Cebula
Cebula
Allium cepa
Allium cepa
- gatunek rośliny dwuletniej, rzadziej
byliny należący do rodziny
czosnkowatych. Pochodzi z Azji
Środkowej.
WYKONAŁA :IWONA
ŚWIĄDER
Systematyka wg
Systematyka wg
Reveala:
Reveala:
Domena
jądrowce
Królestwo
rośliny
Podkrólestw
o
naczyniowe
Nadgromad
a
nasienne
Gromada
okrytonasienne
Klasa
jednoliścienne
Rząd
amarylkowce
Rodzina
czosnkowate
Rodzaj
czosnek
Gatunek
cebula zwyczajna
Charakterystyka :
Charakterystyka :
•
Łodyga
Łodyga
–
Jest bardzo skrócona (tzw. piętka). Cebula wytwarza natomiast
Jest bardzo skrócona (tzw. piętka). Cebula wytwarza natomiast
łodygę pozorną (zw. szyjką) będącą skupieniem liści.
łodygę pozorną (zw. szyjką) będącą skupieniem liści.
•
Liście
Liście
–
Częścią jadalną cebuli są zgrubiałe pochwy liściowe (białe,
Częścią jadalną cebuli są zgrubiałe pochwy liściowe (białe,
fioletowe, żółte) z dolnej części rośliny i nieco mniej popularne -
fioletowe, żółte) z dolnej części rośliny i nieco mniej popularne -
zielone rurkowate liście
zielone rurkowate liście
szczypioru
szczypioru
z górnej.
z górnej.
•
Kwiaty
Kwiaty
–
W drugim roku uprawy cebula wytwarza pędy kwiatostanowe
W drugim roku uprawy cebula wytwarza pędy kwiatostanowe
wysokości 90-190 cm zakończone kulistymi baldachami
wysokości 90-190 cm zakończone kulistymi baldachami
zawierającymi 50-1000 kwiatów.
zawierającymi 50-1000 kwiatów.
•
Owoce
Owoce
–
Torebki zawierające zwykle 6 trójgraniastych czarnych
Torebki zawierające zwykle 6 trójgraniastych czarnych
pomarszczonych nasion (250-370 szt./g).
pomarszczonych nasion (250-370 szt./g).
•
Korzeń
Korzeń
–
Cebula wytwarza wiązkowy system korzeniowy sięgający 30-40
Cebula wytwarza wiązkowy system korzeniowy sięgający 30-40
cm.
cm.
Wymagania:
Wymagania:
•
Cebula jest rośliną klimatu umiarkowanego, optymalna
Cebula jest rośliną klimatu umiarkowanego, optymalna
temperatura kiełkowania wynosi 20°C, choć kiełkuje już
temperatura kiełkowania wynosi 20°C, choć kiełkuje już
przy 5°C.
przy 5°C.
•
Ze względu na płytki system korzeniowy roślina wrażliwa
Ze względu na płytki system korzeniowy roślina wrażliwa
jest na niedobór wody.
jest na niedobór wody.
•
Powinna być uprawiana w drugim roku po nawożeniu
Powinna być uprawiana w drugim roku po nawożeniu
obornikiem i nie częściej niż co 3-4 lata na tym samym
obornikiem i nie częściej niż co 3-4 lata na tym samym
stanowisku.
stanowisku.
•
Najwyższy plon cebuli uzyskuje się na glebach
Najwyższy plon cebuli uzyskuje się na glebach
próchniczych, lessach, madach; nie udaje się na gruntach
próchniczych, lessach, madach; nie udaje się na gruntach
podmokłych i kwaśnych (optymalnie 6,5-7,0 pH).
podmokłych i kwaśnych (optymalnie 6,5-7,0 pH).
•
Jest bardzo czuła na brak w glebie składników
Jest bardzo czuła na brak w glebie składników
pokarmowych takich jak azot (brak wzrostu, żółknienie),
pokarmowych takich jak azot (brak wzrostu, żółknienie),
fosfor (powolny wzrost), potas (brązowienie wierzchołków
fosfor (powolny wzrost), potas (brązowienie wierzchołków
szczypioru).
szczypioru).
Odmiany uprawne
Odmiany uprawne
:
:
•
Dako
Dako
- cebule duże, spłaszczone, jasnożółte; smak
- cebule duże, spłaszczone, jasnożółte; smak
łagodny; średnio wczesna.
łagodny; średnio wczesna.
•
Rawska
Rawska
- cebule kuliste, słomkowe lub
- cebule kuliste, słomkowe lub
słomkowobrązowe; smak łagodny; późna.
słomkowobrązowe; smak łagodny; późna.
•
Wolska
Wolska
(podobne
(podobne
'Czerniakowska'
'Czerniakowska'
,
,
'Kutnowska'
'Kutnowska'
,
,
'Sochaczewska'
'Sochaczewska'
,
,
'Warszawska'
'Warszawska'
) - cebule
) - cebule
nierówne o różnych kształtach; smak łagodny;
nierówne o różnych kształtach; smak łagodny;
średnio późne lub późne; dobrze się przechowują.
średnio późne lub późne; dobrze się przechowują.
•
Żytawska
Żytawska
- cebule średniej wielkości, spłaszczone,
- cebule średniej wielkości, spłaszczone,
słomkowożółte; smak ostry; późna.
słomkowożółte; smak ostry; późna.
•
Dymka
Dymka
- cebule małe.
- cebule małe.
Produkcja w Polsce
Produkcja w Polsce
:
:
Polska, z produkcją około 600
Polska, z produkcją około 600
tysięcy ton, znajduje się w
tysięcy ton, znajduje się w
czołówce europejskich
czołówce europejskich
producentów cebuli — zaraz za
producentów cebuli — zaraz za
Hiszpanią (1,10 mln ton) i
Hiszpanią (1,10 mln ton) i
Holandią (883 tys. ton).
Holandią (883 tys. ton).
Witaminy
Witaminy
Cebula zawiera witaminy, głównie C,
Cebula zawiera witaminy, głównie C,
ponadto prowitaminę A i witaminy
ponadto prowitaminę A i witaminy
B1, B2, PP, olejek eteryczny,
B1, B2, PP, olejek eteryczny,
organiczne związki siarki, saponiny,
organiczne związki siarki, saponiny,
flawonoidy, sole wapnia, fosforu,
flawonoidy, sole wapnia, fosforu,
magnezu, żelaza, cynku i selenu.
magnezu, żelaza, cynku i selenu.
Zastosowanie:
Zastosowanie:
W leczeniu wykorzystuje się cale świeże
W leczeniu wykorzystuje się cale świeże
cebule, liście oraz sok.
cebule, liście oraz sok.
Związki zawarte w cebuli mają właściwości
Związki zawarte w cebuli mają właściwości
bakteriobójcze, niszczą także bakterie
bakteriobójcze, niszczą także bakterie
oporne na działanie antybiotyków.
oporne na działanie antybiotyków.
Cebula stosowana zewnętrznie może być
Cebula stosowana zewnętrznie może być
lekiem na rany, czyraki, oparzenia i
lekiem na rany, czyraki, oparzenia i
odmrożenia, a także w walce z piegami i
odmrożenia, a także w walce z piegami i
trądzikiem.
trądzikiem.
Ma zastosowanie kulinarne
Ma zastosowanie kulinarne
Choroby i szkodniki cebuli:
Choroby i szkodniki cebuli:
•
Bakteriozy cebuli i czosnku
Bakteriozy cebuli i czosnku
Różowienie
Różowienie
korzeni cebuli i pora
korzeni cebuli i pora
Alternaria porri / A. alternata
Alternaria porri / A. alternata
Deficyt składników pokarmowych
Deficyt składników pokarmowych
Zwiększanie odporności na
Zwiększanie odporności na
szkodniki i choroby
szkodniki i choroby
•
Przedsiewne zaprawianie nasion. Po
Przedsiewne zaprawianie nasion. Po
wysiewie utrzymywać wilgotność
wysiewie utrzymywać wilgotność
gleby 60-70%
gleby 60-70%
•
Zaprawianie nasion na mokro przez
Zaprawianie nasion na mokro przez
2 minuty
2 minuty
Co można jeszcze zmienić?
Co można jeszcze zmienić?
Zwiększyć na gromadzenie
Zwiększyć na gromadzenie
materiałów zapasowych by poprawić
materiałów zapasowych by poprawić
walory smakowe cebuli
walory smakowe cebuli
Uodpornić ją bardziej na niskie
Uodpornić ją bardziej na niskie
temperatury
temperatury
DZIĘKUJE
DZIĘKUJE
ZA
ZA
UWAGĘ
UWAGĘ