MURY Z CEGIEŁ

Cegła jest jednym z najpopularniejszych
materiałów stosowanych w budownictwie od
czasów starożytnych. W
kulturach starożytnego Wschodu znana już
od V tysiąclecia p.n.e. Stosowana była
początkowo jako cegła suszona na słońcu,
wypalana z gliny pojawiła się w IVw.p.n.e., a
silikatowa (cegła wapienno-piaskowa) w XIX
wieku.
Od czasów babilońskich wytłaczano w
cegłach napisy i stemple – znaki wytwórcy.
Oznaczanie cegieł utrzymywało się
w średniowieczu, renesansie i trwa do
naszych czasów.

Cegła – materiał budowlany w
kształcie prostopadłościanu (także klina,
wycinka pierścienia kołowego lub kształtki)
uformowany z gliny, wapna, piasku,
cementu (bloczki betonowe) lub innych
surowców mineralnych, który wytrzymałość
mechaniczną i odporność na wpływy
atmosferyczne uzyskuje poprzez
proces suszenia, wypalania lub
naparzania parą wodną. Cegły służą m.in. do
wznoszenia ścian, murów, filarów, słupów, a
także fundamentów i ścian fundamentowych.
Cegły mogą też być wypełnieniem stropów.

Cegły produkuje się o różnych wymiarach, w
których stosunek grubości do szerokości i
długości wynosi najczęściej 1 : 2 : 4 (z
uwzględnieniem grubości spoin). Najmniejsza
powierzchnia prostopadłościanu cegły
nazywana jest główką, wąska i długa
powierzchnia to wozówka, największa
powierzchnia topodstawa. Wcześniej cegły
miały również kształt sześcianu.
Wytrzymałość mechaniczną cegieł określa za
pomocą klasy, np. klasa 15 oznacza wyrób
o wytrzymałości na ściskanie 15 MPa.

OPIS POWIERZCHNI

Cegła ceramiczna – materiał
budowlany otrzymywany
z glin ilastych, morenowych,
wstęgowych, łupków, mułków
oraz lessów. Surowcami
pomocniczymi przy
produkcji ceramiki
budowlanej są piasek kwarcowy
, złom suszarnikowy.
Podstawowym składnikiem
jest kaolin (Al

2

O

3

·2SiO

2

·2H

2

O).

Cegła wapienno-piaskowa (wapienno-
krzemianowa, silikatowa) - materiał
budowlany otrzymywany z mieszaniny
zmielonego piasku kwarcowego (ok. 90-92%
masy) i wapna palonego (ok. 5 - 8% masy) z
małą ilością wody. Mieszaninę formuje się
pod ciśnieniem w podwyższonej
temperaturze (autoklawizacja). Pod
działaniem ciśnienia następuje silne
zespolenie krzemionki z wapnem (powstają
krzemiany wapna), z czasem następuje
także reakcja, w wyniku której
powstaje węglan wapnia. Otrzymany
materiał cechuje się jasną barwą. Barwę
można zmieniać przez dodanie pigmentów. 

Mur z bloczków
silikatowych

Dlaczego warto budować z
cegły

cegła jest długowieczna

Wykonana

z

cegieł

elewacja,

czyli

zewnętrzna warstwa ściany, nie ma sobie
równych, jeśli chodzi o trwałość. Eksperci
budowlani oceniają, że ceglana elewacja to
inwestycja nawet na sto lat. Fachowo
wykonana elewacja nie będzie w tym
czasie wymagać w zasadzie żadnych
renowacji. Co więcej, mur licowy z warstwy
cegieł przez cały okres użytkowania
zachowa niezmienioną barwę, ponieważ
cegła nie blaknie pod wpływem promieni
słonecznych

operujących

na

jej

powierzchni. Długowieczność samej cegły
idzie więc w parze z trwałością jej koloru,
co wśród materiałów budowlanych jest
rzadkością. 

 

cegła jest wytrzymała

Cegła to materiał, który utrzyma nawet
najbardziej skomplikowaną i ciężką
konstrukcję, nie straszne mu też żadne
obciążenia statyczne. Dlatego ceramikę
budowlaną poleca się w przypadku
przegród, które podtrzymują dach nawet
z najcięższych pokryć dachowych
występujących na rynku. Dzięki
specjalnym technologiom produkcji,
cegły charakteryzują się bardzo wysoką
wartością wytrzymałości na ściskanie, na
przykład klinkier ceramiczny Röben
osiąga w tej dziedzinie wyniki powyżej
44 N/mm².

 cegła akumuluje
ciepło

Cegła charakteryzuje się dużą
akumulacyjnością cieplną, co oznacza, że
gromadzi ciepło i długo je utrzymuje.
Optymalne parametry w tym zakresie osiągają
ściany trójwarstwowe, z warstwą zewnętrzną w
postaci muru licowego z cegły klinkierowej.
Duża stabilność cieplna gwarantuje komfort
użytkowania domu, gdyż nawet po wyłączeniu
ogrzewania lub gwałtownym ochłodzeniu
na zewnątrz, wnętrze jeszcze przez długi czas
pozostaje ciepłe. Co więcej, dzięki wysokiej
akumulacyjności cieplnej cegieł i innych
ceramicznych materiałów wznoszeniowych,
takich jak pustaki poryzowane, w murowanych
domach zimą będzie ciepło, zaś w upalne lato
pomieszczenia wypełni przyjemny chłód. 

 cegła jest odporna na
działanie czynników
atmosferycznych

Ze względu na bardzo niską nasiąkliwość
(np. ok. 5% w przypadku cegły Röben
czerwonej gładkiej), cegły klinkierowe są
odporne na wnikanie wody. Cegła poza
czynnikami atmosferycznymi jest
odporna również na korozję biologiczną
oraz działanie czynników chemicznych,
m.in. kwasów. Tajemnica odporności
cegły tkwi w doborze wysokiej jakości
gliny, wypalanej według specjalnie
do tego przystosowanego procesu
produkcji. 

cegła jest odporna na
uszkodzenia
mechaniczne

Ceglana elewacja jest twarda i w
normalnych użytkowych warunkach nie
jest łatwo ją zarysować lub w inny sposób
uszkodzić. Z tego powodu nawet jeśli
inwestor zdecyduje się na elewację
z innych materiałów, miejsca szczególnie
podatne na uszkodzenia, takie jak
narożniki i część cokołowa, zaleca się
wykończyć cegłą.

Przy rozmieszczaniu cegieł w

murze obowiązują

następujące zasady:

- cegły powinny być układane w taki sposób,
aby ich największe płaszczyzny leżały
w powierzchniach wspornych muru, czyli cegły
powinny być układane na płask w stosunku do
sił obciążających; ten sposób układania jest
konieczny dla zachowania całkowitej równowagi
kamieni w masie muru,

- powierzchnie podziałowe poprzeczne i
podłużne w następujących po sobie
warstwach cegieł powinny być usytuowane
mijankowo. Takie rozwiązanie zapewnia
niezbędną stateczność, gdyż ściskająca siła
zewnętrzna rozkłada się stopniowo na coraz
większą powierzchnię wsporną. Ponadto mur
nie może rozdzielać się na poszczególne
słupki, co mogłoby zachodzić, gdyby mur był
podzielony na całej wysokości pionowymi
powierzchniami podziału. Przy czym słupy te
mogłyby niejednakowo osiadać, a niektóre z
nich wyboczyć się lub pod wpływem obciążeń
ukośnych odchylić lub przekrzywić.

Wiązanie cegieł w murach
pełnych

Murem pełnym nazywany jest mur z cegieł
pełnych lub otworowych (dziurawek,
kratówek)- w którym nie ma ani kanałów, ani
innych pustych przestrzeni między cegłami
(wyjątek mogą stanowić niewypełnione
zaprawą spoiny pionowe).
Układem cegieł nazywamy rozmieszczanie
cegieł w rytmicznym porządku.

W budownictwie znane są
następujące sposoby
wiązaniu cegieł:

wiązanie pospolite (blokowe,
kowadełkowe),

wiązanie krzyżykowe (weneckie),

wiązanie polskie (gotyckie),

Wiązanie wózkowe

SPOSOBY UKŁADANIA
CEGIEŁ W MURACH
PEŁNYCH

Układanie za pomocą kielni z częściowym
nanoszeniem zaprawy na boki cegły. Metoda jest
stosowana przy wykonywaniu murów o
wiązaniach pospolitym względu i krzyżykowym.
Ze względu na podnoszenie każdej cegły,
nakładanie zaprawy i ułożenie w murze jest to
mało wydajny sposób murowania.
Mur może być wykonany na pusto, czyli na
niepełne spoiny, tj. z pozostawieniem
niezapełnionych spoin na ok. 1,5 cm od lica
zewnętrznego lub wewnętrznego, albo na pełne
spoiny, tj. z zaprawą dochodzącą do lica ściany.

Układanie na puste spoiny.
Murowanie polega na:
- ułożeniu warstwy zaprawy na murze,
- częściowemu zapełnieniu zaprawą spoiny pionowej w
wyniku dociśnięcia cegły.
- zapełnieniu górnych części spoin przez zalanie rzadką
zaprawą.
Zwiększa to nakład robocizny i powoduje wprowadzenie
dużej ilości wody do muru, co wydłuża czas jego
wysychania.
W murach o większej grubości po wymurowaniu
zewnętrznych rzędów cegieł w środku pozostaje płytkie
koryto, tzw. fola. Folę wypełnia się na 1,5-2 cm zaprawą,
następnie osadza się na tej zaprawie cegły wciskając je
tak, aby zaprawa wypełniła spoiny na 3 cm wysokości.
W tej części muru można zużyć cegły pęknięte,
uszkodzone czy połówki - co pozwala na obniżenie
zużycia materiału. Następnie folę i całą warstwę należy
zalać zaprawą w celu wypełnienia spoin pionowych.

Układanie na pełne spoiny.
Zaprawa jest układana na podłożu i nanoszona
na cegły blisko zewnętrznych krawędzi, tak, aby
spoiny były całkowicie wypełnione. Nadmiar
zaprawy, który wystaje na zewnątrz spoin,
ścinany jest kielnią.
Układanie za pomocą kielni z nanoszeniem
zaprawy na całe boki cegły
Zaprawa jest nakładana z kielni na boczne
powierzchnie cegły (główkę i wozówkę na całej
ich długości, (jeżeli mają być pozostawione puste
spoiny w licu muru, zaprawa nie dochodzi na kilka
centymetrów do krawędzi licowej). Dzięki temu
spoiny po osadzeniu i dociśnięciu cegły zostają
wypełnione na pełną wysokość.

Układanie stopniami
Sposób ten polega na formowaniu muru "schodkami" -
im dalej od murarza tym wyżej. Pod każdy rząd cegieł
nanosi się półgęstą zaprawę i układa cegły.

Układanie na wycisk
Metoda jest stosowana przy murowaniu na puste
spoiny. Nadaje się do murów układanych w wiązaniu
pospolitym, krzyżykowym i wielorzędowym.
Zaprawę o plastycznej konsystencji rozściela się pod
poszczególne rzędy cegieł pasmami o grubości 2 - 2.5
cm z odstępem 2 - 2.5 cm od lica muru. Szerokość
pasma dla rzędu wozówek powinna wynosić 7 - 8 cm,
dla rzędu główek 20 - 22 cm. Zaprawa powinna być
ułożeniu równymi pasami, bez miejsc pustych i zbyt
grubych, aby nie trzeba było dokonywać korekt. Cegły
mogą być układane po jednej sztuce -jedną ręką, lub po
dwie - dwiema rękami.

Układanie na wycisk z podcięciem zaprawy
Jest on stosowany zamiast zwykłego sposobu na wycisk,
gdy zachodzi potrzeba murowania na pełne spoiny.

Układanie na docisk kielnia
Jest on stosowany, gdy zaprawa jest mało plastyczna,
czyli w przypadku zaprawy cementowej, zaprawy z
grubym piaskiem (zapraw po których trudno przesuwać
cegły i formować spoiny przez wycisk). Za pomocą
kielni układa się zaprawę na pionowych powierzchniach
cegieł leżących w murze.
Zapełnienie foli na wytrysk
Po rozłożeniu na całej powierzchni foli warstwy
miekkoplastycznej zaprawy o grubości około 2,5 cm
układa się w niej cegły, dociskając każdą cegłę do
poprzednio osadzonej i wpychając ją w dół, aż do
osadzenia na właściwej głębokości. Zaprawa powinna
wypełnić spoiny, może nawet wypłynąć nad cegły
"wytrysnąć".

Kolejność układania cegieł w murze
wielorzędowym
Mur w wiązaniu wielorzędowym można wznosić
rzędami pionowymi po 4 - 6 warstw, przy czym
najpierw układa się rzędy zewnętrzne. Ten sposób
jest wygodny dla murarza, jednak przy pracy
zespołowej pomocnicy nie uczestniczą w
murowaniu.

Dziękuję

Dominik Szostak