WIRUSOWA BIEGUNKA

WIRUSOWA BIEGUNKA

BYDŁA I CHOROBA BŁON

BYDŁA I CHOROBA BŁON

ŚLUZOWYCH

ŚLUZOWYCH

BVD-MD

BVD-MD

Historia

Historia

•

ponad 60 lat temu w Kanadzie po raz

ponad 60 lat temu w Kanadzie po raz

pierwszy,

pierwszy,

•

ostry przebieg, silna biegunka,

ostry przebieg, silna biegunka,

atakująca bydło w każdym wieku,

atakująca bydło w każdym wieku,

•

nazwano:

nazwano:

wirusowa biegunka bydła,

wirusowa biegunka bydła,

•

w latach 50 – nadżerki na błonie

w latach 50 – nadżerki na błonie

śluzowej – nazwano:

śluzowej – nazwano:

choroba błon

choroba błon

sluzowych,

sluzowych,

Etiologia

Etiologia

•

Pestivirus – Flaviviridae

Pestivirus – Flaviviridae

, RNA

, RNA

•

klasyczny pomór świń,

klasyczny pomór świń,

•

2 genotypy:

2 genotypy:

I i II,

I i II,

•

każdy genotyp –

każdy genotyp –

2 biotypy:

2 biotypy:

- cytopatyczny,

- cytopatyczny,

- niecytopatyczny,

- niecytopatyczny,

otoczka

otoczka

– wrażliwa na rozpuszczalniki

– wrażliwa na rozpuszczalniki

organiczne

organiczne

Epizootiologia

Epizootiologia

•

cały świat,

cały świat,

•

w Polsce zakażonych 86% pogłowia

w Polsce zakażonych 86% pogłowia

bydła,

bydła,

•

40-70% zwierząt mają przeciwciała,

40-70% zwierząt mają przeciwciała,

•

1-2% trwale zakażonych (3-5% u cieląt),

1-2% trwale zakażonych (3-5% u cieląt),

•

typowy patogen bydła, ale też owce,

typowy patogen bydła, ale też owce,

kozy, świnie, dzikie (sarny),

kozy, świnie, dzikie (sarny),

Epizootiologia

Epizootiologia

•

źródło:

źródło:

wszystkie wydaliny i

wszystkie wydaliny i

wydzieliny,

wydzieliny,

•

drogi:

drogi:

bezpośrednia i pośrednia,

bezpośrednia i pośrednia,

•

układ oddechowy, pokarmowy,

układ oddechowy, pokarmowy,

skażona karma, narzędzia, nasienie,

skażona karma, narzędzia, nasienie,

zarodki,

zarodki,

Straty ekonomiczne

Straty ekonomiczne

•

jedna z chorób przynosząca największe straty w

jedna z chorób przynosząca największe straty w

hodowli, bo:

hodowli, bo:

•

koszty na skutek powikłań wirusowych i

koszty na skutek powikłań wirusowych i

bakteryjnych schorzeń układu oddechowego

bakteryjnych schorzeń układu oddechowego

(padnięcia, słabe przyrosty, zwiększone

(padnięcia, słabe przyrosty, zwiększone

spożycie paszy, dłuższy odchów, koszty

spożycie paszy, dłuższy odchów, koszty

leczenia),

leczenia),

•

koszty ze względu na problemy w rozrodzie

koszty ze względu na problemy w rozrodzie

(powtarzanie rui, poronienia, wady wrodzone

(powtarzanie rui, poronienia, wady wrodzone

płodów, słabe cielęta),

płodów, słabe cielęta),

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

•

okres inkubacji:

okres inkubacji:

5-7 dni,

5-7 dni,

•

w zależności od momentu kiedy

w zależności od momentu kiedy

dojdzie do zakażenia:

dojdzie do zakażenia:

- forma objawowa

- forma objawowa

– 5%,

– 5%,

- forma bezobjawowa

- forma bezobjawowa

– 95%,

– 95%,

Forma objawowa

Forma objawowa

•

ostra, zakaźna, wodnista

ostra, zakaźna, wodnista

biegunka

biegunka

– śluz, krew,

– śluz, krew,

•

łzawienie, ślinotok, zielonkawy wypływ z nosa i oczu,

łzawienie, ślinotok, zielonkawy wypływ z nosa i oczu,

•

bardzo rzadko biegunka nowonarodzonych cieląt – nie

bardzo rzadko biegunka nowonarodzonych cieląt – nie

mylić z rota- i koronawirusami, E. coli, kryptosporydia,

mylić z rota- i koronawirusami, E. coli, kryptosporydia,

•

zespół krwotoczny

zespół krwotoczny

– krew w moczu, kale, wybroczyny

– krew w moczu, kale, wybroczyny

na błonach śluzowych spojówek, policzków i układu

na błonach śluzowych spojówek, policzków i układu

rozrodczego,

rozrodczego,

•

bezpłodność

bezpłodność

– powracające ruje,

– powracające ruje,

•

poronienia

poronienia

w pierwszych dwóch trymestrach ciąży –

w pierwszych dwóch trymestrach ciąży –

płód często zmumifikowany,

płód często zmumifikowany,

Forma objawowa:

Forma objawowa:

•

wady wrodzone płodów

wady wrodzone płodów

(wodomózgowie,

(wodomózgowie,

małomózgowie, zwyrodnienie siatkówki, zaćma,

małomózgowie, zwyrodnienie siatkówki, zaćma,

miejscowe wyłysienia, brak owłosienia),

miejscowe wyłysienia, brak owłosienia),

•

syndrom słabego cielęcia,

syndrom słabego cielęcia,

•

choroba błon śluzowych

choroba błon śluzowych

– 6 m-cy – 2 lata:

– 6 m-cy – 2 lata:

-

objawy ogólne,

objawy ogólne,

-

śluzowo-ropny wypływ z nosa i oczu,

śluzowo-ropny wypływ z nosa i oczu,

-

biegunka,

biegunka,

-

nadżerki

nadżerki

– jama ustna, koronka, szpara

– jama ustna, koronka, szpara

międzyraciczna

międzyraciczna

(kulawizny),

(kulawizny),

-

padnięcia po 3-10 dniach choroby,

padnięcia po 3-10 dniach choroby,

Forma bezobjawowa:

Forma bezobjawowa:

•

przemijający wzrost temperatury,

przemijający wzrost temperatury,

•

chwilowe zmniejszenie apetytu,

chwilowe zmniejszenie apetytu,

•

krótkotrwały spadek produkcji mleka,

krótkotrwały spadek produkcji mleka,

•

obniżenie odporności

obniżenie odporności

– wtórne zakażenia

– wtórne zakażenia

wirusowe i bakteryjne układu oddechowego

wirusowe i bakteryjne układu oddechowego

(działanie immunosupresyjne wirusa),

(działanie immunosupresyjne wirusa),

•

niższy odsetek zacieleń,

niższy odsetek zacieleń,

•

bezpłodność – dysfunkcja jajników

bezpłodność – dysfunkcja jajników

Najczęściej:

Najczęściej:

•

Objawy ogólne,

Objawy ogólne,

•

Wodnista biegunka,

Wodnista biegunka,

•

Spadek wydajności mlecznej,

Spadek wydajności mlecznej,

•

Immunosupresja

Immunosupresja

– objawy oddechowe,

– objawy oddechowe,

•

Leczenie raczej nieefektywne – objawy

Leczenie raczej nieefektywne – objawy

ustępują po kilku-kilkunastu dniach,

ustępują po kilku-kilkunastu dniach,

•

Wirus utrzymuje się zwykle do 15 dni,

Wirus utrzymuje się zwykle do 15 dni,

•

Następnie skutki infekcji układu rozrodczego

Następnie skutki infekcji układu rozrodczego

Zakażenie ciężarnej krowy:

Zakażenie ciężarnej krowy:

•

Do 40 dnia ciąży

Do 40 dnia ciąży

– zamieralność zarodków i

– zamieralność zarodków i

nieterminowa ruja,

nieterminowa ruja,

•

50-100 dzień ciąży

50-100 dzień ciąży

– poronienia lub

– poronienia lub

mumifikacja płodów,

mumifikacja płodów,

•

100-150-180 dzień ciąży

100-150-180 dzień ciąży

– wady wrodzone

– wady wrodzone

płodów,

płodów,

•

150-180 dzień ciąży:

150-180 dzień ciąży:

- po urodzeniu obecne p-ciała i cielęta

- po urodzeniu obecne p-ciała i cielęta

odporne,

odporne,

- lub rodzą się z objawami klinicznymi,

- lub rodzą się z objawami klinicznymi,

Osobniki trwale zakażone

Osobniki trwale zakażone

(PI)

(PI)

•

zakażenie między

zakażenie między

40-125 dniem ciąży

40-125 dniem ciąży

biotypem niecytopatycznym,

biotypem niecytopatycznym,

•

nie rozwinięty „jeszcze” układ obronny –

nie rozwinięty „jeszcze” układ obronny –

nie rozpoznaje wirusa – nie zwalcza go,

nie rozpoznaje wirusa – nie zwalcza go,

•

później go rozpoznaje, ale brak p-ciał,

później go rozpoznaje, ale brak p-ciał,

•

wirus się namnaża i rozsiewa się ze

wirus się namnaża i rozsiewa się ze

wszystkimi wydalinami i wydzielinami,

wszystkimi wydalinami i wydzielinami,

•

osobniki PI mogą być słabsze, mieć

osobniki PI mogą być słabsze, mieć

mniejsze przyrosty, częściej chorują,

mniejsze przyrosty, częściej chorują,

•

lub brak zmian

lub brak zmian

PI

PI

•

samice PI

samice PI

rodzą zawsze cieleta PI,

rodzą zawsze cieleta PI,

•

buhaje PI

buhaje PI

rozsiewają wirusa z

rozsiewają wirusa z

nasieniem (nawet 7 m-cy od

nasieniem (nawet 7 m-cy od

zakażenia), powodując m.in. wczesne

zakażenia), powodując m.in. wczesne

zamieranie zarodków,

zamieranie zarodków,

Rozpoznawanie

Rozpoznawanie

•

objawy kliniczne,

objawy kliniczne,

•

problemy w rozrodzie,

problemy w rozrodzie,

•

gdy

gdy

bezobjawowo

bezobjawowo

– częste

– częste

występowanie innych schorzeń

występowanie innych schorzeń

poprzez spadek odporności,

poprzez spadek odporności,

•

badania serologiczne!!! LUB

badania serologiczne!!! LUB

•

Badania wirusologiczne!!!

Badania wirusologiczne!!!

Serologia

Serologia

•

30% seropozytywnych

30% seropozytywnych

– małe

– małe

prawdopodobieństwo zakażeń

prawdopodobieństwo zakażeń

trwałych,

trwałych,

•

60% seropozytywnych

60% seropozytywnych

– obecność

– obecność

zwierząt trwale zakażonych,

zwierząt trwale zakażonych,

siejących wirusy,

siejących wirusy,

Postępowanie

Postępowanie

Nie ma możliwości leczenia BVD,

Nie ma możliwości leczenia BVD,

istnieje natomiast możliwość

istnieje natomiast możliwość

kontrolowania i zwalczania choroby

kontrolowania i zwalczania choroby

•

eliminacja choroby ze stada:

eliminacja choroby ze stada:

-

wykrywanie (serologia - Elisa, PCR),

wykrywanie (serologia - Elisa, PCR),

-

eliminacja osobników PI,

eliminacja osobników PI,

•

utrzymywanie kontroli nad chorobą:

utrzymywanie kontroli nad chorobą:

-

program szczepień,

program szczepień,

-

znacznie ogranicza siewstwo wirusa, co

znacznie ogranicza siewstwo wirusa, co

zapobiega krążeniu choroby w stadzie,

zapobiega krążeniu choroby w stadzie,

-

ogranicza występowanie schorzeń wtórnych,

ogranicza występowanie schorzeń wtórnych,

-

poprawia parametry rozrodu,

poprawia parametry rozrodu,

-

ogranicza ryzyko rodzenia osobników PI

ogranicza ryzyko rodzenia osobników PI