NOWA GRYPA A/H1N1

ZALECEANE SZCZEPIENIA

NA 2009R

Grypa

Grypa sezonowa jest ostra, zakaźną

chorobą wirusową, która przenosi się
drogą kropelkową lub poprzez
bezpośredni kontakt z zakażoną osobą
czy ze skażonymi powierzchniami.

Wirusy grypy (również wirus A H1N1) poza

organizmem żywym mogą przetrwać
jedynie kilka godzin (średnio 2-3
godziny).

Epidemiologia

Według Światowej Organizacji Zdrowia

(WHO) na grypę choruje rocznie około 5-
15 % populacji całego globu, z czego 3-5
milionów to przypadki ciężkie. Rocznie
notuje się 250-500 tys. zgonów.
Współczynniki umieralności wzrastają
gwałtownie po 50 roku życia - zgony
osób przekraczających ten wiek stanowią
85% ogółu śmierci z powodu grypy.

Jak odróżnić grypę od
przeziębienia?

GRYPA

PRZEZIĘBI

ENIE

Początek

nagły i błyskawiczny

powolny, łagodny

Temp. ciała

zawsze wysoka

gorączka

(powyżej 39°C)

najczęściej nieznacznie

podwyższona

Katar

nie zawsze

zawsze

Bóle mięśni i

stawów

bardzo często

rzadko

Samopoczucie

bardzo złe

umiarkowanie złe

Związek z pogodą

względny

bardzo częsty

Powikłania

często

rzadko

ISTNIEJĄ TRZY TYPY WIRUSÓW
GRYPY:



TYP A - najgroźniejszy i prowadzi do
najostrzejszych objawów. Również
najbardziej rozpowszechniony, wywołujący
epidemie co 2-3 lata.

Wirus grypy typu A można poddać dalszej

klasyfikacji na podtypy w oparciu o rodzaj
białek tworzących otoczkę białkową
hemaglutynina H(H1-H16) oraz
neuraminidazy N(N1-N9)

ISTNIEJĄ TRZY TYPY WIRUSÓW
GRYPY

:



TYP B - daje podobne objawy co A, ale

mają one łagodniejszy przebieg.

Epidemie wybuchają co 4-5 lat.,



TYP C - najłagodniejszy typ, który

wywołuje objawy podobne do

przeziębienia.

Wirusy typu B i C występują

wyłącznie u człowieka, natomiast

wirus typu A zakaża zarówno

ludzi jak i zwierzęta.

Epidemie grypy w XX
wieku

Lata

Zakres

występowania

Szczep

wirusa

Nazwa

potoczna

Liczba ofiar

1918-

1919

pandemia

typ A,H1N1

hiszpanka

500 mln

zachorowań;
100 mln zgonów

1957-

1958

epidemia

typ A,H2N2

grypa

azjatycka

1,5 mln zgonów

1968-

1970

epidemia

typ A,H3N2

grypa
hongkong

1 mln zgonów

1977-
1978

epidemia

typ A,H1N1 grypa

rosyjska

11.VI .

2009

pandemia

typ A,H1N1

grypa

świńska

na 29.X.09 niecałe
4,5 tys osób

Grupy ryzyka



osoby powyżej 50 roku życia,



kobiety będące w ciąży w sezonie grypowym,



dzieci pomiędzy 6 miesiącem a 5 rokiem życia



osoby z chorobami przewlekłymi (np. astmą,
układu krążenia, nerek, wątroby,
hematologicznymi i metabolicznymi np.
cukrzycą)



osoby z upośledzeniem odporności (w tym
spowodowanym leczeniem
immunosupresyjnym lub zakażeniem HIV)

Okres wylęgania grypy jest łatwy do

przeoczenia i wynosi ok. 48 godzin od
momentu zarażenia wirusem. Namnaża
się on w komórkach nabłonka górnych
dróg oddechowych: nosie, gardle,
tchawicy, oskrzelach.

Zaburza naturalne mechanizmy

odporności, ułatwia też rozwój bakterii,
tzw. nadkażenie bakteryjne.

Powikłania grypy

1. Ze strony układu oddechowego:

- zapalenie zatok obocznych nosa

- zapalenie krtani

- zapalenie oskrzeli

- astma oskrzelowa czy POChP

- niewydolność oddechowa w przebiegu w/w

chorób

2. Ze strony układu krążenia:

- zapalenie mięśnia sercowego

- zapalenie osierdzia

- nagły zgon sercowy

- dekompensacja przewlekłej niewydolności

krążenia

Powikłania grypy

3. Ze strony ośrodkowego układu nerwowego:

- splątanie,

- nasilenie zmian otępiennych u osób starszych

- napady drgawkowe (zwłaszcza u dzieci pod

postacią drgawek gorączkowych)

- zapalenie mózgu lub zapalenie opon

mózgowych

4. Ze strony innych narządów:

- ostre zapalenie ucha środkowego

- zapalenie mięśni

- ostra niewydolność nerek

- zapalenie spojówek

- zaostrzenie lub dekompensacja różnych

chorób przewlekłych (np. cukrzycy)

- Zespół Reye'a (w przypadku podawania

kwasu salicylowego)

- Zespół Guillaina-Bárrego

Grypa A H1N1



Grypa A H1N1 jest chorobą układu
oddechowego, która przenosi się drogą
kropelkową jak i poprzez bezpośredni
kontakt z zakażoną osobą czy skażonymi
powierzchniami.



Okres zaraźliwości: 1 dzień przed
wystąpieniem objawów do 7 dni po ich
wystąpieniu.



Okres inkubacji: 7 dni, może być dłuższy.

Grypa A H1N1 drogi
szerzenia

Szerzenie się nowej grypy, podobnie jak grypy

sezonowej, odbywa się przez zakażenia
drogą powietrzną i kropelkową. Możliwe jest
też przenoszenie się zakażenia przez
dotykanie przedmiotów zanieczyszczonych
śliną lub wydzieliną dróg oddechowych
osoby chorej i następnie dotykanie śluzówki
osoby zdrowe (dotykanie ust, nosa czy
pocieranie oczu za pomocą ręki).

Droga zarażenia



Zarażeni mogą przenosić wirusa na

innych zarówno przed, jak i po

wystąpieniu objawów.



Niektóre wirusy i bakterie mogą żyć

nawet 2 godziny na takich

powierzchniach jak chusteczki, klamki,

biurka.

Zalecenia ogólne



Regularne mycie rąk



Myj ręce wodą i mydłem, szczególnie po

zakryciu dłońmi ust w czasie kaszlu lub

kichnięcia. Środki dezynfekujące na bazie

alkoholu skutecznie eliminują wirusa.



Zakrywanie ust i nosa podczas kaszlu

oraz kichania, najlepiej przy pomocy

chusteczki, ewentualnie rękoma



Pozostanie w domu i zaniechanie pracy, w

razie złego samopoczucia



Unikanie tłumu i masowych zgromadzeń



Unikanie bliskiego kontaktu z chorym



CDC zaleca stosowanie maseczek tylko w

przypadku wysokiego ryzyka zakażenia.

SZCZEPIENIA
PRZECIW GRYPIE



Corocznie WHO wraz Centrum Zwalczania i

Zapobiegania Chorobom (CDC) ustala skład

obowiązującej szczepionki, która ma zabezpieczyć

przed szczepami wirusa grypy w nadchodzącym

sezonie jesienno-zimowym. Danych dostarcza 122

ośrodków badawczych z 94 krajów.



Nieustanny monitoring mutacji wirusa sprawia, że

skuteczność szczepień przeciw grypie jest bardzo

wysoka. Znacznie zmniejszają one

prawdopodobieństwo wystąpienia silnych

objawów choroby lub przynajmniej łagodzą jej

przebieg i zapobiegają groźnym powikłaniom.



Żadna szczepionka przeciw

jakiejkolwiek chorobie nie chroni w 100

proc. przed zachorowaniem!!!



Nie mniej skuteczność szczepionek

przeciw grypie szacuje się 70 – 90% w

grupie osób zdrowych poniżej 65 roku

życia.

Szczepionki przeciwko
grypie zarejestrowane w
Polsce



W Polsce zarejestrowane są 4 szczepionki

inaktywowane (zw. szczepionkami

„zabitymi”, zawierają inaktywowane, czyli

niezdolne do namnażania zarazki lub

wyizolowane z nich antygeny)



Trójwalentne inaktywowane szczepionki

p/grypie (TIV) zawierają szczepy wirusów

równoważne antygenowo szczepom

zalecanym w danym roku: jeden podtyp

H3N2 wirusa grypy A, jeden podtyp H1N1

wirusa grypy A i jeden szczep

wirusa grupy B

Szczepionka na 2009/2100

Przygotowane na sezon epidemiczny

2009/2010 preparaty TIV zawierają

• A/Brisbane/59/2007 (H1N1)
• A/Brisbane/10/2007 (H3N2)
• B/Brisbane/60/2008
Szczepionki p/grypie sezonowej nie

zawierają tiomensolu – związku rtęci
stosowanego w szczepionkach jako
środek konserwujący

Szczepionki przeciwko grypie
dostępne w Polsce

NAZWA

HANDLOW

A

PRODUCENT

POSTAĆ LEKU OPAKOWANIE

WSKAZANIA

FLUARIX

GlaxosmithKline

Biologicals-

Belgia

zawiesina do

wstrzyknięć

1

ampułkostrzykawka

0,5 ml + igła

po 6 m.ż

INFLUVAC

Solvay

Pharmaceuticals

zawiesina do

wstrzyknięć

i.m. i s.c.

1

ampułkostrzykawka

0,5 ml + igła

od 6 m.ż

VAXIGRYP

Sanofi

Pasteur

zawiesina do

wstrzyknięć i.m.

i głęboko s.c.

1

ampułkostrzykawka

0,5 ml

od 6 m.ż

VAXIGRYP

JUNIOR

Sanofi

Pasteur

zawiesina do

wstrzyknięć i.m.

i głęboko s.c.

1 strzykawka 0,25

ml

6 – 35 m.ż

Kto i kiedy powinien się
szczepić?



Szczepionka przeciw grypie zapewnia odporność,

którą można potwierdzić obecnością przeciwciał w

surowicy krwi wykrywanych metodami

serologicznymi. Ochrona immunologiczna po

szczepieniu utrzymuje się przez około rok.



Optymalnym terminem do prowadzenia szczepień w

Polsce jest okres od września do grudnia. W Polsce

szczyt zachorowań na grypę ma miejsce między

styczniem i marcem. Również szczepienie podczas

epidemii może zmniejszyć ryzyko zachorowania.



Nie należy stosować nieaktualnej szczepionki. Okres

działania szczepionki przeciw grypie nie przekracza

6 miesięcy. Za to już po dwóch tygodniach od

zastrzyku zyskuje się całkowitą odporność.

Przeciwwskazania do szczepień
stanowią:



Ostre choroby gorączkowe



Wiek poniżej 6 miesięcy



Uczulenie na substancje zawarte w
szczepionce



Uczulenie na białko jaja kurzego



Zespół Guillain-Barré



Uczulenie na antybiotyki
aminoglikozydowe używane w procesie
produkcji szczepionki



Niepożądane odczyny poszczepienne

Szczepionki przeciwko nowej
grypie A(H1N1)

Szczepionki, które zostały dopuszczone do

użytku to Pandemrix firmy GlaxoSmithKline

oraz

Focetria firmy Novartis.

Komitet ekspertów Europejskiej Agencji ds.

Leków, odpowiedzialny za naukową ocenę

skuteczności i ryzyka wprowadzanych do

użytku leków, zarekomendował, że te dwie

szczepionki powinny być podawane w dwóch

dawkach w odstępie trzytygodniowym u

dorosłych (w tym kobiet w ciąży) oraz dzieci

powyżej szóstego miesiąca życia.

Diagnostyka zakażeń
wirusami grypy i
grypopodobnymi

Materiał do badań wirusologicznych

(wykrywanie antygenów wirusowych i

hodowla wirusa)



wymaz z gardła i nosa



popłuczyny z nosogardzieli



popłuczyny oskrzelowe (BAL)

Materiał do badań serologicznych

(wykrywanie przeciwciał

przeciwwirusowych)



surowica krwi



płyn mózgowo-rdzeniowy

Lista krajowych laboratoriów
wykonujących badania diagnostyczne
w kierunku wirusa grypy typu
A/H1N1:

1.

Krajowy Ośrodek ds. Grypy

Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego –

Państwowy Zakład Higieny

ul. Chocimska 24
00-791 Warszawa
telefon centrali: (0-22) 54-21-400
fax: [phone]

Lista krajowych laboratoriów
wykonujących badania diagnostyczne
w kierunku wirusa grypy typu
A/H1N1:

2. Laboratorium Wojewódzkiej Stacji –

Sanitarno Epidemiologicznej w Łodzi

ul. Wodna 40
90-046 Łódź
tel. [phone]
fax. [phone]

Lista krajowych laboratoriów
wykonujących badania diagnostyczne
w kierunku wirusa grypy typu
A/H1N1:

3. Laboratorium Wojewódzkiej Stacji –

Sanitarno Epidemiologicznej w

Warszawie

ul. Żelazna 79
00-875 Warszawa
tel. [phone] do 06 wew. 106, 154
fax. [phone]

Pobieranie materiału biologicznego
do badań wirusologicznych i
serologicznych



Materiał do badań wirusologicznych (wymazy z

gardła, popłuczyny) powinny być pobierane na

początku choroby, tj. w ciągu pierwszych 48

godzin od pojawienia się objawów klinicznych



Pobrany materiał (wymazy) należy jak

najszybciej dostarczyć do laboratorium, tj.

najpóźniej w ciągu 24 godzin od pobrania, w

temperaturze lodówki



Materiał do badań serologicznych, czyli krew

lub płyn mózgowo rdzeniowy należy pobrać do

jałowych probówek i również w ciągu najwyżej

24 godzin dostarczyć do laboratorium, w

temperaturze lodówki.

Korzyści ze szczepienia
grypy są
wielopłaszczyznowe:

• zdrowotne dla pacjenta i jego rodziny

• zdrowotne w skali społeczeństwa

• ekonomiczne w skali rodziny

• ekonomiczne dla pracodawcy

• ekonomiczne w skali całego

społeczeństwa

Według zaleceń WHO, w zasadzie każda

osoba może i powinna się zaszczepić

przeciw grypie, gdyż jest to jedyny i

najtańszy sposób zapobiegania jednej z

ostatnich plag ludzkości.

Zasady postępowania z osobami
zgłaszającymi się z objawami
grypy



Osoba u której wystąpiły objawy grypy
zgłasza się do lekarza, w oczekiwaniu na
badanie powinna być oddzielona od innych
pacjentów (poczekalnia) lub nosić maseczkę.



Lekarz przeprowadza wywiad w którym
ustala, czy pacjent w okresie 7 dni odbył
podróż zagraniczną do jednego z krajów
gdzie szerzy się nowa grypa, czy miał
kontakt z osobami, które zachorowały na
grypę A(H1N1).

Zasady postępowania z osobami
zgłaszającymi się z objawami
grypy



Po zebraniu wywiadu i zbadaniu pacjenta
lekarz, jeżeli podejrzewa zakażenie
wirusem nowej grypy A(H1N1) podejmuje
decyzję o leczeniu w warunkach domowych
lub hospitalizacji, biorąc pod uwagę stan
kliniczny pacjenta.



Jeżeli lekarz podejmie decyzje o leczeniu w
warunkach domowych, wdraża leczenie
metodami skutecznymi dla grypy
sezonowej.

Zasady postępowania z osobami
zgłaszającymi się z objawami
grypy



Jeśli jest leczenie domowe należy
przekazać zalecenia o podstawowych
środkach szerzenia się zakażenia:

- częste mycie, dezynfekcja rąk;
- unikanie kontaktu twarzą w twarz;
- higiena kaszlu

Zasady postępowania z osobami
zgłaszającymi się z objawami
grypy



Jeżeli lekarz podejmuje decyzję o
konieczności hospitalizacji, wówczas
kieruje chorego do najbliższego szpitala
(oddziału) zakaźnego.



Środki transportu powinny podlegać
właściwym zabiegom sanitarno-
higienicznym (zmywanie powierzchni z
użyciem detergentów)

Dziękuję za uwagę