KAPITAN STATKU

Pozycja kapitana

•Pozycję kapitana w polskim prawie morskim

określają przepisy Kodeksu Morskiego (tytuł
III).

•W innych krajach determinują to przepisy

prawne tych państw.

•Przepisy Kodeksu Morskiego nie odbiegają od

przepisów prawa innych państw.

Zadania kapitana

•Sprawowanie kierownictwa statku :
- nautycznego,
- administracyjnego,
- gospodarczego.
•Kierowanie pracą na statku.
•Troska o bezpieczeństwo statku, pasażerów,

załogi, przewożonych ładunków.

Obowiązki kapitana jako

kierownika statku

1. Nautyczne dowodzenie statkiem.
2. Bezpieczeństwo życia na morzu.
3. Ochrona środowiska morskiego.
4. Porządek na statku i przestrzeganie przepisów.
5. Wykonywanie przewozu ładunku.

Odpowiedzialność kapitana

1. Karna.

2. Cywilna.

3. Pracownicza.

4. Majątkowa.

5. Sankcje izb morskich.

Ustawowe uprawnienia

kapitana

1. Prawo wydawania zarządzeń, którym podporządkować

się muszą wszystkie osoby przebywające na statku.

2. Prawo izolowania osób zagrażających bezpieczeństwu.
3. Prawo zatrzymywania sprawców przestępstw.
4. Gdy statek jest w niebezpieczeństwie, kapitan ma

prawo zarekwirować statki, które odpowiedziały na
jego wezwanie w niebezpieczeństwie.

5. Zaciąganie pożyczek lub dokonywanie czynności na

kredyt.

6. Ustanawianie prawa zastawu na ładunku lub nawet

sprzedaż jego części.

7. Rekwizycja żywności.

Kapitan jako przedstawiciel

ustawowy armatora i

zainteresowanego ładunkiem

1. Dokonywanie czynności prawnych (poza portem

macierzystym).

2. Pozywanie i bycie pozywanym w zakresie

zwykłych spraw związanych z wykonywaniem
żeglugi oraz zwykłym zarządem statkiem i
ładunkiem.

3. Przedstawicielstwo armatora wobec organów

administracji i innych służb publicznych.

4. Ochrona interesów armatora.
5. Zawieranie umów o ratownictwo, umowy

holownicze, pilotowe.

Funkcje publiczne kapitana

1. Wykonywanie zadań takich organów jak: sąd,

notariusz, urząd stanu cywilnego, policja,
prokuratura, a nawet komisja wyborcza.

2. Poza portem macierzystym (zwłaszcza poza

terytorium państwa bandery) jest
przedstawicielem władzy państwowej.

3. Zabezpieczenie statku i przebywających na nim

osób na wypadek wojny.

4. Działanie po zaistnieniu przestępstwa.
5. Funkcje urzędnika stanu cywilnego.

1. Regulowanie toku służby na statku.
2. Powierzenie nawigacji oficerowi o odpowiednich

kwalifikacjach i poinstruowanie go o sposobie

pełnienia wachty nawigacyjnej.

3. Osobiste prowadzenie statku w określonych

sytuacjach.

4. Zakaz opuszczania statku na morzu lub któremu

zagraża niebezpieczeństwo.

5. Korzystanie z usług pilota lub holowników, gdy

wymagają tego przepisy.

6. Dbałość o zdatność statku do żeglugi.
7. Dbałość o należyte załadowanie,

zabezpieczenie, przewóz i wyładowanie ładunku.

8. Odpowiednie postępowanie w sytuacjach

awaryjnych np. zderzenia.

9. Kierowanie nautyczne zespołu holowniczego.
10. Ochrona znajdujących się na statku osób i

ładunku przed szkodą.

1. Przestrzeganie przepisów MPDM.
2. Niesienie pomocy ludziom znajdującym się w

niebezpieczeństwie na morzu.

3. Przekazywanie informacji o zauważonych

niebezpieczeństwach żeglugi.

4. Informowanie o wypadkach odpowiednich władz.

1. Niezwłoczne przekazywanie do najbliższej stacji

brzegowej najbliższego państwa meldunku o
zauważonym na morzu zanieczyszczeniu lub
wypadku powodującym lub mogącym spowodować
rozlew oleju lub zanieczyszczenie innego rodzaju.

2. Przekazanie informacji dyrektorowi urzędu

morskiego właściwego dla portu macierzystego
statku, gdy statek uczestniczy w wypadku
powodującym zagrożenie lub zanieczyszczenie
środowiska morskiego.

3. Gdy statek uczestniczy w wypadku powodującym

zanieczyszczenie środowiska morskiego podjęcie
wszelkich niezbędnych działań koniecznych do
zapobieżenia, ograniczenia i usunięcia tego
zanieczyszczenia.

4. W razie wypadku na statku lub wykrycia uszkodzeń

wpływających poważnie na stan techniczny statku,
jego urządzeń i wyposażenia, powodujących
zagrożenie zanieczyszczeniem środowiska
morskiego, powiadomić niezwłocznie polski organ
inspekcyjny lub właściwe organy państwa-strony
Konwencji MARPOL.

1. Przestrzeganie przepisów regulujących pracę i

porządek na statku.

2. Jako przełożony pozostałych członków załogi kapitan:
- kieruje pracą na statku,
- dokonuje w dzienniku okrętowym wpisu o każdym

ważnym wydarzeniu dotyczącym załogi,

- odnotowanie w dzienniku okrętowym faktu złożenia

przez pracownika odwołania, sprzeciwu lub innego
pisma w sprawie ze stosunku pracy na statku,

- stosowanie kar za naruszenie porządku i dyscypliny

pracy,

- umożliwia odbycie zebrania wyborczego lub

zebrania w sprawie odwołania delegata załogi.

3. Odpowiedzialność za prowadzenie dziennika

okrętowego i nadzór i kontrola nad prowadzeniem
innych dzienników (maszynowy, radiowy, GMDSS,
zapisów olejowych).

4. Nadzór nad posiadaniem przez statek wszystkich

niezbędnych dokumentów.

5. Kontrola przestrzegania przez statek odpowiednich

przepisów celnych, skarbowych, imigracyjnych,
sanitarnych, porządkowych, obowiązujących w
portach i na obszarach morskich poszczególnych
państw.

6. Współpraca z organami administracji morskiej i

izbami morskimi, a także innymi władzami (celne,
sanitarne, policyjne, ochrony granic).

7. Składanie protestu morskiego.

1. Kontrola czynności załadunkowych, sztauerskich i

wyładunkowych.

2. Ochrona ładunku przed uszkodzeniem w trakcie

operacji przeładunkowych i podróży morskiej.

3. Zabezpieczenia praw osób zainteresowanych

ładunkiem.

4. Zawiadamiać osoby zainteresowane ładunkiem o

szczególnych zdarzeniach dotyczących ładunku.