Są to dokumenty niesformalizowane, nie będące
dokumentami prawa, natomiast przedstawiające,
intencje władz danego szczebla jeśli chodzi o
kierunki rozwoju , ze szczególnym zwróceniem
uwagi na problemy gospodarki przestrzennej,
rozwój infrastruktury, wykorzystanie zasobów
naturalnych i ich ochronę, rozwój gospodarki,
problemy społeczne i inne.
Na szczeblu lokalnym dokumenty strategiczne
sporządzane są na ogół z udziałem
społeczeństwa
Odpowiedzialność
administracyjna za prowadzenie
gospodarki przestrzennej
Poziom krajowy – Rząd RP, ale brak jest
jednego organu odpowiedzialnego za
gospodarkę przestrzenną, jest ona w
większości podzielona pomiędzy:
Ministra infrastruktury
Ministra rozwoju regionalnego
Poziom regionalny – samorząd wojewódzki
Poziom lokalny - samorząd lokalny
Podstawy
prawne
Ustawa z 27 marca 2003 roku o planowaniu i
zagospodarowaniu przestrzennym
Ustawy z zakresu ochrony środowiska, a w szczególności:
ustawa - z dnia 27 kwietnia 2001 r. prawo ochrony
środowiska
ustawa z dnia 18 lipca 2001 r.– prawo wodne
ustawa z dnia 16 kwietnia 2004. o ochronie przyrody
ustawa z 3 września 2008 r o udostępnianiu informacji o
środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w
ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko (Dz.U.2008.199.1227
Inne ustawy jak np:
Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r o szczególnych zasadach
przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg
krajowych
Zakres planów
przestrzennego
zagosp
odarowania
Ustalanie podstawowych funkcji terenów (np., osadnictwo,
przemysł, ochrona przyrody , wypoczynek, rolnictwo itp.),
ich powiązania, kształtowanie ładu przestrzennego dla
wyeliminowania konfliktów przestrzennych (funkcjonalnych)
Ograniczanie konfliktów pomiędzy różnymi użytkownikami
przestrzeni
Jednostki osadnicze (osiedla ludzkie – miasta, wsie,
zabudowa, podstawowe parametry zabudowy)
Obiekty infrastruktury technicznej (drogi, linie kolejowe, linie
energetyczne i inne)
Ochrona środowiska, strefy ochrony, strefy uciążliwe i inne
Użytki rolne, leśnictwo
Obiekty infrastruktury społecznej, obiekty kultury, zabytki
i inne…
Cechy planowania
przestrzennego
w Polsce
Brak hierarchii planów (tzn .nie ma
bezpośredniego podporządkowania planów
niższego rzędu planom wyższego rzędu)
Zasadniczym dokumentem prawnym w
systemie planowania przestrzennego są
miejscowe plany przestrzennego
zagospodarowania
Nie ma faktycznie obowiązku posiadania plan
ów dla całych terytoriów miast czy gmin (mpzp
mogą dotyczyć tylko fragmentów gminY)
K
oncepcja Przestrzennego
Zagospodarowania Kraju - KPZK
Minister Rozwoju Regionalnego, z
uwzględnieniem programów resortowych
sporządza KPZK
Rada Ministrów zatwierdza
Organ Doradczy – Państwowa Rada
Gospodarki Przestrzennej – opiniuje projekty i
rekomenduje Rządowi przyjęcie KPZK
Na podstawie KPZK – sporządzane są przez
właściwe resorty – rządowe programy zadań
inwestycyjnych
Planowanie przestrzenne
w województwie
Administracja samorządowa województwa odpowiada
za prowadzenie polityki przestrzennej, monitorowanie
jej stanu
Plany zagospodarowania przestrzennego województw
sporządza się w granicach województw i uwzględniają
one m.in. ustalenia KPZK i rządowe programy
inwestycyjne
Plany winny rozwiązywać problemy ponadlokalne (np.
przebieg dróg ponadgminnych
Projekt planu sporządza zarząd województwa ( zwykle
na jego zlecenie specjalistyczne biuro planowania )
przestrzennego a zatwierdza sejmik wojewódzki
Ustalenia planu wojewódzkiego winny być
wprowadzone do planów miejscowych
Planowanie lokalne
Za prowadzenie polityki przestrzennej na terenie
gminy/miasta odpowiada samorząd lokalny
Samorządy lokalne sporządzają następujące
dokumenty:
Studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
gminy
Miejscowe plany przestrzennego zagospodarowania
W przypadku braku planów wójt/
burmistrz/prezydent mogą wydawać decyzje
dotyczące zagospodarowania przestrznnego
Studia uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania
gminy
Studia nie są dokumentem prawa miejscowego,
ich ustalenia są wiążące dla władz przy sporządzaniu
prawa miejscowego,
Ustalają główne, strategiczne, zasady i kierunki
zagospodarowania przestrzennego
zawierać winny ustalenie dokumentów planistycznych i
programów krajowych i wojewódzkich – odnośnie gminy
Projekty sporządzane są przez wójta/burmistrza
(technicznie - tylko przez osobę posiadającą
odpowiednie uprawnienia urbanistyczne )
Miejscowe plany
zagospodarowania
przestrzennego
Są podstawowym dokumentem planistycznym ( aktem prawa
miejscowego) obowiązującym dla wszystkich użytkowników
przestrzeni
Są sporządzane w oparciu o ustalenia studium uwarunkowań
Sporządzane są przez wójta (przy pomocy uprawnionego
urbanisty), zatwierdzane przez radę gminy / miasta
O ile nie przewiduje się inwestycji plany nie muszą być
sporządzane, lub są sporządzane tylko dla fragmentów gminy
Są podstawowym dokumentem na podstawie które udzielane
sa zgody na realizację inwestycji
Ustalenia KPZK, planów wojewódzkich obowiązują tylko wtedy
gdy znajdą się one w zatwierdzonych planach miejscowych
Administracja rządowa - wojewoda sprawuję tylko kontrolę
prawną nad planowaniem przestrzennym w gminie
Brak planów miejscowych
W przypadku braku planów miejscowych wójt/
burmistrz/ prezydent - może udzielić zgody na
inwestycję na podstawie decyzji o warunkach
zabudowy i zagospodarowania przestrzennego
terenu
Udział społeczeństwa w
procesie planowania
przestrzennego
Organ odpowiedzialny za proces planistyczny musi :
poinformować zainteresowanych o przystąpieniu do
procedury planistycznej
przyjmować w odpowiednim czasie wnioski do
studium lub planu, i rozpatrzyć je
Wyłożyć projekt dokumentu do publicznej
wiadomości
Przyjąć i rozpatrzyć uwagi
Przedstawić uwagi wraz z proponowanym sposobem
ich załatwienia organowi uchwałodawczemu, które
podejmuje ostateczne decyzje
Podstawowe pojęcia z
zakresu gospodarki
przestrzennej
Gospodarka przestrzenna – użytkowanie
przestrzeni, racjonalne kształtowanie
przestrzeni, gospodarka gruntami,
kontrolowanie użytkowania przestrzeni
Planowanie przestrzenne realizowane przez
plany przestrzennego zagospodarowania:
miejscowe, regionalne, krajowe
Polityka przestrzenna regionalna, krajowa
Cele gospodarki
przestrzennej
Racjonalne kształtowanie przestrzeni
Zapewnienie przestrzeni dla potrzeb
inwestycji publicznych i prywatnych
Zapewnienie ochrony walorów przyrodniczych
i kulturowych przestrzeni
Dążenie do równowagi pomiędzy potrzebami
inwestycyjnymi a walorami środowiska
(narzędzie ochrony środowiska)