FARMAKOLOGIA

DERMATOLOGICZNA

SKÓRA



Skóra składa się z dwóch części:



zewnętrznej- naskórek



wewnętrznej – skóra właściwa

Skóra właściwa stanowi wsparcie dla

naskórka i zapewnia jego ukrwienie. W

skórze właściwej znajdują się mieszki

włosowe, gruczoły łojowe i potowe oraz

mięśnie podnoszące włosy.

Leki stosowane w chorobach

skóry



Cząsteczki leku mogą przenikać do skóry

trzema drogami:

poprzez nienaruszoną warstwę rogową naskórka

-poprzez przewody wyprowadzające gruczołów

potowych

-poprzez gruczoły łojowe



Do czynników odgrywających rolę w

przezskórnej absorpcji leków należą:

gradient stężenia, będącą siłą napędzającą

przemieszczanie się leku przez skórę

-uwalnianie leku z podłoża (współczynnik uwalniania)

-dyfuzja poprzez warstwy skóry(współczynnik dyfuzji)



Do preferowanych cech leków

przeznaczonych do stosowania

zewnętrznego należą:

niski ciężar cząsteczkowy (600Da)

-odpowiednia rozpuszczalność w olejach i w wodzie

-wysoki współczynnik uwalniania

Ogólne wskazówki dotyczące terapii

dermatologicznej



Regionalne odchylenia anatomiczne

przepuszczalność skóry jest zasadniczo odwrotnie proporcjonalna

do grubości warstwy rogowej naskórka

penetracja leku zwiększa się w zakresie twarz , tzw.okolicach

wyprzeniowych (np..dołki pachowe) oraz w zakresie skóry krocza



Zmieniona funkcja skóry jako bariery:

osłabienie funkcji skóry jako bariery ochronnej zwiększa absorpcję

leków



Uwodnienie

- Absorpcja leków wzrasta wraz z uwodnieniem, definiowanym jako

wzrost zawartości wody w obrębie warstwy rogowej, co jest

wynikiem hamowania przeznaskórkowej utraty wody (opatrunki

okluzyjne)



Podłoże

- Podłoże maściowe- silniejsze działanie okluzyjne oraz

silniejsze właściwości natłuszczające niż krem czy lotion

-Nowe generacje podłoży zawierające liposomy oraz

występujące w postaci mikrożeli zwiększają wnikanie leku



Wiek

-u dzieci stosunek powierzchni ciała do masy jest większy niż

u dorosły, tak więc określona ilość leku zastosowanego

zewnętrznie wskutek silniejszego wchłaniania może

prowadzić do bardziej nasilonych efektów

ogólnoustrojowych



Częstotliwość aplikacji

-zazwyczaj dwa razy dziennie

-lub przerywana terapia pulsowa – polega na leczeniu przez

kilka dni lub tygodni przedzielonych okresowymi przerwami

w leczeniu (może zapobiec wystąpieniu tachyfilaksji

związanej ze stosowaniem leku)

Leki stosowane w chorobach

skóry

LEKI PRZECIWZAPALNE

1.GLIKOKORTYKOSTEROIDY

właściwości immunosupresyjne,przeciwzapalne,

przeciwświądowe, przeciwwysiękowe,

przeciwalergiczne

-stosowane w chorobach skóry o podłożu zapalnym

-przewlekłe stosowanie tych preparatów, może

spowodować wystąpienie zmian zanikowych

skóry, rozstępów, plamicy, wykwitów

trądzikowych.

-leki podawane ogólnie są stosowane w

schorzeniach skóry o ostrym przebiegu

-stosowane m.in.w atopowym,kontaktowym lub

łojotokowym zapaleniu skóry, w leczeniu liszaja

płaskiego, tocznia rumieniowatego,nasilonego

świądu skóry i leczeniu łuszczycy

Podział ze względu na siłę

działania



słabe

-hydrokortyzon

-Prednisolonum (np. Mecortolon, Alpicort –złożony

)



umiarkowanie silne

maślan hydrokortyzonu (hydrocortisoni butyras)

•

Laticort, Locoid

-dexamethazon (Dexapolcort)

-flumetazon (Lorinden)

-octan triamcynolonu (Polcortolon)

-mometazon (Elocom, Elosone)



silne

-betametazon (Betnovate, Diprosone)

-flucynoid (Flucinar)

-flutikazon (Cutivate)

-metyloprednizolon (Advantan)



bardzo silne

-klobetazol (Clobederm, Dermovate)

2.Inhibitory kalcyneuryny

Leki o silnym działaniu immunosupresyjnym

LEKI:

Cyklosporyna

(np.Sandinum neoral) – leczenie

łuszczycy, inne choroby – łysienie plackowate,

atopowe zapalenie skóry, liszaj płaski, pęcherzyca

zwykła

Takrolimus

( maść Protopic 0,03% i 0,1%) –leczenie

atopowego zapalenia skóry u dzieci i dorosłych, inne

wskazania-liszaj płaski, bielactwo, trądzik różowaty

Pimekrolimus

(Elidel) –leczenie atopowego zapalenia

skóry u dzieci powyżej 2 lat.

Objawy niepożądane to uczucie pieczenia skóry,świąd.

Należy również unikać ekspozycji na promienie

słoneczne.

LEKI STOSOWANE W LECZENIU

ZABURZEŃ ROGOWACENIA

-do najczęstszych chorób z zaburzeniem

rogowacenia należą

łuszczyca i trądzik zwykły

1.Ditranol (antralina)

wywołuje silne działanie drażniące na skórę,

poprzez tworzenie aktywnego tlenu.

-w ogniskach łuszczycy obniża podwyższony

współczynnik mitoz i zmniejsza nacieki zapalne

-przeciwwskazany do stosowania na twarz, fałdy

podskórne i pod opatrunki okluzyjne

-oprócz łuszczycy wskazaniem do stosowania jest

łysienie plackowate

2.PUVA:psolareny i UVA

-fotochemioterapia jest stosowana do leczenia rozległych

zmian łuszczycowych

psolareny

- są to fotoaktywne pochodne furokumaryn,

ograniczają m.in. proliferację komórek naskórka

-w tzw. terapii PUVA po podaniu psolarenu stosuje się

naświetlanie długimi promieniami ultrafioletowymi UVA

METOKSALEN (Oxolaren)

- najczęściej stosowana

substancja

•

stosowana wewnętrznie lub zewnętrznie w postaci

krótkich kąpieli

•

po podaniu ogólnym mogą występować nudności

•

ze względu na powikłania oczne (zaćma), po zażyciu

pacjenci muszą przez 6-8h nosić okulary

przeciwsłoneczne



3.RETINOIDY

obejmują naturalne i syntetyczne pochodne retinolu,

wykazującego aktywność witaminy A

-wpływa na proces różnicowania się komórek naskórka

I generacja

: retinol, tretynoina, izotretynoina

II generacja:

zw.aromatyczne-

acytretyna

III generacja:

tazaroten, beksaroten i

Adapalen

- stosowane w leczeniu chorób skóry o podłożu

zapalnym np. łuszczyca

-normalizują procesy odnowy, różnicowania i

rogowacenia naskórka

-do działań niepożądanych można zaliczyć suchość

skóry i błon śluzowych, pękanie warg, świąd,

pieczenia

są teratogenne



Izotretynoina

(I) (Izotek kaps.,Isotrexin żel)

-zmniejsza wydzielanie łoju

-stosowany w leczeniu:trądziku o ciężkim przebiegu,

o umiarkowanym nie reagującym na antybiotyki

oraz w trądziku bliznowaciejącym



Tazaroten (III) (Zorac)



Adapalen (Differin)

-do stosowania zewnętrznego

4.Preparaty dziegciowe i sulfonowane

oleje łupkowe

Dziegieć-

mieszanina różnych węglowodorów,

gł.aromatycznych o zmiennym składzie, zależnie od

pochodzenia i temperatury destylacji. W terapii

stosuje się wyłącznie dziegieć z węgla kamiennego.

-hamuje podziały komórkowe, efekt antyproliferacyjny

działa też przeciwzapalnie, przeciwwypryskowo,

przeciwświądowo

w badaniach na zwierzętach wykazuje działanie

rakotwórcze

w leczeniu łuszczycy stosuje się opatrunki okluzyjne,

maści, pasty

Ichtyol(

sulfobituminian amonu

)

- działa podobnie jak

dziegieć, jednakże mniejsze działanie genotoksyczne

5.Analogi witaminy D

Kalcypotriol

( Daivonex)

Takalcytol

(Curatoderm)

- wskazane do leczenia łuszczycy w terapii miejscowej

-normalizują zaburzenia podziału i różnicowania się

komórek naskórka

6.Nadtlenek benzoilu

-3-10% -np.Akneroxid, Benzacne, Brevoxyl

-działa dezynfekująco, przez uwalnianie atomowego

tlenu, co działa zabójczo na mikroorganizmy

beztlenowe m.in.

Propionibacterium

acnes,

zasiedlający zaskórniki

-działa keratolitycznie

LEKI PRZECIWŚWIĄDOWE

-Świąd- jednym z wielu objawów chorób skóry.

1. Leczenie podłożami chłodzącymi z

mentolem

kremy

liotony

2.Preparaty z

mocznikiem

przez zwiększenie wiązania

wody w naskórku zmniejsza lub znosi uczucie świądu

.Leki przeciwhistaminowe

-receptory H1 i H2 uczestniczą w procesie powstawania

bąbli i rumienia

-I generacja: hydroksyzyna (Atarax), clemastyna są

antagonistami rec.H1 oraz wywierają działanie

sedatywna

-II generacja:cetyryzyna(Zyrtec), loratadyna(Claritina),

brak działania sedatywnego, nie przedostają się przez

barierę krew-mózg



LEKI O DZIAŁANIU

PRZECIWBAKTERYJNYM

1.Antybiotyki

powszechnie stosowane do leczenia powierzchownych

zakażeń skóry oraz trądziku zwykłego

-stosowane antybiotyki:

erytromycyna, klindamycyna

-w leczeniu rozległego trądziku oraz głębszych zakażeń

bakteryjnych stosuje się antybiotyki doustnie

-stosowane antybiotyki: tertacyklina, erytromycyna,



Działanie antybiotyków polega na zmniejszeniu liczby

drobnoustrojów

(Propionibacterium acnes

) w gruczołach

łojowych. P.acnes generują powstawanie wolnych

kwasów tłuszczowych, które wywołuja działanie

drażniące i prowadzą do powstania mikrozaskórników i

zapalnych zmian trądzikowych



Infekcje bakteryjne

-do bakterii wywołujące ropne schorzenia skóry

należą drobnoustroje GRAM+ (tj. gronkowiec

złocisty

Staphylococcus aureus

) oraz

paciorkowiec ropotwórczy (

Streptococcus

pyogenes

)

-zakażenia skóry pałeczkami GRAM- są rzadkie

LEKI: Mupirocyna (Bactroban)

Neomycyna (aktywna przeciwko gronkowcom)

Bacytracyna (gronkowce, paciorkowce,

pałeczki G+)

Polimyksyna B (tlenowe pałeczki G-)

LEKI PRZECIWGRZYBICZE

-zakażenia grzybicze są najczęściej spotykaną chorobą

skóry

-Do najbardziej skutecznych leków o działaniu

przeciwgrzybiczym

należą:



Gryzeofulwina

(hamuje biosyntezę chityny-uszkadza ścianę

grzybni)



Pochodne azolowe



Imidazolowe: klotrimazol, ekonazol, ketokonazol,

mikonazol



Triazolowe:flukonazol (Flumycon),itrakonazol

(Orungal)

(

zmniejszają ilość ergosterolu- najważniejszego sterolu w błonie

komórkowej grzybów)



Allyaminy:

Terbinafina



GRZYBICA STÓP

Najczęstszy typ grzybicy

Grzybica międzypalcowa między III/IV i IV/V palcem

W leczeniu skuteczne są pochodne azolowe oraz

allyaminy w postaci preparatów zewnętrznych

Bardziej rozległe odmiany grzybicy stóp wymagają

terapii układowej z zastosowaniem:

gryzeofulwiny,

terbinafiny, itrakonazolu



GRZYBICA PAZNOKCI

-pojedyncze płytki paznokciowe zakażone-leczenie

miejscowe np.lakiery z

Cyklopirox

-skuteczne leczenie wymaga terapii układowej

-leczenie: itrakonazolem (terapia pulsowa), terbinafiną,

flukonazolem (6-9 m-cy),ketokonazolem,

gryzeofulwiną

LEKI STOSOWANE W TERAPII SCHORZEŃ

PRZEBIEGAJĄCYCH Z NADMIERNYM

ROGOWACENIEM

Środki keratolityczne:

•

kwas mlekowy

•

kwas glikolowy

•

kwas salicylowy

•

mocznik

•

Siarka

-Stosowane są do leczenia : ogniskowych stwardnień(modzeli),

brodawek, nasilone stany suchości skóry



Kwas salicylowy

prowadzi do złuszczenia kolejnych warstw

komórek warstwy rogowej naskórka



Mocznik

-działa przeciwbakteryjnie, zatrzymuje w odę w

naskórku



Siarka

-działa antyseptycznie, przeciwłojotokowe, keratolityczne



Kwas mlekowy i glikolowy

mają zastosowanie w zwalczaniu

suchości skóry, rybiej łuski

LEKI STOSOWANE W LECZENIU

ŁYSIENIA ANDROGENNEGO

Łysienie androgenne, powszechnie znane jako

łysienie typu męskiego oraz żeńskiego, jest

najczęstszą przyczyną utraty włosów u osób

dorosłych powyżej 40. roku życia

Celem leczenia jest zmniejszenie wypadania

włosów i utrzymanie istniejącego owłosienia



Minoksydil

(Loxon 2% i 5%) do stosowania

zewnętrznego. Wpływa na zwiększenie rozmiarów

mieszków włosowych, co prowadzi do wzrostu

grubości łodyg włosów.



Finasteryd

(Propecia) – tylko dla mężczyzn

-hamuje przekształcanie testosteronu w DHT

LECZENIE PRZEBARWIEŃ

-preparaty usuwające przebarwienia zawierają

hydrochinon ,

który wywołuje odwracalną

depigmentację skóry

-preparaty zalecane są do stosowania w celu

uzyskania stopniowego rozjaśnienia przebarwień

tj. piegi czy plamy wywołane ekspozycją

-równocześnie stosuje się kremy z filtrami

LEKI PRZECIWWIRUSOWE

zakażenia wirusowe skóry obejmują:

zakażenia

wirusem brodawek ludzkich, opryszczkę zwykłą,

mięczaka zakaźnego

oraz

ospę wietrzną

LEKI:



Acyklowir (Zovirax, Heviran)



Denotivir (Vratizolin)



Tromantadyna (Viru-merz)

-w zakażeniach wirusem brodawczaka ludzkiego

leczenie polega na zmiękczaniu warstwy rogowej

brodawki i chemicznym uszkadzaniu keranocytów za

pomocą kwasu salicylowego,mlekowego lub

podofilotoksyny

LEKI PRZECIWPASOŻYTNICZE

-pasożytniczymi chorobami skóry są świerzb

oraz wszawica



W leczeniu świerzba stosuje się leki

odkażające lub złuszczające w celu

zniszczenia roztoczy (

Sarcoptes scabiei

)

drążących korytarz w warstwie rogowej

naskórka.

-stosuje się

benzoesan benzylu

(Novoscabin),

krotamiton

i preparaty z

siarką.

LEKI O DZIAŁANIU ŚCIĄGAJĄCYM,

ADSORPCYJNYM, OSŁANIAJĄCYM

1.Preparaty o działaniu

ściągającym

reagują z

białkami, tworząc warstwę nierozpuszczalnych

białczanów. Chronią położone głębiej warstwy.



związki bizmutu



związki glinu



związki cynku (tlenek cynku)



garbniki (tanina)

2.Preparaty o działaniu

adsorpcyjnym

stosowane

są w celu adsorbowania wydzielin zapalnych,

drobnoustrojów i toksyn bakteryjnych.



glinka biała



talk /

nie stosować na otwarte rany i wrzody/

3.Środki

osłaniające

są to substancje

obojętne o dużej lepkości, izolujące tkankę

zmienioną zapalnie



Oleje mineralne, roślinne, tłuszcze (np.olej

arachidowy,olej sojowy,parafina)



Preparaty: Balneum, Oilatum, Emolium itp..

CHOROBY

Łuszczyca



Jest to przewlekła, nawracająca choroba zapalna

charakteryzująca się mnogością zmian morfologicznych,

które przejawiają się w wielu postaciach.



Klasyczny obraz łuszczycy charakteryzuje się obecnością

łososioworóżowych wykwitów ze srebrnobiałymi łuskami i

dobrze odgraniczonymi brzegami.

ŁUPIEŻ

Łupież jest przewlekłym, nawracającym, niezapalnym,

hiperproliferacyjnym schorzeniem skóry, które często jest

traktowane jako szpecące i kłopotliwe.

 Zjawiskiem odpowiedzialnym za powstawanie łupieżu

jest zwiększone tempo obrotu komórkowego, ale powody

jego wzrostu nie są znane.

Coraz częściej badania skupiają się wokół roli

mikroorganizmów w patogenezie łupieżu, a w

szczególności roli drożdżaka Pityrosporum ovale,

chociaż wyniki badań nie wskazują jednoznacznie czy P.

Ovale jest podstawową przyczyną występowania łupieżu,

czy też tylko nasila jego

ŁOJOKOTOWE ZAPALENIE SKÓRY



Istnieją dwie odrębne postacie łojokotowego zapalenia

skóry – postać niemowlęca, często określana terminem

„czepka niemowląt” oraz postać dorosłych.



Łojokotowe zapalenie skóry może mieć różny stopień

nasilenia, od łagodnego łupieżu do poważnej, burzliwie

przebiegającej postaci u pacjentów z AIDS.



Pomimo nazwy, nie obserwuje się zmian w wydzielaniu

łoju. Podobnie jak w przypadku łuszczycy i łupieżu,

łojokotowe zapalenie skóry charakteryzuje się

zwiększonym obrotem komórkowym. Dokładna

przyczyna łojokotowego zapalenia skóry nie jest znana.

BRODAWKI



Brodawki są łagodnymi zmianami rozrostowymi

skóry spowodowanymi przez wirus brodawczaka

ludzkiego HPV.



Niektóre typy HPV wykazują powinowactwo z

pewnymi lokalizacjami na ciele, np. występują na

dłoniach, twarzy, w rejonie odbytowo-płciowym i na

stopach.



Należy ostrzec pacjentów, zwłaszcza dzieci, żeby nie

wycinali, gryźli, czy zdrapywali brodawek, gdyż w

ten sposób cząsteczki wirusa wnikają w uszkodzenia

skóry. Proces ten jest znany jako autozakażenie i

przyczynia się do powstawania licznych zmian i

przenoszenia ich na inne części ciała.

ŚWIERZB



Świerzb jest schorzeniem skóry wywołanym przez rodzaj

roztoczy Sarcoptes Scabiei.



Roztocza są przekazywane drogą bezpośredniego kontaktu

fizycznego (np. przez podawanie rąk, uścisk lub kontakt

seksualny).



Samiczki ryją w naskórku nory, w których składają jaja.

Odchody pozostawiane w norkach powodują miejscową

reakcję uczuleniową, podczas której wyzwalane są

mediatory zapalne wywołujące reakcję alergiczną

przejawiającą się jako intensywny świąd.

TRĄDZIK POSPOLITY



Trądzik jest schorzeniem przywłosowych gruczołów łojowych wiążącym się

z powstawaniem zaskórników, grudek i krost na twarzy, klatce piersiowej i

górnej części pleców.



Na początku okresu dojrzewania zachodzi wiele procesów, które

przyczyniają się do powstania wykwitów zapalnych i niezapalnych. W

odpowiedzi na wzrost poziomu testosteronu, przywłosowe gruczoły łojowe

zaczynają produkować łój (gdy gruczoły łojowe są nadmiernie wrażliwe na

testosteron, produkują w nadmiarze tłuszcz – skóra staje się tłusta, co jest

cechą charakterystyczną trądziku). Jednocześnie ulegają zmianie komórki

nabłonka wyścielające mieszek włosowy.



Przed okresem dojrzewania martwe komórki były bez problemu wydalane

poprzez przewody gruczołów łojowych, ale w okresie dojrzewania proces

ten ulega zaburzeniu i u osób z trądzikiem komórki zaczynają nadmiernie

przylegać, blokując ujście przewodu i znacznie zmniejszając wypływ łoju. Z

czasem ujście przewodu zostaje zaczopowane, zatrzymując tłuszcz w

mieszku włosowym. Stanowi to doskonałe środowisko dla bakterii

Propionibacterium acnes

, które rozmnażają się stymulując produkcję

cytokin, które z kolei wytwarzają miejscowy stan zapalny prowadzący do

pojawienia się wyprysków. W odpowiedzi na mnożenie się bakterii,

uaktywniają się białe krwinki, które naciekają ten obszar zabijając bakterie

i z kolei same giną, prowadząc do powstania ropy. W następnej kolejności

krosta pęka na powierzchni skóry, usuwając ropę i proces zaczyna się od

nowa.

Opryszczka wargowa



Jest zakażeniem wywołanym przez wirusa Herpes simplex

(HSV)



Opryszczkę wargową wywołuje wirus HSV1, natomiast HSV2

jest odpowiedzialny za opryszczkę narządów płciowych.



Zakażenie zazwyczaj wynika z bezpośredniego kontaktu z

błoną śluzową (np. podczas pocałunku) w miejscu

uszkodzenia skóry między osobnikiem zakażonym i

niezakażonym.



Wirus atakuje komórki naskórka i skóry powodując

powstawanie pęcherzy. Jednocześnie wnika do zakończeń

nerwów, a następnie wędruje do zwojów czuciowych, gdzie

przebywa w uśpieniu aż do czasu reaktywacji. Podczas

reaktywacji wirus aktywnie replikuje się, powodując

powstawanie zmian rozmieszczonych w okolicach unerwienia

zajętego nerwu.



Osobnik raz zainfekowany nie pozbędzie się wirusa do końca

życia.

Cechy kliniczne



Pacjenci z opryszką odczuwają świąd, pieczenie i

mrowienie. Objawy te mogą występować od kilku

godzin do kilku dni przed pojawieniem się osutki

(osutka ma wygląd pęcherzyków i grudek, którym

towarzysz zaczerwienienie)



Pęcherzyki zazwyczaj pękają w ciągu doby i

wówczas wykwit może swędzieć i być bolesny.



Zmiana ustępuje samoistnie w ciągu 7-10 dni, tak

więc można powiedzieć, że większość opryszczek

trwa 14 dni od pojawienia się objawów

zwiastunowych do ustapienia zmiany.

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
dermatozy rumieniowe
DERMATOZY WYPRYSKOWE U DZIECI
Dermatologia kosmetyczna
metody fizykalne w dermatologii
LEKI STOSOWANE W DERMATOLOGII
Zaburzenia barwnikowe i zaburzenia rogowacenia., Dermatologia
Grzyby MECHANIZM ZMIAN CHOROBOWYCH a, EDUKACJA, Dermatologia
Gruźlica skóry., Dermatologia
DERMA zebrane B.G. (2), Choroby skórne i weneryczne, Dermatologia, giełdy
zmiany skorne w cukrzycy, Medycyna, Dermatologia, inne
Profilaktyka i leczenie grzybic stóp, Dermatologia
Dermatologia zaliczenie 2"052012
dermatologia zagadnienia
DERMATOLOG
dermatologia wyklad3
Dermatologia 3 id 133901 Nieznany

więcej podobnych podstron