Zagospodarowanie przestrzenne a ochrona środowiska w ustawie Prawo 
ochrony środowiska 
 

Dział VII 

Ochrona środowiska w zagospodarowaniu przestrzennym i przy 

realizacji inwestycji 

Art. 71. 1.   Zasady  zrównowaŜonego  rozwoju  i  ochrony  środowiska 

stanowią 

podstawę 

do 

sporządzania 

i 

aktualizacji 

koncepcji 

przestrzennego  zagospodarowania  kraju,  strategii  rozwoju  województw, 
planów 

zagospodarowania 

przestrzennego 

województw, 

studiów 

uwarunkowań  i  kierunków  zagospodarowania  przestrzennego  gmin  oraz 
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. 

2. W koncepcji, strategiach, planach i studiach, o których mowa w ust. 

1, w szczególności: 
 1)  określa  się  rozwiązania  niezbędne  do  zapobiegania  powstawaniu 

zanieczyszczeń, 

zapewnienia 

ochrony 

przed 

powstającymi 

zanieczyszczeniami  oraz  przywracania  środowiska  do  właściwego 
stanu; 

 2)  ustala  się  warunki  realizacji  przedsięwzięć,  umoŜliwiające  uzyskanie 

optymalnych efektów w zakresie ochrony środowiska. 

3. Przeznaczenie  i  sposób  zagospodarowania  terenu  powinny  w  jak 

największym 

stopniu 

zapewniać 

zachowanie 

jego 

walorów 

krajobrazowych. 

informacje o jednostce 
orzeczenia sądów 

Art. 72. 1. W  studium  uwarunkowań  i  kierunków  zagospodarowania 

przestrzennego  gmin  oraz  miejscowych  planach  zagospodarowania 
przestrzennego zapewnia się warunki utrzymania równowagi przyrodniczej 
i racjonalną gospodarkę zasobami środowiska, w szczególności przez: 
 1)  ustalanie programów racjonalnego wykorzystania powierzchni ziemi, w 

tym 

na 

terenach 

eksploatacji 

złóŜ 

kopalin, 

i 

racjonalnego 

gospodarowania gruntami; 

 2)  uwzględnianie  obszarów  występowania  złóŜ  kopalin  oraz  obecnych  i 

przyszłych potrzeb eksploatacji tych złóŜ; 

 3)  zapewnianie kompleksowego rozwiązania problemów zabudowy miast i 

wsi, 

ze 

szczególnym 

uwzględnieniem 

gospodarki 

wodnej, 

odprowadzania 

ścieków, 

gospodarki 

odpadami, 

systemów 

transportowych 

i 

komunikacji 

publicznej 

oraz 

urządzania 

i 

kształtowania terenów zieleni; 

 4)  uwzględnianie  konieczności  ochrony  wód,  gleby  i  ziemi  przed 

zanieczyszczeniem w związku z prowadzeniem gospodarki rolnej; 

 5)  zapewnianie  ochrony  walorów  krajobrazowych  środowiska  i  warunków 

klimatycznych; 

5a) uwzględnianie  potrzeb  w  zakresie  zapobiegania  ruchom  masowym 

ziemi i ich skutkom; 

 6)  uwzględnianie  innych  potrzeb  w  zakresie  ochrony  powietrza,  wód, 

gleby, 

ziemi, 

ochrony 

przed 

hałasem, 

wibracjami 

i 

polami 

elektromagnetycznymi. 

2. W 

studium 

uwarunkowań 

i 

kierunków 

zagospodarowania 

przestrzennego  gmin  oraz  w  miejscowych  planach  zagospodarowania 
przestrzennego,  przy  przeznaczaniu  terenów  na  poszczególne  cele  oraz 
przy  określaniu  zadań  związanych  z  ich  zagospodarowaniem  w  strukturze 
wykorzystania terenu, ustala się proporcje pozwalające na zachowanie lub 
przywrócenie  na  nich  równowagi  przyrodniczej  i  prawidłowych  warunków 
Ŝycia. 

3. W 

studium 

uwarunkowań 

i 

kierunków 

zagospodarowania 

przestrzennego  gmin  oraz  w  miejscowych  planach  zagospodarowania 
przestrzennego  określa  się  takŜe  sposób  zagospodarowania  obszarów 
zdegradowanych w wyniku  działalności  człowieka,  klęsk Ŝywiołowych oraz 
ruchów masowych ziemi. 

4. Wymagania,  o  których  mowa  w  ust.  1-3,  określa  się  na  podstawie 

opracowań  ekofizjograficznych,  stosownie  do  rodzaju  sporządzanego 
dokumentu,  cech  poszczególnych  elementów  przyrodniczych  i  ich 
wzajemnych powiązań. 

5. Przez  opracowanie  ekofizjograficzne  rozumie  się  dokumentację 

sporządzaną 

na 

potrzeby 

studium 

uwarunkowań 

i 

kierunków 

zagospodarowania 

przestrzennego 

gminy, 

miejscowego 

planu 

zagospodarowania 

przestrzennego 

oraz 

planu 

zagospodarowania 

przestrzennego  województwa,  charakteryzującą  poszczególne  elementy 
przyrodnicze  na  obszarze  objętym  studium  lub  planem  i  ich  wzajemne 
powiązania. 

6. Minister właściwy do spraw środowiska, w porozumieniu z ministrem 

właściwym 

do 

spraw 

budownictwa, 

gospodarki 

przestrzennej 

i 

mieszkaniowej, określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje, zakres i sposób 
wykonania  opracowań  ekofizjograficznych,  o  których  mowa  w  ust.  4, 
uwzględniając  odpowiednio  potrzeby,  dla  których  sporządzane  są  te 
opracowania,  konieczność  zapewnienia  trwałości  podstawowych  procesów 
przyrodniczych 

na 

obszarze 

objętym 

planem 

zagospodarowania 

przestrzennego oraz dane będące podstawą sporządzania tych opracowań. 

7. Przepisy  ust.  1  pkt  2  i  4  stosuje  się  odpowiednio  do  planu 

zagospodarowania przestrzennego województwa. 

informacje o jednostce 
akty wykonawcze z Dz.U. i M.P. 
orzeczenia sądów 

 

Art. 73. 1. W  miejscowym  planie  zagospodarowania  przestrzennego 

oraz  w  decyzji  o  warunkach  zabudowy  i  zagospodarowania  terenu 
uwzględnia się w szczególności ograniczenia wynikające z: 
 1)  ustanowienia  w  trybie  ustawy  z  dnia  16  kwietnia  2004  r.  o  ochronie 

przyrody 

parku 

narodowego, 

rezerwatu 

przyrody, 

parku 

krajobrazowego,  obszaru  chronionego  krajobrazu,  obszaru  Natura 
2000,  zespołu  przyrodniczo-krajobrazowego,  uŜytku  ekologicznego, 
stanowiska dokumentacyjnego, pomników przyrody oraz ich otulin; 

 2)  utworzenia 

obszarów 

ograniczonego 

uŜytkowania 

lub 

stref 

przemysłowych; 

2a) wyznaczenia  obszarów  cichych  w  aglomeracji  oraz  obszarów  cichych 

poza aglomeracją; 

 3)  ustalenia  w  trybie  przepisów  ustawy  -  Prawo  wodne  warunków 

korzystania  z  wód  regionu  wodnego  i  zlewni  oraz  ustanowienia  stref 
ochronnych  ujęć  wód,  a  takŜe  obszarów  ochronnych  zbiorników  wód 
śródlądowych. 

2. Linie  komunikacyjne,  napowietrzne  i  podziemne  rurociągi,  linie 

kablowe oraz inne  obiekty  liniowe przeprowadza się i wykonuje w sposób 
zapewniający ograniczenie ich oddziaływania na środowisko, w tym: 
 1)  ochronę walorów krajobrazowych; 
 2)  moŜliwość przemieszczania się dziko Ŝyjących zwierząt. 

3. W  granicach  administracyjnych  miast  oraz  w  obrębie  zwartej 

zabudowy wsi jest zabroniona budowa zakładów stwarzających zagroŜenie 
dla  Ŝycia  lub  zdrowia  ludzi,  a  w  szczególności  zagroŜenie  wystąpienia 
powaŜnych  awarii.  Rozbudowa  takich  zakładów  jest  dopuszczalna  pod 
warunkiem,  Ŝe  doprowadzi  ona  do  ograniczenia  zagroŜenia  dla  zdrowia 
ludzi, w tym wystąpienia powaŜnych awarii. 

3a. Przepis  ust.  3  nie  dotyczy  budowy  i  rozbudowy  zakładów  na 

obszarach  określanych  w  miejscowych  planach  zagospodarowania 
przestrzennego  jako  tereny  przeznaczone  do  działalności  produkcyjnej, 
składowania  i  magazynowania,  jeŜeli  plany  te  nie  zawierają  ograniczeń 
dotyczących  zakładów  stwarzających  zagroŜenie  dla  Ŝycia  lub  zdrowia 
ludzi. 

4. Zakłady  stwarzające  zagroŜenie  wystąpienia  powaŜnych  awarii 

powinny  być  lokalizowane  w  bezpiecznej  odległości  od  siebie,  od  osiedli 
mieszkaniowych,  od  obiektów  uŜyteczności  publicznej,  od  budynków 
zamieszkania  zbiorowego,  od  obszarów,  o  których  mowa  w  ust.  1  pkt  1  i 
3,  od  upraw  wieloletnich,  od  dróg  krajowych  oraz  od  linii  kolejowych  o 
znaczeniu państwowym. 

5. Osiedla  mieszkaniowe,  obiekty  uŜyteczności  publicznej,  budynki 

zamieszkania  zbiorowego,  obszary,  o  których  mowa  w  ust.  1  pkt  1  i  3, 
drogi  krajowe  oraz  linie  kolejowe  o  znaczeniu  państwowym  powinny  być 
lokalizowane  w  bezpiecznej  odległości  od  zakładów  stwarzających 
zagroŜenie wystąpienia powaŜnych awarii. 

6. Istniejącym  zakładom,  o  których  mowa  w  ust.  3  i  4,  dla  których 

bezpieczna  odległość  nie  została  zachowana,  organy  Inspekcji  Ochrony 
Środowiska  mogą,  po  uzyskaniu  opinii  właściwego  organu  Państwowej 
StraŜy  PoŜarnej,  wydać  decyzję  w  zakresie  nałoŜenia  dodatkowych 
zabezpieczeń technicznych, aby zmniejszyć niebezpieczeństwa, na jakie są 
naraŜeni ludzie. 
 

Art. 74. 1. W  trakcie  przygotowywania  i  realizacji  inwestycji  naleŜy 

zapewnić oszczędne korzystanie z terenu. 

2. Wymóg,  o  którym  mowa  w  ust.  1,  uwzględniają  w  szczególności 

projektanci  oraz  organy  administracji  ustalające  warunki  zabudowy  i 
zagospodarowania  terenu  oraz  organy  administracji  właściwe  do  spraw 
wywłaszczania nieruchomości. 

Art. 75. 1. W 

trakcie 

prac 

budowlanych 

inwestor 

realizujący 

przedsięwzięcie  jest  obowiązany  uwzględnić  ochronę  środowiska  na 
obszarze  prowadzenia  prac,  a  w  szczególności  ochronę  gleby,  zieleni, 
naturalnego ukształtowania terenu i stosunków wodnych. 

2. Przy prowadzeniu prac budowlanych dopuszcza się wykorzystywanie 

i przekształcanie elementów przyrodniczych wyłącznie w takim zakresie, w 
jakim jest to konieczne w związku z realizacją konkretnej inwestycji. 

3. JeŜeli  ochrona  elementów  przyrodniczych  nie  jest  moŜliwa,  naleŜy 

podejmować działania mające na celu naprawienie wyrządzonych szkód, w 
szczególności przez kompensację przyrodniczą. 

4. Właściwy organ administracji w pozwoleniu na budowę szczegółowo 

określa zakres obowiązków, o których mowa w ust. 1 i 3. 

5. 

(64)

  Wymagany  zakres  kompensacji  przyrodniczej  w  przypadku 

przedsięwzięć,  dla  których  była  przeprowadzona  ocena  oddziaływania 
przedsięwzięcia na środowisko na podstawie ustawy z dnia 3 października 
2008  r.  o  udostępnianiu  informacji  o  środowisku  i  jego  ochronie,  udziale 
społeczeństwa  w  ochronie  środowiska  oraz  o  ocenach  oddziaływania  na 
środowisko,  określa  decyzja  o  środowiskowych  uwarunkowaniach  oraz 
inne  decyzje,  przed  wydaniem  których  została  przeprowadzona  ocena 
oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. 
 

Art. 76. 1. Nowo  zbudowany  lub  przebudowany  obiekt  budowlany, 

zespół obiektów lub instalacja nie mogą być oddane do uŜytkowania, jeŜeli 
nie spełniają wymagań ochrony środowiska, o których mowa w ust. 2. 

2. Wymaganiami  ochrony  środowiska  dla  nowo  zbudowanego  lub 

przebudowanego obiektu budowlanego, zespołu obiektów lub instalacji są: 
 1)  wykonanie  wymaganych  przepisami  lub  określonych  w  decyzjach 

administracyjnych środków technicznych chroniących środowisko; 

 2)  zastosowanie  odpowiednich  rozwiązań  technologicznych,  wynikających 

z ustaw lub decyzji; 

 3)  uzyskanie  wymaganych  decyzji  określających  zakres  i  warunki 

korzystania ze środowiska; 

 4)  dotrzymywanie  na  etapie  wymaganych  prawem  badań  i  sprawdzeń, 

wynikających  z  mocy  prawa  standardów  emisyjnych  oraz  określonych 
w pozwoleniu warunków emisji. 

3. Nowo  zbudowany  lub  przebudowany  obiekt  budowlany,  zespół 

obiektów  lub  instalacja  nie  mogą  być  eksploatowane,  jeŜeli  w  okresie  30 
dni  od  zakończenia  rozruchu  nie  są  dotrzymywane  wynikające  z  mocy 
prawa  standardy  emisyjne  albo  określone  w  pozwoleniu  warunki  emisji, 
ustalone dla fazy po zakończeniu rozruchu. 

4. 

(65)

  Na  30  dni  przed  terminem  oddania  do  uŜytkowania  nowo 

zbudowanego  lub  przebudowanego  obiektu  budowlanego,  zespołu 
obiektów  lub  instalacji  realizowanych  jako  przedsięwzięcie  mogące 
znacząco  oddziaływać  na  środowisko  w  rozumieniu  ustawy  z  dnia  3 
października  2008  r.  o  udostępnianiu  informacji  o  środowisku  i  jego 
ochronie,  udziale  społeczeństwa  w  ochronie  środowiska  oraz  o  ocenach 
oddziaływania  na  środowisko,  inwestor  jest  obowiązany  poinformować 
wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o planowanym terminie: 
 1)  oddania  do  uŜytkowania  nowo  zbudowanego  lub  przebudowanego 

obiektu budowlanego, zespołu obiektów lub instalacji; 

 2)  zakończenia rozruchu instalacji, jeŜeli jest on przewidywany.