SYSTEM

ZARZĄDZANIA

ŚRODOWISKOWEGO

WEDŁUG NORM

ISO SERII 14000

Dr hab. inż. Ryszard Nowosielski prof. nzw. Pol.Śl.

KONCEPCJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKOWEGO

Koncepcja systemu zarządzania środowiskowego według
normy ISO 14001, opiera się na zasadniczych elementach
idei TQM. Dla zagadnień związanych z ochroną środowiska
było to podejście zupełnie nowe. Prawdopodobnie dlatego
często można spotkać się z niezrozumieniem istoty SZŚ.
Krytycy zarzucają, że norma ISO 14001 nie stawia
konkretnych wymagań dotyczących oddziaływania na
środowisko (często zarzut ten wynika z przyzwyczajenia do
traktowania norm, jako wykazu zaleceń technicznych do
ścisłego stosowania). Norma ta ustala metody zarządzania,
a nie ich wynik. Działania mające na celu wprowadzenie
SZŚ opierają się na założeniu, że wprowadzenie lepszego
zarządzania

doprowadzi

pośrednio

do

zmniejszenia

negatywnego oddziaływania zakładu na środowisko. Nie
oznacza to bynajmniej, że inne instrumenty prawne tracą
rację bytu. Przedsiębiorstwo musi podporządkować się
wszelkim przepisom obowiązującym w kraju swego
działania

a

dobre

zarządzanie

obejmuje

także

przewidywanie zmian w tych przepisach i wczesne
dostosowanie się do tych zmian.

KORZYŚCI WDROŻENIA



Zmniejszenie kosztów działalności



Redukcja zagrożeń dla środowiska i zdrowia



Zgodność z przepisami



Spełnienie wymagań rynku samochodowego –
klientów i odbiorców produktów



Przygotowanie jednostki do wejścia do UE



Uzyskanie ekologicznego wizerunku



Polepszenie stosunków ze służbami ochrony
środowiska

SYSTEM ZARZĄDZANIA

ŚRODOWISKOWEGO (SZŚ):

Część ogólnego systemu zarządzania obejmująca
strukturę

organizacyjną,

planowanie

działalności,

obowiązki, praktyki, procedury, procesy i środki służące
rozwojowi,

wprowadzaniu,

osiąganiu

celów,

prowadzeniu przeglądów i uaktualnianiu polityki
środowiskowej.

System zarządzania środowiskowego można również zdefiniować jako:

"zestaw

narzędzi

wspomagających

zarządzanie

umożliwiający realizację polityki środowiskowej i w
konsekwencji stałe minimalizowanie negatywnego
oddziaływania na środowisko w sposób optymalny z
punktu widzenia zarówno organizacji, jak i środowiska" 

SERIA NORM ISO 14000



ISO 14001 Systemy zarządzania środowiskowego - Specyfikacja i wytyczne

stosowania.



ISO 14004 Systemy zarządzania środowiskowego - Ogólne wytyczne dotyczące

zasad, systemów i technik wspomagających.



ISO 14010 Wytyczne do auditowania środowiskowego - Ogólne zasady.



ISO 14011 Wytyczne do auditowania środowiskowego - Procedury auditu.

Auditowanie systemów zarządzania środowiskowego.



ISO 14012 Wytyczne do auditowania środowiskowego - Kryteria kwalifikowania

auditorów środowiskowych.



ISO 14020-25 Etykiety i deklaracje środowiskowe. Ogólne zasady.



ISO 14031 Ocena efektów działalności środowiskowej. Wytyczne.



ISO 14040-43 Zarządzanie środowiskowe. Ocena cyklu życia.



ISO 14050 Zarządzanie środowiskowe. Słownik.

Normą wiodącą zawierającą WYTYCZNE jest norma ISO 14001, pozostałe normy są

wspomagające.

OPIS NORMY ISO:14001



jest normą międzynarodową



może być stosowana dla wszelkich przedsiębiorstw
(organizacji) o różnej wielkości



nie podaje żadnych pożądanych wyników działań na
rzecz ochrony środowiska



określa wymagania dotyczące systemu zarządzania
środowiskowego



jest podstawą oceny systemu zarządzania
środowiskowego



zapewnia ciągły rozwój systemu zarządzania



jest powiązana z norma ISO 9001

PLANOWANIE

POLITYKA

WDROŻENIE

SPRAWDZENIE

PRZEGLĄD

MODEL SYSTEMU ZARZĄDZANIA

ŚRODOWISKOWEGO

CIĄGŁA POPRAWA

PĘTLA DEMINGA

Cztery, następujące po sobie, fazy tego cyklu
wiążą się z następującymi działaniami:
Faza planowania - ustalanie wszystkich celów i
zadań przedsiębiorstwa, opracowywanie metod
ich zrealizowania oraz sposobów postępowania.
Faza wprowadzania - wprowadzanie działań wg
przyjętego planu i realizacja ustalonych prac
zmierzających

do

osiągnięcia

celów

przedsiębiorstwa i do utrzymania zgodności z
założonymi sposobami postępowania.
Faza sprawdzania - kontrola skuteczności
podjętych

działań

oraz

porównywanie

rezultatów z założonym planem.
Faza

poprawiania

-

usuwanie

wszelkich

ujawnionych wad i niedoskonałości, ewentualna
rewizja i adaptacja planu do zmienionych
okoliczności oraz dostosowanie istniejących
procedur.

Ponieważ SZŚ powinien stanowić integralny element
ogólnego systemu zarządzania przedsiębiorstwem, wpływa na
zasadnicze jego elementy, takie jak:



misja - powinna uwzględniać konieczność ograniczania

oddziaływania na środowisko;



strategia - zagadnienia środowiskowe są uwzględniane w

biznes
planach całego przedsiębiorstwa;



struktura - istnieje odpowiednia struktura organizacyjna,

która
precyzyjnie określa zakresy odpowiedzialności i
kompetencje
pracowników zaangażowanych w działania na rzecz
ochrony
środowiska;



systemy - praktyki i procedury związane z wszystkimi

procesami
obejmującymi działania związane z ochroną środowiska
(m.in.
integracja z istniejącymi systemami zarządzania jakością,
bhp,
finansami);



pracownicy - odpowiedni pracownicy są dobierani i

przygotowywani do wykonywania kluczowych zadań w
ramach
systemu, kwalifikacje i wiedza wszystkich pracowników
pozwalają
na realizację odpowiednich zadań;



styl zarządzania - osoby kierujące przedsiębiorstwem

działają w
sposób motywujący pozostałych pracowników do
pozytywnych
postaw.

Struktura wymagań normy opiera się na

cyklu ciągłego doskonalenia Deminga.
Wymagania normy ISO 14001
pogrupowano w następujące fazy:



Polityka środowiskowa



Planowanie - odpowiednik fazy Planuj
cyklu Deminga



Wdrażanie i funkcjonowanie -
odpowiednik fazy Wprowadź cyklu
Deminga



Sprawdzanie i działania korygujące -
odpowiednik fazy Sprawdź cyklu
Deminga



Przegląd prowadzony przez
kierownictwo - odpowiednik fazy
Popraw cyklu Deminga.



Fazy te zostały pokazane na schemacie
zamieszczonym we wstępie do normy.
Schemat działania SZŚ

Norma ISO 14001 wymaga, aby w polityce
znalazły się trzy konkretne zobowiązania, które
stanowią trzy filary polityki a jednocześnie i
systemu zarządzania środowiskowego:
zobowiązanie I - do ciągłego doskonalenia
systemu

zarządzania

środowiskowego

-

rozumiane jako zobowiązanie do ciągłej poprawy
w zakresie oddziaływania na środowisko;
zobowiązanie

II

-

do

zapobiegania

zanieczyszczeniom;
zobowiązanie III - do utrzymywania zgodności z
prawem

ochrony

środowiska

i

innymi

uregulowaniami środowiskowymi, które odnoszą
się do danego przedsiębiorstwa.

W

rozumieniu

normy

ISO

14001

ciągłe

doskonalenie jest to proces, w którym system
zarządzania środowiskowego ulega usprawnieniu
prowadzącemu

do

osiągania

poprawy

w

działaniach na rzecz ochrony środowiska.

.

Przykłady aspektów środowiskowych i związanych z nimi oddziaływań

na środowisko.

Źródło aspektu

Źródło aspektu

środowiskowego

środowiskowego

(proces, działanie,

(proces, działanie,

usługa lub wyrób)

usługa lub wyrób)

Aspekt

Aspekt

środowiskow

środowiskow

y

y

Oddziaływanie na

Oddziaływanie na

środowisko

środowisko

Spalanie węgla w

Spalanie węgla w

kotłowni

kotłowni

Emisja do

Emisja do

powietrza

powietrza

(CO

(CO

2

2

, SO

, SO

x

x

,

,

NO

NO

x

x

,CO, pył i

,CO, pył i

in.)

in.)

Zanieczyszczenie

Zanieczyszczenie

powietrza (efekt

powietrza (efekt

cieplarniany,

cieplarniany,

kwaśne deszcze, za

kwaśne deszcze, za

kwaszenie gleb i

kwaszenie gleb i

in.)

in.)

Powstawanie

Powstawanie

odpadów ze

odpadów ze

spalonego

spalonego

węgla

węgla

(popioły,

(popioły,

żużle)

żużle)

Zajmowanie

Zajmowanie

powierzchni

powierzchni

(składowisko

(składowisko

odpadów),

odpadów),

efekty związane

efekty związane

z transportem

z transportem

odpadów

odpadów

Zużywanie

Zużywanie

węgla

węgla

(nieodnawialne

(nieodnawialne

go

go

surowca

surowca

naturalnego

naturalnego

)

)

Uszczuplanie zasobów

Uszczuplanie zasobów

nieodnawialnych

nieodnawialnych

surowców

surowców

naturalnych,

naturalnych,

szkody

szkody

górnicze, efekty

górnicze, efekty

związane

związane

z transportem węgla

z transportem węgla

Identyfikacja

aspektu

środowiskowego

Czy mam na ten aspekt wpływ

Identyfikacja oddziaływań

wiążącym się z tym aspektem

Czy te oddziaływania

oceniam to jako znaczące

ZNACZĄCY ASPEKT

ŚRODOWISKOWY

Większość metod oceny
aspektów polega na doborze
odpowiednich kryteriów,
według których ocenia się
znaczenie oddziaływania na
środowisko i aspektu z nim
związanego. Kryteria te
stanowią swoisty "filtr", na
którym "wychwytywane" są
znaczące aspekty
środowiskowe. Wszystkie
aspekty poddawane są
"przefiltrowaniu" przez zestaw
kryteriów i w wyniku takiej
selekcji określane są te
aspekty, które według
przyjętych kryteriów są dla
przedsiębiorstwa
najważniejsze. Należy zdać
sobie sprawę z pewnej
dowolności przyjmowania
kryteriów oceny aspektów
środowiskowych.

MODEL SZŚ SVES

Zobowiązanie

Identyfikacja

aspektów i

Oddziaływań

środowiskowych

Rozważenie opinii

zainteresowanych

stron

Określenie

wymagań

prawnych i innych

Pomiar i

monitorowanie

Sprawdzanie

systemu

Działania

Korygujące

i zapobiegawcze

Audit

Przegląd

kierownictwa

Korekta

Polityka

Rozwój

PLAN DZIAŁAŃ

Cele, zadania

+ programy

Wdrożenie

i funkcjonowanie

systemu

KARTA ŚRODOWISKOWA

SVES 14001

deklaracja przez Grupę jej intencji i głównych założeń

dotyczących

wszystkich dokonań środowiskowych,

które określają ramy polityki środowiskowej zakładu.



jest uzupełnieniem do Norm Jakości SVES 1000,
które zawierają podstawy ochrony środowiska.



określa politykę środowiskową Grupy SVES



powinna być wywieszona w widocznym miejscu.

KARTA ŚRODOWISKOWA

SVES 14001

 

Priorytetem dla Dyrekcji Grupy SVES oraz całego personelu jest szacunek dla środowiska i
ciągłe zwiększanie jego ochrony.
 
W związku z wdrażaniem Systemu Zarządzania Środowiskowego (SZŚ), zgodnie z
międzynarodowymi normami ISO 14001 w połączeniu z "Strategią 5 Obszarów" SVES,
wszyscy pracownicy jak również dyrektorzy branż,
dywizji oraz zakładów będą zaangażowani w to, aby:
 



         

szkolić i uprawniać personel do identyfikacji i redukowania wpływów środowiskowych

wywieranych przez
ich działalność zawodową,



        

doprowadzać i utrzymywać zakłady w stanie zgodnym z prawem i przepisami, czy jest

to osiągalne lokalnie, w
regionie, w zasięgu międzynarodowym czy w granicach Grupy.



         

zapobiegać zanieczyszczaniu poprzez projekty, produkcję, oczyszczanie i recykling

produktów,
które zmniejszają do minimum szkodliwy wpływ na środowisko



         

wprowadzać projekty, budować i zarządzać zakładami w taki sposób, by ograniczać

odpady
oraz inne niedogodne dla otoczenia zjawiska



         

zmniejszać zużycie energii oraz sprzyjać bogactwom naturalnym



         

porozumiewać się z klientami i dostawcami w kwestii wspólnego usprawniania

zarządzania środowiskowego



         

wprowadzić system pomiarów w celu potwierdzania ciągłego usprawniania Systemu

Zarządzania
Środowiskowego.
 
 

4.2.POLITYKA ŚRODOWISKOWA

POLITYKĘ ŚRODOWISKOWĄ USTANAWIA NAJWYŻSZE

KIEROWNICTWO

wymagania dotyczące polityki :

-powinna zawierać zobowiązania do ciągłego doskonalenia i

zapobiegania

zanieczyszczeniom
-powinna zawierać zobowiązanie do przestrzegania przepisów i

innych

wymogów nałożonych na organizację
-powinna stanowić ramy dla celów i zadań środowiskowych
-powinna być udokumentowana
-powinna być ogólnie dostępna wewnątrz i na zewnątrz organizacji

POLITYKA ŚRODOWISKOWA

 

SVES Poland Systemy Elektroniczne

 
Priorytetem dla Dyrekcji Zakładu SVES Poland i jego personelu jest szacunek
dla środowiska oraz ciągłe usprawnianie jego ochrony.
 
W związku z wdrażaniem Systemu Zarządzania Środowiskowego (SZŚ),
zgodnie z międzynarodowymi normami ISO 14001 oraz w połączeniu
ze "Strategią 5 Obszarów" SVES, wszyscy pracownicy jak również dyrektorzy branż,
dywizji oraz zakładów będą zaangażowani w to, aby:
 



Szkolić i uprawniać personel do identyfikacji i redukowania wpływów środowiskowych wywieranych

przez ich działalność zawodową.



Doprowadzać i utrzymywać zakłady w stanie zgodnym z prawem i przepisami,

czy jest to osiągalne lokalnie, w regionie, w zasięgu międzynarodowym czy w granicach Grupy.



Zapobiegać zanieczyszczaniu poprzez produkcję, stosowanie opakowań i recykling produktów,

które zmniejszają do minimum szkodliwy wpływ na środowisko.



Wprowadzać projekty, budować i zarządzać zakładami w taki sposób,

by ograniczać powstawanie odpadów oraz inne niedogodne dla otoczenia zjawiska.



Zmniejszać zużycie energii oraz sprzyjać bogactwom naturalnym.



Porozumiewać się z klientami i dostawcami w kwestii wspólnego usprawniania zarządzania środowiskowego.



Wprowadzić system pomiarów w celu potwierdzania ciągłego usprawniania Systemu Zarządzania Środowiskowego.



Wprowadzić usprawnienia w zarządzaniu niebezpiecznymi produktami i odpadami.



Zmniejszyć ryzyko zanieczyszczenia gruntów.



Zmniejszyć ryzyko zanieczyszczenia wody.



Redukować zużycia materiałów wyjściowych, surowców naturalnych i energii.

 

4.3 PLANOWANIE

4.3.1 Aspekty środowiskowe

Co zarządzać?



Wpływ na środowisko działalności , wyrobów i
usług

Jak zarządzać ?



Kontrolować elementy działalności wyrobów i
usługi organizacji które mogą oddziaływać ze
środowiskiem

4.3.1 Aspekty środowiskowe

DIAGRAM DZIAŁALNOŚCI

SUROWCE

SUROWCE

MEDIA

MEDIA

PRODUKCJA

PRODUKCJA

WRAZ Z

WRAZ Z

PROCESAMI

PROCESAMI

POMOCNICZYMI

POMOCNICZYMI

PRODUKT

PRODUKT

Y

Y

WYROBY

WYROBY

ODPADY

ODPADY

ZANIECZYSZCZENIA

ZANIECZYSZCZENIA

STAŁE/GAZOWE/CIEKŁE

STAŁE/GAZOWE/CIEKŁE

WODY

WODY

POWIETRZ

POWIETRZ

A

A

GLEBY

GLEBY

HAŁAS

HAŁAS

ZAPACHY

ZAPACHY

ODPADY

ODPADY

UCIĄŻLIWOŚCI

UCIĄŻLIWOŚCI

4.3.1 Aspekty środowiskowe

Identyfikacja oddziaływań

Zużycie

• Surowy materiał / wyposażenie

i produkty podwykonawców

• Maszyny

elektryczność, paliwo, gaz

• Woda

miejska,własne ujęcia

• Materiały pomocnicze

(potencjalnie niebezpieczne/ toksyczne
dla środowiska)

Oleje i smary, produkty do

czyszczenia powierzchni

,sorbenty , aerozole,

rozpuszczalniki, substancje

chemiczne

Emisja

zewnetrzna

• Ścieki

ścieki

przemysłowe,ścieki
deszczowe, ścieki
sanitarne

• Oleje ,rozpuszczalniki,

zużyte kwasy

• Emisja do atmosfery
• Zapachy
• Odpady
• Emisja akustyczna

Pobór

Emisja

wymagania dotyczące procedury :

- powinna określać sposób identyfikacji aspektów środowiskowych
- powinna określać odpowiedzialności
- powinna określać metodologię oceny aspektów środowiskowych
- powinna określać w jakich okolicznościach należy aktualizować listę

aspektów

co najmniej coroczna kontrola aktualności

USTANOWIENIE PROCEDURY IDENTYFIKACJI ,OCENY
ORAZ AKTUALIZACJI ASPEKTÓW ŚRODOWISKOWYCH

IDENTYFIKACJIA ASPEKTÓW ŚRODOWISKOWYCH

W NASTĘPUJĄCYCH OBSZARACH DZIAŁAŃ:



DZIAŁALNOŚĆ ORGANIZACJI

Normalne działanie /Incydenty /Wypadki /Rozruch
/Remonty/ Anomalia działania



MEDIA



ZUŻYCIE SUROWCÓW



WYROBY

DLA DZIAŁAŃ PRZESZŁYCH/OBECNYCH I

PRZYSZŁYCH



Uszeregowanie pod względem «notowań»



ciągła aktualizacja



Określenie progu



zgodny wybór



Kontrola przez dyrektora / komitet ISO/



Ważność i niedostosowania do prawa

IDENTYFIKACJA ZNACZĄCYCH ASPEKTÓW ŚRODOWISKOWYCH

Znaczące aspekty środowiskowe muszą być:



rozpatrywane w obiektywny sposób



kontrolowane przez procedury operacyjne



tematami celów i zadań środowiskowych



wyjaśnione podczas szkoleń SZŚ

IDENTYFIKACJA ZNACZĄCYCH ASPEKTÓW ŚRODOWISKOWYCH

4.3.2 Wymagania prawne i inne

USTANOWIENIE PROCEDURY IDENTYFIKACJI ORAZ

AKTUALIZACJI WYMAGAŃ PRAWNYCH I INNYCH

wymagania dotyczące procedury :

- powinna określać sposób uzyskiwania dostępu do wymagań

prawnych i innych

- powinna określać sposób regularnej oceny zgodności z istotnymi

wymaganiami
prawnymi i innymi

- powinna określać sposób dokumentowania obowiązujących

wymagań

w formie tabeli wg. wymagań (SVES)

aktualizacja w przypadku pojawiającego się braku dostosowań

oraz coroczna kontrola aktualności

4.3.3 CELE I ZADANIA

CEL:

w miarę możliwości ilościowy,wynikający z polityki



w obszarach zidentyfikowanych jako mogących
mieć znaczący wpływ na środowisko



Początkowo w obszarach stanowiących największe
ryzyko dla środowiska i przedsiębiorstwa

ZADANIE:

przedstawia potrzeby, w miarę możliwości

ilościowe,wynikające z celów

Zadanie jest stworzone dla spełnienia celów

USTALENIE ORAZ UDOKUMENTOWANIA CELÓW

I ZADAŃ ŚRODOWISKOWYCH



Poprawa systemu



Motywacja personelu



Wykazanie ciągłej poprawy



Redukcja ryzyka i kosztów, itp...



Uzyskanie korzyści z systemu

DLACZEGO OKREŚLAĆ CELE I ZADANIA ?

4.3.4 Programy zarządzania

środowiskowego

UTWORZENIE HARMONOGRAMU OSIĄGANIA CELÓW

Jak osiągnąć cele i zadania

środowiskowe



Odpowiedzialność



Znaczenie (finansowe, technologiczne, dla ludzi)



Ramy czasowe

4.4. Wdrażanie i funkcjonowanie

4.4.1 Struktura i odpowiedzialność

- Role ,odpowiedzialności, uprawnienia w SZŚ

- Zdefiniowane
- Opisane (Schemat organizacyjny)
- Zakomunikowane (procedury, instrukcje pracy)

- Kierownictwo powinno zapewnić zasoby

- Ludzkie, techniczne, finansowe

- Dyrekcja powinna wyznaczyć przedstawiciela (i) dyrekcji

który

będzie ponosił odpowiedzialność posiadał uprawnienia do:

- egzekwowania by wymogi systemu ustalane ,wdrażane i
utrzymywane zgodnie z norma ISO 14001

- zdawania relacji z funkcjonowania systemu Dyrekcji

4.4.1 Struktura i odpowiedzialność



Zidentyfikować sposób w jaki zadania mają być wykonywane



Zidentyfikować kompetencje (zdolności / umiejętności / potrzeby

wiedzy)



Wybrać załogę



Zapewnić szkolenia



Przeglądać wyniki

4.4.2. Szkolenie świadomość i

kompetencje

Zidentyfikowanie potrzeb i przeszkolenie pracowników

których praca może mieć znaczący wpływ na środowisko

Opracowanie procedury zapewniającej że wszyscy

pracownicy organizacji są świadomi :

- znaczenia polityki środowiskowej
- wagi utrzymania zgodności z założeniami systemu
- faktycznych i potencjalnych oddziaływań na środowisko na
stanowisku roboczym
- roli związanej z funkcjonowaniem systemu wraz z wymogiem
gotowości w przypadkach awaryjnych
- konsekwencji nie stosowania się do procedur operacyjnych

Stworzenie harmonogramu szkoleń

i prowadzenie zapisów ze szkoleń

Programy szkoleń powinny rozwijać



Zrozumienie SZŚ



Przekonanie do celowości SZŚ



Zaangażowanie w SZŚ

Dotyczą nowych wyzwań



Zmiana poglądów



Wzory zachowania



Procesy myślenia

4.4.3. Komunikowanie się

Opracowanie procedury wewnętrznej oraz zewnętrznej

wymiany informacji w zakresie systemu zarządzania

środowiskowego oraz aspektów środowiskowych.



Wewnętrzna – procedura dotycząca
komunikacji pomiędzy różnymi poziomami i
funkcjami organizacji



Zewnętrzna – procedura dotycząca
otrzymywania, dokumentowania i
odpowiadania w procesie komunikowania się
z zainteresowanymi zewnętrznymi stronami

Procedura komunikacji wewnętrznej powinna

określać sposoby jak:



wykazywać zaangażowanie dyrekcji w ochronę środowiska



przyjmować i odpowiadać na sprawy pracowników



rozpowszechniać politykę środowiskową



przekazywać oznaki wyników działania systemu,
włączając cele/ zadania /programy



Przekazywać wyniki auditów, monitorowania,przeglądów

KOMUNIKACJA WEWNĘTRZNA

Komunikacja wytypowanych służb zarządzania środowiskiem

z urzędami:



Udostępnianie niezbędnych informacji określonych w prawie

oraz w uzyskanych zezwoleniach



Wymiana informacji dotyczących osiąganych efektów środowiskowych

Metody komunikacji:



Publikacja w biuletynie informacyjnym lub na tablicy ogłoszeń

umieszczonej w widocznym miejscu zakładu



Systematyczne udostępnianie głównym dostawcom, podwykonawcom i

innym firma działającym



Udostępnianie polityki środowiskowej jednostki na życzenie klientów

społeczeństwa i innych zainteresowanych stron



Raport o środowisku



Udostępnienie informacji wymaganych przez urzędy

Komunikacja w przypadku incydentów :



Wytyczne grupy

KOMUNIKACJA ZEWNĘTRZNA cd..

JAK SIĘ KOMUNIKOWAĆ?



Wewnętrznie



Biuletyny informacyjne



Wewnętrzne publikacje



Spotkania



Poczta elektroniczna



Tablica informacyjna



Tablica uwag
pracowników



Skrzynki uwag



Zewnętrznie



Raporty środowiskowe



Strony internetowe



Publikacje
przemysłowe



Reklamy

4.4.4 Dokumentacja SZŚ



Zapewnia kontrolę, konsekwencje, ciągłość zaplanowanych
działań



Podstawa do szkoleń / komunikacji (Polityki, SZŚ wewnętrznie
i zewnętrznie)



Narzędzie marketingowe



Opis znaczących dokumentów SZŚ oraz i wzajemnego
oddziaływania



Wskazanie lokalizacji dokumentów



Stała aktualizacja dokumentów

4.4.5 Nadzór nad dokumentacją

NORMA WYMAGA USTANOWIENIA SYSTEMU NADZORU

DOKUMENTACJI ZAPEWNIAJĄCEGO:

- dostępności aktualnych wersji dokumentacji we wszystkich
miejscach gdzie istnieje zapotrzebowanie wynikające z funkcjonowania
systemu.
- okresowej kontroli aktualności dokumentacji oraz dokonywania zmian
przez uprawnione osoby
- usuwania oraz odpowiedniego oznaczania nieaktualnych dokumentów
- odpowiedniej organizacji w zakresie czytelności oraz identyfikowania
dokumentacji
- odpowiedniego czasu przechowywania dokumentów (również
nieaktualnych)

Generalne zasady :



Centralizacja oryginalnych kopii dokumentów

(archiwum)



Najważniejsze dokumenty i pliki muszą być

zabezpieczone przed dostępem niepowołanych osób



Dokumenty i pliki zastrzeżone dla kierownictwa muszą

być katalogowane odrębnie od wytycznych SVES i

wewnętrznych procedur.



Poufne zapisy i dokumenty : oznaczone „POUFNE”

ponumerowane oraz zewidencjonowane kopie,

ograniczona dystrybucja



Poufne akta muszą być zabezpieczone przed dostępem

niepowołanych osób ,komputery nie mogą być

podłączone do sieci, pliki nie mogą być udostępniane

ZAPISYWANIE I KATALOGOWANIE DOKUMENTÓW
Z ZACHOWANIEM MAKSIMUM BEZPIECZEŃSTWA

Takie zorganizowanie działań związanych ze znaczącymi

aspektami środowiskowymi aby zapewnić że są one

prowadzone w kontrolowanych warunkach w celu

spełnienia polityki, celów i zadań środowiskowych a tym

samym w celu ograniczenia negatywnego oddziaływania

na środowisko.

4.4.6 Sterowanie operacyjne



identyfikacja działań i operacji związanych ze
znaczącymi aspektami środowiskowymi



ustanowienie i wdrożenie procedur w
miejscach w których istnieje taka konieczność



określenie kryteriów operacyjnych



ustanowienie procedur związanych ze
znaczącymi aspektami środowiskowymi w
odniesieniu do dostawców wyrobów i usług
,określających również sposób przekazywania
tych procedur dostawcom.

STEROWANIE OPERACYJNE

WYMAGA SIĘ OBJĘCIA PROCEDURAMI OPERACYJNYMI

NASTĘPUJĄCYCH DZIAŁALNOŚCI:

- zakupy
- gospodarka odpadami
- postępowanie z materiałami niebezpiecznymi
- zarządzanie własnością

4.4.7 Gotowość na wypadek awarii i

reagowanie na awarie



Identyfikacja potencjalnych wypadków i
sytuacji awaryjnych



Zapobieganie i łagodzenie ryzyka powiązanego

dla środowiska



Sprawdzanie, kontrolowanie, regularna

poprawa bezpieczeństwa i procedur

zapobiegawczych

- scenariusze wypadków
- środki podejmowane w przypadku zaistnienia
poszczególnych sytuacji awaryjnych
- treść raportów o zaistniałych sytuacjach
awaryjnych

Plan awaryjny powinien być przeczytany na wszystkich

poziomach

organizacji zakładu, i aktualizowany co najmniej raz w roku.

PROCEDURA GOTOWOŚCI NA WYPADEK AWARII

I REAGOWANIE NA AWARIE

ZDOLNOŚĆ REAKCJI NA AWARIĘ

ZAPEWNIAJĄ:



Procedury i plany działań



Organizacja i odpowiedzialność



Lista kluczowego personelu



Plany zewnętrznej i wewnętrznej komunikacji



Właściwe reakcje



Istotne informacje (lista toksycznych chemikaliów)



Szkolenie i ćwiczenie

4.5. Sprawdzanie i działania

krygujące

4.5.1 Monitorowanie i pomiary

Nadzorowanie parametrów związanych ze

znaczącymi aspektami środowiskowymi



Opracowanie procedur dla:



Monitorowania i pomiaru kluczowych
działalności które mogą mieć znaczący wpływ
na środowisko



Monitorowania wyników SZŚ



Kalibracji i utrzymania oprzyrządowania



Okresowej oceny dostosowania systemu do
obowiązujących przepisów

4.5.1 Monitorowanie i pomiary
cd..

DLACZEGO ?



Śledzenie wyników systemu w stosunku do
celów,zadań i programów



Zademonstrowanie zobowiązań



do zgodności z ustawodawstwem



do zapobiegania zanieczyszczeniom



Kontrola ciągłej poprawy SZŚ



Określenie działań zapobiegawczych i
korygujących

4.5.2 Niezgodności oraz

działania korygujące i

zapobiegawcze

-

NIEZGODNOŚCI : DEFINICJA



Nie spełnienie normy (obejmując
normy ustawowe)



Cele, zadania i programy nie
kompletne



Procedury lub dokumenty systemu nie
wdrożone lub nie wypełnione

4.5.2 Niezgodności oraz

działania korygujące i

zapobiegawcze cd..

REAKCJA



Identyfikacja



Łagodzenie szkód



Ocena znaczenia wpływów



Określenie przyczyn



Inicjacja działań zapobiegawczych i
korygujących

4.5.2 Niezgodności oraz
działania korygujące i
zapobiegawcze

Ustanowienie procedur reakcji w

przypadku wystąpienia niezgodności



Procedury muszą identyfikować:



odpowiedzialnych za obchodzenie się i
badanie niezgodności oraz inicjacje
działań korygujących



odpowiedzialnych za wdrażanie działań
korygujących i zapobiegawczych

4.5.2 Niezgodności oraz

działania korygujące i

zapobiegawcze cd..

DZIAŁANIA KORYGUJĄCE I ZAPOBIEGAWCZE



Muszą być stosowne do wagi problemu



Muszą zneutralizować lub
zminimalizować wpływ



Muszą być udokumentowane jeżeli
modyfikują system

4.5.2 Niezgodności oraz
działania korygujące i
zapobiegawcze cd..

Niezgodności

:



Identyfikowanie i określanie niezgodności



Przygotowanie działań korygujących i

zapobiegawczych



Wdrażanie działań



Nowy Audit



Dokumentacja

Niedostosowania prawne i inne :



Identyfikacja niedostosowań



Minimalizacja lub kontrola oddziaływań



Przygotowanie działań korygujących i

zapobiegawczych



Nowy Audit



Dokumentacja

ABY WYKAZAĆ FUNKCJONOWANIE

I ZGODNOŚĆ Z PRAWEM SZŚ

14001

Wymagane są procedury identyfikacji,

utrzymywania i dysponowania zapisami

4.5.3. Zapisy

4.5.3. Zapisy cd..

CO ZAPISYWAĆ:



Szkolenia



Audity wewnętrzne



Przeglądy wykonywane przez kierownictwo



Decyzje o udostępnianiu na zewnątrz informacji o

znaczących

aspektach środowiskowych



Śledzenie wyników SZŚ



Kalibracja i utrzymywanie urządzeń pomiarowych

4.5.3. Zapisy cd..

CO ZAPISYWAĆ cd..:



Wymogi i zezwolenia prawne



Aspekty i wpływy środowiskowe



Niedostosowania



Informacje o wyrobach



Informacje o własnościach (nieruchomościach)



Podwykonawcy / sprzedawcy

4.5.3. Zapisy cd..

NALEŻY ZAPEWNIĆ ŻE ZAPISY:



są czytelne



są prowadzone jedynie dla niezbędnych
informacji



są identyfikowalne, łatwe do odnalezienia i
chronione



są śledzone



są utrzymywane przez właściwy czas

4.5.4. Audit SZŚ

AUDITY



Pełny audit wynika z ISO 14001



Inspekcje określonych obszarów lub procesów



Wewnętrzne audity/ inspekcje wykonywane przez VECS

według to ISO 14001



Wewnętrzne audity wykonywane przez zewnętrzny

personel (konsultingowy) według ISO 14001, 14010,

14011 i 14012

RAPORTY



Miesięczne raporty dostosowania wykonywane przez

koordynatora ochrony środowiska dla branżowego

koordynatora ochrony środowiska



raporty zewnętrznego auditora dla menedżerów ochrony

środowiska jednostki i korporacji

4.5.4. Audit SZŚ cd

ZAKRES AUDITÓW

- ustalenie zgodności SZŚ z założeniami systemu oraz z

normą

ISO 14001
- ustalenie czy system jest prawidłowo wdrożony i

utrzymywany

- dostarczenie informacji o wynikach auditu dla

kierownictwa

- spełnienie własnych założeń

4.6. PRZEGLĄD

WYKONYWANY PRZEZ

KIEROWNICTWO



Aby utrzymać:



Efektywność



Przydatność



Ciągła poprawę SZŚ 14001



Gwarancja wyników SZŚ

4.6. PRZEGLĄD

WYKONYWANY PRZEZ

KIEROWNICTWO

Przegląd kierownictwa powinien kierować się:



poprzednimi przeglądami kierownictwa



polityką, zadaniami i celami



innymi elementami SZŚ



rezultatami auditów



niedostosowaniami



działaniami zapobiegawczymi korygującymi



ogólnymi wynikami środowiskowymi



zewnętrznymi zmianami...

4.6. PRZEGLĄD

WYKONYWANY PRZEZ

KIEROWNICTWO

CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE ?



Zmiany prawa



Komunikacja z zewnętrznymi stronami



Zmiany działań wyrobów i usług



Postęp w nauce i technice



Wydarzenia ,wypadki, sytuacje awaryjne



Sprzedaż

Aspekty

środowiskowe

Sytuacje

awaryjne

Wymagania

prawne

Polityka

środowiskowa

O

KU

Z

1. Decyzja

kierownictwa

2. Przygotowanie

planu wdrażania

3. Wstępny

przegląd

4.Oprzcowanie
procedury identyfikacji

aspektów

8. Opracowanie

i wdrożenie procedur
systemowych

5. Identyfikacja

znaczących

aspektów

6. Polityka
środowiskowa

7. Cele,

zadania
i program

9. Szkolenia
-podnoszenie

świadomości

10. Opracowanie

procedur operacyjnych
i planów awaryjnych

11. S zkolenia

-podnoszenie
kwalifikacji

12. Wdrożenie
procedur

operacyjnych

13. Audit

systemu

14. Działania

korygujące
i zapobiegawcze

15. Przegląd prowadzony

przez kierownictwo

A. FAZA WSTĘPNA

B. FAZA WDRAŻANIA

C. FAZA SPRAWDZANIA