Krzywa możliwości
produkcyjnych
Wstęp
Różnorodność czynników produkcji umożliwia, ale i
równocześnie zmusza przedsiębiorstwa do
podejmowania wielu zróżnicowanych decyzji, co
wiąże się głównie z faktem ich ograniczoności
(rzadkość). Rzadkość jest to cecha zasobów
ekonomicznych wykorzystywanych w procesach
produkcji, jak również cecha dóbr i usług
zaspakajających potrzeby ludzkie w procesach
konsumpcji. Cecha ta jest odzwierciedleniem
stosunku potencjalnego zapotrzebowania ludzi na
dane dobro (czynnik produkcji) do ograniczonych
ich ilości. Rzadkie są m.in. wszelkie dobra
konsumpcyjne i produkcyjne, będące efektem
procesu produkcyjnego.
Gospodarowanie zmusza do dokonywania
wyborów ekonomicznych, dotyczących
alternatywnego wykorzystywania rzadkich
zasobów.
Możliwości wyborów gospodarczych
określa
granica (krzywa) możliwości
produkcyjnych.
Definicja
Granica (krzywa) możliwości
produkcyjnych
przedstawia w sposób
graficzny różne kombinacje ilości dóbr i
usług, które mogą być wykorzystane, gdy
wszystkie dostępne zasoby są w pełni
efektywnie wykorzystane, przy
zastosowaniu najlepszej znanej
technologii.
Krzywa możliwości produkcyjnych
nazywana jest też
krzywą
transformacji
, ze względu na fakt, iż
przemieszczając zasoby produkcji z
jednego dobra do produkcji drugiego
powoduje to swoistą transformację
jednego dobra na drugie.
Wykresy krzywej
możliwości produkcyjnych
Liniowa krzywa możliwości
produkcyjnych
wskazuje, że ilość
dobra z której trzeba zrezygnować w
zamian za konkretną ilość drugiego
dobra pozostaje stała w miarę wzrostu
produkcji.
Wypukła krzywa możliwości
produkcyjnych
wskazuje na to, że gdy
wzrasta produkcja jednego dobra trzeba
zrezygnować z coraz większej ilości dobra
drugiego lub przy zmniejszeniu produkcji
określonego dobra uzyskać w zamian coraz
to większe ilości innego dobra.
Analiza wykresów
Krzywa możliwości produkcyjnych
oddziela od siebie dwa zbiory - kombinacji
nieefektywnych
, ale osiągalnych (pod
krzywą,
punkt G
) i kombinacji
nieosiągalnych
(nad krzywą,
punkt H
).
Wyborów można dokonywać jedynie w
przypadku kombinacji osiągalnych, gdyż
obejmują wszystkie punkty leżące na
krzywej i w polu ograniczonym przez tą
krzywą oraz osie współrzędnych.
Położenie w
punkcie G
, to sytuacja, w
której nie wykorzystujemy wszystkich
zasobów, którymi dysponujemy w danym
momencie. Oznacza to mniejszą
produkcję rozpatrywanych dóbr.
Kombinacja w
punkcie H
jest
nieosiągalna przy danych zasobach oraz
danym poziomie wiedzy i techniki.
Punkt H
może zostać osiągnięty w
dłuższym okresie czasu, np. w wyniku
postępu technicznego. Pozwala to na
intensywniejsze wykorzystanie zasobów
produkcji, w wyniku czego krzywa
możliwości produkcyjnych przesunie się w
górę.
Równoczesne zwiększenie zasobów
czynników produkcji i efektywniejsze ich
wykorzystanie przy pomocy nowych
technologii będą powodować, że granica
możliwości produkcyjnych będzie coraz
bardziej oddalać się od początku układu
współrzędnych.
Punkty zawierające się na krzywej
możliwości produkcyjnych (np.
B, C
)
pokazują sytuację, w której dostępne
zasoby są wykorzystywane w pełni
efektywnie.
Przejście z
punktu A
do
B
, z
B
do
C
itd.
oznacza przemieszczanie zasobów
produkcyjnych (np. maszyn, siły roboczej)
z produkcji
dobra Y
do produkcji
dobra
X
.
Koniec