MASAŻ CHIŃSKI
INFORMACJE OGÓLNE
Klasyczny masaż chiński, podobnie do całej medycyny
Wschodu, stosuje zasadę leczenia nie choroby, lecz chorego.
Podstawą takiego podejścia jest korekta energetycznego
statusu ciała pacjenta oraz jego przystosowanie się do
otaczających go energii zewnętrznych. Osiągnąć to można
poprzez oddziaływanie na kanały energetyczne organizmu,
które są połączone z określonymi strefami ciała oraz jego
tkankami. Masaż określonych, tak zwanych biologicznie
aktywnych, lub akupunkturowych punktów, znajdujących się
na ścięgnisto-mięśniowych kanałach energetycznych,
pozwala osiągnąć wymagany skutek uzdrawiający.
Jednocześnie obok mechanicznego działania na te punkty
wywiera się również wpływ bioenergetyczny, często
wymagający zupełnie nieznacznego, prawie niezauważalnego
wysiłku ze strony lekarza, gdyż jego energie na jakiś czas
stają się jednością z energiami pacjenta.
ZASADY WYNONYWANIA MASAŻU
W masażu chińskim obowiązuje 6 podstawowych zasad:
Od bodźców słabych do silnych. W myśl tej zasady
pierwsze dotknięcie pacjenta jest bardzo lekkie i ma
charakter oceniający wrażliwość na bodziec.
Następnie stopniowo należy zwiększać siłę nacisku,
aby stopniowo powrócić do nacisku początkowego.
Nie należy przekraczać progu bólu.
Od bodźców wolnych do szybkich. Zaleca się
stosowanie ruchów płynnych i rytmicznych, nie
należy stosować ruchów gwałtownych. Płynnie
przechodzimy od ruchów wolnych do szybkich.
Od bodźców powierzchownych do głębokich. Zasada ta
polega na stopniowym docieraniu do tkanek głębiej
położonych, po uzyskaniu właściwego rozluźnienia tkanek
powierzchownych. Ma to szczególne zastosowanie w
umiejscowieniu ognisk bólowych.
Zasada kolejności objawów. W przypadku istnienia wielu
objawów chorobowych należy w pierwszej kolejności
zająć się objawami najbardziej uciążliwymi. Zasada ta
uwzględnia również odpowiedni dobór techniki masażu w
zależności od objawów, im większa dolegliwość, tym
łagodniejsza technika.
Indywidualny dobór techniki. Zasada ta nakłada
obowiązek dobierania techniki masażu do indywidualnej
wrażliwości i budowy anatomicznej pacjenta.
Zasada kierunku stosowania masażu dotyczy większych
powierzchni zabiegowych i zaleca wykonanie masażu od
głowy do tułowia, od tyłu do przodu, od tułowia do
kończyn, od kończyn dolnych do górnych i od strony lewej
do prawej
MASAŻ OGÓLNY
Technika masażu chińskiego obejmuje lekkie
głaskanie, rozcieranie, oklepywanie, szczypanie oraz
stosunkowo mocne ugniatanie i uciskanie.
W masażu ogólnym stosuje się 2 metody postępowania:
W metodzie pierwszej masaż rozpoczyna się pomiędzy
brwiami,
następnie masuje się czoło wzdłuż linii włosów, a później
w kierunku szyi, ramion i w dół kończyn górnych.
Kierunek
stosowania masażu
ogólnego w
pierwszej metodzie
W drugiej metodzie masaż rozpoczyna się tak jak w
pierwszej, dochodząc do karku, a następnie
przykręgosłupowo do kości krzyżowej, potem
wzdłuż grzebienia kości biodrowej przechodzi się na
przednie powierzchnie kończyn dolnych.
Każda z metod wymaga 2, 3 powtórzeń. Masaż
kończy się wstrząsaniem, trzymając za piąte palce
ręki i stopy oraz ćwiczeniami czynnymi
rozciągającymi. Masaż ogólny wykonuje się kolejno
w pozycji siedzącej i lezącej na boku. Efektem
masażu powinno być poczucie ogólnego rozluźnienia
i uspokojenia.
Kierunek
stosowania masażu
według drugiej
metody
TECHNIKI MASAŻU
W masażu chińskim
wyróżnia się 11
stosowanych technik:
Popychanie A:
Jest to chwyt rozcierania
tkanek opuszkami
palców.
Popychanie B:
Chwyt ten wykonuje się
zaciśniętą pięścią, stosując
ruch toczący po ciele. Stosuje
się: na plecach, w dołach
podkolanowych i łokciowych
oraz na udach. Zaleca się
używanie oleistych środków
poślizgowych.
Popychanie C:
Chwyt ten jest zbliżony do
głaskania głębokiego
stosowanego w masażu
klasycznym. Polega on na
rozcieraniu tkanki opuszkami
palców lub częścią dłoniową ręki.
Kierunek stosowania chwytu
musi być zgodny z przebiegiem
mięśni i można go wykonywać w
dwóch kierunkach, z tułowia do
kończyn – przekazywanie „energii
biologicznej” i od kończyn do
tułowia- zmniejszanie obrzęków.
Popychanie D:
Chwyt ten polega na wykonywaniu postępującego punktowego
uciskania z lekką wibracją. Przy ruchu postępowym nacisk jest
mocniejszy niż przy ruchu powrotnym.
Szczypanie postępujące: jest to szczypanie przy użyciu palców w
szponiastym ustawieniu. Wykonuje się je przesuwając rękę do
przodu. Chwyt ten wpływa na zmniejszenie bólu i obrzęków przez
powodowanie znacznego przekrwienia. Stosuje się głównie na
mięśnie i ścięgna.
Szczypanie punktowe. Chwyt stosuje się stacjonarnie. Odczyn skóry
ma charakter diagnostyczny. Skóra lekko zaróżowiona i odczuwanie
chłodu świadczą o resorpcji obrzęku zapalnego z tkanek, a skóra
ciemno czerwona i odczuwanie gorąca świadczą o zaleganiu obrzęku
zapalnego.
Zwijanie:
Chwyt wykonuje się
oburącz kciukami
ustawionymi
przeciwstawnie do
pozostałych palców,
nawijając tkankę na palce
wskazujące. Chwyt polega
na kompleksowym
unoszeniu i popychaniu
tkanki. Stosuje się głównie
na plecach.
Uciskanie rytmiczne:
Chwyt polega na rytmicznym uciskaniu kciukiem, częścią dłoniową
bądź zaciśnięta ręką. Siła nacisku zależy od miejsca stosowania.
Uciskanie rozpoczyna się lekko, następnie nacisk zwiększa się i
powraca do ucisku lekkiego. Stosuje się głównie na skroniach, klatce
piersiowej i grzbiecie.
Uciskanie szczypiące:
Chwyt polega na silnym ucisku na odpowiedni punkt przez kciuk i
palec wskazujący. Stosowane w przypadku utraty przytomności.
Rozcieranie:
Chwyt ten jest odpowiednikiem głaskania w masażu klasycznym.
Stosuje się w miejscach bólu i w celu resorpcji krwiaków. Można go
wykonywać dłonią lub opuszkami palców.
Oklepywanie:
Chwyt podobnie jak w
masażu klasycznym
wykonuje się dłonią lub
opuszkami palców. Często
stosuje się go w okolicy
dołów podkolanowych w
leczeniu lumbago (pot.
korzonki).
SPECJALNE TECHNIKI MASAŻU
CZŻUA-FA:
Drapanie, „chwytanie" głowy. Masażysta stoi twarzą do
siedzącego, rozluźnionego pacjenta. Zabieg wykonuje się
zgiętymi i sprężynowe napiętymi palcami. Dłoń obejmuje
jakby dużą kulę. Głowę masuje się okrężnymi ruchami,
zaczynając od skroni w kierunku ciemienia i następnie do
potylicy. Ruchy powinny być szybkie, twarde, czepne, lecz
niebolesne. Palce cały czas mają kontakt ze skórą głowy.
Zabieg umożliwia polepszenie i normalizację krążenia krwi
głowy, tak powierzchownego, jak i wewnątrzczaszkowego,
usunięcie zmęczenia, skoncentrowanie się i ma bardzo
szeroki wachlarz zastosowań.
KOU-TI-TZIAŃ-TZIA-FA:
Chwyt podłopatkowy. Masażysta stoi naprzeciwko
siedzącego pacjenta, odwrócony do jego ramienia.
Przytrzymując ręką ramię i odchylając łokieć od siebie i
do góry, drugą rękę masażysta układa na łopatce
pacjenta i odprowadza palce za jej róg. Przy tym mięśnie
strefy lędźwiowej powinny być rozluźnione. Zabieg
wykonuje się dostatecznie silnie, energicznie ugniatając
mięśnie za łopatką od rogu do góry. W wyniku pojawia się
rozluźnienie mięśni pleców i strefy lędźwiowej. Zabieg
ten wykorzystuje się przy zapaleniach stawu ramiennego.
BEJ-FA:
„Plecaczek". Masażysta i pacjent przyciskają się do siebie
plecami i łączą ręce, ugięte w łokciach, w „zamek". Masażysta,
pochylając się do przodu, lekko ugina nogi w kolanach i
podnosi się z pacjentem na plecach. Cechy szczególne
wykonywania zabiegu: połączenie ośrodków ciężkości ciała,
lekkie dotykanie palcami nóg pacjenta podłogi i komfortowe
ułożenie na plecach masażysty, umożliwiające osiągnięcie
rozluźnienia mięśni. Na zakończenie zabiegu masażysta
potrząsa pacjentem. W rezultacie wykonywania zabiegu trzeba
dojść do likwidacji blokad czynnościowych krążków
międzykręgowych, większego odprężenia pacjenta, usunięcia
zmęczenia.
GUŃ-CZUAN-FA:
„Huśtanie”. Pacjent leży na plecach, obejmując
rękoma podniesione do brzucha kolana.
Podbródkiem dotyka piersi, plecy wygięte.
Masażysta podtrzymuje pacjenta, układając swoje
ręce na potylicy w okolicy stawów skokowo-
goleniowych, i coraz szybciej „huśta" nim.Zabieg
wykonuje się na poziomej po-wierzchni z miękkim
obiciem.Wskazania - bóle w okolicy kręgosłupa i
lędźwi, zmiany pourazowe.
MASAŻ W WYBRANYCH
SCHORZENIACH
Masaż chiński opiera się na istnieniu ustalonych
empirycznie powiązań pomiędzy skórą, aparatem
ruchu, obwodowym układem nerwowym i
naczyniowym z jednej strony a narządami
wewnętrznymi z drugiej strony.
Bodźce masażu działające w ściśle zlokalizowanych
okolicach i wywołujące odczyn miejscowy, powodują
odczyny odruchowe w poszczególnych narządach,
czy też ustroju jako całości. Znajduje to zastosowanie
w leczeniu i rozpoznawaniu wielu dolegliwości.
METODYKA MASAŻU W
NIEKTÓRYCH SCHORZENIACH
Astma oskrzelowa:
Masaż należy wykonywać w okresie
międzynapadowym oraz w czasie ataku astmy.
W okresie międzynapadowym stosujemy:
1) uciskanie rytmiczne w określonych punktach,
2) masaż ogólny według drugiej zasady.
„Uciskanie
rytmiczne” stosowane
w astmie oskrzelowej
w okresie
międzynapadowym
W przypadku napadu astmy stosujemy:
1) uciskanie szczypiące pod nosem i okolicy guza
piętowego,
2) popychanie A na klatce piersiowej,
3) szczypanie punktowe na klatce piersiowej,
4) uciskanie rytmiczne na boku nosa.
„Szczypanie punktowe”
na klatce piersiowej
stosowane
w astmie oskrzelowej
Bóle głowy:
Na głowie od przodu wykonujemy:
1) masaż ogólny według pierwszej metody,
2) popychanie A na czole,
3) szczypanie punktowe między brwiami.
Na bocznej stronie głowy wykonujemy:
1) uciskanie rytmiczne na skroni
2) popychanie B lub szczypanie punktowe na bokach
szyi.
3) popychanie B lub szczypanie punktowe w środkowej
linii karku.
„Szczypanie punktowe”
stosowane w bólach
głowy
Bóle reumatyczne:
Stosujemy masaż ogólny metodą pierwszą
lub drugą w zależności od lokalizacji bólu
oraz popychania A na miejsce bolące.
Ponadto na stawy stosujemy uciskanie
rytmiczne.
Bolesne miesiączkowanie:
W bolesności okolicy lędźwiowo-krzyżowej stosuje się:
1) uciskanie rytmiczne po obu stronach pępka na brzuchu,
2) uciskanie rytmiczne okolicy krzyżowej,
3) popychanie C na kości krzyżowej.
W bolesności podbrzusza stosuje się:
1) masaż ogólny według drugiej metody,
2) rozcieranie na brzuchu.
Zapobiegawczo należy stosować uciskanie rytmiczne w
okolicy lędźwiowo-krzyżowej i nad nerkami na 4—5 dni
przed miesiączką.
„Uciskanie rytmiczne”
stosowane w bolesnej
miesiączce i lumbago
Bezsenność:
Masaż należy wykonywać na 2—3 godziny przed
wypoczynkiem:
1) popychanie A pomiędzy brwiami w górę do linii
włosów od 10 do 25 razy,
2) masaż ogólny według drugiej metody,
3) popychanie C lub D na podeszwie stopy,
4) zwijanie na pietach w kierunku dogłowowym.
Lumbago:
Masaż rozpoczyna się w pozycji stojącej przy zgiętych
kończynach dolnych w stosunku do podłoża pod kątem
140° do 160°. W tej pozycji wykonuje się
nieoczekiwanie dość silne oklepywanie w okolicy dołów
podkolanowych.
Następnie w pozycji leżącej wykonujemy:
1) uciskanie rytmiczne na tułowiu (okolice L—S) i
kolanie,
2) popychanie C na brzegach talii i brzucha,
3) popychanie C na plecach,
4) zwijanie na plecach,
5) masaż ogólny drugiego typu.
Masaż kończy się ćwiczeniami czynnymi w pozycji
stojącej z ramionami w górę. W tej pozycji wykonuje się
po kilka ruchów biodrami do przodu i do tyłu oraz
skręty bioder w prawo i w lewo.
Przeziębienie:
1) szczypanie punktowe na plecach, przykręgosłupowe
i klatce piersiowej,
2) uciskanie rytmiczne okolicy trzeciego kresu
piersiowego oraz łopatki,
3) masaż według pierwszej metody.
„Szczypanie punktowe”
stosowane w
przeziębieniach
BIBLIOGRAFIA
Z. Prochowicz „Podstawy masażu leczniczego”
A.W.Taubert „Klasyczny masaż chiński”
PRZYGOTOWANIE
Magdalena Kępa
Paulina Krochmal
Monika Kubicka
DZIĘKUJEMY ;)