Związki heterocykliczne
oksol tiol azol .
(furan) (tiofen) (pirol) .
NH
S
O
Pirol
Metody otrzymywania
1.Z soli amonowej kwasu śluzowego
HO CH
CH
CH OH
CH
HO
OH
C
C
O
O
H
4
NO
ONH
4
ogrzew
NH
3
2CO
2
4H
2
O
NH
2. Z acetonyloacetonu
NH
CH
3
CH
3
CH
3
C
O
CH
2
CH
2
C CH
3
O
CH
3
C
OH
CH CH C
OH
CH
3
NH
3
utl
ogrzew.
1
2
.
NH
3. Z chloroacetonu
CH
3
C
O
CH
2
C
O
OC
2
H
5
CH
3
C
O
CH
2
Cl
NH
3
pirydyna
NH
COOC
2
H
5
CH
3
CH
3
H
2
O/H
+
NH
COOH
CH
3
CH
3
utl.
NH
COOH
COOH
HOOC
ogrzew.
3CO
2
NH
STRUKTURY GRANICZNE
PIĘCIOCZŁONOWYCH UKŁADÓW
HETEROCYKLICZNYCH
X
X
X
X
X
X = N, O, S
PODSTAWIENIE ELEKTROFILOWE
X
E
X
E
H
X
E
H
X
E
H
X
H
E
E
X
X
H
E
Właściwości
NH
CH
3
COONO
2
NH
NO
2
SO
3
pirydyna
NH
SO
3
H
CHCl
3
/NaOH
NH
C
O
H
HCN/HCl
NH
N N
Cl
NH
N N
NH
CH
3
COCl
(CH
3
CO)
2
O
BF
3
NH
COCH
3
NH
NH
I
I
I
I
I
2
/HgO
Br
2
/CS
2
NH
Br
Br
Br
Br
Cl
2
NH
Cl
Cl
Cl
Cl
NH
HCHO,NH
3
NH
CH
2
NH
2
NH
CH
2
Cl
NH
HCHO, HCl
NH
NH
NH
Na/C
2
H
5
OH
NH
H
2
,Pt
NH
2,3-dihydropirolina 2,5-dihydropirolina .
pirolidyna
Furan
Otrzymywanie
1. Z
acetonyloacetonu
O
CH
3
CH
3
CH
3
C
O
CH
2
CH
2
C CH
3
O
CH
3
C
OH
CH CH C
OH
CH
3
utl
ogrzew.
1
2
.
O
2. Z pentoz
HO CH
CH
2
CH OH
CH
HO
CHO
OH
P
2
O
5
/H
2
SO
4
O
CHO
O
CHO
2
st. NaOH
O
CH
2
OH
O
COOH
ogrzew.
O
3. Z chloroacetonu
CH
3
C
O
CH
2
C
O
OC
2
H
5
CH
3
C
O
CH
2
Cl pirydyna
O
H
3
C
CH
3
COOC
2
H
5
1.H
2
O/H
+
2.utl
3. CO
2
O
Właściwości
O
CH
3
COONO
2
O
NO
2
SO
3
pirydyna
O
SO
3
H
CHCl
3
/NaOH
O
C
O
H
HCN/HCl
O
Cl
2
Hg
2
Cl
2
O
HgCl
I
2
Br
2
CH
3
COCl
O
I
O
Cl
O
Br
O
COCH
3
O
HCHO,NH
3
O
CH
2
NH
2
O
CH
2
Cl
O
HCHO, HCl
O
O
O
O
H
2
,Pt
O
Zn, CH
3
COOH
2,3-dihydrofuran 2,5-dihydrofuran . .
tetrahydrofuran
O
C
O
H
O
2
ślad. KCN
O
CH C
OH O
O
CH
CH
CHO
CH
3
O
CH
CH CHO
CH
3
Tiofen
Otrzymywanie
1. Z acetonyloacetonu
CH
3
C
O
CH
2
CH
2
C CH
3
O
CH
3
C
OH
CH CH C
OH
CH
3
P
2
S
5
S
CH
3
H
3
C
1.utl
2.ogrzew.
S
2. Uwodornienie butanu w fazie gazowej
w obecności siarki
CH
3
CH
2
CH
2
CH
3
S
3H
2
S
S
S
CH
3
COONO
2
S
NO
2
S
SO
3
H
H
2
SO
4
(CH
3
CO)
2
O
S
COCH
3
CH
3
COCl
AlCl
3
S
Br
Br
S
Br
2
S
I
S
I
2
/HgO
HCHO, HCl
S
S
CH
2
Cl
S
CH
2
NH
2
HCHO,NH
3
S
Zn, CH
3
COOH
S
H
2
,Pt
S
S
S
S
Na, C
2
H
5
OH
2,3-dihydrotiofen 2,5-dihydrotiofen
tetrahydrotiofen (tiolan)
.
Pirydyna
N
N
N
N
Substytucja elektrofilowa
N
H
2
SO
4
N
H
HSO
4
N
N
NO
2
KNO
3
H
2
SO
4
H
2
SO
4
N
SO
3
H
N
SO
3
,
HgSO
4
370
O
C
N
Br
N
Br
2
FeBr
3
200-300
O
C
N
Cl
N
Cl
2
AlCl
3
100
O
C
Związki heterocykliczne
cd.
N
COCH
3
N
CH
3
COCl
Cl
N
CH
3
N
CH
3
I
I
Substytucja nukleofilowa
N
N
NH
2
1.
2.
NaNH
2
H
2
O
N
OH
N
KOH
300
o
c
N
O
N
N
C
6
H
5
C
6
H
5
Li
N
N
C
4
H
9
C
4
H
9
Li
N-tlenek pirydyny
N
O
N
O
N
O
N
O
N
O
N
O
N
O
Otrzymywanie N-tlenku pirydyny
N
N
O
CH
3
COOOH
N
O
KNO
3
H
2
SO
4
PCl
3
N
NO
2
N
NO
2
O
N
Cl
O
N
Cl
PCl
3
N
O
Cl
2
/FeCl
3
N
NH
Na,C
2
H
5
OH
piperydyna
H
2
/Pt
Chinolina
NH
2
CH
2
CH
C O
H
C
CH
2
CH
2
NH
O
H
st.H
2
SO
4
H
2
O
NH
O
N
N
HNO
3
N
NO
2
N
NO
2
N
KMnO
4
N
COOH
COOH
kwas chinolinowy