Ostre schorzenia jamy

brzusznej

Klinika Chirurgii

Onkologicznej Centrum

Onkologii w Bydgoszczy

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

•

1. Zapalenie wyrostka robaczkowego

•

2. Zapalenie pęcherzyka żółciowego

•

3. Przedziurawienie wrzodu żołądka lub

dwunastnicy

•

4. Ostre zapalenie trzustki

•

5. Niedrożność jelit

•

6. Uwięźnięta przepuklina

•

7. Ostre zapalenie otrzewnej

•

8. Tętniak aorty brzusznej

•

9. Ciąża pozamaciczna

•

10. Inne ostre schorzenia jamy brzusznej

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

1. ZAPALENIE WYROSTKA ROBACZKOWEGO
Obraz kliniczny ostrego zapalenia wyrostka

zależy od

a)zmian anatomopatologicznych:

-ostry nieżyt błony śluzowej
-zapalenie wrzodziejące-drąży do błony śluzowej
-rozlane-najczęściej ropne zapalenie całej ściany
-zgorzel odcinka lub całego wyrostka
-przedziurawienie wyrostka z następstwami w
postaci:
-ropnia około wyrostkowego

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

-nacieku około wyrostkowego – tzw. plastronu
-rozlanego zapalenia otrzewnej
b)ułożenie anatomiczne wyrostka:
-zwisający do miednicy-miedniczny
-za kątnicą lub wzdłuż niej-zakątniczy lub
wstępujący
-w dole biodrowym-biodrowy
-między pętlami jelitowymi-np.śledzionowe
ułożenie

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

Ból jest w pierwszym okresie niewyraźnie zlokalizowany–
nadbrzusze, pępek – efekt niedrożności wyrostka –

kamień

kałowy, śluz, zagięcie, zrost – jest to ból trzewny.
W miarę rozwoju procesu zapalnego dochodzi do
przechodzenia zapalenia na otrzewną ścienną – ból wtedy
lokalizuje się w zależności od ułożenia wyrostka w jamie
brzusznej - po około 6-12 godzinach od pierwszych
dolegliwości.
NIE JEST TO REGUŁĄ

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

Następnym objawem są nudności i wymioty, które prawie
zawsze występują po bólu
Temperatura – początkowo prawidłowa ale stopniowo w
ciągu pierwszej doby podnosi się nie przekraczając raczej 38
stopni, gdy temperatura przekracza 39 stopni to
zastanawiamy się nad inną przyczyną – np.. odmiedniczkowe
zapalenie nerek.
Bolesność uciskowa – szczególnie w 1/3 bliższej linii
łączącej kolec biodrowy przedni górny z pępkiem – tzw.
punkt McBurneya–rzut podstawy wyr. na ścianę brzucha

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

Objaw Blumberga- (bolesność odbita) – szybkie oderwanie
ręki od wcześniej powoli uciśniętego brzucha wywołuje ból
silniejszy od bólu powodowanego uciskiem – jest to objaw
otrzewnowy, który świadczy o podrażnieniu otrzewnej –
może nie wystąpić przy ułożeniu zakątniczym wyrostka.
Objaw ten zawsze świadczy o objęciem procesem zapalnym
jamy otrzewnej bez względu na przyczynę–ropień, wyrostek,
perforacja i inne-można wywołać go opukując jamę brzuszną
bądź każąc kaszlnąć pacjentowi-zlokalizuje miejsce bólu.

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

Objaw Rovsinga-wywołanie bólu w prawym dolnym
kwadrancie brzucha poprzez głęboką palpację lewego
Napięcie mięśniowe-miejscowa obrona mięśniowa nad

strefą

zapalenia, często występuje ale nie jest zjawiskiem stałym w
początkowym stadium choroby
Objaw lędźwiowy - polega na biernym przeproście biodra u
chorego leżącego na przeciwnym boku-ból po prawej stronie
w trakcie tego manewru jest następstwem podrażnienia
mięśnia biodrowo-lędźwiowego przez stan zapalny

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

Próba Jaworskiego – w pozycji leżącej na wznak pacjent
unosi wyprostowaną prawą kończynę dolną a ręka

badającego

przeciwstawia się temu od góry – napięcie mięśnia biod-lędź.
wywołuje ból(zmiany zapalne)
Próba z mięśnia zasłaniacza – skręcenie pod kątem ostrym
uda do wewnątrz – napięcie mięśnia zasłaniacza wew.–
podrażnienie otrzewnej przez proces zapalny w miednicy

daje

ból w podbrzuszu
Tętno – z chwilą zajęcia procesem zapalnym otrzewnej ulega
przyspieszeniu

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

Przeczulica skórna – czyli zmiana czucia skórnego nad
chorym miejscem - objaw niestały
Kolejność objawów zapalenia wyrostka robaczkowego

wg

Murphyego:

a) Ból w nadbrzuszu i okolicy pępka
b) Nudności i wymioty
c) Miejscowa bolesność uciskowa
d) Temperatura
e) Leukocytoza w badaniach laboratoryjnych

Zasada Murphyego nie jest regułą ale często sprawdza

się.

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

ROZPOZNANIE RÓŻNICOWE:

-choroby urologiczne(infekcje, kamica moczowodowa)
-zatrucie pokarmowe
-choroby ginekologiczne(pelveoperitonitis,zaburzenia

miesiączkowania, ciąża pozamaciczna, skręt torbieli)

-zapalenie węzłów chłonnych krezki – Objaw Kleina
(ból przesuwający się z prawego dołu biodrowego na

stronę lewą gdy chory leży na lewym boku
-niedrożność jelit
-zapalenie uchyłków jelita grubego

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

-owrzodzenie, przedziurawienie dwunastnicy
-zapalenie pęcherzyka żółciowego
-nowotwory kątnicy
-skręt lub zgorzel przyczepka sieciowego
-choroba Leśniowskiego-Crohna – w ostrym
rzucie
-zapalenie uchyłka jelita krętego (Meckela)
-zapalenie trzustki
-zapalenie płuc i opłucnej
-choroby kręgosłupa

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

DIAGNOSTYKA:
-wywiad chorobowy
-badanie pacjenta
-badania laboratoryjne
-usg jamy brzusznej
LECZENIE:
-chirurgia

NALEŻY PAMIĘTAĆ, ŻE KOBIETY W CIĄŻY TEŻ MOGĄ
ZACHOROWAĆ NA ZAPALENIE WYROSTKA

ROBACZKOWEGO

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

2. ZAPALENIE PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO

Powstaje wskutek zakażenia bakteryjnego lub
drażnienia chemicznego jego ściany i najczęściej
jest powikłaniem kamicy żółciowej.

OBJAWY:
Ból-stały ,nieustępliwy i często występuje w linii
środkowej nadbrzusza – co może mylić
badającego, po 4-6 godzinach znika i po
przerwie powraca w postaci umiejscowionej w
prawym podżebrzu

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

Wymioty-oraz nudności występują często i treść
jest podbarwiona żółcią
Gorączka-około38 stopni- wyższa + dreszcze to
sugestia zapalenia dróg żółciowych (triada...)
Żółtaczka – lekkie podbarwienie żółtaczkowe
Wyczuwalny przez powłoki pęcherzyk – przy
palpacji ból nasila się – Objaw
Chełmońskiego-ból przy uderzeniu ręką
prawego łuku żebrowego

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

RÓŻNICOWANIE
-zapalenie wyrostka robaczkowego
-drążący wrzód XII-cy
-zapalenie wątroby
-zapalenie dróg żółciowych
-ostre i przewlekłe zapalenie trzustki
-kolka nerkowa prawostronna
-półpasiec
-zapalenie opłucnej
-zawał mięśnia sercowego

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

DIAGNOSTYKA:

-wywiad chorobowy
-badanie pacjenta
-badania laboratoryjne
-usg jamy brzusznej

LECZENIE:

-chirurgia

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

3. PRZEDZIURAWIENIE WRZODU ŻOŁĄDKA

LUB DWUNASTNICY
Często występuje nagle i w razie braku

prawidłowego leczenia doprowadzi pacjenta do

zgonu.
3 okresy
a)wczesny (pierwsze 2 godziny)
-ból całego brzucha
-niepokój
-sina lub szara barwa twarzy
-zimne kończyny,

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

-zimna, spocona twarz
-temperatura obniżona do 35 stopni
-tętno obniżone i słano napięte
-płytkie oddychanie
-odruchy wymiotne lub wymioty (lekkie)
-ból w okolicy nadobojczykowej
b)pośredni (2-12 godzin)
-ustąpienie wymiotów
-zmniejszenie bólu brzucha

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

-poprawa wyglądu chorego
-temperatura normalna lub lekko podwyższona
-tętno prawidłowe
-płytkie oddychanie utrzymuje się
-ściana brzucha sztywna, tkliwa
-silny ból przy ruchach ciała
-tkliwa otrzewna miednicy
c)późny (po 12 godzinach)
-wymioty częste ale niezbyt obfite
-twarz „szara”

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

-tkliwy wzdęty brzuch
-szybkie, słabo napięte tętno
-temperatura podwyższona
-ściana brzucha o mniejszej sztywności
-oddychanie z wysiłkiem, szybkie

RÓŻNICOWANIE
-kolka nerkowa lub żółciowa
-zapalenie płuc lub opłucnej
-ostre zapalenie trzustki

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

-ostre zapalenie wyrostka robaczkowego z
perforacją
-ostra niedrożność jelit
-pęknięta ciąża pozamaciczna
-tętniak rozwarstwiający aorty piersiowej lub
pęknięcie tętniaka aorty brzusznej
-pęknięcie przełyku po wymiotach
-rozlanie zapalenie otrzewnej z innych przyczyn

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

DIAGNOSTYKA:

-wywiad chorobowy
-badanie pacjenta
-badania laboratoryjne
-rtg. przeglądowe jamy brzusznej

LECZENIE:

chirurgiczne

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

4. OSTRE ZAPALENIE TRZUSTKI

2/3 przypadków skojarzone jest z alkoholizmem,
w 5% nie udaje się zidentyfikować przyczyny
a pozostała część jest konsekwencją kamicy żółciowej
Ostra postać zapalenia powoduje krwotok do gruczołu

i tkanek otaczających z następującym uszkodzeniem

jego miąższu i uwolnieniem oraz aktywacją jego

enzymów.

Ból-zwykle nagły i może powodować omdlenie,
zlokalizowany w nadbrzuszu z promieniowaniem do

pleców-

Następstwo sąsiadującego z gruczołem splotu trzewnego

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

Wstrząs-z powodu uszkodzenia tkanek przez enzymy

szybko

organizm traci osocze i płyn pozakomórkowy
Wymioty – zawsze
Gorączka – do 40 stopni
Tkliwość – objaw stały
Sztywność mięśni brzucha – jest dużo mniejsza niż przy
perforacji a czasami stwierdza się wiotkie
Guz w nadbrzuszu – czasami wyczuwalna twarda spoista
trzustka

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

Żółtaczka – lekka – w około 50% - jeżeli nie ma
stwierdzonych kamieni zatykających światło przewodu
żółciowego to przyczyną jej jest ucisk przewodu przez
obrzękniętą głowę trzustki
Wybroczyny – część wynaczynionej krwi może szerzyć się
Wzdłuż powierzchni tkankowych i uwidaczniać się jako
zielona lub zielonkawa strefa jednej lub obu okolic
Lędźwiowych – Objaw Greya Turnera
Gdy zmiany tego typu widoczne wokół pępka to mówimy

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

o Objawie Cullena (bardzo rzadko spotykany objaw w
przebiegu ozt, pęknięta ciąża pozamaciczna, urazy brzucha
Ten objaw jeśli jest stwierdzony jest patognomoniczny dla
krwotoku zaotrzewnowego ale nie zdarza się przed upływem
2-3 dni od początku choroby – świadczy o bardzo ciężkiej
postaci ostrego zapalenia trzustki
Sinica – głównie twarz i kończyny
Duszność – podrażnienie przepony przez przylegające
ognisko zapalne – często towarzyszący wysięk w lewej jamie
opłucnowej

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

zanik perystaltyki – jako następstwo niedrożności

porażennej
RÓŻNICOWANIE
-ostre choroby dróg żółciowych
-perforacja wrzodu XII-cy lub żołądka
-wysoka niedrożność jelit
-zator tętnicy krezkowej
-zawał mięśnia sercowego
-uwięźnięta przepuklina przeponowa
-zapalenie wyrostka robaczkowego

U dzieci może występować jako powikłanie świnki

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

DIAGNOSTYKA
-wywiad chorobowy i badanie pacjenta
-badania laboratoryjne(amylaza wzrasta przez z

pierwsze 48 godzin, hiperlipidemia,

hiperglikemia, leukocytoza )
-kryteria Imriego-Ransoma
-rtg. przeglądowe jamy brzusznej – pętla

wartownicza
-usg jamy brzusznej – płyn, kamica
-KT – do oceny progresji choroby
-ERCP- w celu oczyszczenia PŻW

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

LECZENIE
-nawadnianie pacjenta+żywienie pozajelitowe
-zwalczanie wstrząsu i bólu
-zapobieganie wtórnemu zakażeniu
-monitorowanie pacjenta pod kątem NN,NK,NO
Operujemy gdy:
-po 3-4 dniach brak poprawy lub następuje
pogorszenie stanu chorego
-po kilku dniach poprawy pojawia się gorączka,

dreszcze, bolesny guz w trzustce – KT – obraz

ropnia

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

POWIKŁANIA
-torbiel rzekoma trzustki – po łagodny lub
umiarkowanym zap. trzustki (interwencja
planowa)
-martwica trzustki, ropień lub posocznica
(interwencja
ostra)

NADAL JEST TO JEDNO Z CIĘŻSZYCH

SCHORZEŃ

OBCIĄŻONE DUŻĄ ŚMIERTELNOŚCIĄ.

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

5. NIEDROŻNOŚĆ JELIT

Najczęstsze przyczyny to:
-przepuklina 41%
-zrosty 29%
-wgłobienie 12%
-rak 10%
-skręt 4%
-różne 4%

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

Dzielimy ją na :

a)mechaniczną
-z zatkania
-z zadzierzgnięcia
b)czynnościową (porażenną)

Mechaniczna polega na zamknięciu światła jelita od
wewnątrz lub ucisku z zewnątrz bez upośledzenia

ukrwienia

ściany jelitowej
Zadzierzgnięcie – zamkniecie światła jelita wraz

zaciśnięciem

naczyń jelitowych-szybka martwica ściany jelita

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

Porażenna niedrożność – zatrzymanie perystaltyki całego
jelita z następowym wzdęciem, zahamowaniem wchłaniania i
zastojem żylnym w ścianie jelita, bez wyraźnej mechanicznej
Przyczyny – jest to p/podobnie efekt nadmiernego napięcia
Układu współczulnego wywołane przez czynniki toksyczne
np. odwodnienie, mocznica, posocznica,niedobory sodu,
potasu, albo czynniki nerwowe działające na drodze odruchu
poprzez nerw trzewny np. urazy nerek, kamica nerkowa,
zapalenie bądź zaciek zaotrzewnowy, urazy kręgosłupa i inne

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

OBJAWY

Ból – często bardzo silny – zwykle w postaci spastycznych
napadów wywołanych intensywną perystaltyką jelita w

celu

pokonania przeszkody
Wymioty – im wyżej niedrożność tym szybciej się

pojawiają

w niedrożności jelita grubego wymiotów może w ogóle nie
być.
Zatrzymanie gazów i stolca – w początkowym okresie
niekoniecznie

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

Wzdęcie – zależne od umiejscowienia przeszkody – może być
minimalne gdy przeszkoda mieści się wysoko ale z czasem
objaw ten wystąpi
Tkliwość – występuje w następstwie wzdęcia – ucisk

rozdętej

pętli jest bolesny.
Perystaltyka – widoczna przez powłoki – nie jest to stały
objaw i konieczny do rozpoznania niedrożności – osłuchowo
wysokodźwięczne odgłosy a z czasem kompletna cisza
(zaawansowana niedrożność – pacjent wymaga pilnej
interwencji)

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

RÓŻNICOWANIE
-choroby zapalne jelit
-mocznica i inne przyczyny niedrożności porażennej
-zapalenie otrzewnej na innym tle (np. zap.
wyrostka
uchyłków,
DIAGNOSTY
-standard postępowania z pacjentem
-rtg przeglądowe jamy brzusznej – poziomy płynów

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

LECZENI:
-chirurgia

6. UWIĘŹNIĘTA PRZEPUKLINA

Otwory przepuklinowe przez które wysuwają się
trzewia mają twarde włókniste brzegi i mogą
powodować miejscową martwicę jelita w miejscu
ucisku albo upośledzenie drożności naczyń
odżywiających w odpowiednim odcinku krezki z
następową zgorzelą jelita
Objaw:
-niedrożność z dodatkiem bolesnego, tkliwego i
często

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

napiętego obrzmienia w jednej z okolic
przepuklinowych.
RÓŻNICOWANIE:
-skręt lub nie zstąpione jądro w kanale
pachwinowym
(brak jądra w mosznie albo obecne bardzo bolesne

jądro)

-zapalenie węzłów chłonnych pachwinowych lub
biodrowych – nie będzie wymiotów i innych objawów
brzusznych, towarzysząca gorączka – usg pomaga

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

-zakrzepica żył powrózka nasiennego – bolesne
obrzmienie powrózka i jego otoczenia oraz
bolesność

i obrzmienie jądra

-zakrzepica żylaka żyły odpiszczelowej(udowa)
-zapalnie zmieniony wyrostek robaczkowy w worku
przepuklinowym
DIAGNOSTYKA
-z reguły wystarczające jest samo badanie pacjenta
-ewentualnie rtg celem potwierdzenia niedrożności

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

LECZENIE:
-chirurgia

7. OSTRE ZAPALENIE OTRZEWNEJ

Oprócz krwotoków przyczyną zgonów z
powodu ostry chorób brzucha jest wtórne
zapalenie otrzewnej albo ostra niedrożność
porażenna lub mechaniczna
Rozlane zapalenie otrzewnej stanowi
najczęstszą pojedynczą przyczynę zgonów

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

Drogi przejścia drobnoustrojów do jamy otrzewnej
to:
-przez ranę ściany brzucha
-przez krew
-z trzewi jamy brzusznej (np. wyrostek)
-przez przeponę(prawie nigdy)
-naczynia chłonne uda(b.rzadko)

Jedynym krążącym często we krwi drobnoustrojem jest
pneumococcus, który może powodować ciężkie –
tzw.pierwotne zapalenie otrzewnej

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

PRZYCZYNY:
-perforacja (wrzodu, wyrostka, uchyłka,
owrzodzenia durowego, w przebiegu
czerwonki, pęcherzyka
żółciowego
-zgorzel(pętli jelita,wgłobienie, skręt)
-zakażenie szerzące się (ropniak
jajowodu,zakażona
macica, roponercze
-pęknięcie(ropnia wątroby, śledziony)

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

OBJAWY:

-ból – zależny od przyczyny
-wymioty
-sztywność mięśni
-lęk na twarzy
-wzdęcie, porażenie jelit
-gorączka
-wstrząs – na skutek gromadzenia się

płynu w brzuchu

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

DIAGNOSTYKA:
-próba znalezienia przyczyny pierwotnej

Pierwotne pneumokokowe zapalenie otrzewnej:

postać zakażenia pneumokokami w którym objawy
otrzewnowe dominują – dochodzi do zakażenia
krwi bez uchwytnego ogniska pierwotnego ale
najczęściej infekcja szerzy się z jelit lub jajowodów
Tu w obrazie klinicznym częściej brzuch bywa
miękki.

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

LECZENIE:

-znalezienie przyczyny wyjściowej i jej eliminacja,
posiewy z jamy brzusznej i antybiotykoterapia
zgodna z antybiogramem

8. TĘTNIAK AORTY BRZUSZNEJ (PĘKAJĄCY)

Wrzecionowate lub workowate poszerzenie ściany
aorty brzusznej spowodowane najczęściej przez
miażdżycę
Prawie zawsze obejmują aortę poniżej odejścia
naczyń
nerkowych i mogą obejmować tętnice biodrowe

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

OBJAWY:
Zwiastunów może nie być w ogóle, natomiast
bolesność rozpoznanego wcześniej tętniaka
Niepokój wzbudzają tętniaki powyżej 5 cm oraz
te, które się powiększają.
Ból- pulsujący przed pępkiem, który przechodzi
w stały z chwilą jego pęknięcia, promieniuje do
pleców i lędźwi a także odbytnicy i jąder
Nudności i wymioty – nie są intensywne ale
mogą wystąpić

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

Krwawe wymioty i krew w stolcu – są skutkiem
przetoki aortalno-dwunastniczej – świadczą o
pęknięciu tętniaka
Guz w brzuchu – może być wszędzie ale najczęściej
w lewym boku, osłuchowo słyszalny nad nim szmer
Wstrząs i zapaść – u pacjenta z rozpoznanym
wcześniej tętniakiem świadczą o jego pęknięciu
DIAGNOSTYKA:
-klinika i usg jamy brzusznej, KT gdy pacjent jest w
dobrym stanie ogólnym
LECZENIE – tylko operacja daje szansę przeżycia

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

9.

CIĄZA POZAMACICZNA (EKTOPOWA)
Jest to rozwój zapłodnionego jaja w
jakimkolwiek miejscu poza jamą macicy
Najczęściej miejscem ektopowego rozwoju jest
bańka jajowodu, rzadziej jego cieśń
OBJAWY:
-brak miesiączki przez 1-2 miesiące lub
jakiekolwiek nieregularności miesiączkowania
-miejscowa tkliwość w podbrzuszu przy ucisku
na

boczne okolice miednicy

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

-krwawienia z macicy
-ból w podbrzuszu ale bez napięcia powłok
-oburęczne badanie- tkliwe obrzmienie w

bocznym

sklepieniu

Pęknięcie ciąży jajowodowej - jedna z przyczyn

nagłych

zgonów u młodych kobiet wcześniej zdrowych:

-nagły ból brzucha
-wymioty
-słabość lub omdlenie
-nagła niedokrwistość i wstrząs

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

-tkliwy obrzmiały brzuch
-wolny płyn w jamie brzusznej
-tkliwość uciskowa jamy Douglasa(Objaw
Bambi)
DIAGNOSTYKA:
-wywiad i badanie chorej
-badania laboratoryjne
-usg
RÓŻNICOWANIE
-zapalenie wyrostka robaczkowego

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

-ropniak jajowodu
-inne schorzenia ginekologiczne
LECZENIE:
-pilna operacja

10.

INNE OSTRE SCHORZENIA JAMY BRZUSZNEJ
a) zakrzepica lub zator tętnicy krezkowej (górnej)
– szczególnie u osób po przebytym niedawno
zapaleniu wsierdzia a zwłaszcza z migotaniem
przedsionków – umiarkowany ból kurczowy w
środkowej części brzucha, zwiększa się po
jedzeniu zwykle towarzyszą

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

mu umiarkowane wymioty oraz postępujące

wzdęcie brzucha (obraz tzw. anginy

brzusznej)
b) choroby układu moczowego dające obraz

ostrego brzucha
-roponercze
-wodonercze
-pęknięcie torbieli nerkowej
-kamica nerkowa
Objaw Godlflama – bolesność przy

wstrząsaniu okolicy lędźwiowej.

Ostre schorzenia jamy

brzusznej

I KILKADZIESIĄT

INNYCH PRZYCZYN

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ