Zespół zaburzeń oddechowych bydła BRD

• Wirusy które mogą brać udział w etiologii BRD, ale też powwodujące zakażenia monoetiologiczne

  • BHV-1(IBR/IPV)

    • wariant oddechowy BHV-1.1

      • niszczy rzęski komórek wydalania rzęskowo-śluzowego

      • obniża zdolności fagocytarne makrofagów

      • osłabia interakcję makrofag / neutrofil

      • obniża aktywność fagocytarną neutrofilów, zdolność do spontanicznej migracji i odpowiedź tych komórek

      • obniża liczbę oraz transformację blastyczną limfocytów pod wpływem mitogenów, M. haemolytica i P. multocida

  • PI₃

    • obniża „clearance” płuc w odniesieniu do pastereli poprzez zmniejszenie wydalania rzęskowo-śluzowego

    • powoduje osłabienie aktywności limfocytów na czynniki mitotyczne

    • osłabia aktywność fagocytarną makrofagów

  • BVD-MD

    • uszkadza rzęski komórek nabłonka migawkowego

    • obniża liczbę neutrofilów obwodowych oraz ich cytotoksyczność komórkową

    • obniża liczbę limfocytów B i związaną z tym reakcję humoralną

    • osłabia migrację i chemotaksję pęcherzykowych makrofagów

  • BRSV

    • powoduje lizę komórek migawkowych nabłonka rzęskowego

    • obniża aktywność fagocytarną makrofagów

• CZYNNIKI BAKTERYJNE, które mogą brać udział w etiologii BRDC, ale też występujące jako zakażenia monoetiologiczne

  • Mannheimia haemolytica

  • Pasteurella multocida

  • Histophilus somni

  • Salmonella enterica

  • Diplococcus lanceolatus

Objawy BRDC ????

• bardzo zróżnicowane i zależne od uczestniczących czynników zakaźnych

Choroby związane z zakażeniem

Mycoplasma bovis

Może być pierwotnym czynnikiem choroby lub jednym z wielu czynników etiologicznych

Występując na fermach bydła z BRDC może prowadzić do wysokiej śmiertelności

Objawy

• Szorstki napadowy kaszel

• Umiarkowana gorączka

• Nieznacznie podwyższona liczba oddechów

• Wypływ z worków spojówkowych

• Depresja

• Opuszczona małżowina uszna

• Zapalenie stawów – drążące do wnętrza stawu lub przebiegające powierzchownie

Charakterystyczne cechy w stadzie:

• brak odpowiedzi na antybiotyki/leki przeciwzapalne

• obniżenie wydajności mlecznej

• obrzęk i ból stawów (utrzymujący się długo)

• wysoka liczba komórek somatycznych

• atrofia zajętych ćwiartek wymienia i rozprzestrzenianie się zapalenia pomiędzy ćwiartkami

• przypadki ronień

Zwalczanie BRDC

Immunoprofilaktyka swoista - ?

• zależna od czynnika inicjującego

Terapia

• poprawa warunków zoohigienicznych

• złożona chemioterapia

• preparaty przeciwzapalne

• preparaty witaminowe

• immunomodulacja

Zakaźne zapalenie nosa i tchawicy / otręt bydła
Rinotracheitis infectiosa et vulvovaginitis pustulosa infectiosa bovum (IBR-IPV)

Etiologia

BHV-1 (wirus DNA)

• Rodzina Herpesviridae

• Podrodzina Alphaherpesvirinae

Wrażliwość gatunkowa

bydło

dzikie przeżuwacze (jelenie, bawoły, inne)

Źródła i drogi zakażenia

• Źródła pierwotne:

  • Zwierzęta chore i ozdrowieńcy oraz zakażone latentnie bydło (sieje wirus latami)

• Materiał zakaźny

  • wydzielina z nosa i jamy ustnej

  • wydzielina z dróg rodnych

• Źródła wtórne

  • Wektory nieożywione (Sprzęt, pojazdy do przewozu zwierząt, woda, powietrze)

  • Wektory ożywione (obsługa, inseminator, lekarz wet.)

  • Technologie reprodukcyjne (inseminacja, embriotransfer)

• Rezerwuar - dzikie przeżuwacze, kleszcze

Zakażenie aerogenne głównie przez błonę śluzową nosa i spojówek oraz błony śluzowe narządów rozrodczych podczas krycia - grupa chorób krycia

Objawy kliniczne

Postać oddechowa IBR

gorączka 40 – 42C, objawy ogólne

przekrwienie błony śluzowej nosa („czerwony nos”)

surowiczo-śluzowe wypływy z oczu i nosa

ślinotok, kaszel

utrata mleka

zdrowienie (7-14 dni)

Postać płciowa

IPV/IBP – otręt

nie występuje równocześnie z postacią oddechową u jednego osobnika ani w stadzie

wirus wnika do błon śluzowych – zapalenie – charakterystyczne grudki – zapalenie drobnych skupień tkanki limfoidalnej

IPV na błonie śluzowej przedsionka pochwy:

IBP na prąciu i napletku

Postać mózgowa

u młodych cieląt meningoencephalitis

Diagnostyka

• bezpośrednia : badania wirusologiczne

  • PCR

  • hodowle komórkowe,

  • immunofluorescencja bezpośrednia

• pośrednia : serologia

• Przeciwciała

• siarowe przynajmniej 6 miesięcy

• po zakażeniu pojawiają się po 2/3 tygodniach

Zapobieganie

Szczepionki pojedyncze i złożone zawierające oprócz wirusa IBR, wirusy PI-3, VD-MD

W Polsce Bovilis IBR Marker, Bovilis IBR Marker live, , Ibraxion, Hiprabovis IBR Marker Live

Szczepienia

bydło: od 2 tygodnia życia (brak przeciwciał matczynych)

od 3 miesiąca życia (przeciwciała matczyne)

podawanie : 2 iniekcje w odstępie 21 dni

uwzględniając ciążę i laktację

Wirusowa biegunka i choroba błon śluzowych bydła
Virus Diarea - Mucosal disease (VD - MD)

Etiologia

Pestivirus (Flaviviridae)

wirus RNA

średnio oporny na warunki środowiskowe

10 dni w oborniku

Ulega inaktywacji w podwyższonej temperaturze (kilka minut do +56°C), promieniowaniu UV

Wrażliwy na powszechnie stosowane detergenty : woda chlorowana, soda, formalina, mydła,…

Względna odporność na zimno :

6 dni do 4°C w zakażonych tkankach (wiele miesięcy do –20°C)

Wrażliwość gatunkowa

Bydło, owce, kozy, świnie, sarny

Źródła i drogi zakażenia

wydalany z kałem, moczem oraz ślinie i płynie wysiękowym z jamy ustnej

rozsiewany poprzez zakażone przedmioty, paszę, wodę

zakażenie per os i przez układ oddechowy

Patogeneza

Wniknięcie wirusa – błony śluzowe - namnażanie w miejscu wniknięcia – komórki limfoidalne okolicy jamy ustnej i krtani – krew (wiremia) – inne błony śluzowe - limfocyty krwi – węzły chłonne, kępki Peyera, grasica śledziona – działanie immunosupresyjne

Objawy kliniczne - choruje najczęściej bydło w wieku 3 –18 m-cy

Inkubacja 2 – 14 dni

2 formy (niecytopatogenna i cytopatogenna)

zakażenia płodów do 125 dnia ciąży – (szczep niecytopatyczny) immunotolerancja, zakażenia przetrwałe, wiremia i siewstwo

wady wrodzone płodów

obumarcie płodu – poronienie lub mumifikacja

gorączka, apatia, zmniejszenie apetytu

Postać VD

silna biegunka (śluz, krew, włóknik) – 3-4 tyg.

obfite ślinienie

odwodnienie, utrata kondycji

zachorowalność wysoka, śmiertelność ok. 5%

Postać MD

ciężki stan ogólny

nadżerki i owrzodzenia (wargi, dziąsła, język, policzki, podniebienie twarde, śluzawica, srom, strzyki)

silny ślinotok, fetor ex ore

śluzowo-ropny wypływ z nozdrzy

łzawienie

obfita wodnista biegunka o nieprzyjemnym, zgniłym zapachu

przeżuwanie osłabione - często wzdęcia

śmierć 3 – 10 dnia

zachorowalność 5%, śmiertelność 90-100%

faza przewlekła – wycieńczenie zwierzęcia

Zmiany anatomopatologiczne

na błonie śluzowej przewodu pokarmowego (jama ustna przełyk, księgi, trawieniec, jelita)

nadżerki

wybroczyny

owrzodzenia

zmiany martwicowo dyfteroidalne

Rozpoznanie

Objawy

Badanie serologiczne

seroneutralizacja (SN)

Elisa

Przeciwciała siarowe

obecne do 6-12 miesiąca życia

Przeciwciała po zakażeniu

pojawiają się od 10 do 15 dnia, czasem po 3 tygodniach

Bezpośrednia diagnostyka wirusa :

Hodowla komórkowa

Bezpośrednia immunofluorescencja

Diagnostyka poprzez amplifikację fragmentów DNA (PCR)

Izolowany z:

• Krwi, mieszaniny krwi (do 15 - 30 prób)

• Wymazów pochwowych lub wymazów nosowych (do 5 wymazów)

• Mleka, mleka zbiorczego (do 250 próbek)

• Odchodów

• Próbek tkankowych

Zapobieganie i zwalczanie

masowe szczepienia pojedynczymi szczepionkami monowalentnymi lub poliwalentnymi oraz złożonymi w Polsce Bovilis BVD, Mucobovin,

Program szczepienia :

Dawka : 2 ml

Pierwsze szczepienie : 2 iniekcje w odstępie 3 do 4 tygodni przed kryciem

coroczne szczepienie przypominajace: 1 iniekcja 2 do 6 tygodni przed wycieleniem

• eliminacja sztuk sero-negatywnych

Kolibakterioza cieląt

Etiologia - Escherichia coli (E. coli) głównie szczepy

• Enteroinwazyjne E. coli (EIEC), Enteropatogenne E. coli (EPEC) - mogą powodować postać posocznicową

• Enterotoksyczne E. coli (ETEC) szczepy z antygenem fimbrialnym F-5 (daw. K99), F-4 (K88) i inne F-41, F-6 – produkujące enterotoksyny powodując biegunkę sekrecyjną

Źródła i drogi zakażenia

• Źródła cielęta chore, ozdrowieńcy oraz środowisko bytowania chorych zwierząt (kojce, narzędzia i sprzęt)

• Zakażenie głównie per os ze skontaminowanym mlekiem oraz z zanieczyszczonych poideł i smoczków

Objawy kliniczne

Postać posocznicowa – bardzo szybki przebieg, apatia, osowiałość, odwodnienie, biegunka o zróżnicowanym natężeniu i charakterze na przemian z zaparciami, często wzrost w.c.c., odwodnienie, śpiączka

Postać enterotoksemiczna – głównie silna, wodnista biegunka i odwodnienie prowadzące do zaburzeń wodno-eletrolitowych, temp. często w normie lub subnormalna, zimne obwodowe części ciała, zimne, suche lub lepkie błony śluzowe.

Rozpoznanie – na podstawie objawów oraz izolacji patogennych E. coli z kału. Odróżnić od zakażeń rota- i koronawirusowych, salmonelozy, enterotoksemii, zakażeń Cryptosporidium sp. i kokcydiozy

Leczenie – nawadnianie i.v. oraz per os, zrównoważenie kwasicy metabolicznej, antybiotykoterapia głównie per os, + leczenie objawowe i wspomagające

Zapobieganie

Szczepionki złożone stosowane u krów przed porodem.

• Rotavec Corona

• Kolibin RC NEO