Hymn do miłości ojczyzny
Ignacy Krasicki
Historia:
• Pierwszy utwór należący do liryki patriotycznej w
czasie rozbiorów
• powstał w związku z Myszeidą, w której stanowi
on oktawę (osiem wersów, każdy po jedenaście
zgłosek) piątą pieśni IX
• jest ściśle powiązany z czasami w których
powstał, został napisany po gorzkich
doświadczeniach konfederacji barskiej oraz
pierwszego rozbioru Polski.
• Odczytany po raz pierwszy podczas jednego z
obiadów czwartkowych
• Doczekał się wielu przekładów
Legenda:
• Z powstaniem wiersza wiąże się legenda: kareta,
którą jechał biskup Krasicki, spiesząc na "obiad
czwartkowy" potrąciła starego żołnierza.
Umierający z ogromną mocą mówił o świętej
miłości ojczyzny, o bliznach – pamiątkach bitew, o
śmierci, która przestała być straszna. Więź
między starym wiarusem a biskupem, która
wytworzyła się w chwili śmierci, stała się
natchnieniem do napisania Hymnu do miłości
Ojczyzny
Hymn do miłości
ojczyzny:
Święta miłości kochanej Ojczyzny,
Czują cię tylko umysły poczciwe!
Dla ciebie zjadłe smakują trucizny
Dla ciebie więzy, pęta niezelżywe.
Kształcisz kalectwo przez chwalebne blizny
Gnieździsz w umyśle rozkosze prawdziwe,
Byle cię można wspomóc, byle wspierać,
Nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać.
Wolności! Której dobra nie docieka,
Gmin jarzma zwykły, nikczemny i podły;
Cecho dusz wielkich, ozdobo człowieka.
Strumieniu boski cnót zaszczycon źródły!
Tyś tarczą twoich Polaków od wieka,
Z Ciebie się pasmem szczęścia nasze wiodły.
Większaś nad przemoc!- a kto Ciebie godny,
Pokruszył jarzma, albo padł swobodny.
Analiza i
interpretacja:
• Gatunek – hymn, kieruje uwagę w stronę spraw
podniosłych
• uroczysta pieśń pochwalna o charakterze
apostroficznym. Podmiot zwraca się nie do
Ojczyzny, ale do miłości Ojczyzn, nazywając ją
świętą, wprowadzą ją w sferę wartości
najwyższych
• Drugi wers przynosi zastrzeżenie, miłość do
Ojczyzny to uczucie właściwe jedynie pewnej
grupie ludzi – tych, którzy są obdarzeni
„umysłami poczciwymi” (chodzi o ludzi żyjących
według określonego systemu wartości, z których
najważniejsze to cnota, uczciwość, poszanowanie
dla starszych i tradycji, patriotyzm, itp.)
• W utworze tym po raz pierwszy zostaje związana
„świętą miłość” ojczyzny z ofiarą i cierpieniem.
Podmiot nadaje pojęciom kojarzącym się z
nieszczęściem nowe, pozytywne znaczenie. Za
pomocą szeregu oksymoronów: „smakują
trucizny”, „pęta nie zelżywe”, „chwalebne blizny”,
ukazuje nowe znaki prawdziwego patriotyzmu.
Kochać ojczyznę znaczy tyle, co ofiarować się za
nią, kiedy trzeba cierpieć i w ten sposób
wypełniać swój obowiązek
• Ofiara za Ojczyznę nie pozostaje bez zapłaty,
miłość jakby się zwraca w „rozkoszach
prawdziwych”. Miłość do Ojczyzny to pragnienie
bycia dla niej, ofiara - to główny sens życia
prawdziwego patrioty, co zostaje wypowiedziane
w pełnych emocji ostatnich wersach wiersza
• Odczucie emocjonalnego zaangażowania
podmiotu w wypowiadane słowa, zostało
zbudowane za pomocą powtórzeń na
nawarstwionych na tak niewielkiej przestrzeni –
dwukrotne powtórzenie zwrotów: „byle” oraz „nie
żal”.
• Krasicki w swoim Hymnie... przedstawił radykalny
program patriotyzmu, który wymaga od
obywatela w sytuacji zagrożenia pełnego
poświęcenia, nawet oddania życia za Ojczyznę.
Podobne deklaracje składali nieco później
romantycy.