TKANKA ŁĄCZNA
TKANKA ŁĄCZNA
PŁYNNA
PŁYNNA
(KREW I LIMFA)
(KREW I LIMFA)
Frank Agnieszka
Krew
Krew
Krew
Krew jest to rodzaj płynnej
tkanki łącznej, krew krąży w
systemie żył i tętnic, a do
poszczególnych komórek
ciała dociera za
pośrednictwem naczyń
włosowatych.
Funkcje krwi (1):
Rola oddechowa - dostarcza z
układu oddechowego wszystkim
komórkom ciała tlen
Rola odżywcza - zaopatruje
wszystkie komórki w materiały
budulcowe i energetyczne
Rola wydalnicza – usuwa zbędne
produkty metabolizmu – przede
wszystkim dwutlenek węgla i związki
azotu
Rola termoregulacyjna – pomaga w
utrzymaniu stałej temperatury ciała
Funkcje krwi (2):
Rola immunologiczna – pozwala
na utrzymanie swoistości
biochemicznej, czyli uczestniczy w
procesach odpornościowych
Równowaga (Homeostaza) wodno
- mineralna – tworzy płynne
środowisko wewnętrzne organizmu
Rola transportowa i koordynująca
- rozprowadza w organizmie hormony
Każdy rodzaj tkanki
łącznej – krew składa
się z :
1. Substancji międzykomórkowej –
OSOCZA – ok. 55% objętości
pełnej krwi
2. Elementów morfotycznych –
KRWINEK (czerwonych, białych,
płytek krwi) –
ok.45% objętości pełnej krwi
Krew
Krew
Charakterystyka OSOCZA
Lekko żółtawa ciecz, której 90% stanowi woda
Rozpuszczone są w niej związki organiczne (9%)
z czego 7-8% to białka:
a) Albuminy – decydują o ciśnieniu onkotycznym –
wędrówka wody z łożyska do tkanek i
odwrotnie. Ulegają zmianie w czasie ciąży lub
choroby. Stanowią prawie 55% wszystkich
białek. Są wytwarzane w wątrobie i ich główną
funkcją jest wiązanie wody dzięki tzw. ciśnieniu
onkotycznemu. Jeśli albumin zabraknie, to woda
"ucieka" z łożyska krwionośnego np. do tkanek,
tworząc obrzęki. Albuminy pełnią także funkcje
nośnika dla innych substancji, np. hormonów.
b)Globuliny (Gammaglobuliny) –
przeciwciała, decydują o odporności
organizmu, procesy immunologiczne.
Globuliny są bardzo niejednorodną grupą
dzielącą się na alfa1, alfa2, beta i gamma-
globuliny. Inny podział uwzględniający ich
budowę wyróżnia mukoproteiny i
glikoproteiny (połączenia białek z
węglowodanami), lipoproteiny (połączenia
z lipidami), globuliny wiążące jony metali
(np. transferyna wiążąca żelazo czy
ceruloplazmina będąca magazynem
miedzi) oraz gamma-globuliny (które
dzielą się na podtypy określane literami
alfabetu: G, A, M, D, E).
c) Fibrynogen – białko rozpuszczone
w osoczu, gdy krew krzepnie
przekształca się w formę włóknikową,
nierozpuszczalną – fibrynę (włóknik).
Fibrynogen jest kolejnym białkiem
osocza, wytwarzanym
w wątrobie. Z fibrynogenu powstają pod
wpływem trombiny cząsteczki fibryny,
które tworzą sieć włókien składającą się
na skrzep krwi
d) Plazma krwi – osocze pozbawione
fibrynogenu, surowica stanowiąca
roztwór białek i innych związków
organicznych
i nieorganicznych, odwłóknione osocze
W skład osocza wchodzą:
e) Glukoza – cukry proste (droga hormonalna)
f) Aminokwasy z rozkładu białek
g) Kwasy tłuszczowe
h) Produkty przemiany materii (mocznik,
amoniak, kwas moczowy) – szkodliwe związki
azotowe
i) Hormony w osoczu (endokrynologia) gruczoły
wydzielania wewnętrznego, gruczoły
dokrewne
j) Witaminy rozpuszczalne w wodzie i w
tłuszczach – A,D,E,K
Związki nieorganiczne (ok.1%)
k) chlorek sodu, jony wapnia,
potasu,
magnezu, żelaza
Osocze odpowiada za ciepło
Elementy morfotyczne
Elementy morfotyczne
krwi
krwi
1)
ERYTROCYTY (krwinki czerwone)
2)
LIMFOCYTY (krwinki białe)
3)
TROMBOCYTY (płytki krwi)
Od lewej do prawej:
erytrocyt, trombocyt,
leukocyt
ERYTROCYTY
(krwinki czerwone)
Prawidłowy erytrocyt ludzki jest
okrągłą, dwuwklęsłą w środku
komórką o średnicy 6-9 μm.
Głównym zadaniem erytrocytów jest
przenoszenie tlenu i dwutlenku węgla,
co jest możliwe dzięki obecności w
nim czerwonego barwnika
hemoglobiny, który ma zdolność do
nietrwałego wiązania tlenu i
przechodzenia w oksyhemoglobinę
Zdrowy, młody mężczyzna ma około
5,4 mln/mm
3
erytrocytów w krwi
obwodowej, kobieta około 4,5
mln/mm
3
, natomiast noworodek około
7 mln/mm
3
. Ilość erytrocytów w
organizmie człowieka może się
zmieniać - zależy to m.in. od miejsca, w
którym człowiek się znajduje i
ciśnienia jakie tam panuje.
Wszystkie komórki krwi są wytwarzane
w szpiku kostnym, gąbczastej tkance
znajdującej się wewnątrz kości w
procesie erytropoezy z komórek
macierzystych erytrocytów, tzw.
erytroblastów
Krwinki czerwone nie dzielą się. Nie mogą
pełnić normalnych funkcji komórkowych, nie
mają też mechanizmu, który mógłby
naprawiać powstające w nich z czasem
uszkodzenia i po kilku miesiącach użytecznego
życia (ok. 120 dni) ulegają zniszczeniu w
śledzionie. Słabnące erytrocyty wyłapywane
są przez układ siateczkowo – śródbłonkowy
śledziony i w mniejszym stopniu przez
wątrobę. Jego komórki pożerają stare krwinki
i rozkładają hemoglobinę do aminokwasów i
hemu, który następnie pozbawiany jest żelaza.
Powstaje wówczas biliwerdyna, która zostaje
przekształcona przez hepatocyty – komórki
wątroby w żółtą bilirubinę, wydzielną jako
składnik żółci
LEUKOCYTY – krwinki
LEUKOCYTY – krwinki
białe
białe
Krążą we krwi w ilości od 4 tys. do
10 tys. w 1 mililitrze.
Jest to niejednorodna grupa
obejmująca:
Granulocyty – posiadają ziarnistości
Limfocyty (agranulocyty) – nie
posiadają ziarnistości
Monocyty
GRANULOCYTY dzielą
się z kolei na:
a) obojętnochłonne(neutrofile)
b) kwasochłonne (eozynofile)
c) zasadochłonne (bazofile)
Granulocyty
obojętnochłonne(neutrofil
e)
Jest ich najwięcej, są najważniejszymi
"policjantami" naszego ustroju, pożerają
(fagocytują) i trawią niepożądanych
intruzów (głównie bakterie). Mają
zdolność do fagocytozy, ilość zwiększa
się w stanach zapalnych (infekcje),
lokalizują i niszczą ogniska zaplane (w
tych miejscach pojawia się ropa).
Granulocyty
kwasochłonne (eozynofile)
Niszczą obce białka, ich
liczba wzrasta znacznie w
chorobach alergicznych i
pasożytniczych.
Granulocyty
zasadochłonne (bazofile)
To najmniej liczna grupa,
mają zdolność do fagocytozy i
ruchu;
wydzielają heparynę - czynnik
powstrzymujący krzepnięcie
krwi
Rozmaz krwi człowieka: a – bezjądrzaste erytrocyty
b – neutrofil, c – eozynofil, d – limfocyt.
LIMFOCYTY
Pochodzą z różnych narządów
(szpik, grasica, węzły chłonne,
śledziona) i dzielą się na różne
grupy.
Zasadniczym podziałem obejmuje:
a) limfocyty T
b) limfocyty B
Limfocyty T
Limfocyty T
Powstają w czerwonym szpiku
kostnym, skąd wędrują do grasicy
i tam nabywają cech
immunologicznych, skąd wzięło się
określenie grasicozależne.
odpowiadają za reakcje
odpornościowe typu
komórkowego, czyli takie, w
których uczestniczą całe komórki.
Limfocyty B
Powstają w układzie
limfoidalnym, głównie w
czerwonym szpiku kostnym. Nie
przechodzą przez grasicę skąd
określenie szpikozależne.
Odpowiedzialne za tworzenie
przeciwciał (reakcje
odpornościowe).
MONOCYTY
MONOCYTY
Powstają w szpiku, w układzie
siateczkowo – śródbłonkowym. Żyją 3 –
5 dni fagują we krwi i otaczających
układach duże ilości bakterii i
skrawków obumarłych tkanek. Są
największe spośród białych ciałek krwi.
Są strażnikami czystości biochemicznej
organizmu. Posiadają zdolności
fagocytozy. Nazywa się je makrofagami.
PŁYTKI KRWI -
TROMBOCYTY
Są fragmentami bardzo dużych komórek -
megakariocytów, powstających w szpiku kostnym.
Średnio w 1 ml krwi znajduje się 250 tys. płytek.
Ich czas "przeżycia" wynosi 8-10 dni.
Płytki krwi odgrywają bardzo dużą rolę w
hamowaniu krwawienia (w hemostazie).
Przyczepiają się w miejscu uszkodzenia naczynia
i tworzą czop zatykający jak korek powstałą
przerwę. Ponadto z płytek uwalniają się
substancje kurczące krwawiące naczynia, co
dodatkowo hamuje krwawienie.
Spadek liczby trombocytów nazywamy
małopłytkowością i może grozić wykrwawieniem.
LIMFA (czyli chłonka)
LIMFA (czyli chłonka)
(1)
(1)
• krąży we własnym łożysku, które
tworzą naczynia limfatyczne
• jest płynem śródtkankowym
powstałym na skutek przesączania
się osocza krwi z naczyń
włosowatych do przestrzeni
międzykomórkowych.
LIMFA (czyli chłonka)
LIMFA (czyli chłonka)
(2)
(2)
• Osocze stanowi jej część płynną, w której
zanurzone są leukocyty. Limfa,
obmywając wszystkie komórki organizmu,
dostarcza im substancji odżywczych oraz
zwalcza inwazje bakteryjne. Z przestrzeni
międzykomórkowych limfę zbierają
przewody chłonne, wpadające do żyły
głównej układu krwionośnego i w ten
sposób płyny limfatyczne powracają do
krwioobiegu.
Funkcje chłonki:
Rozprowadza po organizmie limfocyty
zabierane z węzłów chłonnych. Bierze
także udział w transporcie tłuszczów
pokarmowych stąd lekko żółtawe
zabarwienie, ta część limfy rozpoczyna
bieg od jelita cienkiego. Pełni istotną rolę
w mechanizmach obronnych organizmu
przed zakażeniami, ponieważ bakterie, a
nawet komórki nowotworowe, zanim
dostaną się z tkanek do krwi, zostają
zatrzymane w węzłach chłonnych.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!!!
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!!!