MITOZA I
MEJOZA
Biologia
Karolina Iwanowska
CYKL
KOMÓRKOWY
• okres G
1
– procesy
anaboliczne (wzrost,
czynności życiowe
komórki),
• okres S –
przygotowanie do
podziału – replikacja
DNA,
• okres G
2
– końcowe
przygotowania do
podziału,
• okres G
0
– faza
spoczynkowa
komórki.
G
0
MITOZA
Proces podziału komórki, w
którym z jednej komórki
powstają dwie komórki o takiej
samej liczbie chromosomów
jak komórka macierzysta.
Mitotycznie dzielą się komórki
somatyczne – budujące ciało
organizmu.
2n
2n
2n
Mitoza składa
się z faz:
KARIOKINEZA
– podział jądra komórkowego
PROFAZA
METAFAZA
ANAFAZA
TELOFAZA
CYTOKINEZA
– podział cytoplazmy, rozdzielenie organelli komórki
PROFAZA
następuje zanik
błony jądrowej,
chromatyna
przekształca się w
chromosomy,
każdy chromosom
składa się z dwóch
chromatyd
(pojedynczych
cząsteczek DNA),
powstają włókna
wrzeciona
podziałowego –
kariokinetycznego.
centrio
la
chromoso
m
centromer
włókno
wrzecion
a
METAFAZA
centromery
chromosomó
w ustawiają
się w
płaszczyźnie
równikowej
komórki.
płytka
metafazaln
a
ANAFAZA
rozdzielenie
materiału
genetycznego
poprzez skurcz
włókien wrzeciona,
każde włókno
przyciąga jedną
chromatydę z
chromosomu.
TELOFAZA
powstają błony
jądrowe,
nici DNA
rozplątują się,
zanikają
wrzeciona
kariokinetyczne,
w jednej
komórce
widoczne są dwa
jądra
komórkowe.
CYTOKINEZA
u zwierząt
powstaje
bruzda
podziałowa,
która
pogłębia się
aż do
momentu
zetknięcia się
i rozdzielenia
dwóch
komórek.
CYTOKINEZA
u roślin
w
płaszczyźnie
równikowej powstają
włókna wrzeciona
cytokinetycznego,
na włóknach
pojawiają się
pektyny
(wielocukry), a
następnie celuloza,
w efekcie powstaje
ściana komórkowa
rozdzielająca jedną
komórkę na dwie.
celuloz
a
pekty
ny
MEJOZA
Proces podziału komórki w
którym z jednej komórki
diploidalnej (2n) powstają
cztery komórki haploidalne (n).
Podczas mejozy zachodzi
wymieszanie materiału
genetycznego –
CROSSING – OVER.
R!
proces
redukcyjn
y
2n
n
n
n
n
n
n
I podział
mejotycz
ny
II
podzi
ał
mejotyczn
y
(mitoza)
Mejoza składa
się z faz:
I podział mejotyczny
profaza I
metafaza I
anafaza I
telofaza I
leptoten
pachyten
diakineza
zygoten
II podział mejotyczny
profaza II
metafaza II
anafaza II
telofaza II
PROFAZA I
LAPTOTEN – zanika
błona jądrowa,
powstaje wrzeciono
podziałowe,
chromosomy zaczynają
się różnicować,
ZYGOTEN – połączenie
chromosomów
homologicznych w
biwalenty,
PACHYTEN – proces
CROSSING – OVER,
DIAKINEZA –
zakończenie procesu
CROSSING – OVER.
BIWALENT
– 2
chromosom
y (4
chromatydy
- TETRADA)
* CROSSING -
OVER
zachodzi wówczas, gdy
chromatydy sąsiednich
chromosomów zaplątują się ze
sobą,
może nastąpić rozplecenie lub
przerwanie chromatyd i
dobudowanie z sąsiedniej
chromatydy brakującego DNA.
METAFAZA I
ustawienie
biwalentów w
płaszczyźnie
równikowej.
ANAFAZA I
każde włókno
kurcząc się
ciągnie do siebie
cały
chromosom.
R!
TELOFAZA I
powstają dwa
jądra
potomne o
haploidalnej
liczbie
chromosomów
.
II PODZIAŁ
MEJOTYCZNY
przebiega podobnie do
podziału mitotycznego.
wróć do
MITOZY
AMITOZA
to przypadkowy rozpad
komórki macierzystej
na komórki potomne,
często niezdolne do
samodzielnego
funkcjonowania.
podsumowanie:
MITOZA
prowadzi do
powstania dwóch
komórek potomnych
o takiej samej liczbie
chromosomów jak
komórka
macierzysta,
składa się z czterech
faz (profazy,
metafazy, anafazy i
telofazy),
dotyczy komórek
somatycznych.
MEJOZA
• prowadzi do
powstania czterech
komórek potomnych o
liczbie chromosomów
zredukowanej do
połowy,
• składa się z dwóch
podziałów
mejotycznych, z
których każdy dzieli
się na cztery fazy,
• dotyczy komórek
rozrodczych.