Krótki przewodnik dla nauczycieli

Krótki przewodnik dla nauczycieli

Prawo autorskie a TI

Prawo autorskie a TI

Rola nauczycieli

Rola nauczycieli

•

Postęp techniczny kryzys prawa

Postęp techniczny kryzys prawa

autorskiego

autorskiego

•

Sposób przeciwdziałania łamaniu

Sposób przeciwdziałania łamaniu

prawa autorskiego

prawa autorskiego

„

„

wychowywanie”

wychowywanie”

•

Zadanie dla nauczycieli

Zadanie dla nauczycieli

O czym będzie mowa?

O czym będzie mowa?

•

Przepisy prawne

Przepisy prawne

•

Podstawowe pojęcia

Podstawowe pojęcia

•

Przykładowe problemy szkolne

Przykładowe problemy szkolne

POLSKIE PRZEPISY PRAWNE

POLSKIE PRZEPISY PRAWNE

ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM - ustawy:

ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM - ustawy:

•

Ustawa o prawie autorskim i prawach

Ustawa o prawie autorskim i prawach

pokrewnych - 4.02.1994 r.

pokrewnych - 4.02.1994 r.

•

Ustawa o ochronie baz danych

Ustawa o ochronie baz danych

– z 27.07.2001 roku w kształcie z 10.11.2002

– z 27.07.2001 roku w kształcie z 10.11.2002

•

Ustawa o świadczeniu usług drogą

Ustawa o świadczeniu usług drogą

elektroniczną

elektroniczną

– z 18.07.2002, weszła w życie 10.03.2003

– z 18.07.2002, weszła w życie 10.03.2003

•

Ustawa Prawo własności przemysłowej -

Ustawa Prawo własności przemysłowej -

30.06.2000

30.06.2000

•

Ustawa o radiofonii i telewizji

Ustawa o radiofonii i telewizji

- 29.12.1992, z późniejszymi zmianami

- 29.12.1992, z późniejszymi zmianami

POLSKIE PRZEPISY PRAWNE

POLSKIE PRZEPISY PRAWNE

ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM - ustawy:

ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM - ustawy:

•

Ustawa Prawo prasowe - 26.01.1984, z późniejszymi zmianami

•

Ustawa o dostępie do informacji publicznej - 6.09.2001

•

Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów - 15.12.2000

•

Ustawa o ochronie danych osobowych - 29.08.1997

•

Ustawa o kinematografii - 16.07.1987

•

Ustawa o podpisie elektronicznym - 18.09.2000

•

Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji - 16.04.1993 z
późniejszymi zmianami

POLSKIE PRZEPISY PRAWNE

POLSKIE PRZEPISY PRAWNE

ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM

ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM

- inne akty normatywne:

- inne akty normatywne:

•

Konstytucja RP z dn. 2.04.1997

•

Kodeks Cywilny (tu szczeg.: roszczenia, współwłasność, umowy o
dzieło, przyrzeczenie publiczne)

•

Kodeks postępowania cywilnego

•

Kodeks rodzinny i opiekuńczy

•

Kodeks postępowania karnego

•

Kodeks pracy

•

Kodeks celny

•

Ustawa o zamówieniach publicznych

•

Ustawa Prawo budowlane

•

ustawy podatkowe

i inne

Podstawowe pojęcia

Podstawowe pojęcia

Utwór

Utwór

Przedmiot prawa autorskiego

Przedmiot prawa autorskiego

Utwór

Utwór

czyli każdy przejaw działalności

czyli każdy przejaw działalności

twórczej o indywidualnym

twórczej o indywidualnym

charakterze,

charakterze,

•

ustalony w jakiejkolwiek postaci,

ustalony w jakiejkolwiek postaci,

•

niezależnie od

niezależnie od

wartości,

wartości,

przeznaczenia,

przeznaczenia,

sposobu wyrażenia.

sposobu wyrażenia.

Przykłady:

Przykłady:

•

strona internetowa,

strona internetowa,

•

praca dyplomowa,

praca dyplomowa,

•

program komputerowy,

program komputerowy,

•

zdjęcie,

zdjęcie,

•

artykuł,

artykuł,

•

utwór muzyczny,

utwór muzyczny,

•

film, książka ...

film, książka ...

Nie podlegają ochronie

Nie podlegają ochronie

•

pomysły,

pomysły,

•

metody i procedury, będące podstawą

metody i procedury, będące podstawą

algorytmów,

algorytmów,

•

znaki i symbole - w tym państwowe oraz

znaki i symbole - w tym państwowe oraz

dotyczące samorządu terytorialnego,

dotyczące samorządu terytorialnego,

•

akty normatywne (kodeksy, ustawy,

akty normatywne (kodeksy, ustawy,

rozporządzenia),

rozporządzenia),

•

proste informacje prasowe...

proste informacje prasowe...

Bazy danych - szczególny

Bazy danych - szczególny

przypadek

przypadek

•

„

„

Twórcze” podlegają wyjątkowej

Twórcze” podlegają wyjątkowej

ochronie

ochronie

Dozwolone jest:

Dozwolone jest:

•

Zwielokrotnienie dla użytku prywatnego

Zwielokrotnienie dla użytku prywatnego

(wyjątek – elektroniczne)

(wyjątek – elektroniczne)

•

korzystanie

korzystanie

w celach zilustrowania

w celach zilustrowania

nauczania lub badań naukowych

nauczania lub badań naukowych

Utwór jest chroniony

Utwór jest chroniony

•

Bez rejestracji

Bez rejestracji

•

Bez adnotacji

Bez adnotacji

•

Bez formalności

Bez formalności

Podmiotem prawa

Podmiotem prawa

autorskiego

autorskiego

może być każda osoba

może być każda osoba

,

,

niezależnie od tego, czy posiada

niezależnie od tego, czy posiada

zdolności do czynności prawnych

zdolności do czynności prawnych

np.

np.

małoletni

małoletni

,

,

ubezwłasnowolniony z powodu

ubezwłasnowolniony z powodu

choroby psychicznej

choroby psychicznej

Nie może jedynie samodzielnie
dysponować prawami
autorskimi.

•

Prawo autorskie

Prawo autorskie

przysługuje

przysługuje

twórcy

twórcy

,

,

o ile ustawa (o prawie autorskim i

o ile ustawa (o prawie autorskim i

prawach pokrewnych) nie stanowi

prawach pokrewnych) nie stanowi

inaczej.

inaczej.

Autorskie prawa:

Autorskie prawa:

•

Osobiste

Osobiste

•

Majątkowe

Majątkowe

Autorskie prawa osobiste

Autorskie prawa osobiste

•

chronią nieograniczoną w czasie i nie

chronią nieograniczoną w czasie i nie

podlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu

podlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu

więź twórcy z utworem,

więź twórcy z utworem,

W szczególności chronią prawo

W szczególności chronią prawo

do:

do:

1)

1)

autorstwa utworu,

autorstwa utworu,

2)

2)

oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub

oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub

pseudonimem albo do udostępniania go

pseudonimem albo do udostępniania go

anonimowo,

anonimowo,

3)

3)

nienaruszalności treści i formy utworu oraz

nienaruszalności treści i formy utworu oraz

jego rzetelnego wykorzystania,

jego rzetelnego wykorzystania,

4)

4)

decydowania o pierwszym udostępnieniu

decydowania o pierwszym udostępnieniu

utworu publiczności,

utworu publiczności,

5)

5)

nadzoru nad sposobem korzystania z

nadzoru nad sposobem korzystania z

utworu.

utworu.

Autorskie prawa majątkowe

Autorskie prawa majątkowe

Wyrażają się w

Wyrażają się w

wyłącznym

wyłącznym

prawie

prawie

twórcy do:

twórcy do:

•

korzystania

korzystania

i

i

rozporządzania

rozporządzania

utworem,

utworem,

•

do

do

wynagrodzenia

wynagrodzenia

za korzystanie z

za korzystanie z

utworu przez inne osoby.

utworu przez inne osoby.

Przenoszenie praw

Przenoszenie praw

majątkowych

majątkowych

Autorskie prawa maj

Autorskie prawa maj

ą

ą

tkowe mog

tkowe mog

ą

ą

przej

przej

ś

ś

ć na inne osoby w drodze

ć na inne osoby w drodze

dziedziczenia lub na podstawie

dziedziczenia lub na podstawie

umowy.

umowy.

Z utworu może korzystać

Z utworu może korzystać

•

Lub nim rozporządzać tylko

Lub nim rozporządzać tylko

osoba

osoba

uprawniona:

uprawniona:

–

Twórca,

Twórca,

–

Osoba, która nabyła prawa majątkowe,

Osoba, która nabyła prawa majątkowe,

–

Osoba posiadająca licencję.

Osoba posiadająca licencję.

Ograniczenia monopolu

Ograniczenia monopolu

autorskiego

autorskiego

•

Dozwolony użytek prywatny

Dozwolony użytek prywatny

(osobisty)

(osobisty)

•

Dozwolony użytek publiczny

Dozwolony użytek publiczny

►

Nie można:

Nie można:



naruszać normalnego korzystania z

naruszać normalnego korzystania z

utworu,

utworu,



godzić w słuszne interesy twórcy.

godzić w słuszne interesy twórcy.

Dozwolony użytek prywatny

Dozwolony użytek prywatny

•

Bez zezwolenia twórcy wolno

Bez zezwolenia twórcy wolno

nieodpłatnie korzystać z

nieodpłatnie korzystać z

rozpowszechnionego utworu

rozpowszechnionego utworu

w zakresie

w zakresie

własnego użytku

własnego użytku

osobistego

osobistego

Zakres własnego użytku osobistego

Zakres własnego użytku osobistego

obejmuje

obejmuje

•

Krąg osób pozostających w związku

Krąg osób pozostających w związku

osobistym

osobistym

(rodzina)

(rodzina)

•

W stosunku

W stosunku

towarzyskim

towarzyskim

(koledzy)

(koledzy)

•

Warunek - brak korzyści materialnych

Warunek - brak korzyści materialnych

Uwaga!

Uwaga!

•

Tak określany użytek osobisty

Tak określany użytek osobisty

nie

nie

dotyczy programów

dotyczy programów

komputerowych !!!

komputerowych !!!

Dozwolony użytek publiczny

Dozwolony użytek publiczny

•

Prawo przedruku

Prawo przedruku

•

Prawo cytatu

Prawo cytatu

•

Specjalne uprawnienia instytucji

Specjalne uprawnienia instytucji

o charakterze

o charakterze

oświatowym

oświatowym

i

i

ośrodków informacyjnych

ośrodków informacyjnych

Cytowanie

Cytowanie

Urywków rozpowszechnionych utworów lub

Urywków rozpowszechnionych utworów lub

drobne utwory w całości,

drobne utwory w całości,

Dozwolone jest jedynie w utworach

Dozwolone jest jedynie w utworach

stanowiących samoistną

stanowiących samoistną

całość

całość

W zakresie

W zakresie

uzasadnionym

uzasadnionym

:

:

•

wyjaśnianiem,

wyjaśnianiem,

•

analizą krytyczną,

analizą krytyczną,

•

nauczaniem,

nauczaniem,

•

prawami gatunku twórczości (pastisz,

prawami gatunku twórczości (pastisz,

parodia, karykatura)

parodia, karykatura)

Warunek

Warunek

•

Podajemy źródła

Podajemy źródła

•

Dozwolony użytek nie może naruszać

Dozwolony użytek nie może naruszać

normalnego korzystania z utworu lub

normalnego korzystania z utworu lub

godzić w słuszne interesy twórcy.

godzić w słuszne interesy twórcy.

Specjalne uprawnienia szkół

Specjalne uprawnienia szkół

•

Szkoły mogą w celach dydaktycznych:

Szkoły mogą w celach dydaktycznych:

–

Korzystać z opublikowanych utworów

Korzystać z opublikowanych utworów

–

Sporządzać w tym celu egzemplarze

Sporządzać w tym celu egzemplarze

fragmentów opublikowanych utworów

fragmentów opublikowanych utworów

Specjalne uprawnienia szkół

Specjalne uprawnienia szkół

•

Szkoły mogą w celach dydaktycznych:

Szkoły mogą w celach dydaktycznych:

–

Udostępniać nieodpłatnie egzemplarze

Udostępniać nieodpłatnie egzemplarze

utworów opublikowanych (biblioteki,

utworów opublikowanych (biblioteki,

gazetki szkolne)

gazetki szkolne)

Przykładowe problemy

Przykładowe problemy

szkolne

szkolne

•

Prace nauczycieli i uczniów

Prace nauczycieli i uczniów

•

Szkolna strona internetowa

Szkolna strona internetowa

•

Gazetka szkolna

Gazetka szkolna

Prace nauczycieli i uczniów

Prace nauczycieli i uczniów

•

Do wykorzystania na zajęciach w szkole

Do wykorzystania na zajęciach w szkole

–

Specjalne uprawnienia szkół

Specjalne uprawnienia szkół

•

Do publikacji

Do publikacji

–

Autorskie prawa osobiste

Autorskie prawa osobiste

Szkolna strona internetowa

Szkolna strona internetowa

1.

1.

Rozpowszechnianie

Rozpowszechnianie

2.

2.

Ochrona wizerunku

Ochrona wizerunku

1.Rozpowszechnianie na stronach

1.Rozpowszechnianie na stronach

WWW

WWW

•

Dopóki nie uzyskamy zgody autora na

Dopóki nie uzyskamy zgody autora na

umieszczenie dzieła na stronie WWW,

umieszczenie dzieła na stronie WWW,

nie mamy prawa tego zrobić.

nie mamy prawa tego zrobić.

•

Twórcy przysługuje wyłączne prawo do

Twórcy przysługuje wyłączne prawo do

korzystania

korzystania

z utworu i

z utworu i

rozporządzania

rozporządzania

nim oraz do

nim oraz do

wynagrodzenia

wynagrodzenia

.

.

Zgoda na

Zgoda na

rozpowszechnianie

rozpowszechnianie

•

Najczęściej wyrażona w formie

Najczęściej wyrażona w formie

umowy licencyjnej – może być ustna.

umowy licencyjnej – może być ustna.

•

Umieszczona bezpośrednio w

Umieszczona bezpośrednio w

publikacji.

publikacji.

2. Ochrona wizerunku:

2. Ochrona wizerunku:

Dwa wyjątki:

Dwa wyjątki:

1) rozpowszechnianie wizerunku osoby

1) rozpowszechnianie wizerunku osoby

znanej, jeśli fotografię wykonano w związku

znanej, jeśli fotografię wykonano w związku

z pełnieniem przez nią funkcji publicznych

z pełnieniem przez nią funkcji publicznych

2) osoby stanowiącej jedynie szczegół

2) osoby stanowiącej jedynie szczegół

całości, np. jest ona elementem

całości, np. jest ona elementem

zgromadzenia, krajobrazu czy imprezy

zgromadzenia, krajobrazu czy imprezy

publicznej.

publicznej.

Gazetka szkolna

Gazetka szkolna

•

Wersja drukowana (bezpłatna)

Wersja drukowana (bezpłatna)

–

Specjalne uprawnienia szkół

Specjalne uprawnienia szkół

–

Prawo cytatu

Prawo cytatu

•

Wersja internetowa

Wersja internetowa

–

Prawo cytatu

Prawo cytatu

Przestrzeganie prawa

Przestrzeganie prawa

•

Znajomość przepisów

Znajomość przepisów

•

Ich umiejętna interpretacja

Ich umiejętna interpretacja

•

Chęć przestrzegania

Chęć przestrzegania

Dziękuję za uwagę

Dziękuję za uwagę

Artykuł z rozwinięciem tematu:

Artykuł z rozwinięciem tematu:

www.oeiizk.edu.pl

www.oeiizk.edu.pl

Kontakt:

Kontakt:

[e-mail]

[e-mail]