Stany zapalne pochwy i sromua

background image

Stany zapalne

Stany zapalne

pochwy i sromu

pochwy i sromu

background image

Stany zapalne pochwy i

Stany zapalne pochwy i

sromu

sromu

Najczęstsza przyczyna porad

Najczęstsza przyczyna porad

ginekologicznych

ginekologicznych

Częsta liczba nawrotów

Częsta liczba nawrotów

Główne dolegliwości:

Główne dolegliwości:

upławy

upławy

świąd, pieczenie

świąd, pieczenie

dyspareunia

dyspareunia

background image

Przyczyny dolegliwości

Przyczyny dolegliwości

Przyczyny zapalne

Przyczyny zapalne

>90 % przypadków

>90 % przypadków

Bacterial vaginosis

Bacterial vaginosis

grzybice

grzybice

rzęsistkowica

rzęsistkowica

Przyczyny niezapalne

Przyczyny niezapalne

zanikowe zapalenie pochwy

zanikowe zapalenie pochwy

miejscowe podrażnienie (alergie)

miejscowe podrażnienie (alergie)

fizjologiczna obfita wydzielina pochwowa

fizjologiczna obfita wydzielina pochwowa

(po wykluczeniu innych przyczyn)

(po wykluczeniu innych przyczyn)

background image

Fizjologiczna mikroflora

Fizjologiczna mikroflora

pochwy

pochwy

Bakterie tlenowe

Bakterie tlenowe

Pałeczki Gram (+)

Pałeczki Gram (+)

Lactobacillus spp

Lactobacillus spp

Ziarniaki Gram (+)

Ziarniaki Gram (+)

Staphylococcus

Staphylococcus

Streptococcus spp

Streptococcus spp

Pałeczki Gram (-)

Pałeczki Gram (-)

E. Coli

E. Coli

Klebsiella spp

Klebsiella spp

Gardemella vaginalis

Gardemella vaginalis

(5-60%)

(5-60%)

Proteus spp

Proteus spp

Bakterie beztlenowe

Bakterie beztlenowe

Ziarniaki Gram (+)

Ziarniaki Gram (+)

Peptococcus

Peptococcus

Peptostreptococcus

Peptostreptococcus

Ziarniaki Gram (-)

Ziarniaki Gram (-)

Veillonella spp

Veillonella spp

Pałeczki Gram (+)

Pałeczki Gram (+)

Lactobacillus spp.

Lactobacillus spp.

Bifidobacterium spp

Bifidobacterium spp

Propionibacterium

Propionibacterium

spp

spp

Pałeczki Gram (-)

Pałeczki Gram (-)

Prevotella spp

Prevotella spp

background image

Stany zapalne pochwy i

Stany zapalne pochwy i

sromu

sromu

Wartości pH wydzieliny pochwowej

Wartości pH wydzieliny pochwowej

pH
4.5

Stan
fizjologiczny

Grzybica

Bacterial
Vaginosis

Rzęsistkowica

background image

Bacterial Vaginosis

Bacterial Vaginosis

Zaburzenie równowagi między bakteriami

Zaburzenie równowagi między bakteriami

fizjologicznie kolonizującymi pochwę

fizjologicznie kolonizującymi pochwę

zanik kolonii Lactobacillus

zanik kolonii Lactobacillus

nadmierny rozwój szczepów Gardenella i

nadmierny rozwój szczepów Gardenella i

Mobiluncus

Mobiluncus

Nazwa:

Nazwa:

Bacterial

Bacterial

- ze względu na wielobakteryjny

- ze względu na wielobakteryjny

charakter

charakter

Vaginosis

Vaginosis

- nie jest to zapalenie - brak

- nie jest to zapalenie - brak

odczynu leukocytarnego w wydzielinie

odczynu leukocytarnego w wydzielinie

background image

Bacterial Vaginosis

Bacterial Vaginosis

Epidemiologia

Epidemiologia

Najczęstsze zakażenie pochwy aktywnych

Najczęstsze zakażenie pochwy aktywnych

seksualnie kobiet ze zmienionym

seksualnie kobiet ze zmienionym

rozmazem PAP lub objawami infekcji

rozmazem PAP lub objawami infekcji

50-75% przypadków przebiega

50-75% przypadków przebiega

bezobjawowo

bezobjawowo

BV nie jest zaliczane do chorób

BV nie jest zaliczane do chorób

przenoszonych drogą płciową (STD)

przenoszonych drogą płciową (STD)

partner nie wymaga leczenia

partner nie wymaga leczenia

background image

Bacterial Vaginosis

Bacterial Vaginosis

rozpoznanie

rozpoznanie

Kryteria Amsela

Kryteria Amsela

do rozpoznanie potrzebne jest spełnienie co najmniej 3 z 4

do rozpoznanie potrzebne jest spełnienie co najmniej 3 z 4

warunków

warunków

homogenna biała wydzielina pochwowa

homogenna biała wydzielina pochwowa

(cup of

(cup of

milk)

milk)

pH >4,5

pH >4,5

zwykle 5-6

zwykle 5-6

dodatni test zapachowy z 10% KOH

dodatni test zapachowy z 10% KOH

-

-

„rybi

„rybi

zapach” związany z obecnością amin biogennych

zapach” związany z obecnością amin biogennych

wytwarzanych przez bakterie beztlenowe

wytwarzanych przez bakterie beztlenowe

obecność clue cells w rozmazie

obecność clue cells w rozmazie

-

-

złuszczone

złuszczone

komórki nabłonkowe opłaszczone dużą ilością bakterii

komórki nabłonkowe opłaszczone dużą ilością bakterii

background image

Bacterial Vaginosis

Bacterial Vaginosis

Leczenie

Leczenie

Metronidazol

Metronidazol

3 x 500 mg przez 7 dni

3 x 500 mg przez 7 dni

- zalecany schemat

- zalecany schemat

pojedyncza dawka 2 g/d

pojedyncza dawka 2 g/d

leczenie miejscowe

leczenie miejscowe

Klindamycyna

Klindamycyna

2 x 300 mg przez 7 dni - brak

2 x 300 mg przez 7 dni - brak

wystarczających danych o skuteczności

wystarczających danych o skuteczności

schematu

schematu

miejscowo 2% krem 5g przez 7 dni

miejscowo 2% krem 5g przez 7 dni

background image

Bacterial Vaginosis

Bacterial Vaginosis

Leczenie ciężarnych

Leczenie ciężarnych

Postuluje się leczenie objawowych i

Postuluje się leczenie objawowych i

bezobjawowych przypadków

bezobjawowych przypadków

BV wiąże się ze wzrostem ryzyka:

BV wiąże się ze wzrostem ryzyka:

porodu przedwczesnego

porodu przedwczesnego

przedwczesnego pęknięcia błon płodowych

przedwczesnego pęknięcia błon płodowych

chorioamnionitis

chorioamnionitis

niskiej masy urodzeniowej noworodków

niskiej masy urodzeniowej noworodków

połogowego zapalenia błony śluzowej

połogowego zapalenia błony śluzowej

macicy

macicy

background image

Bacterial Vaginosis

Bacterial Vaginosis

Leczenie ciężarnych

Leczenie ciężarnych

Od początku drugiego trymestru

Od początku drugiego trymestru

Metronidazol p.o. 3 x 250 mg przez 7

Metronidazol p.o. 3 x 250 mg przez 7

dni - zalecany schemat

dni - zalecany schemat

Klindamycyna miejscowo lub p.o.2 x

Klindamycyna miejscowo lub p.o.2 x

300 mg przez 7 dni -

300 mg przez 7 dni -

prawdopodobnie

prawdopodobnie

nieskutecznie zapobiega powikłaniom

nieskutecznie zapobiega powikłaniom

związanym z BV w ciąży

związanym z BV w ciąży

background image

Grzybicze zapalenie

Grzybicze zapalenie

pochwy

pochwy

Stały wzrost liczby zakażeń

Stały wzrost liczby zakażeń

75% chorych - kobiety w wieku

75% chorych - kobiety w wieku

rozrodczym

rozrodczym

szczyt zachowań 16-30 rok życia

szczyt zachowań 16-30 rok życia

50% pacjentek ma nawroty po leczeniu

50% pacjentek ma nawroty po leczeniu

rozpoznanie zapalenia grzybiczego jest

rozpoznanie zapalenia grzybiczego jest

stawiane zbyt często

stawiane zbyt często

(20-30 % leczonych

(20-30 % leczonych

kobiet choruje rzeczywiście)

kobiet choruje rzeczywiście)

background image

Grzybicze zapalenie

Grzybicze zapalenie

pochwy

pochwy

Etiologia

Etiologia

Kandidiazy

Kandidiazy

do 95% zakażeń pochwy i sromu

do 95% zakażeń pochwy i sromu

Candida albicans

Candida albicans

Candida glabrata

Candida glabrata

Candida krusei

Candida krusei

background image

Grzybicze zapalenie

Grzybicze zapalenie

pochwy

pochwy

E

E

tiopatogeneza

tiopatogeneza

Zaburzenie mechanizmów odporności

Zaburzenie mechanizmów odporności

nieswoistej

nieswoistej

Czynniki sprzyjające rozwojowi zakażenia:

Czynniki sprzyjające rozwojowi zakażenia:

antybiotykoterapia

antybiotykoterapia

ciąża

ciąża

antykoncepcja hormonalna

antykoncepcja hormonalna

niedożywienie

niedożywienie

nowotwory

nowotwory

immunosupresja

immunosupresja

urazy (operacje)

urazy (operacje)

background image

Grzybicze zapalenie

Grzybicze zapalenie

pochwy

pochwy

Objawy

Objawy

świąd sromu

świąd sromu

serowate upławy

serowate upławy

zaczerwienienie i przekrwienie błony

zaczerwienienie i przekrwienie błony

śluzowej

śluzowej

obrzęk błony śluzowej

obrzęk błony śluzowej

linijne pęknięcia skóry

linijne pęknięcia skóry

grzybice nawrotowe, zaostrzenie infekcji

grzybice nawrotowe, zaostrzenie infekcji

przewlekłych - objawy mało

przewlekłych - objawy mało

charakterystyczne

charakterystyczne

background image

Grzybicze zapalenie

Grzybicze zapalenie

pochwy

pochwy

Rozpoznanie

Rozpoznanie

Na podstawie charakterystycznych

Na podstawie charakterystycznych

objawów klinicznych - niezalecane

objawów klinicznych - niezalecane

Negatywne kryteria Amsela

Negatywne kryteria Amsela

pH<4.5

pH<4.5

Badanie preparatu bezpośredniego w

Badanie preparatu bezpośredniego w

kropli soli fizjologicznej (fragmenty

kropli soli fizjologicznej (fragmenty

grzybni)

grzybni)

posiewy - tylko w przypadkach

posiewy - tylko w przypadkach

opornych na leczenie i/lub nawrotowych

opornych na leczenie i/lub nawrotowych

background image

Grzybicze zapalenie

Grzybicze zapalenie

pochwy

pochwy

Leczenie

Leczenie

Antybiotyki przeciwgrzybicze

Antybiotyki przeciwgrzybicze

Nystatyna - najbezpieczniejszy lek w

Nystatyna - najbezpieczniejszy lek w

ciąży - klasa A

ciąży - klasa A

Natamycyna

Natamycyna

Pochodne azoli (imidazolu, triazolu)

Pochodne azoli (imidazolu, triazolu)

klotrimazol

klotrimazol

ekonazol

ekonazol

miconazol

miconazol

flukonazol

flukonazol

itrakonazol

itrakonazol

background image

Grzybicze zapalenie

Grzybicze zapalenie

pochwy

pochwy

Leczenie

Leczenie

Grzybice niepowikłane

Grzybice niepowikłane

- leczenie miejscowe lub

- leczenie miejscowe lub

doustne (wybór można pozostawić pacjentce)

doustne (wybór można pozostawić pacjentce)

Ważne uzyskanie terapeutycznego stężenia leku w

Ważne uzyskanie terapeutycznego stężenia leku w

pochwie przez

pochwie przez

72-96 godzin

72-96 godzin

.

.

Nawrót lub niepowodzenie terapii

Nawrót lub niepowodzenie terapii

- leczenie

- leczenie

doustne i miejscowe przez 7 - 14 dni

doustne i miejscowe przez 7 - 14 dni

Grzybice nawrotowe

Grzybice nawrotowe

- po leczeniu stanu ostrego

- po leczeniu stanu ostrego

przedłużenie terapii miejscowej na okres 3- 6

przedłużenie terapii miejscowej na okres 3- 6

miesięcy

miesięcy

Nystatyna 100 000j co 4 dni

Nystatyna 100 000j co 4 dni

Kwas borny 600 mg 2 x tyg

Kwas borny 600 mg 2 x tyg

background image

Grzybicze zapalenie

Grzybicze zapalenie

pochwy

pochwy

Leczenie ciężarnych

Leczenie ciężarnych

Obowiązuje jedynie leczenie miejscowe

Obowiązuje jedynie leczenie miejscowe

najbezpieczniejsze -

najbezpieczniejsze -

nystatyna,

nystatyna,

natamycyna

natamycyna

klasa A wg FDA

klasa A wg FDA

można stosować w I, II i III trymestrze ciąży

można stosować w I, II i III trymestrze ciąży

pochodne azoli -

pochodne azoli -

clotrimazol - klasa B wg FDA - warunkowo

clotrimazol - klasa B wg FDA - warunkowo

dopuszczalny w I trymestrze ciąży

dopuszczalny w I trymestrze ciąży

ekonazol, mikonazol - można stosować w II i III

ekonazol, mikonazol - można stosować w II i III

trymestrze ciąży

trymestrze ciąży

background image

Rzęsistkowica

Rzęsistkowica

Pierwotniak

Pierwotniak

Trichmonas vaginalis

Trichmonas vaginalis

Objawy

Objawy

Typowa pienista, żółta, obfita wydzielina z pochwy,

Typowa pienista, żółta, obfita wydzielina z pochwy,

zaczerwienienie ścian pochwy, truskawkowo-

zaczerwienienie ścian pochwy, truskawkowo-

czerwona szyjka w badaniu ginekologicznym- <10

czerwona szyjka w badaniu ginekologicznym- <10

% zarażonych

% zarażonych

Punktowe krwawienia z szyjki - 25 % zarażonych

Punktowe krwawienia z szyjki - 25 % zarażonych

Najczęściej obfite homogenne żółto-białe upławy o

Najczęściej obfite homogenne żółto-białe upławy o

nieprzyjemnym zapachu (zgromadzenie dużęj ilości

nieprzyjemnym zapachu (zgromadzenie dużęj ilości

wydzieliny w tylnym sklepieniu pochwy)

wydzieliny w tylnym sklepieniu pochwy)

background image

Rzęsistkowica

Rzęsistkowica

Rozpoznanie

Rozpoznanie

pH wydzieliny > 4.5

pH wydzieliny > 4.5

badanie mikroskopowe wydzieliny z

badanie mikroskopowe wydzieliny z

przedniego sklepienia pochwy

przedniego sklepienia pochwy

zawieszonej w kropli 0.9% NaCl -

zawieszonej w kropli 0.9% NaCl -

czułość metody ok. 50% (niewystarczająca

czułość metody ok. 50% (niewystarczająca

liczba pasożytów w 1 ml wydzieliny)

liczba pasożytów w 1 ml wydzieliny)

posiewy

posiewy

background image

Rzęsistkowica

Rzęsistkowica

Leczenie

Leczenie

Metronidazol

Metronidazol

Zalecany schemat :

Zalecany schemat :

2 g p.o. jednorazowo

2 g p.o. jednorazowo

Schemat alternatywny: 2 x 500 mg p.o. przez 7

Schemat alternatywny: 2 x 500 mg p.o. przez 7

dni

dni

Wspomagająco: 1 g dopochwowo przez 7-14 dni

Wspomagająco: 1 g dopochwowo przez 7-14 dni

Leczenie ciężarnej

Leczenie ciężarnej

Metronidazol 2 g p.o. jednorazowo

Metronidazol 2 g p.o. jednorazowo

Należy leczyć partnera

Należy leczyć partnera

Nie należy współżyć przed zakończeniem leczenia

Nie należy współżyć przed zakończeniem leczenia

background image

Rzeżączka

Rzeżączka

Gonorhhaea

Gonorhhaea

Dwoinka Gram (-) Neiseria Gonorhoeae

Dwoinka Gram (-) Neiseria Gonorhoeae

Powinowactwo do nabłonka walcowatego i

Powinowactwo do nabłonka walcowatego i

sześciennego, dwoinka umiejscawia się

sześciennego, dwoinka umiejscawia się

wewnątrzkomórkowo, duża liczba sfagocytowanych

wewnątrzkomórkowo, duża liczba sfagocytowanych

gonokoków wewnątrz komórek odpornościowych

gonokoków wewnątrz komórek odpornościowych

Choroba przenoszona drogą płciową

Choroba przenoszona drogą płciową

(STD)

(STD)

Ryzyko zakażenia:

Ryzyko zakażenia:

mężczyzna - kobieta 50%

mężczyzna - kobieta 50%

kobieta mężczyzna 20%

kobieta mężczyzna 20%

Bezobjawowe nosicielstwo:

Bezobjawowe nosicielstwo:

kobiety 50 - 80%

kobiety 50 - 80%

mężczyźni 12-50%

mężczyźni 12-50%

background image

Rzeżączka

Rzeżączka

Objawy

Objawy

śluzowo-ropne upławy

śluzowo-ropne upławy

(

(

zapalenie kanału szyjki

zapalenie kanału szyjki

macicy)

macicy)

objawy dyzuryczne

objawy dyzuryczne

plamienia z dróg rodnych

plamienia z dróg rodnych

świąd i ból odbytu

świąd i ból odbytu

gorączka

gorączka

bóle brzucha -

bóle brzucha -

zapalenie narządów miednicy

zapalenie narządów miednicy

(PID)

(PID)

10-20% zakażonych

10-20% zakażonych

zapalenie gałki ocznej

zapalenie gałki ocznej

uogólnione zakażenie:

uogólnione zakażenie:

zapalenie wielostawowe

zapalenie wielostawowe

(niesymetryczne stawy),

(niesymetryczne stawy),

zapalenie skóry

zapalenie skóry

-1-2 %

-1-2 %

zakażonych

zakażonych

background image

Rzeżączka

Rzeżączka

Diagnostyka

Diagnostyka

Badanie mikroskopowe

Badanie mikroskopowe

preparat wydzieliny z cewki moczowej lub

preparat wydzieliny z cewki moczowej lub

szyjki macicy barwiony met. Grama -

szyjki macicy barwiony met. Grama -

fałszywie ujemne wyniki 60-70%

fałszywie ujemne wyniki 60-70%

Posiew na podłoże Thayera- Martina -

Posiew na podłoże Thayera- Martina -

wydzielina z kanału szyjki macicy

wydzielina z kanału szyjki macicy

PCR

PCR

konieczne badania serologiczne w

konieczne badania serologiczne w

kierunku kiły

kierunku kiły

background image

Rzeżączka

Rzeżączka

Leczenie

Leczenie

Cefalosporyny

Cefalosporyny

ceftriakson (Rocephin)125 mg i.m.. 1 x

ceftriakson (Rocephin)125 mg i.m.. 1 x

cefixym (Suprax) 400 mg p.o

cefixym (Suprax) 400 mg p.o

Chinolony

Chinolony

Ciprofloxacyna 500 mg p.o 1 x

Ciprofloxacyna 500 mg p.o 1 x

Ofloxacyna 400 mg p.o 1 x

Ofloxacyna 400 mg p.o 1 x

równoczesne leczenie zakażenia

równoczesne leczenie zakażenia

chlamydialnego

chlamydialnego

doxycyclina 100 mg 2 x d/7 dni

doxycyclina 100 mg 2 x d/7 dni

metronidazol 500 mg 4 x d/15 dni

metronidazol 500 mg 4 x d/15 dni

klindamycyna 450 mg 2 x d/14 dni

klindamycyna 450 mg 2 x d/14 dni

background image

Opryszczka narządów

Opryszczka narządów

płciowych

płciowych

Typy

Typy

HSV 1

HSV 1

- opryszczka ustno-wargowa

- opryszczka ustno-wargowa

HSV 2

HSV 2

- opryszczka genitalna

- opryszczka genitalna

do 30% pierwszych epizodów opryszczki

do 30% pierwszych epizodów opryszczki

narządów płciowych wywołana przez HSV 1.

narządów płciowych wywołana przez HSV 1.

HSV 2 - kontakt seksualny - transmisja

HSV 2 - kontakt seksualny - transmisja

prawie 100%

prawie 100%

W USA ponad 50 mln zakażonych

W USA ponad 50 mln zakażonych

W Polsce - brak danych

W Polsce - brak danych

background image

Opryszczka narządów

Opryszczka narządów

płciowych

płciowych

Objawy

Objawy

bolesne zmiany pęcherzykowe lub owrzodzenia

bolesne zmiany pęcherzykowe lub owrzodzenia

(samoistnie zanikają po kilku-kilkunastu dniach)

(samoistnie zanikają po kilku-kilkunastu dniach)

adenopatia pachwinowa

adenopatia pachwinowa

objawy grypopodobne

objawy grypopodobne

charakter nawrotowy

charakter nawrotowy

nawroty w przypadku zakażeń HSV1 o wiele

nawroty w przypadku zakażeń HSV1 o wiele

rzadsze

rzadsze

ciąża - u 80% 3-4 nawroty

ciąża - u 80% 3-4 nawroty

większość zakażonych - zakażenia bezobjawowe

większość zakażonych - zakażenia bezobjawowe

lub skąpoobjawowe (mogą przenosić zakażenie)

lub skąpoobjawowe (mogą przenosić zakażenie)

background image

Opryszczka narządów

Opryszczka narządów

płciowych

płciowych

Diagnostyka

Diagnostyka

Hodowla komórkowa, testy serologiczne

Hodowla komórkowa, testy serologiczne

Leczenie

Leczenie

Acyclovir

Acyclovir

400 mg 3 x d lub 200 mg 5 x d p.o

400 mg 3 x d lub 200 mg 5 x d p.o

Terapia ciągła, w przeciwieństwie do leczenia

Terapia ciągła, w przeciwieństwie do leczenia

okresowego, zmniejsza liczbę i ciężkość

okresowego, zmniejsza liczbę i ciężkość

nawrotów

nawrotów

+

+

Leczenie miejscowe

Leczenie miejscowe

+ Poradnictwo

+ Poradnictwo

background image

Ropień gruczołu Bartholina

Ropień gruczołu Bartholina

Postacie:

Postacie:

Pierwotny stan zapalny gruczołu przedsionkowego

Pierwotny stan zapalny gruczołu przedsionkowego

większego

większego

Zakażenie torbieli gruczołu Bartholina

Zakażenie torbieli gruczołu Bartholina

Etiologia:

Etiologia:

E. Colli, Neisseria gonorrh

E. Colli, Neisseria gonorrh

eae, Staphylococcus aureus

eae, Staphylococcus aureus

,

,

Streptococcus spp, Chlamydia trachomatis.

Streptococcus spp, Chlamydia trachomatis.

Objawy

Objawy

(rozwój w ciągu

(rozwój w ciągu

2-3

2-3

dni)

dni)

podwyższona temperatura

podwyższona temperatura

bóle krocza

bóle krocza

obrzęk wargi sromowej

obrzęk wargi sromowej

trudności przy siedzeniu i chodzeniu

trudności przy siedzeniu i chodzeniu

ropne upławy

ropne upławy

background image

Ropień gruczołu Bartholina

Ropień gruczołu Bartholina

Badanie fizykalne:

Badanie fizykalne:

bolesny chełboczacy guz

bolesny chełboczacy guz

zaczerwienienie i obrzęk warg sromowych

zaczerwienienie i obrzęk warg sromowych

powiększone pachwinowe węzły chłonne

powiększone pachwinowe węzły chłonne

Leczenie:

Leczenie:

Nacięcie i drenaż ropnia

Nacięcie i drenaż ropnia

Marsupializacja

Marsupializacja

(szerokie nacięcie, usunięcie

(szerokie nacięcie, usunięcie

fragmentu ściany ropnia, wywinęcie i

fragmentu ściany ropnia, wywinęcie i

przymocowanie brzegów do otaczających tkanek)

przymocowanie brzegów do otaczających tkanek)

Antybiotyki o szerokim spektrum

Antybiotyki o szerokim spektrum


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
stany zapalne 2
3 STANY ZAPALNE NARZĄDU RODNEGO
Stany zapalne w drogach moczowych, stany zagrożenia życia
skora,stany zapalne
STANY ZAPALNE - UDZIAŁ POŁOŻNEJ, LECZENIE STANÓW ZAPALNYCH I ZAKAŻEŃ NARZĄDU RODNEGO KOBIETY - UDZIA
STANY ZAPALNE - UDZIAŁ POŁOŻNEJ, LECZENIE STANÓW ZAPALNYCH I ZAKAŻEŃ NARZĄDU RODNEGO KOBIETY - UDZIA
zakazenia i stany zapalne w ginekologii

więcej podobnych podstron