PODZIAŁY
NIERUCHOMOŚCI
KODEKS POSTĘPOWANIA
ADMINISTRACYJNEGO
RODZAJE PODZIAŁÓW:
Podział w trybie ustawy o G.N.
(„podziaił ustawowy”, „podział w
trybie administracyjnym”),
Podział w „trybie nieustawowym”
(podział „w trybie rolnym”),
Podział sądowy,
Inne przypadki szczególne
podziałów.
PODSTAWY PRAWNE:
USTAWA z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce
nieruchomościami [t.j. z 2004 Dz.U. nr. 261, poz. 2603 z
późniejszymi zmianami],
Rozporządzenie rady ministrów z dnia 7 grudnia 2004 w
sprawie sposobu i trybu dokonywania podziałów
nieruchomości [DZ.U. z 2004 nr 268, poz. 2663],
USTAWA z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i
kartograficzne [tj. Dz.U. z 2000 r. Nr 100, poz. 1086 z
późniejszymi zmianami],
USTAWA z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny [Dz.
U. z 1964 nr 16 poz. 93 z późniejszymi zmianami],
USTAWA z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania
administracyjnego [tj. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071z
późniejszymi zmianami]…
Podział w trybie ustawy o
G.N.
nie stosuje się do nieruchomości położonych na
obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na
cele rolne i leśne,
nie stosuje się gdy brak planu miejscowego do
nieruchomości i jest ona wykorzystywana na cele
rolne i leśne,
stosuje się gdy dokonanie podziału spowodowałoby
konieczność wydzielenia nowych dróg niebędących
niezbędnymi drogami dojazdowymi do nieruchomości
wchodzących w skład gospodarstw rolnych,
stosuje się gdy podział spowodowałoby wydzielenie
działek gruntu o powierzchni mniejszej niż 0,3ha.
Podział w trybie ustawy o
G.N.
Podział nieruchomości położonych na obszarach
przeznaczonych w planach miejscowych na cele rolne i
leśne (w przypadku braku planu miejscowego
wykorzystywanych na cele rolne i leśne), powodujący
wydzielenie działek gruntu o powierzchni mniejszej niż
0,3 ha, jest dopuszczalny jedynie w celu powiększenia
sąsiedniej nieruchomości lub regulacji granic między
sąsiadującymi nieruchomościami.
Za nieruchomości wykorzystywane na cele rolne i leśne
uznaje się nieruchomości wykazane w katastrze
nieruchomości jako użytki rolne albo grunty leśne, grunty
zadrzewione i zakrzewione oraz wchodzące w skład
nieruchomości rolnych użytki kopalne i drogi, jeżeli nie
ustalono dla nich warunków zabudowy i
zagospodarowania terenu.
Podziału nieruchomości
można dokonać gdy:
jest on zgodny z ustaleniami planu miejscowego,
w przypadku braku planu miejscowego, jeżeli nie narusza
przepisów odrębnych
jeżeli przed dniem złożenia wniosku o podział była wydana
decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu,
obowiązująca w dniu złożenia wniosku, jeżeli jest zgodny z
warunkami określonymi w tej decyzji.
Podział nieruchomości jest dopuszczalny, jeżeli projektowane
do wydzielenia działki gruntu mają dostępu do drogi
publicznej; za dostęp do drogi publicznej uważa się również
wydzielenie drogi wewnętrznej wraz z ustanowieniem na tej
drodze odpowiednich służebności dla wydzielonych działek
gruntu albo ustanowienie dla tych działek innych służebności
drogowych, jeżeli nie ma możliwości wydzielenia drogi
wewnętrznej z nieruchomości objętej podziałem. Służebność
gruntowa jest przenoszona przy zbyciu poszczególnych nowo
wydzielonych działek na rzecz nabywców.
Zawieszenie podziałów:
Jeżeli gmina ogłosiła o przystąpieniu do
sporządzenia planu miejscowego przed
złożeniem wniosku o podział nieruchomości,
postępowanie w sprawie podziału zawiesza się
do czasu uchwalenia tego planu, jednak nie
dłużej niż na okres 6 miesięcy,
Jeżeli nie został uchwalony plan miejscowy dla
obszarów objętych, na mocy przepisów
odrębnych, obowiązkiem sporządzenia takiego
planu, postępowanie w sprawie podziału
nieruchomości zawiesza się do czasu
uchwalenia tego planu.
Podziały
Zgodność proponowanego podziału
nieruchomości z ustaleniami planu miejscowego,
z wyjątkiem podziałów, o których mowa w art.
95, opiniuje wójt, burmistrz albo prezydent
miasta.
W przypadku podziału nieruchomości położonej
na obszarze, dla którego brak jest planu
miejscowego opinia dotyczy spełnienia
warunków określonych w przepisach
szczególnych,
Opinię, o której mowa wyraża się w formie
postanowienia, na które przysługuje zażalenie.
Postanowienie
Właściwość organów (art. 19-23
KPA)
Rzeczowa – wg. zakresu działania
organu ,
Miejscowa – wg. miejsca położenia,
siedziby zakładu, miejsca zaieszkania.
Postanowienie
Wyłączenie pracownika z postępowania
(art.. 24-27 KPA)
Stosunek prawny,
Małżonek, krewny, powinowaty do II stopnia,
Osoby przysposobione, opieka i kuratela,
Świadek, biegły lub przedstawicielstwo strony,
Brał udział w wydaniu zaskarżonej decyzji
(dotyczącej sprawy),
Gdy w wyniku sprawy wszczęto postępowanie
służbowe, dyscyplinarne lub karne,
Stosunek nadrzędności służbowej.
postanowienie
Strona (art. 28-34 KPA)
Każdy, którego interesu prawnego lub
obowiązku postępowanie dotyczy,
Żądający czynności organu,
Osoby fizyczne,
Osoby prawne,
Organizacja społeczne (na żądanie – cele
statutowe, interes społeczny),
Pełnomocnicy
Postanowienie
Terminy załatwienia sprawy (art.
35-38 KPA)
Niezwłoczie,
Do miesiąca,
Do dwóch miesięcy.
Zażalenie na nieprzestrzeganie terminu
Postanowienie
Doręczenia (art. 39-49 KPA)
Do mieszkania lub zakładu pracy,
Do lokalu administracji
W każdy inny sposób
Adresatowi lub dorosłemu domownikowi,
sąsiadowi, dozorcy (za zawiadomieniem w
drzwiach adresata),
Do urzędu pocztowego na 7 dni lub w urzędzie
gminy (za zawiadomieniem w drzwiach adresata
lub innego pomieszczenia gdzie pracuje adresat
lub w miejscu widocznym na nieruchomości),
Postanowienie
Wszczęcie postępowania (art. 61- KPA)
Z urzędu,
Na wniosek (żądanie) strony.
Pisemność wniosku (podaniem, ustnie potwierdzone
do protokołu, telegraficznie, faxem dalekopisem,
pocztą elektroniczną).
Podziału nieruchomości dokonuje się na wniosek
i koszt osoby, która ma w tym interes prawny.
Postanowienie
Postanowienia dotyczą poszczególnych
kwestii wynikających w toku postępowania,
lecz nie rozstrzygają o istocie sprawy, chyba
że przepisy kodeksu stanowią inaczej,
Na postanowienie służy zażalenie lub skarga
do sądu administracyjnego,
Postanowienia, od których służy stronom
zażalenie lub skarga do sądu
administracyjnego, doręcza się na piśmie.
Treść postanowienia
Postanowienie powinno zawierać:
oznaczenie organu administracji publicznej,
datę jego wydania,
oznaczenie strony lub stron albo innych osób biorących
udział w postępowaniu,
powołanie podstawy prawnej,
rozstrzygnięcie,
pouczenie, czy i w jakim trybie służy na nie zażalenie lub
skarga do sądu administracyjnego
podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska
służbowego osoby upoważnionej do jego wydania.
uzasadnienie faktyczne i prawne, jeżeli służy na nie
zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego oraz gdy
wydane
zostało na skutek zażalenia na postanowienie.
Wniosek
Do wniosku, o wszczęcie podziału należy dołączyć następujące
dokumenty:
stwierdzające tytuł prawny do nieruchomości,
wypis i wyrys z katastru nieruchomości,
decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli była
wydana przed dniem złożenia wniosku o podział obowiązującą w dniu
złożenia wniosku,
wstępny projekt podziału,
protokół z przyjęcia granic nieruchomości,
wykaz zmian gruntowych,
wykaz synchronizacyjny, jeżeli oznaczenie działek gruntu w katastrze
nieruchomości jest inne niż w księdze wieczystej,
mapę z projektem podziału.
Jeżeli jest wymagane wyrażenie opinii, część dokumentów dołącza się do
wniosku o podział nieruchomości po uzyskaniu pozytywnej opinii.
Dokumenty te powinny być przyjęte do państwowego zasobu
geodezyjnego i kartograficznego.
ART. 95 GN !!!!
Niezależnie od ustaleń planu miejscowego podział nieruchomości może nastąpić w
celu:
1) zniesienia współwłasności nieruchomości zabudowanej co najmniej dwoma
budynkami, wzniesionymi na podstawie pozwolenia na budowę, jeżeli podział
ma polegać na wydzieleniu dla poszczególnych współwłaścicieli, wskazanych we
wspólnym wniosku, budynków wraz z działkami gruntu niezbędnymi do
prawidłowego korzystania z tych budynków,
2) wydzielenia działki budowlanej, jeżeli budynek został wzniesiony na tej
działce przez samoistnego posiadacza w dobrej wierze,
3) wydzielenia części nieruchomości, której własność lub użytkowanie wieczyste
zostały nabyte z mocy prawa,
4) realizacji roszczeń do części nieruchomości, wynikających z przepisów
niniejszej ustawy lub z odrębnych ustaw,
5) realizacji przepisów dotyczących przekształceń własnościowych albo likwidacji
przedsiębiorstw państwowych lub samorządowych,
6) wydzielenia części nieruchomości objętej decyzją o ustaleniu lokalizacji drogi
krajowej,
7) wydzielenia działki budowlanej,
8) wydzielenia działek gruntu na terenach zamkniętych.
Decyzja
Podziału nieruchomości dokonuje się na podstawie decyzji wójta,
burmistrza albo prezydenta miasta zatwierdzającej podział,
W odniesieniu do nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków
decyzję, o której mowa w ust. 1, wydaje się po uzyskaniu
pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków na podział tej
nieruchomości,
W przypadku wydzielenia części nieruchomości, której własność lub
użytkowanie wieczyste zostały nabyte z mocy prawa, nie wydaje się
decyzji,
W przypadku gdy o podziale orzeka sąd, nie wydaje się decyzji (za
konsultacją),
Podział nieruchomości polegający na wydzieleniu wchodzących w jej
skład działek gruntu, odrębnie oznaczonych w katastrze
nieruchomości, nie wymaga wydania decyzji zatwierdzającej
podział.
Decyzja lub orzeczenie sądu, stanowią podstawę do dokonania wpisów
w księdze wieczystej oraz w katastrze nieruchomości
Podział na nieruchomości o
nieuregulowanym stanie
prawnym
informację o zamiarze dokonania podziału wójt, burmistrz albo
prezydent miasta podaje do publicznej wiadomości w sposób
zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości oraz przez ogłoszenie w
prasie o zasięgu ogólnopolskim,
jeżeli w terminie 2 miesięcy od dnia ogłoszenia nie zgłoszą się osoby,
którym przysługują prawa rzeczowe do nieruchomości, można wszcząć
postępowanie podziałowe,
po bezskutecznym upływie terminu, o którym mowa wyżej, wójt,
burmistrz albo prezydent miasta może wydać decyzję zatwierdzającą
podział nieruchomości,
decyzja podlega ogłoszeniu w sposób określony w art. 49 Kodeksu
postępowania administracyjnego.
Art. 49.
Strony mogą być zawiadamiane o decyzjach i innych czynnościach organów administracji
publicznej przez obwieszczenie lub w inny zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości sposób
publicznego ogłaszania, jeżeli przepis szczególny tak stanowi; w tych przypadkach
zawiadomienie bądź doręczenie uważa się za dokonane po upływie czternastu dni od dnia
publicznego ogłoszenia.
Przejęcie dróg publicznych
Działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe,
wojewódzkie, krajowe - z nieruchomości, której podział został dokonany na
wniosek właściciela (lub UW – wygaśnięcie prawa UW), przechodzą, z
mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub
Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała
się ostateczna, albo orzeczenie o podziale prawomocne.
Właściwy organ składa wniosek o ujawnienie w księdze wieczystej praw
gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa do działek gruntu
wydzielonych pod drogi publiczne lub pod poszerzenie istniejących dróg
publicznych. Podstawą wpisu tych praw do księgi wieczystej jest
ostateczna decyzja zatwierdzająca podział.
Za działki gruntu, o których mowa w ust. 1, przysługuje odszkodowanie w
wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem
wieczystym a właściwym organem. Przepis art. 131 stosuje się
odpowiednio. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek
właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i
wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu
nieruchomości.
Opłaty adiacenckie
Jeżeli w wyniku podziału nieruchomości dokonanego na
wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego, który
wniósł opłaty roczne za cały okres użytkowania tego
prawa, wzrośnie jej wartość, wójt, burmistrz albo prezydent
miasta może ustalić, w drodze decyzji, opłatę adiacencką z
tego tytułu. Wysokość stawki procentowej opłaty
adiacenckiej ustala rada gminy, w drodze uchwały, w
wysokości nie większej niż 50% różnicy wartości
nieruchomości. Ustalenie opłaty adiacenckiej może
nastąpić w terminie 3 lat od dnia, w którym decyzja
zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna
albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne. Wartość
nieruchomości przed podziałem i po podziale określa się
według cen na dzień wydania decyzji o ustaleniu opłaty
adiacenckiej. Przepisu tego nie stosuje się przy podziale
nieruchomości dokonywanym niezależnie od ustaleń planu
miejscowego.
Decyzje (rozdział 7 KPA
art. 104-113; 130-138,
154-163)
Decyzja
kończy sprawę,
umarzają postępowanie,
Treść decyzji
Decyzja powinna zawierać:
oznaczenie organu administracji publicznej,
datę wydania,
oznaczenie strony lub stron,
powołanie podstawy prawnej,
rozstrzygnięcie,
uzasadnienie faktyczne i prawne,
Uzasadnienie faktyczne wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów,
na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił
wiarygodności i mocy dowodowej,
uzasadnienie prawne - wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów
prawa,
można odstąpić w pewnych przypadkach od uzasadnienia decyzji.
pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie,
podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby
upoważnionej do wydania decyzji.
ewentualne pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa lub skargi
(powództwo do sądu powszechnego skarga do sądu administracyjnego),
przepisy szczególne mogą określać także inne składniki, które powinna zawierać
decyzja.
Rygor natychmiastowej
wykonalności
Decyzji, od której służy odwołanie, może być nadany rygor
natychmiastowej wykonalności, gdy jest to niezbędne ze
względu na:
ochronę zdrowia lub życia ludzkiego
dla zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed
ciężkimi stratami
ze względu na inny interes społeczny lub wyjątkowo
ważny interes strony.
Rygor natychmiastowej wykonalności może być nadany
decyzji również po jej wydaniu. W tym przypadku organ
wydaje postanowienie, na które służy stronie zażalenie.
Decyzja
Decyzję doręcza się stronom na piśmie,
Organ administracji publicznej, który wydał
decyzję, jest nią związany od chwili jej
doręczenia lub ogłoszenia, o ile kodeks nie
stanowi inaczej,
Strona może w terminie czternastu dni od dnia
doręczenia lub ogłoszenia decyzji zażądać jej
uzupełnienia
Błędne pouczenie w decyzji co do prawa
odwołania albo wniesienia powództwa do sądu
powszechnego lub skargi do sądu
administracyjnego nie może szkodzić stronie,
która zastosowała się do tego pouczenia.
Odwołania
Od decyzji wydanej w pierwszej instancji służy
stronie odwołanie tylko do jednej instancji,
Właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ
administracji publicznej wyższego stopnia, chyba
że ustawa przewiduje inny organ odwoławczy
(np.SKO).
Od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez
ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze
nie służy odwołanie, jednakże strona
niezadowolona z decyzji może zwrócić się do
tego organu z wnioskiem o ponowne
rozpatrzenie sprawy.
Odwołania
Odwołanie wnosi się do właściwego organu
odwoławczego za pośrednictwem
organu, który wydał decyzję.
Odwołanie wnosi się w terminie czternastu dni od
dnia doręczenia decyzji stronie, a gdy decyzja
została ogłoszona ustnie - od dnia jej ogłoszenia
stronie.
Przepisy szczególne mogą przewidywać inne
terminy do wniesienia odwołania.
O wniesieniu odwołania organ administracji
publicznej, który wydał decyzję, zawiadomi strony.
Przed upływem terminu do wniesienia
odwołania decyzja nie ulega wykonaniu.
Wniesienie odwołania w terminie wstrzymuje
wykonanie decyzji.
Przepisy w/w nie są skuteczne gdy:
decyzji został nadany rygor natychmiastowej
wykonalności,
decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu z
mocy ustawy.
Ponadto decyzja podlega wykonaniu przed
upływem terminu do wniesieniaodwołania, gdy
jest zgodna z żądaniem wszystkich stron.
Uchylenie prawomocnej
decyzji
Decyzja ostateczna, na mocy której żadna
ze stron nie nabyła prawa, może być w
każdym czasie uchylona lub zmieniona
przez organ administracji publicznej, który
ją wydał, lub przez organ wyższego
stopnia, jeżeli przemawia za tym interes
społeczny lub słuszny interes strony,
poprzez decyzję właściwego organu w
sprawie uchylenia lub zmiany
dotychczasowej decyzji.
Uchylenie prawomocnej
decyzji
Decyzja ostateczna, na mocy której strona
nabyła prawo, może być w każdym czasie
za zgodą strony uchylona lub zmieniona
przez organ administracji publicznej,
który ją wydał, lub przez organ wyższego
stopnia, jeżeli przepisy szczególne nie
sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie
takiej decyzji i przemawia za tym interes
społeczny lub słuszny interes strony.
Uchylenie prawomocnej
decyzji
Organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która:
1) wydana została z naruszeniem przepisów o właściwości,
2) wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym
naruszeniem prawa,
3) dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją
ostateczną,
4) została skierowana do osoby nie będącej stroną w sprawie,
5) była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma
charakter trwały,
6) w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą,
7) zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa.
Nie stwierdza się nieważności decyzji z w/w przyczyn, jeżeli
od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło dziesięć
lat, a także, gdy decyzja wywołała nieodwracalne skutki
prawne.