Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

1

Rachunkowość – wykłady
(30/15 / 12/9)

2. Uproszczone formy rachunkowości.

Karta podatkowa. Ryczałt od

przychodów ewidencjonowanych.

Opodatkowanie na zasadach ogólnych.

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

2

Przydatne linki

• www.rachunkowosc.com.pl
• www.gofin.pl
• www.gazetapodatkowa.pl
• www.portalfk.pl
• www.infor.pl
• www.firma.onet.pl
• http://firma.wieszjak.pl/
• www.podatki.pl
• www.pit.pl
• www.wskazniki.pl

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

3

Pojęcie działalności gospodarczej

Art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o

swobodzie działalności gospodarczej:

Działalność gospodarcza-zarobkowa

działalność wytwórcza, budowlana,
handlowa, usługowa oraz poszukiwanie,
rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze
złóż, a także działalność zawodowa,
wykonywana w sposób zorganizowany i
ciągły.

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

4

Pojęcie przedsiębiorcy

Zgodnie z art. 4., ust. 1 ustawy z 2 lipca

2004 r. (Dz.U z 2007 r., nr 155 ze zm.)o
swobodzie działalności gospodarczej:

Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba

prawna i jednostka organizacyjna
niebędąca osobą prawną, której odrębna
ustawa przyznaje zdolność prawną -
wykonująca we własnym imieniu
działalność gospodarczą.

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

5

Równość wobec prawa

Zgodnie z art. 6., ust. 1 ustawy z 2 lipca 2004 r. (Dz.U z

2007 r., nr 155 ze zm.) o swobodzie działalności
gospodarczej:

Podejmowanie, wykonywanie i

zakończenie działalności
gospodarczej jest wolne dla każdego
na równych prawach, z zachowaniem
warunków określonych przepisami
prawa.

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

6

Załatwianie spraw
przedsiębiorców

Zgodnie z art. 11., ustawy z 2 lipca 2004 r. (Dz.Uz 2007 r.,

nr 155 ze zm.)o swobodzie działalności gospodarczej:

1.Organy administracji publicznej są

zobowiązane do załatwiania spraw
przedsiębiorców bez zbędnej zwłoki.

2.Organy administracji publicznej nie

mogą odmówić przyjęcia pism i
wniosków niekompletnych ani żądać
jakichkolwiek dokumentów, których
konieczność przedstawienia lub złożenia
nie wynika wprost z przepisu prawa.

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

7

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

8

Kiedy ustawa o rachunkowości

Większość polskich jednostek gospodarczych jest ze

względu na formę prawną działalności (nie są to
osoby prawne) i wysokość przychodów zwolniona
od obowiązku stosowania ustawy o rachunkowości.
Przedsiębiorstwa takie, jeżeli nie są na ryczałcie,
stosują dziś uproszczoną ewidencję podatkową w
postaci podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
Ostatnio krąg podmiotów uprawnionych do jej
prowadzenia został istotnie zwiększony, gdyż limit
zwolnienia od stosowania ustawy o rachunkowości,
wynoszący dotychczas równowartość 800 000 euro,
podwyższony został o połowę – do 1 200 000 euro,
przy czym w miarę jak złoty się osłabia, limit ten
rośnie.

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

9

"Do 20 stycznia trzeba (...) zawiadomić

naczelnika urzędu skarbowego, w jaki sposób
będziemy płacić podatek w tym roku. Chodzi o
podatników, którzy rozpoczęli prowadzenie
firmy od 2010 roku lub zaczęli uzyskiwać
przychody z najmu. Przedsiębiorcy mogą
wybrać opodatkowanie: według skali PIT
(stawki 18 i 32 proc.), liniowym 19-proc. PIT,
ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych
lub kartą podatkową. Z kolei najem prywatny
można rozliczać albo na zasadach ogólnych
(skala PIT), albo ryczałtem"

Wybór formy opodatkowania

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

10

Wybór formy opodatkowania i
rodzaju ewidencji podatkowej

Czy prowadzisz działalność jako osoba prawna?

TAK

TAK

Księgi rachunkowe

(rachunkowość)

Czy Twoja firma jest jednoosobowa

lub prowadzone w formie spółki cywilnej,

spółki jawnej lub spółki partnerskiej?

NIE

NIE

NIE

NIE

Jakie przychody osiągnęła

Twoja firma w ubiegłym roku?

TAK

TAK

> 150.000 euro

> 150.000 euro

< 150.000 euro

< 150.000 euro

> 1.200.000 euro

> 1.200.000 euro

Podatkowa księga

przychodów i rozchodów

Formy zryczałtowane

Karta podatkowa

Ryczałt od przychodów

ewidencjonowanych

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

11

Ryczałt

• Ryczałt - należna kwota pieniężna w

wysokości ustalonej z góry — bez
rozliczania kosztów poszczególnych
transakcji.

• Ryczałt podatkowy - uproszczona

metoda naliczania podatku, bez ustalania
podstawy wymiaru podatku.

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

12

Dla kogo ryczałt

Z opodatkowania na zasadach ryczałtu możemy skorzystać, gdy

jesteśmy osobami fizycznymi prowadzącymi indywidualną
działalność gospodarczą. Forma ta dostępna jest również dla
spółek cywilnych osób fizycznych oraz spółek jawnych osób
fizycznych.

Na ryczałt możemy się zdecydować gdy:

- prowadzimy pozarolniczą działalność gospodarczą
- w roku poprzedzającym rok podatkowy uzyskaliśmy
przychody w wysokości nie przekraczającej

150 000 €

- rozpoczniemy wykonywanie działalności w roku
podatkowym i nie korzystamy z opodatkowania w formie
karty podatkowej – bez względu na wysokość
przychodów

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

13

Ustawa o ryczałcie

• Podatnicy, którzy rozpoczną, działalność

w roku podatkowym i nie korzystają z
opodatkowania w formie karty
podatkowej, płacą ryczałt bez względu
na wysokość przychodów. Tak wyraźnie
stanowi art. 6 ust. 4 pkt 2 ustawy o
ryczałcie.

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

14

Utrata prawa do ryczałtu

• Przepis ten nie zawiera żadnego odniesienia

typu: ”z zastrzeżeniem art. 8 ust. 6”, czyli nie
odnosi się do przepisu zgodnie z którym
podatnicy, których przychody przekroczą limit
150 000 euro - tracą prawo do ryczałtu.

• Niestety organy podatkowe inaczej interpretują

art. 6 ust. 4 pkt 2 i każą podatnikom, którzy
rozpoczęli działalność opodatkowaną ryczałtem
w trakcie roku i przekroczyli limit 150 tys.
euro obrotów – aby rezygnowali z ryczałtu.

• Tak np. wynika z interpretacji Dyrektora Izby

Skarbowej w Warszawie z 10 marca 2009 r. (nr
IPPB1/415-1399/08-5/ES).

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

15

Obowiązki na ryczałcie

Ryczałtowcy (czyli indywidualni przedsiębiorcy i

spółki, których wspólnicy są opodatkowani w
formie ryczałtu od przychodów
ewidencjonowanych) są obowiązani prowadzić
odrębnie za każdy rok podatkowy:

- ewidencję przychodów,
- wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i

prawnych,

- ewidencję wyposażenia,
- karty przychodów pracowników oraz
- posiadać i przechowywać dowody zakupu towarów.

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

16

Ewidencję oraz dowody, na podstawie których są

dokonywane wpisy do ewidencji, a także dowody

zakupu, należy przechowywać w miejscu

wykonywania działalności lub, jeżeli działalność

jest prowadzona w formie spółki, w miejscu

wskazanym przez podatnika lub podatników –

jako ich siedziba, albo w biurze rachunkowym,

któremu zostało powierzone prowadzenie

ewidencji.

Przez dowody zakupu rozumie się:

- otrzymane faktury,

- rachunki,

- paragony,

- dowody wewnętrzne oraz

- opis otrzymanego towaru.

Podstawa prawna: art. 16–17 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym

podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby

fizyczne (Dz.U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.).

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

17

Stawki ogólne od przychodów
ewidencjonowanych

5 stawek ogólnych
zapłacimy bez względu na to, czy mamy

zysk czy stratę (!)

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

18

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

19

Karta podatkowa

• Podatnicy prowadzący działalność opodatkowaną w

formie karty podatkowej są zwolnieni z obowiązku
prowadzenia ksiąg rachunkowych, składania zeznań
podatkowych oraz wpłacania zaliczek na podatek
dochodowy. Zobowiązani są jednak do wydawania na
żądanie klienta rachunków i faktur, stwierdzających
sprzedaż oraz do przechowywania w kolejności numerów
kopii tych rachunków i faktur w okresie pięciu lat
podatkowych, licząc od końca roku, w którym je
wystawiono.

• Podatnicy karty podatkowej składają roczne zeznanie

PIT-16A. W zeznaniach wykazują składki zdrowotne
zapłacone w poszczególnych miesiącach i odliczone od
karty podatkowej. Zeznanie to składa się do końca
stycznia każdego roku.

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

20

Stawki karty podatkowej

W Monitorze Polskim opublikowane zostały

stawki karty podatkowej na 2010 r. M.P. z
2009 r. nr 72; poz. 912

Nowe stawki wprowadza obwieszczenie

Ministra Finansów z dnia 2 listopada 2009 r.
w sprawie stawek karty podatkowej, kwoty,
do której można wykonywać świadczenia
przy prowadzeniu niektórych usług z
wyjątkiem świadczeń dla ludności, oraz
kwartalnych stawek ryczałtu od przychodów
proboszczów i wikariuszy, obowiązujących w
2010 r.

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

21

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

22

Dla kogo karta podatkowa

Nie każda działalność gospodarcza może rozliczać się dzięki

karcie podatkowej. Obejmuje ona głównie małe zakłady
usługowe, wytwórczo-usługowe oraz handlowe.
Przykładowo mogą to być: usługi zegarmistrzowskie,
tapicerskie, krawieckie czy transportowe, handel
detaliczny, niektóre rodzaje działalności
gastronomicznej, działalność rozrywkowa, wolne
zawody w zakresie ochrony zdrowia, częściowo
rolnictwo i inne. Wszystkie rodzaje działalności objęte
rozliczeniem kartą podatkową, wymienione są szczegółowo
w załączniku nr 3 do Ustawy o zryczałtowanym podatku
dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez
osoby fizyczne. Ustawę tę znajdziemy w Dzienniku Ustaw z
1998 r. nr 144, pozycja 930.

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

23

Minusy karty podatkowej

Po pierwsze nie mamy możliwości odliczania strat ani prawa do ulg.

Karta zobowiązuje nas do wydawania na życzenie klienta rachunków
i faktur VAT, ponadto musimy przechowywać je przez okres 5 lat.

Obowiązki związane z zatrudnieniem pracowników wiążą się z

koniecznością prowadzenia ewidencji zatrudnienia oraz karty
przychodów pracowników.

Wysokość podatku, jaki ustali nam urząd, zależy od rodzaju i zakresu

prowadzonej działalności, liczby pracowników oraz miejscowości, w
której znajduje się siedziba firmy. Kwotę ustaloną przez urząd
skarbowy wpłacamy do 7. dnia każdego miesiąca, zawsze płacimy za
miesiąc poprzedni. W grudniu musimy zapłacić go do 28. dnia
miesiąca.

Zobowiązani jesteśmy do złożenia deklaracji podatkowej (PIT -16A) do

31 stycznia. W deklaracji zapisujemy wpłaconą kwotę wraz z
odliczoną składką ubezpieczenia zdrowotnego.

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

24

Podatkowa księga przychodów i
rozchodów

Podatkowa księga przychodów i rozchodów

stanowi dowód, pozwalający na określenie
zobowiązań podatkowych. Zasady
prowadzenia księgi reguluje
rozporządzenie Ministra Finansów w
sprawie prowadzenia podatkowej księgi
przychodów i rozchodów. Określa ono
szczegółowy zakres obowiązków podatnika,
dokumenty będące podstawą zapisów,
terminy zawiadomienia fiskusa o
prowadzeniu księgi, jak również inne
nieodzowne informacje.

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

25

Dla kogo pkpir

Obowiązek prowadzenia księgi ciąży na

wykonujących działalność gospodarczą:

• osobach fizycznych,
• spółkach cywilnych osób fizycznych,
• spółkach jawnych osób fizycznych,
• spółkach partnerskich.
Nie mogą prowadzić księgi spółki cywilne i

spółki jawne osób prawnych. Takie
podmioty obowiązane są do prowadzenia
ksiąg rachunkowych.

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

26

Ustawodawca nie zabrania prowadzenia ksiąg

rachunkowych przedsiębiorcom, którzy mają obowiązek

prowadzenia księgi przychodów i rozchodów.

Prowadzenie księgi należy rozpocząć od początku

następnego roku podatkowego.

Ponadto obowiązek prowadzenia księgi dotyczy:
• osób wykonujących działalność na podstawie umów

agencyjnych i umów na warunkach zlecenia, zawartych na

podstawie odrębnych przepisów,

• osób prowadzących działy specjalne produkcji rolnej, jeżeli

osoby te zgłosiły zamiar prowadzenia tych ksiąg,

• duchownych, którzy zrzekli się opłacania zryczałtowanego

podatku dochodowego.

Nie mają obowiązku prowadzenia księgi osoby, które:
• opłacają podatek dochodowy w formach zryczałtowanych,
• wykonują wyłącznie usługi przewozu osób i towarów taborem

konnym,

• wykonują zawód adwokata wyłącznie w zespole adwokackim,
• dokonują sprzedaży środków trwałych po likwidacji

działalności.

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

27

Zmiany

• Jak stanowi § 10 rozporządzenia MF,

powinniśmy zakładać księgę na dzień 1
stycznia roku podatkowego lub na dzień
rozpoczęcia działalności gospodarczej.

• Wszelkie zmiany związane z

prowadzeniem działalności gospodarczej,
np. zmiana formy opodatkowania, zmiana
biura prowadzącego księgę czy zmiana
siedziby, powinny być zgłaszane do
urzędu skarbowego na właściwych
formularzach aktualizacyjnych, np. NIP-1.

Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda

28

Podatkowa księga przychodów i
rozchodów

Strona tytułowa podatkowej księgi przychodów i rozchodów

PODATKOWA KSIĘGA PRZYCHODÓW I ROZCHODÓW

............................................................

imię i nazwisko (firma)

........................................................

adres

Rodzaj działalności

UWAGA: P rzed rozpoczęciem zapisów w księdze należy się szczegółowo zapoznać z przepisami rozporządzenia

i objaśnieniami do tego załącznika.

Kontrahent

P rzychód

Lp. Data zdarzenia

gospodarczego

Nr dowodu

księgowego

imię

i nazwisko

(firma)

adres

Opis zdarzenia

gospodarczego

wartość

sprzedanych

towarów i usług

pozostałe

przychody

razem przychód

(7+8)

zł

gr

zł

gr

zł

gr

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Suma strony

P rzeniesienie

z poprzedniej
strony

Razem od
początku roku

Wydatki

(koszty)

Zakup towarów

handlowych
i materiałów

wg cen zakupu

Koszty uboczne

zakupu

wynagrodzenia

w gotówce

i w naturze

pozostałe wydatki

razem wydatki

(12+13)

Uwagi

zł

gr

zł

gr

zł

gr

zł

gr

zł

gr

zł

gr

10

11

12

13

14

15

16