Rozmieszczenie batalionów KOP

przed mobilizacją

• Bataliony Brygady KOP Grodno - woj. Białostockie

• Bataliony Brygady KOP Wilno - woj. Wileńskie

• Bataliony Brygady KOP Nowogródek - woj. nowogródzkie

• Bataliony Brygady KOP Polesie - woj. Poleskie

• Bataliony Brygady KOP Wołyń - woj. Wołyńskie

• Bataliony Brygady KOP Podole - woj. Tarnopolskie

• Bataliony 1 Pułku Piechoty KOP Karpaty - woj. Stanisławowskie

• Bataliony 2 Pułku Piechoty KOP Karpaty - woj. lwowskie

Mobilizacja 30 sierpnia 1939 r.

-reorganizacja struktury organizacyjnej

- w trakcie mobilizacji z KOP powstały:

•4 dywizje piechoty:

33 Dywizja Piechoty
35 Dywizja Piechoty
36 Dywizja Piechoty
38 Dywizja Piechoty

•3 brygady górskie:

1 Brygada Górska
2 Brygada Górska
3 Brygada Górska

Organizacja KOP po mobilizacji w 1939 roku.

Dowództwo i Sztab

• Dowództwo KOP, dow. gen. bryg.

• Wilhelm Orlik-Rückemann

• Urząd PW i WF KOP

• Rejon Intendentury "Wilejka", Rejon Intendentury

"Łuniniec", Rejon Intendentury "Czortków", Rejon

Intendentury "Stryj"

• Pluton radiotelegraficzny

• Szefostwo Wywiadu, szef wywiadu KOP mjr Jan

Gurbski

• Dyon Żandarmerii KOP

Oddziały i pododdziały

• Pułk KOP "Wilno" – ppłk Kazimierz

Kardaszewicz

– Batalion KOP "Orany" – kpt. Stanisław Getter

– Batalion KOP "Troki"

– Batalion KOP "Niemenczyn" – mjr Czesław

Mierzejewski

– Batalion KOP "Nowe Święciany"

• Pułk KOP "Głębokie" – ppłk Jan Światkowski

– Batalion KOP "Łużki", Batalion KOP "Podświle"

– Dziśnieńska Półbrygada Obrony Narodowej

• Batalion ON "Postawy" – kpt. Józef Cader

• Batalion ON "Brasław„ – kpt. Eugeniusz Tokarski

– Stacja gołębi pocztowych "Postawy"

• Pułk KOP "Wilejka" – ppłk Józef Kramczyński

• Batalion KOP "Budsław" (mjr Mieczysław Baczkowski),

Batalion KOP "Krasne„ (mjr Stanisław Starzyński), Batalion

KOP "Iwieniec„ (kpt. Edward Nowrat)

• Szwadron Kawalerii "Iwieniec" (rtm. Ksawery Wejtko),

Szwadron Kawalerii "Krasne" (rtm. Konstanty Anton,

tymczasowo por. Ryszard Cieśliński)

• Stacja gołębi pocztowych "Smorgonie"

• Pułk KOP "Snów" – ppłk Jacek Jura

• Batalion KOP "Stołpce"

• Batalion KOP "Kleck" - kpt. Stanisław Zwojszczyk

• Stacja gołębi pocztowych "Baranowicze"

• Brygada KOP "Polesie"– płk dypl. Tadeusz Różycki-

Kołodziejczyk

• Batalion KOP "Ludwikowo" – kpt. Andrzej Szumliński

• Batalion KOP "Sienkiewicze" – ppłk Jan Dyszkiewicz

• Batalion KOP "Dawidgródek" – mjr Jacek Tomaszewski

• Pułk KOP "Sarny" – ppłk Nikodem Sulik

• Batalion KOP "Rokitno" (mjr Jan Wojciechowski)

• Batalion KOP "Bereźne" (mjr Antoni Żurowski)

• Szwadron Kawalerii "Bystrzyce"

• Batalion Specjalny "Sarny", Batalion Specjalny "Małyńsk"

(mjr Piotr Frankowski)

• Stacja gołębi pocztowych "Sarny"

• Pułk KOP "Zdołbunów"

• Batalion KOP "Hoszcza", Batalion KOP "Ostróg", Batalion

KOP "Dederkały"

• Dyon Kawalerii "Niewirków"

• Szwadron Kawalerii "Dederkały"

• Pułk KOP "Czortków”

• Batalion KOP "Skałat", Batalion KOP "Kopyczyńce", Batalion

KOP "Borszczów"

• Kompania saperów "Czortków"

• Stacja gołębi pocztowych "Buczacz"

Wojna obronna 1939 r.

• 2-3 września 1939 151 kompania forteczna "Węgierska

Górka" pod dowództwem kpt. Tadeusza Semika broniła

fortów w Węgierskiej Górce.

• 6 do 9 września ciężkie walki w rejonie Końskich -

Szydłowca i Iłży toczyła 36 DP rez. zmobilizowana głównie z
żołnierzy KOP Brygady Podole.

• 7-10 września miała miejsce bitwa pod Wizną,
w której siłami polskimi dowodził kpt.

Władysław Raginis.

Wojna obronna 1939 r. cd.

• 21 września 1939 powstało Improwizowane Zgrupowanie KOP w

rejonie Kuchecka Wola – Kuchcze – Chrapin – Moroczno na podstawie

rozkazu dowódcy KOP gen. Wilhelma Orlik-Rückemanna Po

ześrodkowaniu liczyło ok. 8700 żołnierzy (w tym 300 oficerów )

• 29-30 września 1939 w bitwie pod Szackiem 4-tysięczna grupa KOP

pod dowództwem gen. Wilhelma Orlik-Rückemanna poważnie

nadwyrężyła 52 Dywizję Strzelecką Armii Czerwonej.

• 30 września grupa KOP podjęła dalszy marsz w kierunku

Parczewa, aby tam dołączyć do Samodzielnej Grupy

Operacyjnej "Polesie" gen. Kleeberga. Przy próbie

przekroczenia szosy Włodawa-Lublin w miejscowości Wytyczno

doszło jednak do walki z oddziałami pancernymi Armii
Czerwonej nacierającymi od strony Włodawy.

Wojna obronna cd.

• Ostatnie jednostki KOP uległy rozproszeniu właśnie

w bitwie pod Wytycznem (1 października 1939). Po

całodziennych walkach wobec przewagi wroga

dowódca grupy KOP rozkazał odwrót i rozwiązał

grupę. Oddziały drobnymi grupami przedostały się

do lasów i rozpoczęły walkę konspiracyjną.

• Wielu żołnierzy KOP zostało zamordowanych w

Katyniu (m.in. kpt. Stanisław Zwojszczyk i gen.

Henryk Minkiewicz) oraz w Charkowie (m.in. kpt.

Rudolf Schreiber). Przegrana wojna obronna 1939

roku stała się kresem istnienia Korpusu Ochrony

Pogranicza.

Organizacja KOP po zgrupowaniu we

wrześniu 1939

Dowództwo i Sztab

• dowódca – gen. bryg. Wilhelm Orlik-

Rückemann

• zastępca dowódcy – płk dypl. Ludwik

Bittner

• szef sztabu – mjr dypl. Lucjan Gawroński
• szef służby sanitarnej – płk dr med.

Władysław Markiewicz

Oddziały i pododdziały

• Brygada KOP "Polesie" – płk dypl. Tadeusz Różycki-

Kołodziejczyk

– Batalion KOP "Ludwikowo„ – kpt. Andrzej Szumliński

– Batalion KOP "Sienkiewicze" – ppłk Jan Dyszkiewicz

– Batalion KOP "Dawidgródek" – mjr Jacek Tomaszewski

• Pułk KOP "Sarny„ – ppłk Nikodem Sulik

– Batalion forteczny KOP "Sarny" – mjr Bronisław Brzozowski

– Batalion forteczny KOP "Małyńsk" (improwizowany) – mjr

Piotr Frankowski

– Batalion KOP "Rokitno" – mjr Jan Wojciechowski

•

• mjr Antoni Żurowski – dowódca Batalionu KOP

"Bereźne"

– Batalion KOP "Bereźne" – mjr Antoni Żurowski

– szwadron kawalerii KOP "Bystrzyce" – rtm. Wiktor

Jakubowski

• Batalion KOP "Kleck" – kpt. Stanisław Zwojszczyk

• Batalion marszowy 76 pp – mjr Józef Balcerzak

• Batalion Flotylli Pińskiej (marynarze) – kpt. Bogusław Rutyński

• Batalion saperów – mjr Marian Czeżowski

• Batalion forteczny "Osowiec" – mjr Antoni Korpal; zob. też: Twierdza

Osowiec

• Batalion Sztabowy – mjr żand. Szymon Mayblum

• kompania forteczna "Tyszyca" – mjr Lucjan Grott

• kompania PW "Sarny" – kpt. Władysław Matolski

• kompania artylerzystów – kpt. Rudolf Schreiber

• improwizowany oddział z Grupy Operacyjnej "Grodno" – płk w st.

spocz. Edward Czerny

• improwizowany dywizjon artylerii – mjr w st. pocz. Stefan Czernik

• bateria dział 75 mm

• bateria haubic 100 mm

• załoga 51 pociągu pancernego (od 23 września) – kpt. Zdzisław

Rokossowski

• załoga 54 pociągu pancernego – kpt. Józef Kulesza

• kompania saperów KOP "Stolin"