NERKA – funkcja wydalnicza

NERKA – funkcja wydalnicza



przepływ krwi – ok. 1200 ml/min

przepływ krwi – ok. 1200 ml/min



przesącz kłębuszkowy – 127ml/min

przesącz kłębuszkowy – 127ml/min



GFR zmniejsza się z wiekiem:

GFR zmniejsza się z wiekiem:

GFR = 175 - (1,16 x wiek)

GFR = 175 - (1,16 x wiek)



przepływ krwi – ok. 1200 ml/min

przepływ krwi – ok. 1200 ml/min



przesącz kłębuszkowy – 127ml/min

przesącz kłębuszkowy – 127ml/min



GFR zmniejsza się z wiekiem:

GFR zmniejsza się z wiekiem:

GFR = 175 - (1,16 x wiek)

GFR = 175 - (1,16 x wiek)

Ostra niewydolność nerek (ONN)

Ostra niewydolność nerek (ONN)

Definicja

Definicja



przyrost kreatyninemii o ponad 50% w stosunku do

przyrost kreatyninemii o ponad 50% w stosunku do

wartości wyjściowej

wartości wyjściowej



zmniejszenie klirensu kreatyniny o >=50%

zmniejszenie klirensu kreatyniny o >=50%



spadek czynności wydalniczej nerek w stopniu

spadek czynności wydalniczej nerek w stopniu

wymagającym dializoterapii

wymagającym dializoterapii

Definicja

Definicja



przyrost kreatyninemii o ponad 50% w stosunku do

przyrost kreatyninemii o ponad 50% w stosunku do

wartości wyjściowej

wartości wyjściowej



zmniejszenie klirensu kreatyniny o >=50%

zmniejszenie klirensu kreatyniny o >=50%



spadek czynności wydalniczej nerek w stopniu

spadek czynności wydalniczej nerek w stopniu

wymagającym dializoterapii

wymagającym dializoterapii

Ostra niewydolność nerek

Ostra niewydolność nerek

Przednerkowa

Przednerkowa

•

Hipowolemia

Hipowolemia

•

Zmniejszenie

Zmniejszenie

objętości wyrzutowej

objętości wyrzutowej

serca

serca

•

Porażenie mięśniówki

Porażenie mięśniówki

naczyń krwionośnych

naczyń krwionośnych

Przednerkowa

Przednerkowa

•

Hipowolemia

Hipowolemia

•

Zmniejszenie

Zmniejszenie

objętości wyrzutowej

objętości wyrzutowej

serca

serca

•

Porażenie mięśniówki

Porażenie mięśniówki

naczyń krwionośnych

naczyń krwionośnych

Nerkowa

Nerkowa

•

Zmiany zapalne

Zmiany zapalne

•

Zmiany niezapalne

Zmiany niezapalne

•

Zaburzenia ukrwienia

Zaburzenia ukrwienia

Nerkowa

Nerkowa

•

Zmiany zapalne

Zmiany zapalne

•

Zmiany niezapalne

Zmiany niezapalne

•

Zaburzenia ukrwienia

Zaburzenia ukrwienia

Pozanerkowa

Pozanerkowa

•

Niedrożność lub

Niedrożność lub

przerwanie ciągłości

przerwanie ciągłości

moczowodów

moczowodów

•

Niedrożność lub

Niedrożność lub

przerwanie

przerwanie

integralności szyjki

integralności szyjki

pęcherza moczowego

pęcherza moczowego

•

Niedrożność lub

Niedrożność lub

przerwanie ciągłości

przerwanie ciągłości

cewki moczowej

cewki moczowej

Pozanerkowa

Pozanerkowa

•

Niedrożność lub

Niedrożność lub

przerwanie ciągłości

przerwanie ciągłości

moczowodów

moczowodów

•

Niedrożność lub

Niedrożność lub

przerwanie

przerwanie

integralności szyjki

integralności szyjki

pęcherza moczowego

pęcherza moczowego

•

Niedrożność lub

Niedrożność lub

przerwanie ciągłości

przerwanie ciągłości

cewki moczowej

cewki moczowej

upośledzone ukrwienie nerek

upośledzone ukrwienie nerek

upośledzone ukrwienie nerek

upośledzone ukrwienie nerek

aktywacja ukł. współczulnego oraz RAA

aktywacja ukł. współczulnego oraz RAA

aktywacja ukł. współczulnego oraz RAA

aktywacja ukł. współczulnego oraz RAA

zwiększenie resorpcji zwrotnej Na

zwiększenie resorpcji zwrotnej Na

+

+

zwiększenie resorpcji zwrotnej Na

zwiększenie resorpcji zwrotnej Na

+

+

oliguria

oliguria

oliguria

oliguria

c.wł.>1,01

c.wł.>1,01

8

8

c.wł.>1,01

c.wł.>1,01

8

8

molalność>500mmol/kg

molalność>500mmol/kg

H

H

2

2

O

O

molalność>500mmol/kg

molalność>500mmol/kg

H

H

2

2

O

O

ONN przednerkowa

ONN przednerkowa

frakcyjne wydalanie

frakcyjne wydalanie

Na<1%

Na<1%

frakcyjne wydalanie

frakcyjne wydalanie

Na<1%

Na<1%

Ostra niewydolność nerek

Ostra niewydolność nerek

1. Objawy ogólne

1. Objawy ogólne


osłabienie

osłabienie



utrata łaknienia

utrata łaknienia



nudności i wymioty

nudności i wymioty

2. Skąpomocz (<400ml/dobę) lub bezmocz

2. Skąpomocz (<400ml/dobę) lub bezmocz

(<100ml/dobę)

(<100ml/dobę)

3. Objawy związane z przyczyną ONN

3. Objawy związane z przyczyną ONN

4. Powikłania

4. Powikłania

1. Objawy ogólne

1. Objawy ogólne



osłabienie

osłabienie



utrata łaknienia

utrata łaknienia



nudności i wymioty

nudności i wymioty

2. Skąpomocz (<400ml/dobę) lub bezmocz

2. Skąpomocz (<400ml/dobę) lub bezmocz

(<100ml/dobę)

(<100ml/dobę)

3. Objawy związane z przyczyną ONN

3. Objawy związane z przyczyną ONN

4. Powikłania

4. Powikłania

Ostra niewydolność nerek

Ostra niewydolność nerek

Badania laboratoryjne

Badania laboratoryjne



wzrost produktów końcowych przemiany białkowej

wzrost produktów końcowych przemiany białkowej



hipokalcemia i hiperfosfatemia

hipokalcemia i hiperfosfatemia



kwasica nieoddechowa

kwasica nieoddechowa



hiperkaliemia

hiperkaliemia

Badania laboratoryjne

Badania laboratoryjne



wzrost produktów końcowych przemiany białkowej

wzrost produktów końcowych przemiany białkowej



hipokalcemia i hiperfosfatemia

hipokalcemia i hiperfosfatemia



kwasica nieoddechowa

kwasica nieoddechowa



hiperkaliemia

hiperkaliemia

Ostra niewydolność nerek

Ostra niewydolność nerek



Zespół ostrej mocznicy

Zespół ostrej mocznicy



objawy ciężkiej kwasicy metabolicznej

objawy ciężkiej kwasicy metabolicznej

(oddech

(oddech

Kussmaula)

Kussmaula)



zaburzenia funkcji OUN

zaburzenia funkcji OUN

(drżenie metaboliczne,

(drżenie metaboliczne,

dezorientacja, senność, śpiączka)

dezorientacja, senność, śpiączka)



układu krążenia

układu krążenia

(miokardiopatia mocznicowa, zapalenie

(miokardiopatia mocznicowa, zapalenie

osierdzia)

osierdzia)



układu oddechowego

układu oddechowego

(objaw nawodnionych płuc)

(objaw nawodnionych płuc)



pokarmowego

pokarmowego

(nudności i wymioty, objawy rzekomego

(nudności i wymioty, objawy rzekomego

zapalenia, ostre wrzody żołądka, nadżerki błony śluzowej)

zapalenia, ostre wrzody żołądka, nadżerki błony śluzowej)



krwiotwórczego

krwiotwórczego

(niedokrwistość)

(niedokrwistość)



hemostazy

hemostazy

(skaza krwotoczna)

(skaza krwotoczna)



Zespół ostrej mocznicy

Zespół ostrej mocznicy



objawy ciężkiej kwasicy metabolicznej

objawy ciężkiej kwasicy metabolicznej

(oddech

(oddech

Kussmaula)

Kussmaula)



zaburzenia funkcji OUN

zaburzenia funkcji OUN

(drżenie metaboliczne,

(drżenie metaboliczne,

dezorientacja, senność, śpiączka)

dezorientacja, senność, śpiączka)



układu krążenia

układu krążenia

(miokardiopatia mocznicowa, zapalenie

(miokardiopatia mocznicowa, zapalenie

osierdzia)

osierdzia)



układu oddechowego

układu oddechowego

(objaw nawodnionych płuc)

(objaw nawodnionych płuc)



pokarmowego

pokarmowego

(nudności i wymioty, objawy rzekomego

(nudności i wymioty, objawy rzekomego

zapalenia, ostre wrzody żołądka, nadżerki błony śluzowej)

zapalenia, ostre wrzody żołądka, nadżerki błony śluzowej)



krwiotwórczego

krwiotwórczego

(niedokrwistość)

(niedokrwistość)



hemostazy

hemostazy

(skaza krwotoczna)

(skaza krwotoczna)

Przewlekła niewydolność nerek

Przewlekła niewydolność nerek

(PNN)

(PNN)



Definicja

Definicja

:

:

zespół charakteryzujący się powolnym,

zespół charakteryzujący się powolnym,

postępującym i przeważnie nieodwracalnym

postępującym i przeważnie nieodwracalnym

pogarszaniem się czynności nerek, prowadzącym do

pogarszaniem się czynności nerek, prowadzącym do

spadku filtracji kłębuszkowej poniżej

spadku filtracji kłębuszkowej poniżej

80ml/min/1,73m

80ml/min/1,73m

2

2

i do nagromadzenia się w

i do nagromadzenia się w

organizmie produktów przemiany azotowej.

organizmie produktów przemiany azotowej.



Schyłkowa niewydolność nerek, gdy chory wymaga

Schyłkowa niewydolność nerek, gdy chory wymaga

leczenia nerkozastępczego.

leczenia nerkozastępczego.



Definicja

Definicja

:

:

zespół charakteryzujący się powolnym,

zespół charakteryzujący się powolnym,

postępującym i przeważnie nieodwracalnym

postępującym i przeważnie nieodwracalnym

pogarszaniem się czynności nerek, prowadzącym do

pogarszaniem się czynności nerek, prowadzącym do

spadku filtracji kłębuszkowej poniżej

spadku filtracji kłębuszkowej poniżej

80ml/min/1,73m

80ml/min/1,73m

2

2

i do nagromadzenia się w

i do nagromadzenia się w

organizmie produktów przemiany azotowej.

organizmie produktów przemiany azotowej.



Schyłkowa niewydolność nerek, gdy chory wymaga

Schyłkowa niewydolność nerek, gdy chory wymaga

leczenia nerkozastępczego.

leczenia nerkozastępczego.

Przewlekła niewydolność nerek

Przewlekła niewydolność nerek



Etiologia

Etiologia

1.

1.

Nefropatia cukrzycowa

Nefropatia cukrzycowa

2.

2.

Cewkowo-śródmiąższowe choroby nerek

Cewkowo-śródmiąższowe choroby nerek

3. Kłębuszkowe zapalenia nerek

3. Kłębuszkowe zapalenia nerek

4. Nefropatia nadciśnieniowa

4. Nefropatia nadciśnieniowa

5. Zwyrodnienie wielotorbielowate nerek

5. Zwyrodnienie wielotorbielowate nerek



Etiologia

Etiologia

1.

1.

Nefropatia cukrzycowa

Nefropatia cukrzycowa

2.

2.

Cewkowo-śródmiąższowe choroby nerek

Cewkowo-śródmiąższowe choroby nerek

3. Kłębuszkowe zapalenia nerek

3. Kłębuszkowe zapalenia nerek

4. Nefropatia nadciśnieniowa

4. Nefropatia nadciśnieniowa

5. Zwyrodnienie wielotorbielowate nerek

5. Zwyrodnienie wielotorbielowate nerek

Przewlekła niewydolność nerek

Przewlekła niewydolność nerek



Fazy PNN

Fazy PNN

1.

1.

Utajona niewydolność nerek (GFR 80-

Utajona niewydolność nerek (GFR 80-

50ml/min)

50ml/min)

2.

2.

Wyrównana niewydolność nerek (50-

Wyrównana niewydolność nerek (50-

20ml/min)

20ml/min)

3.

3.

Niewyrównana niewydolność nerek

Niewyrównana niewydolność nerek

(<20ml/min)

(<20ml/min)



Fazy PNN

Fazy PNN

1.

1.

Utajona niewydolność nerek (GFR 80-

Utajona niewydolność nerek (GFR 80-

50ml/min)

50ml/min)

2.

2.

Wyrównana niewydolność nerek (50-

Wyrównana niewydolność nerek (50-

20ml/min)

20ml/min)

3.

3.

Niewyrównana niewydolność nerek

Niewyrównana niewydolność nerek

(<20ml/min)

(<20ml/min)

Zespół mocznicowy

Zespół mocznicowy



Mocznica to zespół objawów, dla którego

Mocznica to zespół objawów, dla którego

charakterystyczne jest retencja produktów

charakterystyczne jest retencja produktów

przemiany białkowej oraz nieprawidłowości

przemiany białkowej oraz nieprawidłowości

gospodarki wodno-elektrolitowej z

gospodarki wodno-elektrolitowej z

zaburzeniami endokrynnymi i metabolicznymi.

zaburzeniami endokrynnymi i metabolicznymi.



Mocznica to zespół objawów, dla którego

Mocznica to zespół objawów, dla którego

charakterystyczne jest retencja produktów

charakterystyczne jest retencja produktów

przemiany białkowej oraz nieprawidłowości

przemiany białkowej oraz nieprawidłowości

gospodarki wodno-elektrolitowej z

gospodarki wodno-elektrolitowej z

zaburzeniami endokrynnymi i metabolicznymi.

zaburzeniami endokrynnymi i metabolicznymi.

PNN: zaburzenia wodno-

PNN: zaburzenia wodno-

elektrolitowe

elektrolitowe

Woda

Woda



w okresie wyrównanej PNN - diureza

w okresie wyrównanej PNN - diureza

osmotyczna

osmotyczna


w okresie niewyrównanej PNN - upośledzone

w okresie niewyrównanej PNN - upośledzone

wydalanie wody

wydalanie wody

Sód

Sód



w okresie wyrównanej PNN zwiększona utrata

w okresie wyrównanej PNN zwiększona utrata



retencja sodu przy GFR<10ml/min

retencja sodu przy GFR<10ml/min

Woda

Woda



w okresie wyrównanej PNN - diureza

w okresie wyrównanej PNN - diureza

osmotyczna

osmotyczna



w okresie niewyrównanej PNN - upośledzone

w okresie niewyrównanej PNN - upośledzone

wydalanie wody

wydalanie wody

Sód

Sód



w okresie wyrównanej PNN zwiększona utrata

w okresie wyrównanej PNN zwiększona utrata



retencja sodu przy GFR<10ml/min

retencja sodu przy GFR<10ml/min

PNN: zaburzenia wodno-

PNN: zaburzenia wodno-

elektrolitowe

elektrolitowe

utrata zdolności zagęszczania

utrata zdolności zagęszczania

i rozcieńczania moczu

i rozcieńczania moczu

utrata zdolności zagęszczania

utrata zdolności zagęszczania

i rozcieńczania moczu

i rozcieńczania moczu

ograniczenie wody

ograniczenie wody

ograniczenie wody

ograniczenie wody





Na

Na

+

+

i

i





objętości

objętości

wewnątrznaczyniowej

wewnątrznaczyniowej





Na

Na

+

+

i

i





objętości

objętości

wewnątrznaczyniowej

wewnątrznaczyniowej

nadmierne spożycie

nadmierne spożycie

wody

wody

nadmierne spożycie

nadmierne spożycie

wody

wody

obrzęki i

obrzęki i

(lub)

(lub)





Na

Na

+

+

obrzęki i

obrzęki i

(lub)

(lub)





Na

Na

+

+

PNN: zaburzenia wodno-

PNN: zaburzenia wodno-

elektrolitowe

elektrolitowe

Potas

Potas



retencja przy GFR<5ml/min

retencja przy GFR<5ml/min



inne przyczyny hiperkaliemii: nefropatia

inne przyczyny hiperkaliemii: nefropatia

obturacyjna, cukrzycowa, zapalenie

obturacyjna, cukrzycowa, zapalenie

środmiąższowe nerek, sole potasu, leki

środmiąższowe nerek, sole potasu, leki

oszczędzające potas, inhibitory konwertazy

oszczędzające potas, inhibitory konwertazy

angiotensyny (IKA), β-adrenolityki, NLPZ, uraz,

angiotensyny (IKA), β-adrenolityki, NLPZ, uraz,

zabieg operacyjny

zabieg operacyjny

Potas

Potas



retencja przy GFR<5ml/min

retencja przy GFR<5ml/min



inne przyczyny hiperkaliemii: nefropatia

inne przyczyny hiperkaliemii: nefropatia

obturacyjna, cukrzycowa, zapalenie

obturacyjna, cukrzycowa, zapalenie

środmiąższowe nerek, sole potasu, leki

środmiąższowe nerek, sole potasu, leki

oszczędzające potas, inhibitory konwertazy

oszczędzające potas, inhibitory konwertazy

angiotensyny (IKA), β-adrenolityki, NLPZ, uraz,

angiotensyny (IKA), β-adrenolityki, NLPZ, uraz,

zabieg operacyjny

zabieg operacyjny

PNN: zaburzenia wodno-

PNN: zaburzenia wodno-

elektrolitowe

elektrolitowe

Kwasica metaboliczna

Kwasica metaboliczna



przy GFR<30ml/min retencja jonów H+

przy GFR<30ml/min retencja jonów H+



utrata zdolności wchłaniania zwrotnego

utrata zdolności wchłaniania zwrotnego

wodorowęglanów

wodorowęglanów


konsekwencje:

konsekwencje:



î katabolizm białek

î katabolizm białek



î produkcja czynników wzrostowych w nerkach

î produkcja czynników wzrostowych w nerkach

(progresja niewydolności)

(progresja niewydolności)



spadek kurczliwości mięśnia sercowego, skurcz

spadek kurczliwości mięśnia sercowego, skurcz

żył

żył


î osteodystrofia nerkową

î osteodystrofia nerkową

Kwasica metaboliczna

Kwasica metaboliczna



przy GFR<30ml/min retencja jonów H+

przy GFR<30ml/min retencja jonów H+



utrata zdolności wchłaniania zwrotnego

utrata zdolności wchłaniania zwrotnego

wodorowęglanów

wodorowęglanów



konsekwencje:

konsekwencje:



î katabolizm białek

î katabolizm białek



î produkcja czynników wzrostowych w nerkach

î produkcja czynników wzrostowych w nerkach

(progresja niewydolności)

(progresja niewydolności)



spadek kurczliwości mięśnia sercowego, skurcz

spadek kurczliwości mięśnia sercowego, skurcz

żył

żył



î osteodystrofia nerkową

î osteodystrofia nerkową

PNN: zaburzenia przemiany

PNN: zaburzenia przemiany

białkowej

białkowej

Bilans azotowy ujemny

Bilans azotowy ujemny


Przyczyny:

Przyczyny:


upośledzenie syntezy (zmniejszone spożycie)

upośledzenie syntezy (zmniejszone spożycie)



wzmożenie katabolizmu (deficyt energetyczny,

wzmożenie katabolizmu (deficyt energetyczny,

infekcje, stany gorączkowe, leki, zaburzenia

infekcje, stany gorączkowe, leki, zaburzenia

elektrolitowe, hormonalne, wzmożona aktywność

elektrolitowe, hormonalne, wzmożona aktywność

proteinaz zewnątrz- i wewnątrzkomórkowych,

proteinaz zewnątrz- i wewnątrzkomórkowych,

kwasica)

kwasica)

Retencja produktów przemian białkowych

Retencja produktów przemian białkowych

: mocznik,

: mocznik,

kreatynina, amoniak

kreatynina, amoniak

Bilans azotowy ujemny

Bilans azotowy ujemny



Przyczyny:

Przyczyny:



upośledzenie syntezy (zmniejszone spożycie)

upośledzenie syntezy (zmniejszone spożycie)



wzmożenie katabolizmu (deficyt energetyczny,

wzmożenie katabolizmu (deficyt energetyczny,

infekcje, stany gorączkowe, leki, zaburzenia

infekcje, stany gorączkowe, leki, zaburzenia

elektrolitowe, hormonalne, wzmożona aktywność

elektrolitowe, hormonalne, wzmożona aktywność

proteinaz zewnątrz- i wewnątrzkomórkowych,

proteinaz zewnątrz- i wewnątrzkomórkowych,

kwasica)

kwasica)

Retencja produktów przemian białkowych

Retencja produktów przemian białkowych

: mocznik,

: mocznik,

kreatynina, amoniak

kreatynina, amoniak

PNN: zaburzenia przemiany

PNN: zaburzenia przemiany

węglowodanowej

węglowodanowej

Upośledzona tolerancja glukozy:

Upośledzona tolerancja glukozy:



kwasica

kwasica



î hormonów (glukagon, GH, PTH)

î hormonów (glukagon, GH, PTH)



î substratów dla glukoneogenezy (alanina,

î substratów dla glukoneogenezy (alanina,

glicyna) z katabolizmu białek mięśni

glicyna) z katabolizmu białek mięśni


hiperinsulinemia i insulinooporność

hiperinsulinemia i insulinooporność

PNN częsta przyczyna hipoglikemii

PNN częsta przyczyna hipoglikemii

Upośledzona tolerancja glukozy:

Upośledzona tolerancja glukozy:



kwasica

kwasica



î hormonów (glukagon, GH, PTH)

î hormonów (glukagon, GH, PTH)



î substratów dla glukoneogenezy (alanina,

î substratów dla glukoneogenezy (alanina,

glicyna) z katabolizmu białek mięśni

glicyna) z katabolizmu białek mięśni



hiperinsulinemia i insulinooporność

hiperinsulinemia i insulinooporność

PNN częsta przyczyna hipoglikemii

PNN częsta przyczyna hipoglikemii

PNN: zaburzenia przemiany

PNN: zaburzenia przemiany

lipidowej

lipidowej

î LDL, î TG

î LDL, î TG


zmniejszone usuwanie TG:

zmniejszone usuwanie TG:

lipaza lipoproteinowa i

lipaza lipoproteinowa i

wątrobowa,

wątrobowa,

Lcat, zaburzenia hormonalne

Lcat, zaburzenia hormonalne



zwiększone wytwarzanie TG:

zwiększone wytwarzanie TG:

hiperinsulinemia, lipoliza

hiperinsulinemia, lipoliza

(glukagon,

(glukagon,

GH, oporność na insulinę), zmniejszona β-

GH, oporność na insulinę), zmniejszona β-

oksydacja WKT

oksydacja WKT

(niedobór karnityny), dieta

(niedobór karnityny), dieta

bogatowęglowodanowa

bogatowęglowodanowa



odpowiedzialna za przyspieszony rozwój miażdżycy

odpowiedzialna za przyspieszony rozwój miażdżycy



może przyspieszać progresję PNN

może przyspieszać progresję PNN

î LDL, î TG

î LDL, î TG



zmniejszone usuwanie TG:

zmniejszone usuwanie TG:

lipaza lipoproteinowa i

lipaza lipoproteinowa i

wątrobowa,

wątrobowa,

Lcat, zaburzenia hormonalne

Lcat, zaburzenia hormonalne



zwiększone wytwarzanie TG:

zwiększone wytwarzanie TG:

hiperinsulinemia, lipoliza

hiperinsulinemia, lipoliza

(glukagon,

(glukagon,

GH, oporność na insulinę), zmniejszona β-

GH, oporność na insulinę), zmniejszona β-

oksydacja WKT

oksydacja WKT

(niedobór karnityny), dieta

(niedobór karnityny), dieta

bogatowęglowodanowa

bogatowęglowodanowa



odpowiedzialna za przyspieszony rozwój miażdżycy

odpowiedzialna za przyspieszony rozwój miażdżycy



może przyspieszać progresję PNN

może przyspieszać progresję PNN

PNN: zmiany kostne

PNN: zmiany kostne





GFR

GFR





GFR

GFR





vit. D3

vit. D3





vit. D3

vit. D3





wchłaniania Ca

wchłaniania Ca





wchłaniania Ca

wchłaniania Ca





wydalania Ca,

wydalania Ca,





wydalania Mg,

wydalania Mg,

PO

PO

4

4





wydalania Ca,

wydalania Ca,





wydalania Mg,

wydalania Mg,

PO

PO

4

4





PTH

PTH





PTH

PTH

oporność na PTH

oporność na PTH

(kwasica)

(kwasica)

oporność na PTH

oporność na PTH

(kwasica)

(kwasica)





Ca

Ca

2+

2+

w

w

surowicy

surowicy





Ca

Ca

2+

2+

w

w

surowicy

surowicy

wtórna

wtórna

nadczynność

nadczynność

przytarczyc

przytarczyc

wtórna

wtórna

nadczynność

nadczynność

przytarczyc

przytarczyc

PNN: zmiany kostne

PNN: zmiany kostne

z niskim obrotem

z niskim obrotem

kostnym:

kostnym:

osteomalacja

osteomalacja

adynamiczna choroba

adynamiczna choroba

kości

kości

z niskim obrotem

z niskim obrotem

kostnym:

kostnym:

osteomalacja

osteomalacja

adynamiczna choroba

adynamiczna choroba

kości

kości

z wysokim obrotem

z wysokim obrotem

kostnym:

kostnym:

osteitis fibrosa

osteitis fibrosa

z wysokim obrotem

z wysokim obrotem

kostnym:

kostnym:

osteitis fibrosa

osteitis fibrosa

Osteodystrofia nerkowa

Osteodystrofia nerkowa

Osteodystrofia nerkowa

Osteodystrofia nerkowa

PNN: niedokrwistość

PNN: niedokrwistość

Niedokrwistość

Niedokrwistość



normocytarna i normobarwliwa

normocytarna i normobarwliwa



przyczyny:

przyczyny:

>

>

upośledzenie wytwarzania EPO

upośledzenie wytwarzania EPO

>

>

toksyny mocznicowe skracają czas przeżycia

toksyny mocznicowe skracają czas przeżycia

krwinek

krwinek

Niedokrwistość

Niedokrwistość



normocytarna i normobarwliwa

normocytarna i normobarwliwa



przyczyny:

przyczyny:

>

>

upośledzenie wytwarzania EPO

upośledzenie wytwarzania EPO

>

>

toksyny mocznicowe skracają czas przeżycia

toksyny mocznicowe skracają czas przeżycia

krwinek

krwinek

PNN: zaburzenia hemostazy

PNN: zaburzenia hemostazy

Skaza krwotoczna

Skaza krwotoczna



upośledzenie adhezji i agregacji płytek krwi w

upośledzenie adhezji i agregacji płytek krwi w

wyniku

wyniku

zmniejszenia ekspresji cząsteczki

zmniejszenia ekspresji cząsteczki

GPIIb/IIIa na powierzchni płytek,

GPIIb/IIIa na powierzchni płytek,

działania toksyn

działania toksyn

mocznicowych,

mocznicowych,

zmniejszenia wewnątrzkomórkowej ilości serotoniny, ADP i

zmniejszenia wewnątrzkomórkowej ilości serotoniny, ADP i

ATP

ATP







ilości krążących multimerów czynnika von

ilości krążących multimerów czynnika von

Willebranda

Willebranda

Skaza krwotoczna

Skaza krwotoczna



upośledzenie adhezji i agregacji płytek krwi w

upośledzenie adhezji i agregacji płytek krwi w

wyniku

wyniku

zmniejszenia ekspresji cząsteczki

zmniejszenia ekspresji cząsteczki

GPIIb/IIIa na powierzchni płytek,

GPIIb/IIIa na powierzchni płytek,

działania toksyn

działania toksyn

mocznicowych,

mocznicowych,

zmniejszenia wewnątrzkomórkowej ilości serotoniny, ADP i

zmniejszenia wewnątrzkomórkowej ilości serotoniny, ADP i

ATP

ATP







ilości krążących multimerów czynnika von

ilości krążących multimerów czynnika von

Willebranda

Willebranda

PNN: nadciśnienie tętnicze

PNN: nadciśnienie tętnicze

Przyczyny

Przyczyny







zdolności wydalania sodu i wody

zdolności wydalania sodu i wody



niedokrwienie wewnątrznerkowe - aktywacja RAA,

niedokrwienie wewnątrznerkowe - aktywacja RAA,

zwiększenie produkcji endotelin

zwiększenie produkcji endotelin



uszkodzenie rdzenia nerki prowadzące do

uszkodzenie rdzenia nerki prowadzące do

upośledzenia syntezy substancji o działaniu

upośledzenia syntezy substancji o działaniu

rozszerzającym naczynia (PGE

rozszerzającym naczynia (PGE

2

2

, PGI

, PGI

2

2

, kininy) oraz

, kininy) oraz

obniżenia produkcji medullipiny

obniżenia produkcji medullipiny

Przyczyny

Przyczyny







zdolności wydalania sodu i wody

zdolności wydalania sodu i wody



niedokrwienie wewnątrznerkowe - aktywacja RAA,

niedokrwienie wewnątrznerkowe - aktywacja RAA,

zwiększenie produkcji endotelin

zwiększenie produkcji endotelin



uszkodzenie rdzenia nerki prowadzące do

uszkodzenie rdzenia nerki prowadzące do

upośledzenia syntezy substancji o działaniu

upośledzenia syntezy substancji o działaniu

rozszerzającym naczynia (PGE

rozszerzającym naczynia (PGE

2

2

, PGI

, PGI

2

2

, kininy) oraz

, kininy) oraz

obniżenia produkcji medullipiny

obniżenia produkcji medullipiny

Przyczyny progresji

Przyczyny progresji

do schyłkowej niewydolności

do schyłkowej niewydolności

nerek

nerek



nadciśnienie systemowe

nadciśnienie systemowe



nadciśnienie kłębuszkowe

nadciśnienie kłębuszkowe



wtórna nadczynność przytarczyc

wtórna nadczynność przytarczyc



„

„

czynniki toksyczne” związane ze stanem

czynniki toksyczne” związane ze stanem

mocznicy

mocznicy



nadciśnienie systemowe

nadciśnienie systemowe



nadciśnienie kłębuszkowe

nadciśnienie kłębuszkowe



wtórna nadczynność przytarczyc

wtórna nadczynność przytarczyc



„

„

czynniki toksyczne” związane ze stanem

czynniki toksyczne” związane ze stanem

mocznicy

mocznicy

Progresja do schyłkowej

Progresja do schyłkowej

niewydolności nerek

niewydolności nerek

kłębuszkowe nadciśnienie

kłębuszkowe nadciśnienie

kłębuszkowe nadciśnienie

kłębuszkowe nadciśnienie

hiperfiltracja

hiperfiltracja

hiperfiltracja

hiperfiltracja

uszkodzenie resztkowych nefronów

uszkodzenie resztkowych nefronów

uszkodzenie resztkowych nefronów

uszkodzenie resztkowych nefronów

Czynniki związane z szybszym

Czynniki związane z szybszym

postępem PNN

postępem PNN

1. Niepoddające się modyfikacji

1. Niepoddające się modyfikacji



rodzaj choroby podstawoej

rodzaj choroby podstawoej



małe wyjściowe GFR

małe wyjściowe GFR



płeć męska

płeć męska



starszy wiek

starszy wiek

2. Poddające się modyfikacji

2. Poddające się modyfikacji



wielkość białkomoczu

wielkość białkomoczu



małe stężenie albuminy w osoczu

małe stężenie albuminy w osoczu



nadciśnienie tętnicze

nadciśnienie tętnicze



palenie tytoniu

palenie tytoniu



hiperlipidemia

hiperlipidemia



niedokrwistość

niedokrwistość

1. Niepoddające się modyfikacji

1. Niepoddające się modyfikacji



rodzaj choroby podstawoej

rodzaj choroby podstawoej



małe wyjściowe GFR

małe wyjściowe GFR



płeć męska

płeć męska



starszy wiek

starszy wiek

2. Poddające się modyfikacji

2. Poddające się modyfikacji



wielkość białkomoczu

wielkość białkomoczu



małe stężenie albuminy w osoczu

małe stężenie albuminy w osoczu



nadciśnienie tętnicze

nadciśnienie tętnicze



palenie tytoniu

palenie tytoniu



hiperlipidemia

hiperlipidemia



niedokrwistość

niedokrwistość

Objawy mocznicy

Objawy mocznicy



skóra

skóra

– świąd, wybroczyny, obrzęki

– świąd, wybroczyny, obrzęki



układ krwiotwórczy

układ krwiotwórczy

– anemia, skaza krwotoczna

– anemia, skaza krwotoczna

(trombocytopatia)

(trombocytopatia)



układ krążenia i oddechowy

układ krążenia i oddechowy

– nadciśnienie, zastoinowa

– nadciśnienie, zastoinowa

niewydolność krążenia, obrzęk płuc,

niewydolność krążenia, obrzęk płuc,

mocznicowe zapalenie osierdzia

mocznicowe zapalenie osierdzia



układ pokarmowy

układ pokarmowy

– nudności i wymioty, krwawienie,

– nudności i wymioty, krwawienie,

zapalenie

zapalenie

przełyku, żołądka, jelita

przełyku, żołądka, jelita



układ nerwowo mięśniowy

układ nerwowo mięśniowy

– miopatia, obwodowa

– miopatia, obwodowa

neuropatia,

neuropatia,

encefalopatia

encefalopatia



skóra

skóra

– świąd, wybroczyny, obrzęki

– świąd, wybroczyny, obrzęki



układ krwiotwórczy

układ krwiotwórczy

– anemia, skaza krwotoczna

– anemia, skaza krwotoczna

(trombocytopatia)

(trombocytopatia)



układ krążenia i oddechowy

układ krążenia i oddechowy

– nadciśnienie, zastoinowa

– nadciśnienie, zastoinowa

niewydolność krążenia, obrzęk płuc,

niewydolność krążenia, obrzęk płuc,

mocznicowe zapalenie osierdzia

mocznicowe zapalenie osierdzia



układ pokarmowy

układ pokarmowy

– nudności i wymioty, krwawienie,

– nudności i wymioty, krwawienie,

zapalenie

zapalenie

przełyku, żołądka, jelita

przełyku, żołądka, jelita



układ nerwowo mięśniowy

układ nerwowo mięśniowy

– miopatia, obwodowa

– miopatia, obwodowa

neuropatia,

neuropatia,

encefalopatia

encefalopatia

Badanie ogólne moczu –

Badanie ogólne moczu –

białko

białko



Białkomocz:

Białkomocz:


selektywny

selektywny



niesektywny

niesektywny



znikomy

znikomy

<0,5 g/d

<0,5 g/d



mierny

mierny

0,5 – 3,5 g/d

0,5 – 3,5 g/d



znaczny

znaczny

> 3,5 g/d

> 3,5 g/d



Białkomocz:

Białkomocz:



selektywny

selektywny



niesektywny

niesektywny



znikomy

znikomy

<0,5 g/d

<0,5 g/d



mierny

mierny

0,5 – 3,5 g/d

0,5 – 3,5 g/d



znaczny

znaczny

> 3,5 g/d

> 3,5 g/d

ZESPÓŁ NERCZYCOWY

ZESPÓŁ NERCZYCOWY



białkomocz >3,5g/dobę

białkomocz >3,5g/dobę



hypoalbumnemia < 3,0g/100ml

hypoalbumnemia < 3,0g/100ml



hyperlipidemia

hyperlipidemia



obrzęki obwodowe i przesięki

obrzęki obwodowe i przesięki

w jamach ciała

w jamach ciała



białkomocz >3,5g/dobę

białkomocz >3,5g/dobę



hypoalbumnemia < 3,0g/100ml

hypoalbumnemia < 3,0g/100ml



hyperlipidemia

hyperlipidemia



obrzęki obwodowe i przesięki

obrzęki obwodowe i przesięki

w jamach ciała

w jamach ciała

ZESPÓŁ NERCZYCOWY – etiologia

ZESPÓŁ NERCZYCOWY – etiologia



Kzn (80%)

Kzn (80%)



cukrzyca

cukrzyca



szpiczak mnogi

szpiczak mnogi



skrobiawica

skrobiawica



zakrzepica żył nerkowych

zakrzepica żył nerkowych



toksyny (metale ciężkie,

toksyny (metale ciężkie,

preparaty złota)

preparaty złota)



Kzn (80%)

Kzn (80%)



cukrzyca

cukrzyca



szpiczak mnogi

szpiczak mnogi



skrobiawica

skrobiawica



zakrzepica żył nerkowych

zakrzepica żył nerkowych



toksyny (metale ciężkie,

toksyny (metale ciężkie,

preparaty złota)

preparaty złota)

ZWYRODNIENIE

ZWYRODNIENIE

WIELOTORBIELOWATE NEREK

WIELOTORBIELOWATE NEREK



Występowanie:

Występowanie:

1/1000 urodzeń

1/1000 urodzeń



przyczyna 8-10% przypadków schyłkowej PNN

przyczyna 8-10% przypadków schyłkowej PNN



Wiek:

Wiek:

najczęściej u młodych osób dorosłych

najczęściej u młodych osób dorosłych



Predyspozycje genetyczne:

Predyspozycje genetyczne:

dziedziczenie

dziedziczenie

autosomalne dominujące lub autosomalne

autosomalne dominujące lub autosomalne

recesywne

recesywne



Występowanie:

Występowanie:

1/1000 urodzeń

1/1000 urodzeń



przyczyna 8-10% przypadków schyłkowej PNN

przyczyna 8-10% przypadków schyłkowej PNN



Wiek:

Wiek:

najczęściej u młodych osób dorosłych

najczęściej u młodych osób dorosłych



Predyspozycje genetyczne:

Predyspozycje genetyczne:

dziedziczenie

dziedziczenie

autosomalne dominujące lub autosomalne

autosomalne dominujące lub autosomalne

recesywne

recesywne

ZWYRODNIENIE

ZWYRODNIENIE

WIELOTORBIELOWATE NEREK

WIELOTORBIELOWATE NEREK

Objawy:

Objawy:



ostre bóle

ostre bóle



krwiomocz

krwiomocz



wielomocz lub nykturia

wielomocz lub nykturia



nadciśnienie tętnicze

nadciśnienie tętnicze



PNN

PNN



ropnie nerek

ropnie nerek



nawracające zakażenia

nawracające zakażenia

Objawy:

Objawy:



ostre bóle

ostre bóle



krwiomocz

krwiomocz



wielomocz lub nykturia

wielomocz lub nykturia



nadciśnienie tętnicze

nadciśnienie tętnicze



PNN

PNN



ropnie nerek

ropnie nerek



nawracające zakażenia

nawracające zakażenia

ZWYRODNIENIE

ZWYRODNIENIE

WIELOTORBIELOWATE NEREK

WIELOTORBIELOWATE NEREK

Rozpoznanie:

Rozpoznanie:



badanie kliniczne

badanie kliniczne



USG

USG

Rozpoznanie:

Rozpoznanie:



badanie kliniczne

badanie kliniczne



USG

USG

CHOROBY

CHOROBY

CEWKOWO – ŚRÓDMIĄŻSZOWE

CEWKOWO – ŚRÓDMIĄŻSZOWE

Podział:

Podział:

1.

1.

Choroby z tworzeniem torbieli nerkowych

Choroby z tworzeniem torbieli nerkowych

2.

2.

Zespoły cewkowe (tubulopatie)

Zespoły cewkowe (tubulopatie)

a. tubulopatie proksymalne -

a. tubulopatie proksymalne -

najczęściej uwar. gen.

najczęściej uwar. gen.

b. tubulopatie dystalne

b. tubulopatie dystalne


wrodzone

wrodzone



nabyte

nabyte

3.

3.

Zapalenia nerek obejmujące tkankę

Zapalenia nerek obejmujące tkankę

śródmiąższową

śródmiąższową

Podział:

Podział:

1.

1.

Choroby z tworzeniem torbieli nerkowych

Choroby z tworzeniem torbieli nerkowych

2.

2.

Zespoły cewkowe (tubulopatie)

Zespoły cewkowe (tubulopatie)

a. tubulopatie proksymalne -

a. tubulopatie proksymalne -

najczęściej uwar. gen.

najczęściej uwar. gen.

b. tubulopatie dystalne

b. tubulopatie dystalne



wrodzone

wrodzone



nabyte

nabyte

3.

3.

Zapalenia nerek obejmujące tkankę

Zapalenia nerek obejmujące tkankę

śródmiąższową

śródmiąższową

NABYTE ŚRÓDMIĄŻSZOWE

NABYTE ŚRÓDMIĄŻSZOWE

ZAPALENIE NEREK

ZAPALENIE NEREK

Epidemiologia:

Epidemiologia:



ostre ś.z.n. jest jedną z częstszych przyczyn

ostre ś.z.n. jest jedną z częstszych przyczyn

powstawania ONN

powstawania ONN



są przyczyną 20% schyłkowej PNN

są przyczyną 20% schyłkowej PNN

Epidemiologia:

Epidemiologia:



ostre ś.z.n. jest jedną z częstszych przyczyn

ostre ś.z.n. jest jedną z częstszych przyczyn

powstawania ONN

powstawania ONN



są przyczyną 20% schyłkowej PNN

są przyczyną 20% schyłkowej PNN

NIEDROŻNOŚĆ DRÓG

NIEDROŻNOŚĆ DRÓG

MOCZOWYCH (NEFROPATIA

MOCZOWYCH (NEFROPATIA

ZAPOROWA)

ZAPOROWA)

Występowanie

Występowanie



jest częstą przyczyną ONN lub PNN

jest częstą przyczyną ONN lub PNN



najczęstszą jej przyczyną jest przerost gruczołu

najczęstszą jej przyczyną jest przerost gruczołu

krokowego.

krokowego.

Patogeneza

Patogeneza



powoduje postępujące uszkodzenie cewek i tkanki

powoduje postępujące uszkodzenie cewek i tkanki

śródmiąższowej nerek (zakażenie!)

śródmiąższowej nerek (zakażenie!)

Występowanie

Występowanie



jest częstą przyczyną ONN lub PNN

jest częstą przyczyną ONN lub PNN



najczęstszą jej przyczyną jest przerost gruczołu

najczęstszą jej przyczyną jest przerost gruczołu

krokowego.

krokowego.

Patogeneza

Patogeneza



powoduje postępujące uszkodzenie cewek i tkanki

powoduje postępujące uszkodzenie cewek i tkanki

śródmiąższowej nerek (zakażenie!)

śródmiąższowej nerek (zakażenie!)

ZAKAŻENIA DRÓG MOCZOWYCH

ZAKAŻENIA DRÓG MOCZOWYCH



Występowanie:

Występowanie:

częste

częste



Wiek:

Wiek:

szczytowy okres występowania - lata młodzieńcze

szczytowy okres występowania - lata młodzieńcze

do wieku średniego. Wzrost częstości u kobiet po

do wieku średniego. Wzrost częstości u kobiet po

menopauzie.

menopauzie.



Płeć:

Płeć:

częściej u kobiet. Wzrost częstości bakteriurii u

częściej u kobiet. Wzrost częstości bakteriurii u

ciężarnych

ciężarnych



Etiologia:

Etiologia:

1. Bakterie:

1. Bakterie:



Escherichia coli (70-95%) typ antygenu 0 (04, 06, 075)

Escherichia coli (70-95%) typ antygenu 0 (04, 06, 075)



Staphylococcus saprophyticus

Staphylococcus saprophyticus



Proteus mirabilis

Proteus mirabilis



Klebsiella aerogenes

Klebsiella aerogenes



Enterococcus sp.

Enterococcus sp.

2. Chlamydie, dwoinka rzeżączki oraz wirusy (Herpes

2. Chlamydie, dwoinka rzeżączki oraz wirusy (Herpes

simplex)

simplex)

3. Grzyby

3. Grzyby



Występowanie:

Występowanie:

częste

częste



Wiek:

Wiek:

szczytowy okres występowania - lata młodzieńcze

szczytowy okres występowania - lata młodzieńcze

do wieku średniego. Wzrost częstości u kobiet po

do wieku średniego. Wzrost częstości u kobiet po

menopauzie.

menopauzie.



Płeć:

Płeć:

częściej u kobiet. Wzrost częstości bakteriurii u

częściej u kobiet. Wzrost częstości bakteriurii u

ciężarnych

ciężarnych



Etiologia:

Etiologia:

1. Bakterie:

1. Bakterie:



Escherichia coli (70-95%) typ antygenu 0 (04, 06, 075)

Escherichia coli (70-95%) typ antygenu 0 (04, 06, 075)



Staphylococcus saprophyticus

Staphylococcus saprophyticus



Proteus mirabilis

Proteus mirabilis



Klebsiella aerogenes

Klebsiella aerogenes



Enterococcus sp.

Enterococcus sp.

2. Chlamydie, dwoinka rzeżączki oraz wirusy (Herpes

2. Chlamydie, dwoinka rzeżączki oraz wirusy (Herpes

simplex)

simplex)

3. Grzyby

3. Grzyby

ZAKAŻENIA UKŁADU

ZAKAŻENIA UKŁADU

MOCZOWEGO

MOCZOWEGO



niepowikłane ZUM

niepowikłane ZUM



powikłane ZUM

powikłane ZUM



każde ZUM u mężczyzny

każde ZUM u mężczyzny



ZUM u kobiety z anatomicznym lub czynnościowym

ZUM u kobiety z anatomicznym lub czynnościowym

zaburzeniem utrudniajacym odpływ moczu, bądź z

zaburzeniem utrudniajacym odpływ moczu, bądź z

upośledzeniem ogólnoustrojowych lub miejscowych

upośledzeniem ogólnoustrojowych lub miejscowych

mechanizmów obronnych

mechanizmów obronnych



ZUM wywołane nietypowymi bakteriami

ZUM wywołane nietypowymi bakteriami



niepowikłane ZUM

niepowikłane ZUM



powikłane ZUM

powikłane ZUM



każde ZUM u mężczyzny

każde ZUM u mężczyzny



ZUM u kobiety z anatomicznym lub czynnościowym

ZUM u kobiety z anatomicznym lub czynnościowym

zaburzeniem utrudniajacym odpływ moczu, bądź z

zaburzeniem utrudniajacym odpływ moczu, bądź z

upośledzeniem ogólnoustrojowych lub miejscowych

upośledzeniem ogólnoustrojowych lub miejscowych

mechanizmów obronnych

mechanizmów obronnych



ZUM wywołane nietypowymi bakteriami

ZUM wywołane nietypowymi bakteriami

ZAKAŻENIA DRÓG MOCZOWYCH

ZAKAŻENIA DRÓG MOCZOWYCH

– PATOGENEZA

– PATOGENEZA



Czynniki sprzyjające gospodarza:

Czynniki sprzyjające gospodarza:



Płeć żeńska

Płeć żeńska



Ciąża

Ciąża



Niepełne opróżnianie pęcherza moczowego

Niepełne opróżnianie pęcherza moczowego



Kamica moczowa

Kamica moczowa



Zaburzenia anatomiczne dróg moczowych

Zaburzenia anatomiczne dróg moczowych



Cukrzyca, niedokrwistość sierpowatokrwinkowa,

Cukrzyca, niedokrwistość sierpowatokrwinkowa,

nefropatia analgetyczna

nefropatia analgetyczna



Instrumentacja dróg moczowych

Instrumentacja dróg moczowych



Zmniejszenie odporności gospodarza

Zmniejszenie odporności gospodarza



Czynniki sprzyjające gospodarza:

Czynniki sprzyjające gospodarza:



Płeć żeńska

Płeć żeńska



Ciąża

Ciąża



Niepełne opróżnianie pęcherza moczowego

Niepełne opróżnianie pęcherza moczowego



Kamica moczowa

Kamica moczowa



Zaburzenia anatomiczne dróg moczowych

Zaburzenia anatomiczne dróg moczowych



Cukrzyca, niedokrwistość sierpowatokrwinkowa,

Cukrzyca, niedokrwistość sierpowatokrwinkowa,

nefropatia analgetyczna

nefropatia analgetyczna



Instrumentacja dróg moczowych

Instrumentacja dróg moczowych



Zmniejszenie odporności gospodarza

Zmniejszenie odporności gospodarza

ZAKAŻENIA DRÓG MOCZOWYCH

ZAKAŻENIA DRÓG MOCZOWYCH

– PATOGENEZA

– PATOGENEZA



Czynniki sprzyjające flory bakteryjnej:

Czynniki sprzyjające flory bakteryjnej:



Antygeny powierzchniowe (typy antygenu 0) -

Antygeny powierzchniowe (typy antygenu 0) -

wpływ na układ dopełniacza oraz fagocytozę

wpływ na układ dopełniacza oraz fagocytozę



drobne włosowate wypustki ułatwiające

drobne włosowate wypustki ułatwiające

przyleganie do komórek nabłonka

przyleganie do komórek nabłonka



Czynniki sprzyjające flory bakteryjnej:

Czynniki sprzyjające flory bakteryjnej:



Antygeny powierzchniowe (typy antygenu 0) -

Antygeny powierzchniowe (typy antygenu 0) -

wpływ na układ dopełniacza oraz fagocytozę

wpływ na układ dopełniacza oraz fagocytozę



drobne włosowate wypustki ułatwiające

drobne włosowate wypustki ułatwiające

przyleganie do komórek nabłonka

przyleganie do komórek nabłonka

ZAKAŻENIA DRÓG MOCZOWYCH

ZAKAŻENIA DRÓG MOCZOWYCH



Objawy:

Objawy:



Dyzuria

Dyzuria



Częstomocz

Częstomocz



Nykturia

Nykturia



Krwiomocz

Krwiomocz



Bóle w okolicy nadłonowej

Bóle w okolicy nadłonowej



Mętny, cuchnący mocz

Mętny, cuchnący mocz



Jeżeli zakażenie obejmuje również nerki, dodatkowo:

Jeżeli zakażenie obejmuje również nerki, dodatkowo:



Gorączka

Gorączka



Ból w okolicy lędźwiowej

Ból w okolicy lędźwiowej



Bolesność uciskowa i na wstrząsanie

Bolesność uciskowa i na wstrząsanie



Nudności i wymioty

Nudności i wymioty



Objawy:

Objawy:



Dyzuria

Dyzuria



Częstomocz

Częstomocz



Nykturia

Nykturia



Krwiomocz

Krwiomocz



Bóle w okolicy nadłonowej

Bóle w okolicy nadłonowej



Mętny, cuchnący mocz

Mętny, cuchnący mocz



Jeżeli zakażenie obejmuje również nerki, dodatkowo:

Jeżeli zakażenie obejmuje również nerki, dodatkowo:



Gorączka

Gorączka



Ból w okolicy lędźwiowej

Ból w okolicy lędźwiowej



Bolesność uciskowa i na wstrząsanie

Bolesność uciskowa i na wstrząsanie



Nudności i wymioty

Nudności i wymioty

Mechanizmy obronne utrzymujące jałowość

Mechanizmy obronne utrzymujące jałowość

moczu i pęcherza moczowego

moczu i pęcherza moczowego



długość cewki moczowej

długość cewki moczowej



perystaltyka moczowodów

perystaltyka moczowodów



czynność zastawek pęcherzowo-moczowodowych

czynność zastawek pęcherzowo-moczowodowych



kolonizacja okolicy okołocewkowej florą

kolonizacja okolicy okołocewkowej florą

niechorobotwórczą

niechorobotwórczą



złuszczanie komórek nabłonkowych

złuszczanie komórek nabłonkowych



mechaniczne spłukiwanie przez strumień moczu

mechaniczne spłukiwanie przez strumień moczu



białko Tamma i Horsfalla (uromodulina) zapobiegające

białko Tamma i Horsfalla (uromodulina) zapobiegające

adhezji

adhezji



zakwaszanie i zagęszczanie moczu, duże stężenie

zakwaszanie i zagęszczanie moczu, duże stężenie

mocznika

mocznika



wydzielina gruczołu krokowego

wydzielina gruczołu krokowego



miejscowe leukocyty jednojądrzaste, przeciwciała i

miejscowe leukocyty jednojądrzaste, przeciwciała i

oligosacharydy

oligosacharydy



warstwa mukopolisacharydów na powierzchni pęcherza

warstwa mukopolisacharydów na powierzchni pęcherza



długość cewki moczowej

długość cewki moczowej



perystaltyka moczowodów

perystaltyka moczowodów



czynność zastawek pęcherzowo-moczowodowych

czynność zastawek pęcherzowo-moczowodowych



kolonizacja okolicy okołocewkowej florą

kolonizacja okolicy okołocewkowej florą

niechorobotwórczą

niechorobotwórczą



złuszczanie komórek nabłonkowych

złuszczanie komórek nabłonkowych



mechaniczne spłukiwanie przez strumień moczu

mechaniczne spłukiwanie przez strumień moczu



białko Tamma i Horsfalla (uromodulina) zapobiegające

białko Tamma i Horsfalla (uromodulina) zapobiegające

adhezji

adhezji



zakwaszanie i zagęszczanie moczu, duże stężenie

zakwaszanie i zagęszczanie moczu, duże stężenie

mocznika

mocznika



wydzielina gruczołu krokowego

wydzielina gruczołu krokowego



miejscowe leukocyty jednojądrzaste, przeciwciała i

miejscowe leukocyty jednojądrzaste, przeciwciała i

oligosacharydy

oligosacharydy



warstwa mukopolisacharydów na powierzchni pęcherza

warstwa mukopolisacharydów na powierzchni pęcherza

KAMICA NERKOWA

KAMICA NERKOWA



Występowanie:

Występowanie:

w krajach rozwiniętych 2/100 osób

w krajach rozwiniętych 2/100 osób



Wiek:

Wiek:

najczęściej u mężczyzn w 30-40 rż.

najczęściej u mężczyzn w 30-40 rż.



Predyspozycje genetyczne:

Predyspozycje genetyczne:

cystynuria i

cystynuria i

ksantynuria

ksantynuria

są chorobami dziedziczonymi autosomalnie

są chorobami dziedziczonymi autosomalnie

recesywnie

recesywnie



Występowanie:

Występowanie:

w krajach rozwiniętych 2/100 osób

w krajach rozwiniętych 2/100 osób



Wiek:

Wiek:

najczęściej u mężczyzn w 30-40 rż.

najczęściej u mężczyzn w 30-40 rż.



Predyspozycje genetyczne:

Predyspozycje genetyczne:

cystynuria i

cystynuria i

ksantynuria

ksantynuria

są chorobami dziedziczonymi autosomalnie

są chorobami dziedziczonymi autosomalnie

recesywnie

recesywnie

KAMICA NERKOWA

KAMICA NERKOWA

– PATOFIZJOLOGIA

– PATOFIZJOLOGIA

Czynniki wpływające na tworzenie kamieni

Czynniki wpływające na tworzenie kamieni

nerkowych

nerkowych



mała objętość moczu (np. w gorącym klimacie)

mała objętość moczu (np. w gorącym klimacie)



duże wydalanie z moczem wapnia, kwasu

duże wydalanie z moczem wapnia, kwasu

moczowego

moczowego

lub szczawianów

lub szczawianów



nieprawidłowe pH moczu

nieprawidłowe pH moczu



jądro wytrącania kryształów

jądro wytrącania kryształów



niedobór inhibitorów tworzenia kamieni: cytrynian,

niedobór inhibitorów tworzenia kamieni: cytrynian,

magnez

magnez

Czynniki wpływające na tworzenie kamieni

Czynniki wpływające na tworzenie kamieni

nerkowych

nerkowych



mała objętość moczu (np. w gorącym klimacie)

mała objętość moczu (np. w gorącym klimacie)



duże wydalanie z moczem wapnia, kwasu

duże wydalanie z moczem wapnia, kwasu

moczowego

moczowego

lub szczawianów

lub szczawianów



nieprawidłowe pH moczu

nieprawidłowe pH moczu



jądro wytrącania kryształów

jądro wytrącania kryształów



niedobór inhibitorów tworzenia kamieni: cytrynian,

niedobór inhibitorów tworzenia kamieni: cytrynian,

magnez

magnez

KAMICA NERKOWA

KAMICA NERKOWA

Obraz kliniczny

Obraz kliniczny



Kolka

Kolka



Bóle w okolicy lędźwiowej

Bóle w okolicy lędźwiowej



Dyzuria

Dyzuria



Krwiomocz

Krwiomocz



Zakażenie dróg moczowych

Zakażenie dróg moczowych



Zablokowanie miedniczki nerkowej lub moczowodu

Zablokowanie miedniczki nerkowej lub moczowodu



Ostra niewydolność nerek

Ostra niewydolność nerek



Przewlekła niewydolność nerek

Przewlekła niewydolność nerek



Bezobjawowe kamienie nerkowe

Bezobjawowe kamienie nerkowe

Obraz kliniczny

Obraz kliniczny



Kolka

Kolka



Bóle w okolicy lędźwiowej

Bóle w okolicy lędźwiowej



Dyzuria

Dyzuria



Krwiomocz

Krwiomocz



Zakażenie dróg moczowych

Zakażenie dróg moczowych



Zablokowanie miedniczki nerkowej lub moczowodu

Zablokowanie miedniczki nerkowej lub moczowodu



Ostra niewydolność nerek

Ostra niewydolność nerek



Przewlekła niewydolność nerek

Przewlekła niewydolność nerek



Bezobjawowe kamienie nerkowe

Bezobjawowe kamienie nerkowe

KAMICA NERKOWA

KAMICA NERKOWA

Rozpoznanie:

Rozpoznanie:



Badanie ogólne moczu

Badanie ogólne moczu



Puste zdjęcie rentgenowskie brzucha może wykazać

Puste zdjęcie rentgenowskie brzucha może wykazać

kamienie zawierające wapń, struwit lub cystynę

kamienie zawierające wapń, struwit lub cystynę

(ok. 90% kamieni)

(ok. 90% kamieni)



USG jamy brzusznej

USG jamy brzusznej



Urografia

Urografia

Rozpoznanie:

Rozpoznanie:



Badanie ogólne moczu

Badanie ogólne moczu



Puste zdjęcie rentgenowskie brzucha może wykazać

Puste zdjęcie rentgenowskie brzucha może wykazać

kamienie zawierające wapń, struwit lub cystynę

kamienie zawierające wapń, struwit lub cystynę

(ok. 90% kamieni)

(ok. 90% kamieni)



USG jamy brzusznej

USG jamy brzusznej



Urografia

Urografia

KAMICA NERKOWA – WAPNIOWA

KAMICA NERKOWA – WAPNIOWA

Przyczyny:

Przyczyny:


Hiperkalcemia

Hiperkalcemia



Hiperkalcjuria

Hiperkalcjuria



Niskie pH moczu

Niskie pH moczu



Wysokie pH moczu

Wysokie pH moczu



Hiperoksaluria

Hiperoksaluria



Hiperurykozuria

Hiperurykozuria



Niskie stężenie kwasu cytrynowego w moczu

Niskie stężenie kwasu cytrynowego w moczu

Przyczyny:

Przyczyny:



Hiperkalcemia

Hiperkalcemia



Hiperkalcjuria

Hiperkalcjuria



Niskie pH moczu

Niskie pH moczu



Wysokie pH moczu

Wysokie pH moczu



Hiperoksaluria

Hiperoksaluria



Hiperurykozuria

Hiperurykozuria



Niskie stężenie kwasu cytrynowego w moczu

Niskie stężenie kwasu cytrynowego w moczu

Zakażenia układu moczowego bakteriami

Zakażenia układu moczowego bakteriami

rozkładającymi mocznik

rozkładającymi mocznik

(

(

np. Proteus, Pseudomonas, Klebsiella

np. Proteus, Pseudomonas, Klebsiella

oraz

oraz

E.

E.

coli

coli

)

)

Zakażenia układu moczowego bakteriami

Zakażenia układu moczowego bakteriami

rozkładającymi mocznik

rozkładającymi mocznik

(

(

np. Proteus, Pseudomonas, Klebsiella

np. Proteus, Pseudomonas, Klebsiella

oraz

oraz

E.

E.

coli

coli

)

)

KAMICA NERKOWA –

KAMICA NERKOWA –

STRUWITOWA

STRUWITOWA

↑

↑

stężenia amoniaku w moczu

stężenia amoniaku w moczu

↑

↑

stężenia amoniaku w moczu

stężenia amoniaku w moczu

↑

↑

pH w moczu

pH w moczu

↑

↑

pH w moczu

pH w moczu

wytrącanie złogów struwitowych

wytrącanie złogów struwitowych

(składają się z magnezu, wapnia oraz

(składają się z magnezu, wapnia oraz

fosforanu amonowego w postaci struwitu i

fosforanu amonowego w postaci struwitu i

fosforanu wapnia)

fosforanu wapnia)

wytrącanie złogów struwitowych

wytrącanie złogów struwitowych

(składają się z magnezu, wapnia oraz

(składają się z magnezu, wapnia oraz

fosforanu amonowego w postaci struwitu i

fosforanu amonowego w postaci struwitu i

fosforanu wapnia)

fosforanu wapnia)

KAMICA NERKOWA -

KAMICA NERKOWA -

MOCZANOWA

MOCZANOWA



Przepuszczają promienie rentgenowskie

Przepuszczają promienie rentgenowskie



Sprzyja: hiperurykozuria i niskie pH moczu

Sprzyja: hiperurykozuria i niskie pH moczu



Tylko u 25% stwierdza się hiperurykemię

Tylko u 25% stwierdza się hiperurykemię



Czynniki sprzyjające:

Czynniki sprzyjające:

dna moczanowa, zespoły

dna moczanowa, zespoły

mieloproliferacyjne, leczenie chemioterapeutykami

mieloproliferacyjne, leczenie chemioterapeutykami

chłoniaków, białaczek, zespół Lescha-Nyhana,

chłoniaków, białaczek, zespół Lescha-Nyhana,

dieta bogatopurynowa

dieta bogatopurynowa



Przepuszczają promienie rentgenowskie

Przepuszczają promienie rentgenowskie



Sprzyja: hiperurykozuria i niskie pH moczu

Sprzyja: hiperurykozuria i niskie pH moczu



Tylko u 25% stwierdza się hiperurykemię

Tylko u 25% stwierdza się hiperurykemię



Czynniki sprzyjające:

Czynniki sprzyjające:

dna moczanowa, zespoły

dna moczanowa, zespoły

mieloproliferacyjne, leczenie chemioterapeutykami

mieloproliferacyjne, leczenie chemioterapeutykami

chłoniaków, białaczek, zespół Lescha-Nyhana,

chłoniaków, białaczek, zespół Lescha-Nyhana,

dieta bogatopurynowa

dieta bogatopurynowa

KAMICA NERKOWA – CYSTYNOWA

KAMICA NERKOWA – CYSTYNOWA



Jest następstwem cystynurii – wrodzonego defektu

Jest następstwem cystynurii – wrodzonego defektu

cewkowego transportu cystyny, ornityny, argininy i

cewkowego transportu cystyny, ornityny, argininy i

lizyny. Cystyna jest słabo rozpuszczalna, szczególnie

lizyny. Cystyna jest słabo rozpuszczalna, szczególnie

w kwaśnym moczu.

w kwaśnym moczu.



Jest następstwem cystynurii – wrodzonego defektu

Jest następstwem cystynurii – wrodzonego defektu

cewkowego transportu cystyny, ornityny, argininy i

cewkowego transportu cystyny, ornityny, argininy i

lizyny. Cystyna jest słabo rozpuszczalna, szczególnie

lizyny. Cystyna jest słabo rozpuszczalna, szczególnie

w kwaśnym moczu.

w kwaśnym moczu.