1

1

PIERWSZA POMOC II

PIERWSZA POMOC II

2

2

Pozycja bezpieczna

Pozycja bezpieczna

Nieprzytomnego, który

Nieprzytomnego, który

oddycha i nie ma urazów,

oddycha i nie ma urazów,

należy ułożyć w

należy ułożyć w

odpowiedniej pozycji

odpowiedniej pozycji

ratowniczej, określanej

ratowniczej, określanej

jako bezpieczna - boczna

jako bezpieczna - boczna

ustalona.

ustalona.

3

3

Pozycja ta pozwala zachować

Pozycja ta pozwala zachować

drożność dróg oddechowych,

drożność dróg oddechowych,

zapobiega zapadaniu się

zapobiega zapadaniu się

języka na tylną ścianę gardła, a

języka na tylną ścianę gardła, a

także dostaniu się

także dostaniu się

(zaaspirowaniu) do układu

(zaaspirowaniu) do układu

oddechowego ciał obcych,

oddechowego ciał obcych,

wymiocin, krwi.

wymiocin, krwi.

W pozycji bezpiecznej - bocznej

W pozycji bezpiecznej - bocznej

ustalonej układamy osoby

ustalonej układamy osoby

poszkodowane nieprzytomne,

poszkodowane nieprzytomne,

oddychające, bez urazów.

oddychające, bez urazów.

4

4

5

5

6

6

PRZECIWWSKAZANIA

PRZECIWWSKAZANIA

do

do

stosowania pozycji bocznej

stosowania pozycji bocznej

ustalonej to:

ustalonej to:

- urazy kręgosłupa i kości

- urazy kręgosłupa i kości

czaszki,

czaszki,

- urazy klatki piersiowej

- urazy klatki piersiowej

i brzucha,

i brzucha,

- złamania kończyn i

- złamania kończyn i

miednicy.

miednicy.

7

7

W stanie wyższej konieczności

W stanie wyższej konieczności

jednak, w przypadku osób

jednak, w przypadku osób

z urazami, którym grozi

z urazami, którym grozi

niebezpieczeństwo zalania

niebezpieczeństwo zalania

dróg oddechowych treścią

dróg oddechowych treścią

żołądkową, krwią lub śliną,

żołądkową, krwią lub śliną,

możemy zastosować w

możemy zastosować w

działaniach ratowniczych

działaniach ratowniczych

ułożenie w pozycji bocznej

ułożenie w pozycji bocznej

ustalonej.

ustalonej.

8

8

9

9

10

10

11

11

12

12

Po przeprowadzeniu oceny

Po przeprowadzeniu oceny

stanu poszkodowanego,

stanu poszkodowanego,

sprawdzeniu stanu

sprawdzeniu stanu

świadomości, udrożnieniu dróg

świadomości, udrożnieniu dróg

oddechowych, sprawdzeniu

oddechowych, sprawdzeniu

oddechu, wezwaniu karetki

oddechu, wezwaniu karetki

pogotowia poszkodowanego

pogotowia poszkodowanego

układamy w pozycji

układamy w pozycji

bezpiecznej - bocznej

bezpiecznej - bocznej

ustalonej.

ustalonej.

13

13

14

14

Jeżeli poszkodowany nosi

Jeżeli poszkodowany nosi

okulary, należy je zdjąć.

okulary, należy je zdjąć.

Wyjmujemy również z

Wyjmujemy również z

kieszeni odzieży

kieszeni odzieży

poszkodowanego

poszkodowanego

przedmioty, które mogą

przedmioty, które mogą

grozić urazami.

grozić urazami.

15

15

Ratownik klęka z boku ofiary

Ratownik klęka z boku ofiary

leżącej na plecach.

leżącej na plecach.

Kończynę dolną

Kończynę dolną

poszkodowanego, bliższą

poszkodowanego, bliższą

ratownikowi, zgina w

ratownikowi, zgina w

kolanie, zabezpiecza ją

kolanie, zabezpiecza ją

przed osunięciem, wsuwając

przed osunięciem, wsuwając

stopę ofiary pod jej drugą

stopę ofiary pod jej drugą

kończynę na wysokości

kończynę na wysokości

kolana.

kolana.

16

16

17

17

Ratownik, chwytając za

Ratownik, chwytając za

zgięte kolano ofiary,

zgięte kolano ofiary,

odpycha kończynę w

odpycha kończynę w

przeciwnym kierunku, co

przeciwnym kierunku, co

powoduje uniesienie

powoduje uniesienie

pośladków

pośladków

poszkodowanego, pod które

poszkodowanego, pod które

wsuwa wyprostowaną

wsuwa wyprostowaną

leżącą w osi ciała

leżącą w osi ciała

kończynę górną.

kończynę górną.

18

18

Drugą rękę ofiary przekłada

Drugą rękę ofiary przekłada

przez jej klatkę piersiową

przez jej klatkę piersiową

i przykłada grzbiet dłoni

i przykłada grzbiet dłoni

do jej policzka.

do jej policzka.

Chwyta jedną dłonią za

Chwyta jedną dłonią za

bark, drugą za biodro

bark, drugą za biodro

poszkodowanego (położone

poszkodowanego (położone

dalej od ratownika).

dalej od ratownika).

19

19

20

20

21

21

Płynnym ruchem obraca

Płynnym ruchem obraca

poszkodowanego w swoim

poszkodowanego w swoim

kierunku.

kierunku.

22

22

Następnie, gdy

Następnie, gdy

nieprzytomny leży już na

nieprzytomny leży już na

boku, ratownik odwodzi od

boku, ratownik odwodzi od

tułowia kończynę górną,

tułowia kończynę górną,

przez którą poszkodowany

przez którą poszkodowany

był przekręcany, celem

był przekręcany, celem

ustabilizowania pozycji.

ustabilizowania pozycji.

23

23

24

24

Odgina delikatnie głowę

Odgina delikatnie głowę

poszkodowanego ku tyłowi,

poszkodowanego ku tyłowi,

podkładając dłoń pod

podkładając dłoń pod

policzek, aby udrożnić drogi

policzek, aby udrożnić drogi

oddechowe i zapewnić

oddechowe i zapewnić

swobodny wypływ treści z

swobodny wypływ treści z

jamy ustnej, jeżeli

jamy ustnej, jeżeli

pojawiłoby się takowe

pojawiłoby się takowe

niebezpieczeństwo.

niebezpieczeństwo.

25

25

26

26

27

27

Zsuwa nogę nieprzytomnego

Zsuwa nogę nieprzytomnego

z drugiej leżącej poniżej i

z drugiej leżącej poniżej i

zgiętą w kolanie dociąga w

zgiętą w kolanie dociąga w

kierunku brzucha, stabilizując

kierunku brzucha, stabilizując

pozycję. Noga dalsza ułożona

pozycję. Noga dalsza ułożona

jest w wyproście w

jest w wyproście w

osi ciała.

osi ciała.

Poszkodowany nieprzytomny

Poszkodowany nieprzytomny

ułożony w pozycji bezpiecznej -

ułożony w pozycji bezpiecznej -

bocznej ustalonej.

bocznej ustalonej.

28

28

29

29

Poszkodowanego należy

Poszkodowanego należy

okryć, zabezpieczając przed

okryć, zabezpieczając przed

utratą ciepła, co 2-3 minuty

utratą ciepła, co 2-3 minuty

sprawdzać oddech oraz

sprawdzać oddech oraz

świadomość.

świadomość.

30

30

POZYCJA

POZYCJA

PRZECIWWSTRZĄSOWA

PRZECIWWSTRZĄSOWA

31

31

32

32

33

33

34

34

Resuscytacja

Resuscytacja

krążeniowo-

krążeniowo-

oddechowa

oddechowa

RKO

RKO

35

35

To zespół czynności

To zespół czynności

stosowanych u

stosowanych u

poszkodowanego, u którego

poszkodowanego, u którego

wystąpiło podejrzenie

wystąpiło podejrzenie

nagłego zatrzymania krążenia

nagłego zatrzymania krążenia

,

,

czyli ustanie czynności serca z

czyli ustanie czynności serca z

utratą świadomości

utratą świadomości

i

i

bezdechem

bezdechem

. Celem

. Celem

resuscytacji jest utrzymanie

resuscytacji jest utrzymanie

przepływu krwi przez

przepływu krwi przez

mózg

mózg

i

i

mięsień sercowy

mięsień sercowy

oraz

oraz

przywrócenie własnej

przywrócenie własnej

czynności układu krążenia.

czynności układu krążenia.

36

36

Natychmiastowe rozpoczęcie

Natychmiastowe rozpoczęcie

resuscytacji przez świadków

resuscytacji przez świadków

zdarzenia zwiększa przeżycie

zdarzenia zwiększa przeżycie

trzykrotnie

trzykrotnie

.

.

37

37

Aby skutecznie uchronić

Aby skutecznie uchronić

poszkodowanego przed

poszkodowanego przed

śmiercią, należy stosować

śmiercią, należy stosować

następujące zasady:

następujące zasady:

38

38

1. Wczesne rozpoznanie

1. Wczesne rozpoznanie

zatrzymania krążenia:

zatrzymania krążenia:

bezdech, utrata

bezdech, utrata

przytomności oraz szybkie

przytomności oraz szybkie

wezwanie pomocy,

wezwanie pomocy,

dzwoniąc pod numer

dzwoniąc pod numer

telefonu 112 lub 999.

telefonu 112 lub 999.

39

39

2. Wczesne podjęcie RKO

2. Wczesne podjęcie RKO

przez świadków zdarzenia -

przez świadków zdarzenia -

jeżeli świadkowie zdarzenia

jeżeli świadkowie zdarzenia

natychmiast podejmą

natychmiast podejmą

resuscytację,

resuscytację,

prawdopodobieństwo

prawdopodobieństwo

przeżycia wzrasta

przeżycia wzrasta

trzykrotnie.

trzykrotnie.

40

40

3. Wczesna defibrylacja –

3. Wczesna defibrylacja –

może skutkować

może skutkować

przeżywalnością nawet do

przeżywalnością nawet do

75%. Każda minuta

75%. Każda minuta

opóźnienia defibrylacji

opóźnienia defibrylacji

zmniejsza

zmniejsza

prawdopodobieństwo

prawdopodobieństwo

przeżycia o 10 - 12%.

przeżycia o 10 - 12%.

41

41

4. Wczesne podjęcie

4. Wczesne podjęcie

zaawansowanych zabiegów

zaawansowanych zabiegów

resuscytacyjnych

resuscytacyjnych

i standaryzowana opieka

i standaryzowana opieka

poresuscytacyjna.

poresuscytacyjna.

42

42

43

43

Podstawowe zabiegi resuscytac

Podstawowe zabiegi resuscytac

yjne

yjne

(BLS – Basic Life Support) mają

(BLS – Basic Life Support) mają

kluczowe znaczenie w

kluczowe znaczenie w

ratowaniu życia osobom

ratowaniu życia osobom

poszkodowanym z

poszkodowanym z

NZK

NZK

.

.

Warto rozpoczynać BLS

Warto rozpoczynać BLS

bez obaw przed brakiem

bez obaw przed brakiem

doświadczenia, ponieważ

doświadczenia, ponieważ

udowodniono, że czynności

udowodniono, że czynności

te znacznie zmniejszają

te znacznie zmniejszają

prawdopodobieństwo zgonu.

prawdopodobieństwo zgonu.

44

44

Algorytm postępowania

Algorytm postępowania

BLS należy powtarzać w

BLS należy powtarzać w

formie cyklicznej, wykonując

formie cyklicznej, wykonując

pojedyncze czynności

pojedyncze czynności

w poniższej sekwencji,

w poniższej sekwencji,

przerywając jedynie w

przerywając jedynie w

wypadku rozpoczęcia

wypadku rozpoczęcia

spontanicznego oddychania

spontanicznego oddychania

przez pacjenta:

przez pacjenta:

45

45

1. Sprawdź, czy poszkodowany

1. Sprawdź, czy poszkodowany

reaguje

reaguje

2. Głośno wołaj o pomoc.

2. Głośno wołaj o pomoc.

3. Udrożnij drogi oddechowe i

3. Udrożnij drogi oddechowe i

sprawdź oddech – lekko odchyl

sprawdź oddech – lekko odchyl

głowę do tyłu i unieś

głowę do tyłu i unieś

żuchwę

żuchwę

.

.

4. Sprawdź, czy oddycha

4. Sprawdź, czy oddycha

prawidłowo.

prawidłowo.

5. Zadzwoń pod numer 112 lub

5. Zadzwoń pod numer 112 lub

999.

999.

6. Wykonaj 30 uciśnięć klatki

6. Wykonaj 30 uciśnięć klatki

piersiowej

piersiowej

7. Wykonaj 2 oddechy.

7. Wykonaj 2 oddechy.

7. Kontynuuj resuscytację aż do

7. Kontynuuj resuscytację aż do

przyjazdu pogotowia.

przyjazdu pogotowia.

46

46

Sprawdzanie reakcji

Sprawdzanie reakcji

poszkodowanego

poszkodowanego

Jeżeli wszyscy świadkowie zdarzenia

Jeżeli wszyscy świadkowie zdarzenia

i poszkodowany są bezpieczni,

i poszkodowany są bezpieczni,

należy delikatnie wstrząsnąć

należy delikatnie wstrząsnąć

poszkodowanym i zapytać: Czy

poszkodowanym i zapytać: Czy

wszystko jest w porządku? Jeżeli

wszystko jest w porządku? Jeżeli

poszkodowany nie reaguje, należy

poszkodowany nie reaguje, należy

głośno zawołać o pomoc i rozpocząć

głośno zawołać o pomoc i rozpocząć

resuscytację. Natomiast jeżeli reaguje,

resuscytację. Natomiast jeżeli reaguje,

należy pozostawić poszkodowanego

należy pozostawić poszkodowanego

w pozycji, w której się go zastało

w pozycji, w której się go zastało

i zadzwonić pod numer

i zadzwonić pod numer

ratunkowy.

ratunkowy.

47

47

Udrażnianie dróg

Udrażnianie dróg

oddechowych

oddechowych

1.

1.

Należy odwrócić

Należy odwrócić

poszkodowanego na plecy.

poszkodowanego na plecy.

2. Umieścić jedną rękę na czole

2. Umieścić jedną rękę na czole

poszkodowanego i delikatnie

poszkodowanego i delikatnie

odgiąć jego głowę.

odgiąć jego głowę.

3. Opuszki palców drugiej ręki

3. Opuszki palców drugiej ręki

umieścić na żuchwie

umieścić na żuchwie

poszkodowanego, a

poszkodowanego, a

następnie unieść ją.

następnie unieść ją.

Ratownicy medyczni i osoby

Ratownicy medyczni i osoby

wykwalifikowane mogą wykonać

wykwalifikowane mogą wykonać

Rękoczyn

Rękoczyn

Esmarcha

Esmarcha

.

.

48

48

Ocena oddechu

Ocena oddechu

za pomocą słuchu, wzroku i dotyku.

za pomocą słuchu, wzroku i dotyku.

Należy przyłożyć ucho do ust

Należy przyłożyć ucho do ust

poszkodowanego i jednocześnie

poszkodowanego i jednocześnie

obserwować ruchy klatki piersiowej

obserwować ruchy klatki piersiowej

przez

przez

10 sekund

10 sekund

. Tym sposobem

. Tym sposobem

można ocenić oddech za pomocą

można ocenić oddech za pomocą

słuchu, wzroku i dotyku (odczuwanie

słuchu, wzroku i dotyku (odczuwanie

ruchów powietrza na policzku). Jeżeli

ruchów powietrza na policzku). Jeżeli

pacjent nie oddycha lub oddech

pacjent nie oddycha lub oddech

wydaje się nieprawidłowy

wydaje się nieprawidłowy

należy

należy

zadzwonić pod numer 112 lub polecić

zadzwonić pod numer 112 lub polecić

komuś aby to wykonał i kontynuować

komuś aby to wykonał i kontynuować

postępowanie resuscytacyjne.

postępowanie resuscytacyjne.

49

49

Ocena oddechu

Ocena oddechu

poszkodowanego za pomocą

poszkodowanego za pomocą

słuchu, wzroku i dotyku.

słuchu, wzroku i dotyku.

50

50

Uciskanie klatki piersiowej.

Uciskanie klatki piersiowej.

Nadgarstki zostały ułożone nad

Nadgarstki zostały ułożone nad

dolną połową mostka, ramiona

dolną połową mostka, ramiona

wyprostowane, ustawione

wyprostowane, ustawione

prostopadle do klatki

prostopadle do klatki

piersiowej poszkodowanego.

piersiowej poszkodowanego.

Uciskanie klatki piersiowej

Uciskanie klatki piersiowej

wykonuje się na przemiennie

wykonuje się na przemiennie

z oddechem w stosunku

z oddechem w stosunku

30:2

30:2

– 30 uciśnięć na 2

– 30 uciśnięć na 2

oddechy:

oddechy:

51

51

1. Należy uklęknąć obok

1. Należy uklęknąć obok

poszkodowanego.

poszkodowanego.

2. Ułożyć dłoń jednej ręki na środku

2. Ułożyć dłoń jednej ręki na środku

klatki piersiowej.

klatki piersiowej.

3. Dołożyć dłoń drugiej ręki na

3. Dołożyć dłoń drugiej ręki na

grzbiecie dłoni leżącej i utrzymywać

grzbiecie dłoni leżącej i utrzymywać

wyprost ramion.

wyprost ramion.

4. Ustawić ramiona prostopadle do

4. Ustawić ramiona prostopadle do

klatki piersiowej poszkodowanego

klatki piersiowej poszkodowanego

5. Uciskać klatkę piersiową ciężarem

5. Uciskać klatkę piersiową ciężarem

swojego ciała na głębokość

swojego ciała na głębokość

5 ale nie

5 ale nie

więcej niż 6 cm.

więcej niż 6 cm.

52

52

53

53

Kontynuować uciskanie

Kontynuować uciskanie

z częstością 100/min,

z częstością 100/min,

ale nie więcej jak 120/min

ale nie więcej jak 120/min

nie odrywając rąk od klatki

nie odrywając rąk od klatki

piersiowej

piersiowej

Uciskać 30 razy, a następnie

Uciskać 30 razy, a następnie

wykonać 2 oddechy

wykonać 2 oddechy

ratownicze.

ratownicze.

54

54

Oddechy ratownicze

Oddechy ratownicze

1.

1.

Należy ponownie udrożnić drogi

Należy ponownie udrożnić drogi

oddechowe.

oddechowe.

2. Zacisnąć skrzydełka nosa.

2. Zacisnąć skrzydełka nosa.

3. Wziąć normalny wdech.

3. Wziąć normalny wdech.

4. Objąć szczelnie ustami usta

4. Objąć szczelnie ustami usta

poszkodowanego.

poszkodowanego.

5. Wdmuchać powietrze z normalnym

5. Wdmuchać powietrze z normalnym

natężeniem przez 1 sekundę,

natężeniem przez 1 sekundę,

jednocześnie obserwując czy klatka

jednocześnie obserwując czy klatka

piersiowa się porusza

piersiowa się porusza

6. Należy wykonać 2 oddechy a

6. Należy wykonać 2 oddechy a

następnie powrócić do uciskania klatki

następnie powrócić do uciskania klatki

piersiowej w sekwencji

piersiowej w sekwencji

30:2.

30:2.

55

55

Przerwanie

Przerwanie

Podstawowe zabiegi resuscytacyjne

Podstawowe zabiegi resuscytacyjne

BLS można przerwać, kiedy

BLS można przerwać, kiedy

poszkodowany zacznie reagować,

poszkodowany zacznie reagować,

oddychać lub się poruszać. W każdym

oddychać lub się poruszać. W każdym

innym wypadku należy

innym wypadku należy

kontynuować

kontynuować

resuscytację aż do przyjazdu karetki

resuscytację aż do przyjazdu karetki

pogotowia. Kiedy osoba wykonująca

pogotowia. Kiedy osoba wykonująca

resuscytację jest zmęczona, zaleca się

resuscytację jest zmęczona, zaleca się

pomoc w resuscytacji przez innych

pomoc w resuscytacji przez innych

świadków zdarzenia nie przerywając

świadków zdarzenia nie przerywając

RKO. Po udanym zabiegu

RKO. Po udanym zabiegu

resuscytacyjnym należy ułożyć

resuscytacyjnym należy ułożyć

poszkodowanego w

poszkodowanego w

pozycji bezpiecznej - bocznej ustalonej

pozycji bezpiecznej - bocznej ustalonej

.

.

56

56

Resuscytacja w dwie osoby

Resuscytacja w dwie osoby

1.

1.

Ratownicy klękają naprzeciwko siebie, tak

Ratownicy klękają naprzeciwko siebie, tak

aby jedna osoba zajmowała się

aby jedna osoba zajmowała się

wentylacją, a druga uciskaniem.

wentylacją, a druga uciskaniem.

2. Osoba uciskająca liczy głośno uciśnięcia.

2. Osoba uciskająca liczy głośno uciśnięcia.

3. Osoba wentylująca przygotowuje się do

3. Osoba wentylująca przygotowuje się do

oddechu ratowniczego, tak by

oddechu ratowniczego, tak by

zminimalizować przerwę pomiędzy

zminimalizować przerwę pomiędzy

uciśnięciem a oddechem.

uciśnięciem a oddechem.

4. Po 30 uciśnięciach osoba uciskająca robi

4. Po 30 uciśnięciach osoba uciskająca robi

przerwę na 2 oddechy ratownicze.

przerwę na 2 oddechy ratownicze.

5. Kontynuuje się uciskanie.

5. Kontynuuje się uciskanie.

6. Co 2 minuty następuje zamiana osób, aby

6. Co 2 minuty następuje zamiana osób, aby

nie doprowadzić do ich przemęczenia.

nie doprowadzić do ich przemęczenia.

57

57

58

58

59

59

60

60

61

61

Krwotok

Krwotok

(

(

łac.

łac.

haemorrhagia

haemorrhagia

)

)

silne krwawienie,

silne krwawienie,

gwałtowna utrata

gwałtowna utrata

krwi

krwi

w jej

w jej

pełnym składzie na skutek

pełnym składzie na skutek

choroby (na przykład

choroby (na przykład

gorączki krwotocznej

gorączki krwotocznej

) lub

) lub

urazu

urazu

naczyń krwionośnych

naczyń krwionośnych

.

.

62

62

Krwotok może być zewnętrzny,

Krwotok może być zewnętrzny,

spowodowany

spowodowany

raną

raną

otwartą lub

otwartą lub

wewnętrzny, kiedy krew nie

wewnętrzny, kiedy krew nie

znajduje ujścia poza

znajduje ujścia poza

organizm

organizm

.

.

Przykładem krwotoku

Przykładem krwotoku

wewnętrznego jest

wewnętrznego jest

wylew krwi do mózgu

wylew krwi do mózgu

.

.

Rozróżniamy także krwotoki

Rozróżniamy także krwotoki

mieszane, kiedy źródło krwotoku

mieszane, kiedy źródło krwotoku

znajduje się wewnątrz organizmu,

znajduje się wewnątrz organizmu,

a krew wypływa na zewnątrz

a krew wypływa na zewnątrz

(krwotok z nosa).

(krwotok z nosa).

63

63

Groźne dla życia krwotoki

Groźne dla życia krwotoki

mogą wystąpić w przebiegu

mogą wystąpić w przebiegu

następujących chorób:

następujących chorób:

gruźlica

gruźlica

płuc

płuc

,

,

rak

rak

,

,

żylaki przełyku

żylaki przełyku

,

,

choroba wrzodowa żołądka i dw

choroba wrzodowa żołądka i dw

unastnicy

unastnicy

czy

czy

hemofilia

hemofilia

. Krwotoki, które

. Krwotoki, które

pociągają za sobą szybką

pociągają za sobą szybką

utratę znacznej ilości krwi,

utratę znacznej ilości krwi,

mogą doprowadzić do

mogą doprowadzić do

wstrząsu

wstrząsu

krwotocznego, a nawet

krwotocznego, a nawet

śmierci.

śmierci.

64

64

65

65

Krwotoki dzielimy na:

Krwotoki dzielimy na:

1.

1.

Sercowe

Sercowe

- wskutek urazu (

- wskutek urazu (

rana kłuta

rana kłuta

- śmiertelna), pęknięcie

- śmiertelna), pęknięcie

blizny

blizny

pozawałowej (w stadium

pozawałowej (w stadium

organizacji zawału).

organizacji zawału).

2.

2.

Aortalne

Aortalne

.

.

3.

3.

Włośniczkowe

Włośniczkowe

.

.

4.

4.

Żylne

Żylne

- jeśli uszkodzona zostaje

- jeśli uszkodzona zostaje

żyła

żyła

, wypływająca krew ma barwę

, wypływająca krew ma barwę

ciemnoczerwoną, płynie wolno,

ciemnoczerwoną, płynie wolno,

jednostajnie.

jednostajnie.

66

66

5.

5.

Tętnicze

Tętnicze

- jeśli uszkodzona

- jeśli uszkodzona

zostaje

zostaje

tętnica

tętnica

, krew barwy

, krew barwy

jasnoczerwonej wypływa

jasnoczerwonej wypływa

pulsującym strumieniem.

pulsującym strumieniem.

6. Miąższowy

6. Miąższowy

- krwotok ten

- krwotok ten

następuje wskutek uszkodzenia

następuje wskutek uszkodzenia

narządu

narządu

i wynaczynienia krwi

i wynaczynienia krwi

z drobnych naczyń.

z drobnych naczyń.

67

67

68

68

Objawy krwotoku

Objawy krwotoku

*

*

bladość

bladość

skóry

skóry

,

,

* ogólne osłabienie,

* ogólne osłabienie,

* przyspieszone i ledwo

* przyspieszone i ledwo

wyczuwalne

wyczuwalne

tętno

tętno

(

(

tętno

tętno

nitkowate

nitkowate

),

),

* znaczne obniżenie

* znaczne obniżenie

ciśnienia krwi

ciśnienia krwi

,

,

*

*

mroczki

mroczki

przed oczami,

przed oczami,

* niepokój,

* niepokój,

* szum w

* szum w

uszach

uszach

,

,

* zimny

* zimny

pot

pot

,

,

*

*

utrata przytomności

utrata przytomności

.

.

69

69

Postępowanie ratownicze

Postępowanie ratownicze

przy krwotoku

przy krwotoku

zewnętrznym

zewnętrznym

1. Podniesienie zranionej

1. Podniesienie zranionej

kończyny w górę.

kończyny w górę.

2. Ucisk ręczny przez

2. Ucisk ręczny przez

jałowy

jałowy

materiał

materiał

.

.

3. Założenie

3. Założenie

opatrunku uciskowego

opatrunku uciskowego

.

.

4. Unieruchomienie kończyny.

4. Unieruchomienie kończyny.

70

70

71

71

Złamanie

Złamanie

(

(

łac

łac

.

.

fractura

fractura

)

)

całkowite przerwanie

całkowite przerwanie

ciągłości

ciągłości

kości

kości

(gdy

(gdy

dochodzi do przerwania

dochodzi do przerwania

niecałkowitego określa się je

niecałkowitego określa się je

jako

jako

nadłamanie

nadłamanie

, łac.

, łac.

infractio

infractio

).

).

72

72

73

73

Objawy złamania:

Objawy złamania:

* patologiczna ruchomość

* patologiczna ruchomość

kości,

kości,

* nieprawidłowe ułożenie,

* nieprawidłowe ułożenie,

* trzeszczenie (łac.

* trzeszczenie (łac.

crepitatio

crepitatio

)

)

odłamów kości.

odłamów kości.

*

*

obrzęk

obrzęk

,

,

ból

ból

i

i

krwiak

krwiak

.

.

Do złamań kości – samoistnych

Do złamań kości – samoistnych

lub nawet przy niewielkich

lub nawet przy niewielkich

urazach – często dochodzi w

urazach – często dochodzi w

przebiegu

przebiegu

osteoporozy

osteoporozy

.

.

74

74

75

75

76

76

77

77

78

78

Kołnierz stosowany w przypadku

Kołnierz stosowany w przypadku

podejrzenia uszkodzenia

podejrzenia uszkodzenia

kręgosłupa szyjnego

kręgosłupa szyjnego

79

79

80

80

Złamanie prącia

Złamanie prącia

(

(

łac.

łac.

Fractura penis

Fractura penis

) rzadka forma

) rzadka forma

urazu

urazu

prącia

prącia

(około 1-2% jego

(około 1-2% jego

urazów), polegająca na przerwaniu

urazów), polegająca na przerwaniu

ciągłości błony białawej ciała

ciągłości błony białawej ciała

jamistego w trakcie wzwodu

jamistego w trakcie wzwodu

członka, najczęściej w wyniku

członka, najczęściej w wyniku

tępego urazu. Urazowi towarzyszy

tępego urazu. Urazowi towarzyszy

najczęściej silny ból, obrzęk

najczęściej silny ból, obrzęk

powodujący ugięcie oraz możliwy

powodujący ugięcie oraz możliwy

jest do usłyszenia

jest do usłyszenia

charakterystyczny trzask

charakterystyczny trzask

pękających naczyń - stąd też

pękających naczyń - stąd też

popularnie przytoczona „

popularnie przytoczona „

łamania

łamania

”.

”.

81

81

W

W

Polsce

Polsce

po raz pierwszy opisany

po raz pierwszy opisany

przez

przez

Konstantego

Konstantego

Porcyankę

Porcyankę

w

w

roku

roku

1838

1838

. Z „prawdziwym”

. Z „prawdziwym”

złamaniem

złamaniem

nie ma ono wiele

nie ma ono wiele

wspólnego, człowiek nie posiada

wspólnego, człowiek nie posiada

bowiem

bowiem

kości prącia

kości prącia

- uraz polega

- uraz polega

na przerwaniu

na przerwaniu

otoczki białawej

otoczki białawej

ciała jamistego

ciała jamistego

prącia.

prącia.

Przyczyną jest anormalny

Przyczyną jest anormalny

stosunek płciowy

stosunek płciowy

lub

lub

masturbacja

masturbacja

,

,

może być nią jednak także

może być nią jednak także

pozornie błahy uraz.

pozornie błahy uraz.

82

82

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ