PARAZYTOLOGIA – NAUKA O

PASOŻYTACH

PASOŻYTY SĄ ORGANIZMAMI

JEDNOKOMÓRKOWYMI

LUB WIELOKOMÓRKOWYMI ŻYJĄCYMI

WEWNĄTRZ ORGANIZMU

LUB NA JEGO POWIERZCHNI.

NAZWA PASOŻYTY OBEJMUJE

PIERWOTNIAKI I ROBAKI

PIERWOTNIAKI

➲

Pierwotniaki jako gółwne jednokomórkowe

pasożyty człowieka dzielą sie na trzy grupy:



Sarcomastigophora



Ameby (Rhizopoda)



Wiciowce (Zoomastigophora)



Ciliophora (Orzęski)



Apicomplex (Zarodnikowce)

Entamoeba histolytica



Pasożyt jelitowy występujący w dwóch

postaciach.



Trofozoit



Cysta zakaźna



Epidemiologia



Jest powszechnie występującym pasożytem

jelitowym u 10% (1-50%) ludzkiej populacji.



Pasożyt przenosi się drogą pokarmowa

najczęściej przez skażone warzywa lub

wodę.



Źródłem zakażenia jest chory lub

bezobjawowy nosiciel.

Entamoeba histolytica



Chorobotwórczość



Większość zarażen lokalizuje się w obrębie

jelita.



Postać nieiwnwazyjna



Postać inwazyjna do ściany jelita



Postać inwazyjna pozajelitowa (ropnie wątroby,

płuc, mózgu)



Diagnostyka



Badanie mikroskopowe kału na obecność cyst.



Badania serologiczne – wykrywanie przeciwciał.

Entamoeba histolytica

Entamoeba histolytica

Entamoeba histolytica –

ropień wątrobowy

Acanthamoeba castellani

➲

Ameba wolno żyjąca w ziemi i wodzie jezior.

➲

U człowieka wywołuje



Wrzodziejące zapalenie rogówki



Pierwotne amebowe zapalenie opon

mózgowo-rdzeniowych i mózgu.

➲

Zarażenie następuje przez błonę śluzową

nosa, uszkodzoną skórę, skażone soczewki

kontaktowe.

➲

Diagnostyka



Badanie mikroskopowe zeskrobin z rogówki



Badanie mikroskopowe płynu mózgowo-

rdzeniowego.

Naegleria fowleri

➲

Ameba wolno żyjąca w mule i wodzie.

➲

U człowieka wywołuje



Pierwotne amebowe zapalenie opon

mózgowo-rdzeniowych i mózgu.

➲

Zarażenie następuje przez jamę nosową

skąd pierwotniak przedostaje sie do mózgu.

➲

Diagnostyka



Badanie mikroskopowe płynu mózgowo-

rdzeniowego.

Giardia lamblia

➲

Wiciowiec wystepujący w postaci trofozoitu i

cysty.

➲

Posożyt powszechnie występujący u ludzi we
wszystkich strefach klimatycznych.

➲

Zarażenie następuje drogą pokarmową.

➲

Źródłem zarażenia jest człowiek chory lub
nosiciel i różne zwierzęta zanieczyszczające
wodę cystami wydalanymi z kałem.

Giardia lamblia

➲

W zarażonym organizmie pasożyt występuje w

jelicie cienkim i dwunastnicy.

➲

Diagnostyka obejmuje



Wykrywanie cyst w kale



Wykrywanie trofozoitów w treści dwunastnicy



Wkrywanie antygenu w kale.

Giardia lamblia

Giardia lamblia

Giardia lamblia

Giardia lamblia

Trichomonas vaginalis

➲

Wiciowiec występujący tylko w postaci

trofozoitu.

➲

Powszechnie występujący pierwotnika

przenoszony droga płciową, wykrywany u 10-

25% kobiet.

➲

Zarażenie najczęściej zlokalizowane jest w

obrębie sromu i pochwy.

➲

U mężczyzn mogą występować bezobjawowa

zarażenie w obrębie żołędzi, cewki moczowej, i

gruczołu krokowego.

➲

Diagnostyka obejmuje



Badanie mikroskopowe wydzieliny z pochwy,

cewki moczowej, gruczołu krokowego i osadu

moczu



Hodowla pasożyta w specjalnym podłozu.

Trichomonas vaginalis

Trichomonas vaginalis

Trypanosoma brucei

➲

Pierwotniak (świdrowiec) wystepujący w postaci

trofozoitu.

➲

Wywołuje trypanosomozę (śpiączkę) afrykańską.

➲

Zarażenie następuje w wyniku ukąszenia przez
zarażoną od zwierząt lub ludzi muchę tse-tse.

➲

Pasożyt wystepuje we krwi i atakuje węzły chłonne,
centralny układ nerwowy i różne narządy
wewnętrzne

➲

Diagnostyka laboratoryjna polega na wykryciu
pasożyta we krwi, płynie mózgowo-rdzeniowym i
treści z węzłów chłonnych.

Trypanosoma brucei

Trypanosoma brucei

Mucha tsetse

Plasmodium (zarodziec)

➲

Pierwotnik (zarodziec) wywołujący u człowieka

malarię (zarodziec malaryczny).

➲

U człowieka malarię wywołują 4 gatunki:



Plasmodium falciparum



Plasmodium vivax



Plasmodium malariae



Plasmodium ovale

Plasmodium (zarodziec)

➲

Zarażenie następuje za pośrednictwem komara.

➲

Nosicielami Plasmodium są samice ponad 60
gatunków komarów z rodzaju Anopheles.

➲

Komary zarażają sę od ludzu chorych lub
będących nosicielami.

➲

U zarażonego człowieka wystepują w
komórkach wątrobowych i krwinkach
czerwonych.

Plasmodium (zarodziec)

➲

Diagnostyka laboratoryjne obejmuje;



Wykrywanie pasożyta w rozmazach krwi
barwionych metoda Giemsy, pasożyt
występuje w erytrocytach.



Wykrywanie antygenów metodami
serologicznymi



Wykrywanie DNA pasożyta matodami
mulekularnymi

Plasmodium (zarodziec)

Plasmodium (zarodziec)

Plasmodium (zarodziec)

Anopheles

Toxoplasma gondii

➲

Pasożyt wewnątrzkomórkowy szeroko

rozpowszechniony wśród dzikich i domowych

zwierząt.

➲

U ponad 40% ludzi stwierdza sie dodatni odczyn
serologiczny .

➲

Posożyt wystepuje w postaci cyst i trofozoita

➲

Zarażenie człowieka i zwierząt następuje przez
połknięcie cysty (oocysty) ze skażonym
pożywieniem lub trofozoitów (bradyzoit,
tachyzoid) w surowym mięsie.

Toxoplasma gondii

➲

Pasożyt u człowieka wywołuje toksoplazmozę.

➲

Diagnostyka laboratoryjna obejmuje;



Wykrywanie przeciwciał metodami
serologicznymi.



Metoda immunofluoroscencyjna



Metoda immunoenzymatyczna



Wykrywanie posożyta w tkankach w
preparatach mikroskopowych barwionych
metodą Giemsy

Toxoplasma gondii

Toxoplasma gondii

Toxoplasma gondii