Dr MACIEJ RYDEL - Zakład Marketingu
Instytut Handlu Zagranicznego
MARKETING
MIĘDZYNARODOWY
WYKŁAD - II ROK SSL
Rok ak. 2010-2011
Dr Maciej Rydel
W latach 1974 – 75 studia specjalistyczne w University of Lancaster (W.Br.) jako
stypendysta British Council.
Staże w W. Brytanii, USA, Szwecji i Australii.
W latach 1990 – 2000 – doradca British Council ds. szkolenia menedżerów w Polsce.
W latach 1990 – 2006 - dyrektor programowy Gdańskiej Fundacji Kształcenia
Menedżerów - czołowej firmy szkoleń menedżerskich w Polsce.
W latach 1994 – 2006 - kierownik Zakładu Marketingu w Instytucie Handlu
Zagranicznego i do 2009 kierownik Specjalności „Marketing” na Wydziale
Ekonomicznym U.G.
Wykłady gościnne w W. Brytanii i Szwecji. Egzaminator zewnętrzny w University of
Central Lancashire (W. Brytania) – w l. 1994-98.
Doradca firm polskich i zagranicznych. Autor kilkunastu strategii marketingowych firm
polskich oraz projektów wdrożeniowych z zakresu marketingu i zarządzania marką.
Autor ponad 60 publikacji. M.in.:”Podręczy leksykon promocji”. „Komunikacja
marketingowa”. „Podstawy marketingu”. Członek zwyczajny American Marketing
Association w Chicago i Stowarzyszenia Edukacji Menedżerskiej „Forum” w
Warszawie.
Członek europejskiego zespołu akredytacyjnego programów menedżerskich – EPAS.
Międzynarodowy ekspert w zakresie historii i architektury dworów polskich. Właściciel największej
w Polsce prywatnej dokumentacji dotyczącej polskich dworów. Autor książek: „Jam dwór polski”,
„Oblicza polskiego dworu”, artykułów i referatów na konferencje historyków sztuki. Fotografik i
malarz - dokumentalista (20 wystaw w Polsce i za granicą). Autor wystawy fotograficznej: „Dwory
polskie” w Brukseli w czasie wchodzenia Polski do Unii Europejskiej (luty – maj 2004). Obecnie
trwa wystawa: „Dwór – polska tożsamość” w Bibliotece Głównej Uniwersytetu Gdańskiego.
Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego i wiceprezes Oddziału Gdańskiego
Stowarzyszenia Historyków Sztuki.
MARKETING MIĘDZYNARODOWY
- program wykładu
II rok SSL, studia dzienne, r. ak. 2010/11
Prowadzący wykład: dr Maciej Rydel –
Ćwiczenia: dr Aneta Oniszczuk-Jastrząbek,
dr Marek Reysowski, dr Marcin Skurczyński
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1. DEFINICJE . PODSTAWOWE ZASADY MARKETINGU
Ewolucja pojęcia marketingu
koncepcje produkcyjne, sprzedażowe, marketingu dynamicznego, marketingu społecznego
marketingu partnerskiego (Relationship marketing)
Marketing jako: zespół elementów (marketing mix)
proces zarządzania
proces budowania wartości rynkowej
Marketing międzynarodowy
2. MARKETING MIX, ELEMENTY MARKETINGU, OTOCZENIE RYNKOWE FIRMY
4 P / 7 P :product ; price ; place ; promotion, people, packaging, procedures
Mikro otoczenie, makro otoczenie, otoczenie międzynarodowe
Analiza PEST (PEST analysis)
3. BADANIA MARKETINGOWE
Rodzaje i podział badań
Segmentacja rynku,
Postępowanie nabywcy
Podstawowe metody badań marketingowych
Badania na rynku międzynarodowym
4. ZARZĄDZANIE MARKETINGOWE
Strategie marketingowe, plan marketingowy
Analiza S. W. O. T. (S.W.O.T analysis)
Przewaga konkurencyjna (competitive advantage)
Zarządzanie marketingowe w korporacjach międzynarodowych
5. ZARZĄDZANIE PRODUKTEM W SKALI MIĘDZYNARODOWEJ
Wprowadzanie nowych produktów
Cykl innowacji
Metody generacji pomysłów. Stosunek nabywców do nowych
produktów
Cykl życia produktu
(product life cycle)
Dynamiczny cykl życia produktów
Analiza portfolio (portfolio analysis -BCG matrix)
Dywersyfikacja produktu. Fikcyjne różnicowanie produktu
Organizacja zarządzania produktem w firmie. Zadania kierownika
produktu
6. MARKA W KONCEPCJI MARKETINGU (Brand
management)
Nadawanie marki (branding) w skali globalnej
Kultura i styl firmy
Budowanie wizerunku firmy. Pozycjonowanie marki
Wyznaczniki wartości marki
Całościowa /Kompleksowa identyfikacja (corporate identity - CI)
Lojalność klienta / lojalność względem marki / drabina lojalności
7. ZINTERGROWANA KOMUNIKACJA MARKETINGOWA (IMC)
Komunikacja formalna i nieformalna w skali międzynarodowej
Komunikacja marketingowa w korporacjach międzynarodowych
Zakres i cele promocji
Elementy planu promocji
Odbiorcy promocji (target audience) – uwarunkowania kulturowe
Wskaźniki mierzenia skuteczności i efektywności promocji
Nowe media
8. PUBLIC RELATIONS (P R)
Zakres P.r. – codzienne P.r. – akcje PR – wewnętrzne Agencje PR
Sponsoring
9. REKLAMA W SKALI MIĘDZYNARODOWEJ (Advertising)
Formy i środki ATL I BTL
Kampanie reklamowe
Brief reklamowy
Metody tworzenia budżetu reklamy
Wskaźniki badania reklamy
Organizacja rynku reklamy
Agencje reklamowe sieciowe i pozasieciowe – rodzaje i zakres działania
10. SALES PROMOTION - BEZPOŚREDNIE WSPIERANIE SPRZEDAŻY
(B.W.S.) + MERCHANDISING
Zakres. Formy i środki
Czym się różni sales promotion od merchandisingu ?
Marketing bezpośredni (Direct Marketing)
11. ZARZĄDZANIE SPRZEDAŻĄ W SKALI MIĘDZYNARODOWEJ
Elementy zarządzania sprzedażą
Organizacja i zadania działu sprzedaży
Zarządzanie kategorią (category management)
Zadania akwizytora
Proces sprzedaży osobistej: przed sprzedażowy; w trakcie sprzedaży i
po sprzedażowy, „Teczka sprzedawcy”
Obsługa klienta – zakres i elementy
12. POLITYKA CENOWA i KANAŁY DYSTRYBUCJI NA ŚWIECIE
Miejsce i czynniki tworzenia ceny
Formuła kosztowa i popytowa
Rodzaje kanałów dystrybucji
Rodzaje firm handlowych
Dobór kanałów dystrybucji - kryteria
Strategia wyciągania i przepychania (pull and push strategy)
13. ORGANIZACJA DZIAŁALNOŚCI MARKETINGOWEJ W FIRMIE W ERZE
GLOBALIZACJI
Kierownicze funkcje marketingowe w firmie
Dyrektor do spraw marketingu i jego obowiązki
Pion marketingu – rodzaje komórek.
Kryteria zaliczenia przedmiotu
„Marketing międzynarodowy”
Egzamin
pisemny z całości materiału z naciskiem na treści z wykładu
Warunki:
• Aktywna obecność na wykładzie
• Studiowanie na bieżąco literatury
• Osoby wyróżniające się przygotowaniem i aktywnością na wykładzie,
które otrzymają ocenę bardzo dobrą z ćwiczeń, mogą być zwolnione
z egzaminu.
Materiał do egzaminu to:
• Wiadomości z ćwiczeń
• Wiadomości z podręczników i artykułów
• Wiadomości z wykładu (części nie ma w podręcznikach)
• Przykłady i studia przypadków podawane na wykładzie
• Materiał na stronie www jest tylko pomocą w studiowaniu
i nie stanowi wystarczającego źródła studiowania.
Drodzy Studenci II roku Stacjonarnych Studiów Licencjackich!
Zbiór slajdów, zamieszczony na stronie
http://ekonom.ug.edu.pl/
Pracownicy/ Maciej Rydel / informacje i materiały dla studentów
to zestaw treści, które są na tyle obszerne,
że przepisywanie ich na wykładzie byłoby zbyt czasochłonne.
Nie stanowią one ani kompletu, ani zwartego ciągu
zagadnień. W żadnym wypadku nie są wystarczającym
materiałem do zaliczenia tego przedmiotu.
Zamieszczenie ich na stronie internetowej ma być
jedynie dodatkowym ułatwieniem w studiowaniu
podstaw marketingu.
dr Maciej Rydel
ZALECANA LITERATURA
Książki
E. Duliniec, Marketing międzynarodowy. PWE, Warszawa 2009
L.Garbarski, I.Rutkowski, W.Wrzosek, Marketing. Warszawa 2001
W. Wiktor, R. Oczkowska, A. Żbikowska, Marketing międzynarodowy. Zarys problematyki.
PWE 2008
Komunikacja marketingowa - praca zbior. pod red. M.Rydla. ODDK.Gdańsk. 2001
Ph.Kotler, K. L. Keller, Marketing Management. Engl. Cliffs. 2006, 2009
Ph.Kotler, Marketing. Rebis.Warszawa, 2005,2008
Ph. Kotler, G.Armstrong, J. Saunders, V. Wong, Marketing – podręcznik europejski.
PWE Warszawa 2002
H.Mruk, B. Pilarczyk, H. Szulce, Marketing. Uwarunkowania, instrumenty. Poznań 2007
K.Przybyłowski, S.W.Hartley, R.A.Kerin, W.Rudelius - Marketing. DW ABC, Warszawa 1998
M.Rydel - Podręczny leksykon promocji. GFKM, Gdańsk 1998
Artykuł: Ewa Radomska, Marketing globalny. 9.03. 2009 – zamieszczony w materiałach dla
Studentów na stronie internetowej M.Rydla oraz
Źr.: http://www.wsz-pou.edu.pl/biuletyn/dol.gif
M. Bartisik-Purgat, Otoczenie kulturowe w biznesie międzynarodowym. PWE, Warszawa 2010.
Czasopisma
Brief – magazyn komunikacji marketingowej (Pol. -mies. )
Handel Wewnętrzny (Pol. - mies.)
Harvard Business Review (USA – mies)
Harvard Business Review Polska (Pol. –mies.)
International Journal of Advertising (USA - kwart.)
Journal of Marketing (USA - kwart.)
Journal of Marketing Research - (USA - kwart.)
Marketing i Rynek
(Pol. - mies.)
Marketing w praktyce (Pol - mies.)
Media i Marketing Polska (Pol – tyg..)
www. swiatmarketingu.pl (Pol. - czasopismo internetowe)
www. marketingpower.com (American Marketing Association),
w tym:
www.marketingpower.com/_layouts/Dictionary.aspx
Jest to słownik kilku tysięcy definicji z zakresu marketingu – największej
światowej organizacji marketingowej AMA
ISTOTA MARKETINGU - DEFINICJE (1)
Klient kupuje to co stanowi dla niego wartość.
Marketing ma stworzyć takie wartości (np. renomę marki,
ułatwianie zakupów, emocjonalne związki z dostawcą),
które spowodują wybór naszego produktu (marki)
przed konkurencyjnymi. Wartość rynkową tworzy się na
każdym etapie powstawania produktu i jego sprzedaży.
Koncepcja marketingu zaleca podporządkowanie
wszystkich
działań rynkowych firmy
strategii rynkowej (marketingowej).
MARKETING -
to proces kreowania wartości na
rynku
ISTOTA MARKETINGU - DEFINICJE (2)
MARKETING - to koncepcja zarządzania
nakazująca podejmowanie wszelkich decyzji w
przedsiębiorstwie pod kątem skuteczności
rynkowej
Kategoriami wyjściowymi są:
po stronie
nabywców -
potrzeby
a
po stronie
przedsiębiorcy -
zasoby
.
Dzięki rynkowemu podejściu można kapitał
ulokować tak, by przyniósł jak największe korzyści.
Aby tak się stało zacząć trzeba od badań
marketingowych i dalej przestrzegać zasad
zarządzania marketingowego.
Marketing zaleca aktywne podejście do rynku, tzn.
nie tylko dostosowanie się do wymogów danego
segmentu rynku (nabywców), ale również
wpływanie nań i tworzenie potrzeb.
ISTOTA MARKETINGU - DEFINICJE (3)
MARKETING -
to także zespół działań dostosowujących
podaż do potrzeb nabywcy oraz wpływających na
nabywcę, by dostosować jego potrzeby do interesów
firmy. Są to
elementy
marketingu
Kompozycja elementów marketingu dostosowana
do sytuacji rynkowej tworzy tzw.
marketing mix.
Działania te (elementy marketing mix) nie mogą
być zbiorem przypadkowych czynności, lecz
powinny przyczyniać się do kreowania i
utrzymywania warto
śc
i marki firmy (renomy) i jej
pozycji na rynku. Nie wystarczy odpowiedni
marketing-mix, potrzebna jest
orientacja
rynkowa firmy.
KONCEPCJA MARKETINGU
zakłada, że firma
przetrwa na rynku tylko wtedy, gdy zaspokoi
potrzeby swoich klientów skuteczniej niż jej
konkurenci.
Oznacza to, że klient jest centralnym i
wyjściowym punktem każdego przedsięwzięcia.
Trzy kluczowe pytania brzmią:
kto jest potencjalnym klientem?
jakie ma potrzeby?
czy my potrafimy te potrzeby zaspokoić
lepiej
niż nasi konkurenci?
MARKETING MIĘDZYNARODOWY –
to proces kreowania wartości na rynku międzynarodowym,
czyli ponad politycznymi granicami państw
Mieści w sobie dwa pojęcia:
Marketing w handlu zagranicznym – odnoszący się do
przedsiębiorstw działających poza granicami własnego kraju
(eksportu, importu, tworzenia i działania zagranicznych oddziałów
produkcyjnych i handlowych).
Marketing globalny (wielonarodowy) – odnoszący się do
wielkich korporacji globalnych (wielonarodowych, ponad-
narodowych – ang. multinationals). W ramach zarządzania
tymi korporacjami występują nowe możliwości rynkowe, których
nie mają klasyczne firmy
(własne surowce, produkcja w kraju
o niższych kosztach, rozbudowana własna sieć sprzedaży, możliwość badań
reakcji nabywców na różnych rynkach, obniżanie kosztów poprzez standa-
ryzowanie produktów / opakowań / reklamy, itp.)
ZASADY RYNKOWE
1. PRODUKCJA JEST PROCESEM
ZASPOKAJANIA POTRZEB
,
A NIE WYTWÓRSTWEM TOWARÓW.
2. PRODUKCJA WINNA BYĆ
DOSTOSOWANA
DO POTRZEB
ŚCIŚLE OKREŚLONEGO NABYWCY (S E G M E N T
U).
PRZECIĘTNY NABYWCA NIE ISTNIEJE.
3. NA RYNKU NASYCONYM NIE WYSTARCZY BIERNIE
DOSTOSOWAĆ SIĘ DO POTRZEB. TRZEBA
AKTYWNIE
ODDZIAŁYWAĆ NA RYNEK, W CELU KSZTAŁTOWANIA
GO
ZGODNIE Z WŁASNYMI INTERESAMI
4. KONKURENTEM JEST KAŻDY, KTO ZASPOKAJA
TE SAME
POTRZEBY
, KTO WALCZY O TE SAME
PIENIĄDZE.
NIE TYLKO TEN, KTO PRODUKUJE PODOBNY TOWAR
5
WSZYSTKIE DZIAŁANIA NALEŻY PODPORZĄDKOWAĆ
DŁUGOFALOWEJ
STRATEGII MARKETINGOWEJ
OPARTEJ O ZNAJOMOŚĆ SYTUACJI RYNKOWEJ
I WŁASNE MOCNE STRONY
ZASADY RYNKOWE (2)
CO SIĘ LICZY W
MARKETINGU?
• Identyfikacja potrzeb klienta
• Identyfikacja konkurentów
• Określenie własnych przewag konkurencyjnych
• Dobór optymalnych strategii marketingowych
• Kreatywność
• Aktywne tworzenie potrzeb
• Zaspokajanie potrzeb = sprzedaż korzyści =
satysfakcja klienta
• Tworzenie lojalności klienta
• Indywidualizacja kontaktu z klientem
• Tworzenie pozytywnego wizerunku marki
• Tworzenie wartości marki
• Partnerstwo, alianse
ELEMENTY MARKETINGU
BADANIA
MARKETINGOWE
gromadzenie i
analizowanie informacji
rynkowych, niezbędnych
do podejmowania
skutecznych decyzji.
Badanie rynku
Badanie produktu
Badanie promocji
Badanie zbytu
KSZTAŁTOWANIE
PRODUKTU
dostosowywanie
produktu do
aktualnych i
przyszłych potrzeb
określonego
segmentu rynku,
zgodnie ze strategią
rynkową firmy.
Kierunki inwestowania
Rodzaj, gatunek, parametry
produktu (usługi)
Ilość, wersje
Technologie
Warunki produkcji
KOMUNIKACJA
MARKETINGOWA
informacyjne
wspieranie oferty
firmy. Oddziaływanie
na ry-
nek w celu pozytyw-
nego nastawienia
jego uczestników do
firmy nadawcy i jej
oferty.
Public relations
Reklama
Akwizycja
Bezpośrednie
wspieranie
sprzedaży
(b.w.s.)
(sales
promotion)
Komunikacja
nieformalna
SPRZEDAŻ
działania
handlowe
realizujące
na rynku
wytwo-rzone
dobro.
Realizacja
celu firmy w
sferze
obrotu.
Segmentacja
rynku
Cena
Warunki
sprzedaży
Kanały zbytu
(pośrednicy)
Merchandisi
ng
ELEMENTY MARKETING-MIX - 4 /7P
PRODUCT
- produkt, usługa, zakres oferty
(np. jakość produktu, szerokość i
głębokość oferty)
PRICE
- cena
(w tym warunki płatności)
PLACE
-
dystrybucja, metody sprzedaży
(np. dobór pośredników, lokalizacja
punktów obsługi klienta, sprzedaż
internetowa)
PROMOTION
- komunikacja marketingowa
(np. reklama, PR, sales promotion,
sponsoring, komunikacja nieformalna)
ELEMENTY MARKETING-MIX - 4 / 7 P (C.D.)
PEOPLE
-
zachowania pracowników
(np. sposób zdobywania i obsługi klienta,
biznesowy savoir-vivre, tworzenie wizerunku
marki przez pracowników)
PROCEDURES
-
procedury obsługi klienta
(np. załatwiania reklamacji, elastyczność,
stopień zbiurokratyzowania)
PACKAGING
- opakowania (w wielu przypadkach
klient kupuje opakowanie, a nie jego zawartość.
80 % wyniku sprzedaży niektórych kosmetyków
zależy od opakowania).
K
U
LT
U
R
O
W
E
M A K R O O T O C
Z E N I E :
M I K R O O T O C Z E N I E:
S
P
O
Ł
E
C
Z
N
O
-
P
O
L
I
T
Y
C
Z
N
E
O
R
G
A
N
I
Z
A
C
J
E
B
R
A
N
Ż
O
W
E
Ś
R
O
D
K
I
M
A
S
O
W
E
G
O
P
R
Z
E
K
A
Z
U
T
E
C
H
N
O
L
O
G
I
C
Z
N
E
K O N K U R E N C I
F I R M A
W Ł A D Z E
B
A
N
K
I
D
O
S
T
A
W
C
Y
P
O
Ś
R
E
D
N
IC
Y
N
A
B
Y
W
C
Y
G
O
S
P
O
D
A
R
C
Z
E
SPOŁECZNO-POLITYCZNE
ORGANIZACJ E BRANŻOWE
ŚRODKI MASOWEGO PRZEKAZU
TECHNOLOGICZNE
OTOCZENIE RYNKOWE PRZEDSIĘBIORSTWA
Proszę znaleźć w internecie ofertę Encyclopedia Britanica
i porównać ceny wersji książkowej ; DVD oraz On-line.
Proszę znaleźć listę FORBES 100 największych korporacji
świata.
Które z nich działają w Polsce ?