Ogólna

cyrkulacja

atmosferyczna

i

wiatry lokalne

Opracowanie: Tomasz Rozbicki

Rysunki i zdjęcia: Internet

SIŁA GRADIENTU CIŚNIENIA

• Kierunek:

prostopadły do linii izobar,

zwrot skierowany od ciśnienia
wyższego do niższego

• Wartość:

x

p

P











SIŁA CORIOLISA

• Kierunek:

prostopadły do wektora

prędkości, na półkuli północnej – w
prawo, na półkuli południowej – w lewo

• Wartość:











sin

2

u

C



SIŁY WARUNKUJĄCE WIATR GEOSTROFICZNY

SIŁA TARCIA (OPORÓW RUCHU)

• Kierunek:

odchylony o ok. 30  35 od

kierunku izobar, zmienia się wraz z

wysokością od powierzchni Ziemi,

zwrot skierowany przeciwnie do

wektora prędkości

• Wartość:

u

k

F







ZMIANA PRĘDKOŚCI I KIERUNKU WIATRU

W WARSTWIE TARCIOWEJ

SIŁY WARUNKUJĄCE WIATR

W WARSTWIE TARCIOWEJ

SIŁA ODŚRODKOWA

• Kierunek:

prostopadły do stycznej,

zwrot skierowany na zewnątrz

krzywizny

• Wartość:

r

u

m

F

o

2





2

u

V

c

F

o











SIŁY WARUNKUJĄCE WIATR GEOSTROFICZNY

W UKŁADZIE NISKIEGO CIŚCNIENIA

CYRKULACJA CYKLONALNA

SIŁY WARUNKUJĄCE WIATR GEOSTROFICZNY

W UKŁADZIE WYSOKIEGO CIŚCNIENIA

CYRKULACJA ANTYCYKLONALNA

SIŁY WARUNKUJĄCE WIATR W NIŻU

W WARSTWIE TARCIOWEJ

SIŁY WARUNKUJĄCE WIATR W WYŻU

W WARSTWIE TARCIOWEJ

ADWEKCJA W UKŁADACH WYŻU I NIŻU

WIATRY UKŁADÓW BARYCZNYCH

KONWEKCJA W UKŁADACH WYŻU I NIŻU

KONWEKCJA WIATR KONWEKCJA

ZSTĘPUJĄCA WSTĘPUJĄCA

SCHEMAT OBIEGU MAS POWIETRZA

MIEDZY UKŁADEM WYŻOWM I NIŻOWYM

SCHEMAT OGÓLNEJ CYRKULACJI ATMOSFERYCZNEJ

bez ruchu wirowego Ziemi

SCHEMAT OGÓLNEJ CYRKULACJI ATMOSFERYCZNEJ

uwzględniając ruch wirowy Ziemi

SCHEMAT OGÓLNEJ CYRKULACJI ATMOSFERYCZNEJ

bez ruchu wirowego

z ruchem wirowym

(1 komórka)

(3 komórki)

SCHEMAT OGÓLNEJ CYRKULACJI ATMOSFERYCZNEJ

wyidealizowany

rzeczywisty

WIATRY LOKALNE – BRYZA MORSKA

• Okresowy wiatr lokalny wynikający z

różnicy temperatury i ciśnienia
atmosferycznego między dwoma
ośrodkami, np. wody i lądu.

WIATRY LOKALNE – BRYZA MORSKA

WIATRY LOKALNE – BRYZA LĄDOWA

MONSUN

• System wiatrów ogólnej cyrkulacji

atmosfery, który charakteryzuje się
sezonową stałością kierunków wiatru
i zmianą ich na przeciwny z sezonu
na sezon.

• W lecie wilgotny monsun znad

oceanu wieje w kierunku lądu, a w
porze zimowej suchy monsun lądowy
wieje w kierunku oceanu.

MONSUN

WIATRY LOKALNE – FEN (HALNY)

• Silny, porywisty, ciepły, suchy wiatr

wiejący z gór. Powstaje w sytuacji

gdy na drodze prądu powietrznego

znajduje się przeszkoda orograficzna

i powietrze jest zasysane na

zawietrzną stronę tej przeszkody.

• Zmiany cech fizycznych powietrza są

spowodowane adiabatycznym

nagrzewaniem się przy zstępującym

(katabatycznym) ruchu powietrza.

WIATRY LOKALNE – FEN (HALNY)

WIATRY LOKALNE – WIATR DOLINNY i GÓRSKI

• Na skutek nierównomiernego

nagrzewania się dna doliny i stoków, a

także dolnych i górnych odcinków doliny

powstaje lokalna cyrkulacja powietrza

rozwijająca się w dolinach górskich.

• Wiatr dolinny jest wiatrem wstępującym

(anabatycznym), który wieje w ciągu

dnia wzdłuż stoków w kierunku szczytów

górskich.

• Wiatr górski jest wiatrem zstępującym

(katabatycznym), wiejącym nocą wzdłuż

zboczy z gór w kierunku wylotu doliny.

WIATRY LOKALNE – WIATR DOLINNY

WIATRY LOKALNE – WIATR GÓRSKI

WIATRY LOKALNE – BRYZA MIEJSKA

• Obszar o podwyższonej temperaturze

powietrza w stosunku do terenów

otaczających, występujący zazwyczaj

nad obszarami aglomeracji miejskich i

nad aglomeracjami przemysłowymi

(wyspa ciepła) powoduje powstawanie

lokalnego niżu barycznego. Prowadzi

to do charakterystycznej cyrkulacji

powietrza nad obszarami miejskimi.

WIATRY LOKALNE – BRYZA MIEJSKA

WIATRY LOKALNE – BRYZA MIEJSKA

WIATRY LOKALNE – BORA

• Silny i porywisty wiatr spadający z

niewysokiego pasma gór

graniczącego z ciepłym morzem.

• Powoduje znaczne ochłodzenie, gdyż

opadające powietrze, mimo

adiabatycznego ogrzania, jest

chłodniejsze od powietrza

zalegającego nad obszarem ciepłego

morza.

WIATRY LOKALNE – MISTRAL

• Wiatr lokalny, chłodny, suchy i porywisty

wiejący z kierunku północnego.

• Powstaje w wyniku adwekcji chłodnego

polarnego lub arktycznego powietrza do

zachodniej części Morza Śródziemnego.

Najsilniejszy jest u ujścia Rodanu.

• Zazwyczaj występuje w zimie i wiosną. W

rejonie Marsylii jest obserwowany przez

110-175 dni w roku.

WIATRY LOKALNE – SIROCCO

• Ciepły wiatr, wiejący z południa lub

południowego wschodu, z Sahary i z

Arabii.

• Jest suchym i mocno zapylonym

wiatrem pustynnym, który nad Morzem

Śródziemnym wzbogaca się w wilgoć i

dochodzi do wybrzeży jako wiatr ciepły

i wilgotny, któremu niekiedy

towarzyszą mgły i opady

atmosferyczne.

Ogólna

cyrkulacja

atmosferyczna

i

wiatry lokalne

Opracowanie: Tomasz Rozbicki

Rysunki i zdjęcia: Internet