Slajd 1

Dane ogólne:

 Mały, kosmopolityczny nicień. Jest

jednym z najgroźniejszych
pasożytów człowieka - wywołuje
chorobę włośnicę (trychinozę),
która może mieć ciężki przebieg,
kończący się niekiedy śmiercią.

 Jest rozdzielnopłciowym

parazytem człowieka, świń,
dzików, kotów, lisów, szczurów i
myszy. Rozmnażanie form
dojrzałych i wydawanie
otorbiających się larw odbywa się
w jednym żywicielu (pasożyt
jednodomowy).

Dane ogólne:

 Wykazano, że w obrębie gatunku

Trichinella występuje kilka gatunków:

1. T. spitalis
2. T. nativa
3. T. nelsoni
4. T. pseudospiralis
5. T. britovi.

 Najważniejszą cechą pozwalającą

rozróżnić gatunki od siebie jest
zdolność do krzyżowania się,
wydawanie bezpłodnego
potomstwa lub utrudnione
krzyżowanie, zdolność otorbiania
się lub brak torebki.

Morfologia i

anatomia:

 Samice dorastają do 4 mm, a samce

do 1,5 mm długości. Ciało obłe, w
tylnym odcinku nieco szersze niż w
przednim. Otwór gębowy
zlokalizowany jest w przedniej części i
prowadzi do jamy gębowej
wyposażonej w sztylecik, a dalej do
gardzieli, jelita środkowego i jelita
tylnego, kończącego się odbytem.

 Gardziel składa się z krótkiej

przedniej części mięśniowej i długiej
gruczołowej zwanej stichosomem,
przylegają do niej gruczoły ślinowe –
stichocyty, ułożone pojedynczo
jeden za drugim.

 U samców brak szczecinki

kopulacyjnej, tylny koniec ciała
tworzy rodzaj rzekomej torebki
kopulacyjnej mającej zdolność
wyplukania się podczas kopulacji.

 Układ rozrodczy męski obejmuje

jądro i nasieniowód uchodzący do
jelita tylnego. Organem
kopulacyjnym są wyrostki z
brodawkami płciowymi.

 Układ rozrodczy żeński zbudowany

jest z jajnika, jajowodu, macicy i
pochwy. Pochwa otwiera się
otworem płciowym.

Morfologia i

anatomia:

Cykl rozwojowy

 Zakażenie następuje wskutek

spożycia mięsa zawierającego

wapienne cysty parazyta.

 W przewodzie pokarmowym

żywiciela larwy mięśniowe pod

wpływem soków trawiennych

ulegają oswobodzeniu.

 W jelicie cienkim larwy dojrzewają

płciowo kosztem żywiciela. Po

kopulacji i zapłodnieniu samice

rodzą (po 3-4 dniach od zakażenia)

żywe larwy (jajożyworodność) w

ilości około 1500 ( w ciągu 1-3

tygodni).

 W początkowym okresie życia jest 2

razy więcej samic niż samców,

później stosunek ten wyrównuje się,

a pod koniec życia występują

prawie same samce.

 Larwy aktywnie przebijają się do

naczyń krwionośnych i
limfatycznych i z prądem krwi lub
chłonki przenoszone są do mięśni
oraz węzłów chłonnych i tkanki
łącznej. Tkanką docelową jest
tkanka mięśniowa poprzecznie
prążkowana, w której osiadają,
otaczają się błoną i zwijają w
spiralkę (po 17-18 dniach od
zakażenia).

 Około 30 dnia po zakażeniu larwy

otorbiają się (tworzą cysty)
głównie w mięśniach
międzyżebrowych, w mięśniach
języka, gardła i w przeponie.

Cykl rozwojowy

 Proces otorbiania się larw jest

reakcją obronną organizmu
żywiciela, w jej wyniku powstaje z
tkanki łącznej torebka, wewnątrz
której znajduje się zwykle jedna
larwa.

 Larwy mięśniowe żyją nawet 40- 60

lat. Zwapnienie otoczek cyst
występuje po około 8-10 miesiącach.

 Całkowicie rozwinięta larwa

mięśniowa jest ponad 10 krotnie
większa od larwy wędrującej.

 W budowie wewnętrznej larw

mięśniowych widoczne są zawiązki
narządów, pozwalających na
określenie płci.

Cykl rozwojowy

 Najczęściej jedna larwa osiedla się

w pojedynczym włóknie

mięśniowym, gdzie linieje, skręca

się spiralnie i przekształca się w

stadium inwazyjne dla kolejnego

żywiciela.

 Dalszy rozwój larw możliwy jest w

przewodzie pokarmowym

kolejnego żywiciela.

 U człowieka rozwój danej generacji

praktycznie zostaje zahamowany –

zatrzymany w stadium cysty

mięśniowej.

 U innych żywicieli natomiast stadia

larwalne w cystach mięśniowych

oczekują na zjedzenie przez

drapieżnika lub padlinożercę.

 Cysty mają długość około 0,4-0,6

mm, szerokość 0,3 mm. Ścianki

cysty na biegunach są najgrubsze.

Cykl rozwojowy

Chorobotwórczość:

 T. spiralis wywołuje włośnicę zwaną

także trichinellozą.

 Objawy towarzyszą migracji i

osiedlaniu się larw w mięśniach i są to
:

 Podwyższona temperatura ciała
(powyżej 40

C), trwająca nawet

kilkanaście dni,

 Charakterystyczny układ ciała –

chory leży nieruchomo z
przykurczonymi kończynami,
niekiedy utrudniającymi żucie,
połykanie, oddychanie,

 Wybroczyny dospojówkowe i

podpaznokciowe, obrzęki powiek,
twarzy, bóle głowy, wysypka na
skórze całego ciała

Chorobotwórczość

 W większości przypadków obraz

włośnicy poprzedzony jest przez
zespół biegunkowy, (okres
pasożytowania w jelicie cienkim
postaci dojrzałych nicieni), w którym
występują wymioty, kurczowe bóle
brzucha, ogólne złe samopoczucie
(objawy zatrucia pokarmowego),
biegunki.

 W dalszym okresie choroby dochodzi

do zaburzeń metabolicznych
(hipoglikemia, hipokaliemia), sprzyja
temu ogólne osłabienie organizmu,
zwłaszcza siły mięśniowej, obrzękom.

Chorobotwórczość:

 Również przesiękom do opłucnej i

otrzewnej, zaburzeniom rytmu serca,
które jest związane z zapaleniem
mięśnia sercowego, które rozwija się
w 3tyg. po zarażeniu.

 Następuje wzrost liczby krwinek

kwasochłonnych. W moczu często
obecne jest białko (białkomocz).

 Nie leczona włośnica może

spowodować zejście śmiertelne w 4-
8tyg. (śmiertelność do 50%)

Powikłania:

 Wiążą się z nietypowym

umiejscowieniem larw włośnia np.

 W mózgowiu ( objawy zapalenia

opon i mózgu, porażenia nerwów
czaszkowych, majaczenie,
porażenia lub niedowłady),

 W płucach (objawy zapalenia płuc),

 W mięśniu sercowym (objawy

zapalenia mięśnia sercowego)

Wykrywanie:

 Wykrywanie larw metodą

trychinoskopową lub wytrawiania w
skrawach pobranych podczas biopsji
(mięśnia naramiennego lub
brzuchatego łydki),

 Badania immunoserologiczne

(wykrywanie antygenu, przeciwciał i
krążących kompleksów
immunologicznych)

 W kale nigdy nie występują jaja włośnia

(ze względu na jego żyworodność),

 We krwi obwodowej stwierdza się

wysoką leukocytozę i znaczne
podwyższenie OB.

 Tomografia komputerowa i rezonans

magnetyczny (zmiany w ośrodkowym
układzie nerwowym)

Zwalczanie:

 Stosuje się antyhelmintyki np. 3-5

dni Membendazol (Vermox),
Albendazol (Zentel), Tiabendazol
(Mintezol),Pirantel (Combantrin) – w
fazie jelitowej.

 Leki farmakologiczne podawane są

na krótko z uwagi na uch skutki
uboczne, wyniszczanie "przyjaznej
flory " przewodu pokarmowego oraz
powodowanie uszkodzenia ściany
jelita

 Niekiedy pacjenci wymagają

intensywnej opieki w zwalczaniu
wstrząsu, toksemii i niewydolności
krążenia.

Profilaktyka:

 Przed spożyciem mięso musi być

poddane odpowiedniej obróbce
termicznej gwarantującej zabicie larw.

 W celu zabicia ewentualnych larw

włośni przy stosowaniu niskich
temperatur wymagane jest mrożenie
kawałków mięsa do temperatury – 35
stopni C, przez co najmniej 5 godzin
i przechowywanie nawet do 2 tygodni
w temperaturze zamrażarki.

 Nie powinno się spożywać surowego

„tatara” przygotowanego z mięsa
z niepewnego źródła, mięsa
niedogotowanego

Profilaktyka:

 W Polsce jak i innych krajach

obowiązują badania wszelkiego
mięsa przez służby weterynaryjne,
uzyskanie odpowiedniego
zaświadczenia o badaniu oraz
znakowanie mięsa pieczęciami,
których wzór ustalają odpowiednie
przepisy weterynaryjne.

 Zwapniałe cysty odporne są na sól,

wędzenie i marynowanie,

 W Polsce około 1 mln ludzi jest

zakażona włośniem.

Bibliografia

 http://www.google.pl/imgres?imgurl=http://www.med-

chem.com/Para/prob%2520of%2520month/IMAGES/Trichinella
%2520cyst.jpg&imgrefurl=http://www.med-
chem.com/Para/prob%2520of%2520month/Prob%2520of
%2520Month
%252012%2520December.htm&h=301&w=313&sz=108&tbn
id=FPxr2Nr0EFsJ::&tbnh=113&tbnw=117&prev=/images
%3Fq%3DTrichinella%2Bspiralis&usg=__zyM-pTp-
eGRNGuc9RdPc5KSXQSQ=&sa=X&oi=image_result&resnum=
3&ct=image&cd=1

 http://workforce.cup.edu/Buckelew/images/Trichinella

%20spiralis%20encysted%20larvae%20low%20power.jpg

 http://www.google.pl/imgres?

imgurl=http://www.moeforum.net/vb1/uploaded/131697_1210
825631.jpg&imgrefurl=http://www.moeforum.net/vb1/showthr
ead.php%3Ft
%3D156205&h=512&w=640&sz=26&tbnid=To3n2v9H1z4J::&
tbnh=110&tbnw=137&prev=/images%3Fq%3DTrichinella
%2Bspiralis&usg=__uekWtY650LMrfN9LzDvD7NBXFDg=&sa=
X&oi=image_result&resnum=1&ct=image&cd=1

 http://www2.wum.edu.pl/~biologia/DC/T.spiralis/index.html
 http://www.ipar.pan.pl/?module=lab&lab=lab33
 http://www.igya.pl/pasozyty/wlosien_trichinella_spiralis.html
 „Zarys parazytologii lekarskiej” Pod redakcją Rościsława

Kadłubowskiego i Alicji Kurnatowskiej.

Document Outline