Slajd 1

akaźne zapalenie krtani i tchawicy

kur

(Infectious laryngotracheitis ILT)

•

Zakaźne zapalenie krtani i tchawicy jest ostrą

wirusową chorobą układu oddechowego kur i

bażantów, charakteryzującą się

krwotocznym

zapaleniem błony śluzowej

krtani i górnej

części tchawicy oraz

spadkiem produkcji jaj

•

Pierwszy przypadki zachorowań odnotowano

w USA, w 1925roku, a następnie

rozpowszechniła się na świecie, przede

wszystkim w krajach

o dużej koncentracji

intensywnie hodowanego

drobiu

•

ILT jest

pierwszą

chorobą wirusową drobiu,

przeciwko której opracowana

szczepionkę

Etiologia



Chorobę wywołuje wirus należący do rodziny
Herpesviridae, podrodziny Alphaherpesvirinae,
aktualnie oznaczany jako Gallid herpesvirus 1.



Kompletne cząstki wirusa mają średnicę 195-
250nm.



Zawierają

dwułańcuchowy DNA



Wirion z zewnątrz osłonięty jest

otoczką,

decyduje o wrażliwości zarazka na rozpuszczalniki
tłuszczowe.



Wykazują

duże zróżnicowanie w zjadliwości

dla

kurcząt i embrionów-od szczepów bardzo
zjadliwych powodujących

wysoką zachorowalność i

śmiertelność

do szczepów o

słabej zjadliwości

wywołujących łagodną lub niezauważalną infekcję.

Patogeneza



Źródłem zakażenia są

ptaki chore

- wirus w dużych

ilościach znajduje się w wykrztusinie z tchawicy i
może być wydalany do 10 dni po zakażeniu; oraz

zakażone latentnie

- w tym stanie może pozostawać

do 15 tygodni po zakażeniu.



Ponadto w sposób pośredni wirus ILT może być
przenoszony

na odzieży czy obuwi

u przez obsługę,

a także za pośrednictwem

sprzętu do obsługi,

ściółki i paszy



Możliwe jest też

mechaniczne przenoszenie

wirusa

ILT przez

gryzonie i psy



Zakażenie następuje w wyniku

kontaktu

bezpośredniego

ptaków lub

pośrednio

drogą układu

oddechowego, rzadziej przewodu pokarmowego.

Patogeneza



Na zakażenie

największą wrażliwość

wykazują

kury

(Gallus gallus). Ptaki chorują w każdym

wieku, najbardziej charakterystyczne zmiany

występują u kur dorosłych.



Chorobę stwierdzono również

u bażantów i pawi



Indyki

wydają się odporne na zachorowanie, ale w

ich surowicy występują przeciwciała dla wirusa

ILT.

Indyki

, a także

kaczki

mogą ulegać

zakażeniu

bezobjawowemu

i rozprzestrzeniać wirus.



Okres

wylęgania

choroby wynosi

od 6 do 12 dni

przy zakażeniu naturalnym, natomiast 2-4 dni po

zakażeniu eksperymentalnym.



Zakażenie szybko rozprzestrzenia się w obrębie

kurnika, natomiast przeniesienie się infekcji na

inne stada może trwać do kilku tygodni.

Objawy kliniczne



Choroba może występować w

ostrej

formie epidemicznej i

łagodnej

endemicznej.



W przebiegu ostrym

u chorych ptaków występują

nasilające się objawy oddechowe w postaci

prychania,

ciężkiego oddechu

oraz

odkrztuszania krwawego wysięku

tchawicy. Oddychaniu towarzyszą swoiste świszczące
odgłosy. Objawom tym często towarzyszy

ropne zapalenie

spojówek i obrzęk powiek

. Czasami spotykamy jedno- lub

dwustronny

obrzęk zatok podoczodołowych

oraz

żółte

naloty

na tylnej ścianie podniebienia i w okolicy krtani.



Chore ptaki są

osowiałe

nie mają apetytu

, a u niosek

spada

nieśność



Choroba może trwać około

2 tygodni



Ta postać choroby przebiega z

wysoką

zachorowalnością

(90-100%) i zróżnicowaną

śmiertelnością(średnio 10-20%).

Objawy kliniczne



Przy łagodnej postaci

ILT u ptaków obserwuje się

zapalenie

spojówek, wyciek z nosa oraz obrzęk

zatok.



Chore ptaki są nieznacznie osowiałe i zwykle po 2
tygodniach wracają do zdrowia.



Chorobie może towarzyszyć

spadek produkcji

nieśnej

o 5-25%, bez zmian na skorupach. Niekiedy

nieśność spada znacznie lub całkowicie zanika.



Zachorowalność

jest zwykle

niska

(około 5%) z

jeszcze mniejszą śmiertelnością (0,1-2%).



Na przebieg choroby i śmiertelność wpływają złe
warunki chowu, niedobory witaminy A, a także
zakażenie innymi patogenami, zwłaszcza pałeczkami
E. colli i Pasteurella.

Zmiany anatomo- i

histopatologiczne



Zmiany sekcyjne

są zlokalizowane

w jamie

nosowej, krtani i tchawicy

. Błona śluzowa jamy

nosowej i górnej części tchawicy jest

przekrwiona i pokryta śluzem

. W obrzękłej i

przekrwionej

krtani

stwierdza się masy śluzowo-

włóknikowe z domieszką krwi, które

zatykają

światło

tego narządu.



W łagodnej postaci

zmiany mogą ograniczyć się

do obrzęku i przekrwienia spojówek oraz stanu
zapalnego zatok podoczodołowych.



Zmiany mikroskopowe

to powiększenie komórek

nabłonka oddechowego, zanik rzęsek,
pojawienie się syncytii.

Diagnostyka



Rozpoznanie na podstawie objawów klinicznych i zmian
anatomopatologicznych jest możliwe w przypadkach
przebiegających z krwotocznym zapaleniem błony
śluzowej górnej części tchawicy.



Należy je jednak potwierdzić badaniem laboratoryjnym, do
którego pobiera się materiał od świeżo padłych lub
żywych ptaków(po eutanazji) w początkowej fazie choroby.
Rozcierem zakaża się zarodki kurze na błonę
kosmówkowo-omoczniową. Po 5-7 dniach inkubacji
obserwuje się zgrubienie błon płodowych oraz wystąpienie
na nich ognisk martwicowych.



W hodowli komórek wątroby lub nerki zarodka kurzego
wirus daje wyraźny efekt cytopatyczny.



Badanie histologiczne pozwala na szybkie rozpoznanie
zakażenia wirusem ILT ze względu na obecność ciałek
wtrętowych Seifrieda.

Diagnostyka



W badaniach serologicznych do wykrywania przeciwciał

dla wirusa ILT stosuje się immunodyfuzję w żelu

agarowym, seroneutralizację i test ELISA.



Odczyn seroneutralizacji jest najbardziej przydatny.

Mieszaniny surowicy i wirusa trzyma się co najmniej

godzinę w temperaturze pokojowej, a następnie zakaża

nimi zarodki lub hodowle komórek nerki 3-

5tygodniowych kurcząt. U ptaków o pełnej wrażliwości,

które nie zetknęły się z zarazkiem, indeks neutralizacji

ich surowicy nie przekracza 19. Indeks 20 i więcej

uważa się za dowód zetknięcia się ptaka z zarazkiem i

przebycie zakażenia.



W rozpoznaniu choroby biorą też udział szybkie testy,

takie jak technika hybrydyzacji DNA (umożliwiająca

rozpoznanie szczepów zjadliwych i niezjadliwych za

pomocą sond nukleinowych) metoda PCR, mikroskopia

elektronowa, bezpośredni odczyn immunofluorescencji.

Choroba Mareka (Marek’s

disease- MD)



Choroba Mareka jest wirusową chorobą

drobiu

grzebiącego

atakującą kury, przepiórki japońskie

i indyki.



Charakteryzuje się klinicznie występowaniem u
ptaków

porażeń nóg, skrzydeł lub ogona

, a

sekcyjnie obecnością

zmian nowotworowych

narządach wewnętrznych.



Choroba ta znana jest od dawna, po raz pierwszy
została opisana w 1907roku przez węgierskiego
uczonego Josepha Mareka pod nazwą
polyneuritis, jako porażenna choroba nóg i
skrzydeł u ptaków.

Etiologia



Chorobę Mareka wywołuje wirus z rodziny
Herpesviridae.



Wirus choroby Mareka(MDV) jest związanym z
komórką herpeswirusem o właściwościach
limfotropowych. W 1992 roku uległ on
reklasyfikacji i został zaliczony do podrodziny
Alphaherpesvirinae, rodziny Herpesviridae.



Heksagonalny kapsyd

ma średnicę 85-100nm, a

opłaszczone cząstki występujące w komórkach
nabłonkowych brodawek skóry mają średnicę
150-160nm.



Genom MDV stanowi linearna,

dwuniciowa

cząsteczka DNA

Serotypy i patotypy



Wyróżnia się

3 serotypy

wirusa MD, są one

odróżnialne serologicznie, pomimo że mają także
wspólne antygeny.



Wirulencja i onkogenność

są związane tylko z

serotypem 1

MDV, do którego należą wszystkie

szczepy zjadliwe.



Do serotypu 2 należą szczepy naturalnie apatogenne
występujące u kur, natomiast serotyp 3 stanowią
apatogenne herpeswirusy izolowane od indyków.



Obecnie w serotypie 1 wyróżnia się

cztery patotypy

oznaczone jako

umiarkowane

(mild- mMDV),

wirulentne

(virulent- vMDV),

bardzo wirulentne

(vvMDV) oraz

bardzo

wirulentne plus

(vv+MDV)-

które obecnie są dominujące.

Patogeneza



Zakażenie wirusem MDV przenosi się głównie poziomo.

Źródłem

zakażenia są chore kurczęta

, będące siewcami

wirusa. Ich skreatynizowane,

martwe komórki nabłonkowe

zawierające w pełni

zjadliwy wirus

, dostający się wraz ze

złuszczającym się nabłonkiem i drobinkami kurzu

układu oddechowego kurcząt



Następnie drogą krwi dostaje się

do grasicy i bursy

Fabrycjusza

, zaburza ich funkcje i rozpoczyna się

immunosupresja.



Potem namnaża się w innych narządach limfoidalnych
np.śledzionie, dostaje się

do krwiobiegu

i tą drogą do

innych narządów wewnętrznych, gdzie tworzą się różnego
rodzaju zmiany.



We krwi krążą

zakażone limfocyty

zawierające kompletne

cząstki wirusa,

powstaje trwała wiremia

, która

jest cechą

charakterystyczną

zakażenia wirusem choroby Mareka.

Patogeneza



Siewstwo wirusa

rozpoczyna się już po 5 dniach od

zakażenia i trwa całe życie.



Ten stale powtarzający się cykl dotyczy zarówno ptaków
szczepionych, jak i nie szczepionych. Ptaki szczepione
mogą być nosicielami wirusa zjadliwego i jego siewcami
do środowiska.



W ściółce, kurzu i pyle

wirus pozostaje zakaźny

przez

wiele miesięcy w temperaturze 20-25°C i przez kilka lat
w temperaturze 4°C.



W przenoszeniu wirusa bierną rolę odgrywa
pleśniakowiec lśniący, który w

sposób mechaniczny

może transportować wirusa do sąsiadujących obiektów.



Najbardziej wrażliwe na zakażenie są

ptaki młode

6tygodnia życia, lecz możliwe jest zakażenie ptaków
między 12 a 24 tygodniem życia, a nawet starszych.

Objawy kliniczne



W przebiegu choroby Mareka mogą występować różne objawy.
Wyróżniamy

poniższe postacie kliniczne

, jednakże często

jedna forma może przechodzić w drugą i w większości
obiektów mamy do czynienia z występowaniem kilku postaci w
jednym obiekcie.



Postać nadostra:

charakteryzuje się gwałtownym przebiegiem,

najczęściej

bez objawów klinicznych

; atakuje ptaki do

4tygodnia życia; śmiertelność jest wysoka, do 80% ptaków w
stadzie.



Postać ostra:

okres inkubacji wynosi 2-3 tygodnie, przebiega z

wysoką śmiertelnością, nawet do 70% ptaków w stadzie; część
ptaków mimo procesu chorobowego może nie wykazywać
objawów klinicznych; obserwuje się

porażenia dotyczące

szczególności

nóg, skrzydeł i szyi

; występują trudności w

poruszaniu się; brak apetytu i wychudzenie; w okresie
porażennym ptak

leży w pozycji szpagatu

; widoczna jest

bladość grzebienia i dzwonków

Objawy kliniczne



Postać klasyczna:

okres inkubacji jest znacznie

dłuższy, a śmiertelność wynosi około 10-15%,
padnięcia trwają od kilku tygodni do kilku miesięcy;
występuje zwykle u kur znajdujących się na początku
sezonu nieśności; choroba zaczyna się od

objawów

porażennych

, występuje

paraliż nóg i skrzydeł

, ptaki

przyjmują charakterystyczną

postawę szpagatu

;

czasami obserwuje się kręcz szyi, a także objawy ze
strony układu oddechowego;

wychudzenie i biegunka

pojawiają się przy uszkodzeniu nerwów przewodu
pokarmowego; postaci tej mogą towarzyszyć zmiany
w gałce ocznej-

zmiany kształtu źrenicy, plamistość lub

szarość tęczówki

, utrata zdolności akomodacji oka; u

starszych ptaków pojawia się płyn w jamie brzusznej

Objawy kliniczne



Paraliż przejściowy:

może wystąpić u ptaków w wieku

do 5 tygodni, zaczyna się 8-12 dni po zakażeniu i
dotyczy 50% stada; charakteryzuje się

nagłym

porażeniem szczególnie nóg i szyi

; wiele

zaatakowanych ptaków później wykazuje postać
kliniczną choroby Mareka



Przyjęty jest też podział na:



Formę nerwową

występującą u kurcząt między 12 a 20

tygodniem życia, charakteryzującą się zaatakowaniem
nerwów obwodowych, a klinicznie występowaniem
porażeń; kurczęta padają w ciągu 3 dni do 3 tygodni
od wystąpienia pierwszych objawów klinicznych;
choroba trwa około 3 miesięcy.



Formę narządową

– nowotworową, występującą u kur

na początku nieśności.

Zmiany

anatomopatologiczne



Mają one

charakter nowotworowy

. Typowe są

chłoniaki

o barwie szarej lub białokremowej w tkance

narządu tuż pod jego powierzchnią.



Najczęściej

guzy nowotworowe

występują w

śledzionie, wątrobie, jajniku, nerkach, płucach i
sercu. Obserwuje się znaczne powiększenie tych
narządów, zgrubienie ścian żołądka gruczołowego, na
którego błonie śluzowej mogą występować liczne,
głębokie owrzodzenia otoczone ciemnoczerwoną
obwódką.



Przy objawach porażennych stwierdza się

zmiany w

nerwach kulszowych i splotu barkowego

polegających na zmianie barwy an żółtawą,
obserwowany jest ich obrzęk, zanik prążkowania oraz
guzy nowotworowe wzdłuż włókien.

Diagnostyka



Izolacja i identyfikacja wirusa MD –

do badania

przesyła się chore zwierzęta wykazujące objawy
kliniczne, materiał pobrany od ptaków padłych nie
nadaje się do badań wirusologicznych, ze względu
na ścisłe związanie wirusa z komórką, który ginie
wraz z jej śmiercią. Wirus jest izolowany z
limfocytów krwi lub komórek guzów
nowotworowych, śledziony, wątroby i innych
narządów, a także pióra, skóra ze szlaku barkowego,
ud i skrzydeł. Leukocyty lub uzyskana zawiesina
komórek służą do zakażenia hodowli komórek nerki
kurzej. Wirus MD można izolować bezpośrednio
zakładając hodowlę komórek nerki chorej kury,
wówczas wirus powoduje wyraźny efekt
cytopatyczny.

Diagnostyka



Efekt cytopatyczny charakteryzuje się początkowo
pojawieniem się dużych, okrągłych komórek, silnie
załamujących światło. Po dalszej inkubacji powstają

różnej wielkości łysinki

w zależności od szczepu wirusa

MD, w ten sposób określa się miano wirusa wyrażając je
jako TCID50 lub PFU (Plaque Forming Units).



Na podstawie okresu powstawania łysinek, ich wielkości
i kształtu możliwe jest

odróżnienie serotypów

od siebie.

Łysinki tworzone przez serotyp 3 pojawiają się wcześniej
i są większe niż łysinki tworzone przez serotyp 1.
Serotyp 2 tworzy łysinki bardzo drobne, mniejsze od
tworzonych prze serotyp 3, a także czas ich
powstawania jest znacznie dłuższy. Łysinki można także
identyfikować używając swoistych przeciwciał
znakowanych fluoresceiną lub przeciwciał
monoklonalnych.

Diagnostyka



Wirus choroby Mareka można izolować używając

zarodków

kurzych zakażonych dożółtkowo

. Jako

inokulum służą rozciery narządów
wewnętrznych. Po 9 dniach inkubacji widoczne
są na błonie kosmówkowo-omoczniowej guzki
wielkości główki szpilki. Za wynik dodatni
uznaje się występowanie zmian na błonach u co
najmniej 30% zarodków. Do potwierdzenia tych
zmian służą odczyny serologiczne, takie jak
immunofluorescencja.

Diagnostyka



Wykrywanie markerów wirusowych w tkankach-

jest

to wykrywanie wirusa bez jego izolacji w hodowlach
komórkowych, mogą służyć też do identyfikacji izolatów
wirusa MD w hodowlach komórkowych.



Wykrywanie antygenu wirusowego- wykorzystuje się
przeciwciała monoklonalne przygotowane przeciw
epitopom wspólnym dla trzech serotypów oraz
typowospecyficznym dla każdego serotypu. Antygeny
wirusowe są wykrywane w końcówkach piór, w
cytolitycznie zakażonych tkankach limfoidalnych lub
zakażonych hodowlach komórkowych. Najczęściej
stosowane są testy immunofluoroscencyjne,
immunoperoksydazowe, test precypitacji (AGID) oraz
ELISA.



Można użyć także łańcuchowej reakcji polimerazowej
(PCR), sondy DNA i mikroskopu elektronowego.

Diagnostyka



Wykrywanie przeciwciał



Test immunodyfuzji w żelu agarowym (AGID, AGP) –służy
do wykrywania przeciwciał w surowicy ptaka. Do
odpowiednich baseników w agarze nanosi się antygen
MDV, surowicę standardową dodatnią i ujemną oraz
badane surowice. Wynik dodatni to pojawienie się po 24-
48 godzinach linii precypitacyjnych między antygenem a
badaną surowicą.



Test immunodyfuzji radialnej (RID) – służy do wykrywania
antygenów wirusa MDV w końcówkach piór. Pobiera się
pióra z wewnętrznej powierzchni skrzydła, ud lub ze
szlaku barkowego. Końcówki piór wbija się w agar z
dodatkiem surowicy standardowej dodatniej anty-MDV.
Pojawienie się, po 24-48 godzinach pierścieni
precypitacyjnych wokół piór świadczy o wyniku dodatnim,
czyli obecności wirusa MD.

Diagnostyka



Odczyn immunofluorescencji (IF) – stosuje się go do
wykrywania antygenów wirusowych w tkankach
zakażonych kurcząt lub do identyfikacji przeciwciał w
surowicach ptaków. Stosowany jest odczyn pośredni i
bezpośredni. W teście bezpośrednim globuliny
pochodzące z surowicy kurcząt zakażonych MDV są
łączone z izotiocyjanianem fluoresceiny, natomiast w
teście pośrednim koniugat stanowi antykurza
gammaglobulina.



Test seroneutralizacji – zasadą tego testu jest
zobojętnienie wirusa przez swoiste przeciwciała, dzięki
czemu nie posiada on właściwości zakaźnych. Test ten
wykonywany jest dwoma sposobami: metodą alfa, przy
stałej dawce badnej surowicy i różnych rozcieńczeniach
wirusa oraz metodą beta, czyli przy stałej dawce wirusa i
różnych rozcieńczeniach surowicy.

Diagnostyka



Test immunoenzymatyczny ELISA – w teście tym
wykorzystuje się zdolność wiązania antygenu
wirusowego i swoistego przeciwciała z
koniugatem znakowanym peroksydazą
chrzanową. Zwykle jest to immunoglobulina
królicza lub kozia sporządzona przeciwko
gammaglobulinie kurzej. Swoistość reakcji, czyli
związanie kompleksu antygen-przeciwciało z
koniugatem objawia się reakcja barwną
występującą po dodani substratu. Jej natężenie
odczytuje się w spektrofotometrze. Technikę
ELISA stosuje się do wykrywania przeciwciał jak
i antygenów wirusa MD.

Szczepienia



Obecnie stosowane są trzy typy szczepionek:
szczepionki heterologiczne oparte na herpeswirusie
indyczym, szczepionki oparte na szczepach
atentuowanych należących do serotypu 1 oraz
szczepionki oparte na naturalnie apatogennych
szczepach wirusa, należących do serotypu 2.



Wirus szczepionkowy namnażając się u kurcząt
prowadzi do stałej infekcji. Szczepienie zmniejsza
namnażanie szczepów terenowych i ich
rozprzestrzenianiu się u kurcząt, zapobiega
powstawaniu zmian w tkankach limfatycznych i obniża
poziom wiremii terenowego szczepu MDV.



Szczepienie nie hamuje zakażenia wirusem zjadliwym,
ani jego namnażania w organizmie, hamuje jedynie
powstawanie zmian nowotworowych.

Document Outline