Instrumenty rynku kapitałowego.



Pojęcie i klasyfikacja



Instrumenty udziałowe na rynku
kapitałowym



Instrumenty wierzycielskie



Instrumenty pochodne rynku
kapitałowego

Pojęcie instrumentów rynku
kapitałowego



Formy zobowiązań pieniężnych rodzące
różne prawa majątkowe



Długoterminowe formy zobowiązań
pieniężnych



Formy długoterminowego inwestowania
indywidualnego , zbiorowego i
instytucjonalnego.



Formy zobowiązań pieniężnych o okresie
zapadalności dłuższym niż rok

Klasyfikacja instrumentów rynku
kapitałowego

1. kryterium czasu



średnioterminowe – od 1roku do 3-5 lat



długoterminowe – powyżej 5 lat2.

2. charakter emitenta



bankowe instrumenty finansowe



pozabankowe instrumenty finansowe

3. sposób obrotu



niezbywalne instrumenty finansowe



zbywalne instrumenty finansowe i

4. Charakter prawny



instrumenty o charakterze dokumentowym



Papiery wartościowe

Klasyfikacja instrumentów rynku
kapitałowego- kryterium

5. Ze względu na prawa

majątkowe



Wierzycielskie instrumenty rynku
kapitałowego



Udziałowe instrumenty rynku
kapitałowego



pochodne instrumenty rynku
kapitałowego

Instrumenty udziałowe
rynku kapitałowego -
rodzaje



Udziały w spółkach kapitałowych



Akcje



Certyfikaty inwestycyjne



Jednostki uczestnictwa w
funduszach inwestycyjnych



Kwity depozytowe

Akcje jako papiery wartościowe



są emitowane przez spółki akcyjne



są formami legitymacji nabytych
praw właścicielskich



są papierami wartościowymi o
charakterze materialnym bądź
zdematerializowanym-
potwierdzającymi udział w spółce
akcyjnej

Akcja



instrument finansowy długoterminowy



papier wartościowy rynku kapitałowego



instrument udziałowy



dokument potwierdzający prawo

własności



kontrakt finansowy (umowa) między

emitentem (S.A.) a inwestorem

inkorporujący na posiadacza zespół

praw majątkowych

Prawa inkorporowane w akcjach



do uczestniczenia w spółce akcyjnej



do uczestnictwa w walnym
zgromadzeniu akcjonariuszy



do udziału w zysku rocznym w
postaci dywidendy



do udziału w majątku spółki



poboru akcji nowych emisji

Prawo poboru nowych
akcji



powstaje jako efekt podniesienia kapitału akcyjnego poprzez

emisję akcji skierowaną do potencjalnych inwestorów lub

wyłącznie dla dotychczasowych akcjonariuszy



pozwala na zakup po cenie emisyjnej nowych akcji spółki w

określonej proporcji (np. 1 nowa akcja za 2 prawa poboru),

która zależy od relacji pomiędzy liczbą akcji

dotychczasowych emisji i liczbą akcji nowej emisji



jest realizowane poprzez zagwarantowanie poboru nowych

akcji dotychczasowym akcjonariuszom lub z ich

wyłączeniem



prawa poboru można odsprzedać na rynku kapitałowym



cena rynkowa prawa poboru zależy od popytu i podaży

Rzeczywista wartość prawa poboru
wyznaczana jest formułą teoretyczną

gdzie:



C(pp) – wartość teoretyczna prawa poboru



C(r) – rynkowa cena jednej akcji spółki na giełdzie



C(n) – cena emisyjna jednej akcji nowej emisji



Q(s) – liczba akcji dotychczasowych emisji



Q(n) – liczba akcji nowej emisji

1

)

/

(

)

(

)

(

)

(

)

(

)

(







n

s

n

r

pp

Q

Q

C

C

C

Klasyfikacja akcji

Kryterium

Rodzaj akcji

Przedmiot

różnic

charakter praw
majątkowych

akcje zwykle

akcje

uprzywilejowane

równe prawa

majątkowe

uprzywilejowanie

praw majątkowych

zakres zbywalności

akcje imienne

akcje na okaziciela

ograniczona

zbywalność akcji

nieograniczona

zbywalność akcji

sposób opłaty

akcje gotówkowe

akcje aportowe

objęcie akcji poprzez

przekazanie gotówki

pokrycie akcji

wkładem rzeczowym

Akcje zwykłe i uprzywilejowane

Nabywcy

akcji zwykłych

nabywają równe

prawa majątkowe. W procesie emisji akcji może

powstawać nierówność praw majątkowych
zwane

uprzywilejowaniem

.

Uprzywilejowanie praw majątkowych może

dotyczyć:



prawa głosu na walnym zgromadzeniu w

postaci większej liczby głosów przypadających

na jedną akcję



dywidendy w zakresie wartości i sposobu jej

realizacji za lata niewypłacania



podziału majątku w przypadku likwidacji spółki

akcje uprzywilejowane często stają
się akcjami imiennymi.

Akcje imienne:



z oznaczeniem imienia i nazwiska

inwestora



zwykle uprzywilejowane



ograniczone w zbywaniu na rynku wtórnym



czasami jako akcje zwykłe w całości

nieopłacone.
Akcje na okaziciela to zbywalny instrument

finansowy.

Certyfikaty inwestycyjne



Papiery wartościowe emitowane przez
zamknięte fundusze inwestycyjne



Instrumenty udziałowe rynku
kapitałowego, których cena zależy od
wartości rynkowej portfela
inwestycyjnego funduszu



Zbywalne instrumenty finansowe



Umarzane wyłącznie przez fundusz
inwestycyjny.

Jednostki uczestnictwa w
funduszach inwestycyjnych



Instrumenty finansowe emitowane
przez otwarte fundusze inwestycyjne



Instrumenty zbywalne



wartość jednostki uczestnictwa jest
ilorazem wartości netto aktywów
funduszy i jednostek uczestnictwa w
funduszu na dany moment czasowy

Wartość aktywów neto funduszu
inwestycyjnego



Obliczana jest jako rynkowa
wartość jego aktywów
pomniejszona o zobowiązania
funduszu inwestycyjnego



Zależy więc od rynkowej wyceny
portfela aktywów funduszy
wyliczanych na dany dzień

Wartość jednostkowa aktywów
netto FI



Zależy również od ilości nabywanych i
sprzedawanych



Przy stałym WJAN i spadającej ilości
jednostek uczestnictwa rynkowa wartość
jednostki uczestnictwa rośnie i
odwrotnie



Zmiany portfela aktywów i jego jakość
też determinują wartość jednostkową
aktywów netto.

Nabywanie jednostek
uczestnictwa zależy od;



Stanu rynku kapitałowego



Wyceny rynkowej jednostki
uczestnictwa



Akceptowanego poziomu ryzyka
inwestycyjnego



Opłat za nabycie i zbycie ju , zmianę
funduszu inwestycyjnego , czy
prowizje za prowadzenie rachunku

Wady



Ryzyko poniesienia straty



Rozwodnienie zysku



Brak bezpośredniego wpływu na
politykę inwestycyjną funduszu



Opodatkowanie inwestycji- podatek
dochodowy i od zysków kapitałowych



Limity inwestycyjne- głównie FIO

Zalety wobec
instrumentów udziałowych



Dywersyfikacja portfela



Profesjonalne zarządzanie



Duża płynność inwestycji



Możliwość stosowania różnych
strategii inwestycyjnych

Kwity depozytowe



Instrument finansowy różnie
klasyfikowany na gruncie prawnym-
papier wartościowy , zbywalny
instrument finansowy , instrument
pochodny hybrydowy



Certyfikat inkorporujący prawo
własności akcji spółki mieszczącej się
poza granicami kraju , w którym stanowi
ona przedmiot obrotu

Kwity depozytowe



Są emitowane zwykle prze banki



Na określoną ilość akcji jednej
spółki lub kilku spółek



Występują jako ; amerykańskie i
globalne kwity depozytowe



Emisja może być sponsorowana
lub niesponsorowana

Instrumenty dłużne rynku
kapitałowego



Przynoszą stały dochód w przeciwieństwie do
instrumentów udziałowych



Ich wartość zależy od warunków emisji;
wielkości nominalnej angażowanego kapitału,
wysokości oprocentowania, i okresu
inwestowania



Zalicza się do nich; obligacje , listy zastawne ,
dłużne instrumenty finansowe w postaci
długoterminowych pożyczek bankowych i
rynkowych

Pojęcie obligacji



źródło pozabankowych możliwości

finansowania podmiotów gospodarczych



inwestycje średnio i długoterminowe

rynku finansowego



alternatywne techniki finansowania

podmiotów gospodarczych



forma dokumentacji długu na rynku

kapitałowym – papier wartościowy o

charakterze wierzycielskim

Funkcje obligacji



pożyczkowa – reprezentuje dług na okaziciela



lokacyjna – źródło inwestycji pozabankowych



płatnicza – reguluje wierzytelności podmiotów
(np. obligacje restrukturyzacyjne)



obiegowa – odsprzedaż na rynku wtórnym



gwarancyjna – np. obligacje zamienne



zabezpieczająca – np. kredyt lombardowy

Wartość obligacji



wartość nominalna obligacji (face
value) – kwota środków pieniężnych
określająca wysokość długu emitenta
wobec inwestora (nabywcy). Stała w
okresie wykupu, a po terminie wykupu
podlega spłacie wg zasad określanych w
procesie emisji.



wartość emisyjna – wyznaczana w
procesie emisji obligacji

Rynek pierwotny

WN > WE -obligacja z dyskontem

WN < WE -obligacja z premią

WN = WE -obligacja (al par lub at

par)

Wartość rynkowa – wyznaczana
jest przez podaż i popyt

.

Czynniki określające wartość
rynkową obligacji



warunki brzegowe emisji obligacji (kupon,
wysokość i sposób oprocentowania, termin
wykupu)



rodzaj obligacji



charakter obligacji



płynność rynku obligacji



przepisy podatkowe



koniunktura gospodarcza



wartość obligacji rządowych o podobnych
okresach zapadalności



Wartość nominalna, emisyjna i

rynkowa obligacji przyjmują formę

ceny obligacji, czyli wartość jej

zakupu/sprzedaży. Ceny obligacji

często są podawane jako procent od

wartości nominalnej np.



nominał 10 000 =100% obligacja

notowana po 98,5 = 9850 zł



obligacja notowana po 102 = 10200 zł

Wartość bieżąca obligacji



wartość zdyskontowanych przyszłych
przepływów pieniężnych z obligacji



kwota, którą należy zainwestować dziś, aby w
przyszłości otrzymać przepływy pieniężne z
obligacji zgodne z warunkami jej emisji



wartość wewnętrzna obligacji - wyznaczana
przy określonych warunkach brzegowych



w dużym przybliżeniu cena rynkowa obligacji

Cena obligacji zwykłej w dowolnym dniu po
emisji jest więc sumą bieżących (tzn.
zdyskontowanych) wartości zarówno
odsetek, jak i nominału zwracanego w dniu
wykupu.

gdzie:



C – cena obligacji,



O – płatności odsetkowe (kuponowe) obligacji,



d – stopa dyskontowa - odzwierciedla ona poziom
rynkowej stopy procentowej lub założonej przez inwestora
dochodowości, oczekiwana stopa dochodu z inwestycji,



t – okresy odsetkowe od dnia zakupu obligacji do dnia jej
wykupu, gdzie i = 1,2,3,...n.

n

n

n

t

t

t

d

W

d

O

C

)

1

(

)

1

(

1













Wycena wartości aktuarialnej
obligacji zależy jednak od
różnych czynników



Warunków emisji obligacji



Zasad kapitalizacji dochodu z
obligacji



Warunków jej wykupu



Kierunku zmian rynkowych stóp
procentowych



Dla danego horyzontu czasowego

inwestycji i wartości przyszłej:



im wyższa oczekiwana stopa procentowa, tym

niższa wartość bieżąca,



im niższa oczekiwana stopa procentowa, tym

wyższa wartość bieżąca.



Dla danej stopy dyskontowej i wartości

przyszłej:



im dłuższy okres zapadalności, tym niższa wartość

bieżąca,



im krótszy okres zapadalności, tym wyższa wartość

bieżąca.

Przyjmuje się, że;

Oczekiwana stopa zwrotu



stopa zwrotu porównywalna do
innych inwestycji przy zakładanym
poziomie i kierunku zmian
bazowych stóp procentowych w
sektorze bankowym.

Bankowe stopy procentowe wpływają na:



wysokość nominalnego oprocentowania obligacji

nowych ze stałą i zmienną stopą procentową



cenę rynkową obligacji ze stałą stopą procentową

1.

gdy bankowe stopy procentowe rosną, rosną

również wartości kuponu nowych obligacji i

spadają ceny rynkowe obligacji starych / o stałej

stopie procentowej

2.

gdy bankowe stopy procentowe spadają, relacje te

są odwrotne

Wartość przyszła obligacji – określona
przez warunki wykupu obligacji



wysokość nominału



sposobu oprocentowania



wysokości oprocentowania



terminu wykupu

Wartość przyszła obligacji jest tym

większa, im wyższe jest jej

nominalne oprocentowanie (kupon)

– dla danego terminu obligacji.



proste lub złożone



stałe lub zmienne



bez kuponu- zerokuponowa

Oprocentowanie obligacji może być:

Termin wykupu określa emitent.
Obligacje mogą występować w
postaci



płatnych w terminie wykupu



płatnych przed terminem wykupu



płatnych po terminie wykupu

Listy zastawne



Papier wartościowy imienny bądź na
okaziciela , którego podstawą emisji
jest wierzytelność banku hipotecznego
zabezpieczona hipoteką



Emitowany jest przez banki hipoteczne



Służy upłynnianiu wierzytelności
bankowych wynikających z
udzielonych kredytów hipotecznych

Kredyt hipoteczny



Jest długoterminowym kredytem bankowym , którego
zwrotność zabezpiecza ustanowiona hipoteka na
nieruchomości /hipoteczne zabezpieczenia w świetle
prawa mogą być różne/



Banki hipoteczne mogą też emitować obligacje w drodze
sekurytyzacji wierzytelności hipotecznych /tzw. MBO/-
bardziej ryzykowne niż listy zastawne



Nie są one listami zastawnymi



Banki mogą też emitować inne obligacje zwane
obligacjami korporacyjnymi, które pełnia funkcje
bankowych papierów wartościowych.

Klasyfikacja listów
zastawnych



Hipoteczne listy zastawne – wcześniej
definiowane



Publiczne listy zastawne – szczególna
forma listu zastawnego – w świetle
prawa zabezpieczona gwarancją lub
poręczeniem skarbu państwa lub innych
instytucji państwowych i
międzynarodowych organizacji a także
ich wierzytelności hipotecznych

Instrumenty pochodne rynku
kapitałowego



Umowy terminowe forward i futures
na instrumenty rynku kapitałowego ;
akcje, indeksy akcji , obligacje
różnego rodzaju występujące w
obrocie giełdowym i pozoagiełdowym



Opcje na te instrumenty finansowe



Bardziej złożone –hybrydowe
instrumenty pochodne