background image

 

 

Dysfunkcje 

i dewiacje seksualne

Antoni Florkowski

II Katedra Chorób Układu Nerwowego

Klinika Psychiatrii Dorosłych

background image

 

 

Zdrowie seksualne i 

zagadnienia funkcji 

psychoseksualnych

Przyjęte normy zachowań seksualnych i postaw wobec 

seksu w dużym stopniu uwarunkowane są kulturowo

Masturbacja

 – kiedyś uważana za perwersję i przyczynę 

chorób psychicznych, obecnie traktowana jest jako norma. 

Częstość masturbacji wynosi ok. 97% u mężczyzn i 80% u 

kobiet.

Homoseksulaizm

 – to odmienna preferencja seksualna, a 

nie choroba. Występuje u 8-10% populacji i trwa przez całe 

życie.

Nadmierna aktywność seksualna

 – to utrzymywanie 

stosunków seksualnych z wieloma partnerami („na jeden 

raz”). Może wskazywać na mniejszą zdolność danej osoby 

do tworzenia więzi partnerskiej.

Stosunki pozamałżeńskie

 – większość kultur nie 

pochwala ich, podczas gdy stosunki przedmałżeńskie są 

traktowane jako coś normalnego

background image

 

 

Zdrowie seksualne i 

zagadnienia funkcji 

psychoseksualnych

Badania poświęcone zdrowiu seksualnemu populacji ogólnej 

ujawniają bardzo zróżnicowane dane. Może wynikać to z faktu, 

że na stan Z.S. wpływa wiele czynników, np.: 

uwarunkowania rodzinne

uwarunkowania społeczne

uwarunkowania religijne

uwarunkowania kulturowe

preferowany styl życia

średni czas trwania życia
Z uwagi na taką różnorodność uwarunkowań trudno 

porównywać wyniki badań z różnych krajów. Poza tym 

poważną przeszkodą w ocenie zdrowia seksualnego jest mała 

liczba badań reprezentatywnych dla populacji ogólnej. W 

Polsce pierwsze takie badania poświęcone zdrowiu 

seksualnemu na dużej populacji przeprowadzone w 2002 r. 

wykazało w porównaniu do 1992 r., że można przypuszczać o 

zajściu zmian w seksualności Polaków (wzrost akceptacji seksu 

zwłaszcza wśród kobiet, prozdrowotne traktowanie seksu, 

wzrost uświadomienia seksualnego).

background image

 

 

Obraz aktywności 

seksualnej 

Polek i Polaków – badania 

2002 r.

dla 52% badanej populacji seks odgrywa 

zdecydowanie istotną lub raczej istotną rolę (63% 

mężczyzn i 42% kobiet);

stosunki tylko z jednym partnerem 35% badanych;

aktywne życie seksualne prowadzi 68% badanych;

najbardziej aktywną grupą są osoby w wieku 25-

44 lat;

częstotliwość współżycia seksualnego jest zbyt 

mała dla 9% kobiet i 22% mężczyzn;

wystarczająca dla potrzeb dla 75% kobiet i 67% 

mężczyzn;

zbyt duża dla 5% kobiet i 1% mężczyzn.

background image

 

 

Zaburzenia seksualne – 

badania 2002 r.

co 4-ta badania kobieta odczuwała zmniejszenie lub 
zanik potrzeb seksualnych;

zaburzenia orgazmu podawało 27% badanych kobiet;

brak orgazmu deklarowało 10% badanych kobiet;

trudności w osiągnięciu orgazmu miało miejsce u 17% 
badanych kobiet;

przedwczesny wytrysk nasienia podawało 42% 
badanych mężczyzn;

zaburzenia erekcji zgłaszało 10% badanych mężczyzn;

zahamowanie wytrysku dotyczyło 3% badanych 
mężczyzn;

zmniejszenie potrzeb seksualnych miało miejsce u 11% 
badanych mężczyzn i 26% kobiet.

background image

 

 

Zaburzenia seksualne

 

to termin mało precyzyjny, najogólniej oznacza jakąś 

patologię, dysfunkcję seksualną;

Najłagodniejszą postacią

  

zaburzeń seksualnych są UTRWALONE KOMPLEKSY;

Ciężkimi zaburzeniami

 

są TRWAŁE ZACHOWANIA DEWIACYJNE;

Pojęcie normy i patologii w seksuologii

  - jest bardzo kontrowersyjnie oceniane, to można uznać, że 
zaburzeniem seksualnym są – takie potrzeby, postawy i 
zachowania seksualne, które utrudniają współżycie seksualne, 
stworzenie więzi seksualnej z partnerem, przystosowanie się 
do norm akceptowanych w danym środowisku społecznym i 
obowiązującym systemem prawnym.

 

background image

 

 

Klasyfikacja zaburzeń 

seksualnych

Jest wiele klasyfikacji zaburzeń seksualnych. Występujące 

zaburzenia seksualne można podzielić na następujące grupy: 

zaburzenia jakościowe potrzeby seksualnej, zaburzenia zespołu 

gotowości płciowej, zaburzenia orgazmu, zaburzenia satysfakcji 

seksualnej.

Podstawowym problemem w klasyfikacji Z.S. są poza 

kryteriami normy, atypowości i patologii zagadnienia 

nazewnictwa czyniącego istotę sprawy. Np. zab. erekcji 

(erekcja niepełna). Może to być epizodyczna reakcja, może to 

być jeden z objawów w przebiegu przewlekłej ch. somatycznej, 

np. cukrzycy, a może to być utrwalona postać zaburzenia o 

charakterze przewlekłym, której towarzyszą inne objawy (lęk, 

depresja).

Starowicz proponuje aby konkretne dysfunkcje seksualne 

określić wg schematu: 

objaw – reakcja nerwicowa – zespół

.

Dlatego każda dysfunkcja seksualna może być zakwalifikowana 

jako: objaw, reakcja nerwicowa, zespół.

background image

 

 

Klasyfikacja zaburzeń 

seksualnych 

wg ICD-10

Dysfunkcja seksualna nie spowodowana zaburzeniem 

organicznym ani chorobą somatyczną F.52

Brak lub utrata potrzeb seksualnych

Awersja seksualna i brak przyjemności seksualnej

Brak reakcji genitalnej (zab. erekcji u mężczyzn, suchość pochwy u kobiet)

Zaburzenia orgazmu (anorgazmia psychogenna)

Wytrysk przedwczesny

Pochwica nieorganiczna

Dysparuenia nieorganiczna (ból w trakcie stosunku)

Nadmierny popęd seksualny

Inne dysfunkcje seksualne

Niespecyficzne dysfunkcje seksualne

Zaburzenia identyfikacji płciowej  F.64

Transseksualizm

Transwestytyzm o typie podwójnej roli

Zaburzenia identyfikacji płciowej w dzieciństwie

Zaburzenia identyfikacji płciowej 

Zaburzenia identyfikacji płciowej nieokreślone

background image

 

 

Klasyfikacja zaburzeń 

seksualnych 

wg ICD-10

 

(c.d.)

Zaburzenia preferencji seksualnych F.65

Fetyszyzm

Transwestytyzm fetyszystyczny

Ekshibicjonizm

Oglądactwo (voyeuryzm)

Pedofilia

Sadomasochizm

Złożone zaburzenia preferencji seksualnej  

(u jednej osoby występuje więcej niż jedno zaburzenie w zakresie preferencji 

seksualnej i żadna nie dominuje)

Inne zaburzenia preferencji seksualnej 

(ocieractwo, obsceniczne rozmowy telefoniczne, kontakty seksualne ze 

zwierzętami

podduszanie, nekrofilia)

Zaburzenia psychologiczne i zaburzenia zw. z rozwojem i 

orientacją seksualną  F.66

Zaburzenia dojrzewania seksualnego

Orientacja seksualna niezgodna z ego

Zaburzenia związków seksualnych

Inne zaburzenia rozwoju psychoseksualnego

Zaburzenia rozwoju psychoseksualnego nieokreślone

background image

 

 

Klasyfikacja zaburzeń seksualnych 

zaproponowana przez Starowicza

1. Zaburzenia potrzeb seksualnych

A.

Zaburzenia libido:

- hipolibidemia
- hyperlibidemia

B.

Przeszkody w realizacji potrzeb seksualnych

- kompleksy seksualne
- diadyczne problemy seksualne

> zazdrość patologiczna
> zespół prowokowanej zdrady

- seksualne stany lękowe

> fobie seksualne
> ostre seksualne stany lękowe
> kulturowe stany lękowe

- zespół okołosennych iluzji seksualnych
- zespół Kehrera (zab. psychosomatyczne u niezaspokojonych 
seksualnie kobiet)

C.

Zespół przeddysfunkcyjny

 (osoba bez doświadczenia seksualnego, 

mimo braku negatywnych doświadczeń, nie wierzy, że sprosta 
wymogom)

background image

 

 

2. Zaburzenia w przebiegu współżycia seksualnego

A. u mężczyzn

B. U kobiet

- zaburzenia erekcji

- zaburzenia zespołu gotowości płciowej

  . erekcja niepełna

- pochwica

  . brak erekcji

- oziębłość płciowa

- zaburzenia wytrysku
  . zbyt przedwczesny wytrysk
  . przedwczesny wytrysk
  . zbyt wczesny wytrysk
  . wytrysk opóźniony
  . brak wytrysku
  . nasieniotok
  . wytrysk bolesny
  . wytrysk anestetyczny
  . wytrysk zwrotny

C. U mężczyzn i u kobiet

- zespół nieprzystosowania seksualnego

- małżeństwo nieskonsumowane

- awersja seksualna

- dyspareunia

- anestezja seksualna

Klasyfikacja zaburzeń seksualnych 

zaproponowana przez Starowicza

background image

 

 

Klasyfikacja zaburzeń seksualnych 

zaproponowana przez Starowicza

3. Zaburzenia orgazmu

A.

Zespół anorgazmii

B.

Anorgazmia

C.

Dysocjacja orgazmu

D.

Orgazm bez erekcji

4. nietypowe zachowania seksualne

A.

Autoerotyzm patologiczny (pobudzanie seks. bez udziału drugiej osoby)

B.

Oralizm

C.

Analizm

D.

Homoseksualizm

E.

Biseksualizm

F.

Kazirodztwo

G.

Gwałt

H.

Prostytucja

5. Zaburzenia identyfikacji płciowej

A.

Transseksualizm

B.

Zespół niezróżnicowania obiektu seksualnego (potrzeby seksualne są 

zaspakajane z różnymi obiektami seksualnymi, które są w danej chwili 

dostępne np. kontakty pedofilne, zoofilne, homo i heteroseksualizm). 

background image

 

 

Klasyfikacja zaburzeń seksualnych 

zaproponowana przez Starowicza

6. Dewiacyjne tendencje seksualne
7. Dewiacje seksualne

W zakresie obiektu:

- fetyszyzm (kontakt z cz. ubioru, rzeczą, przedmiotem)

- pigmalionizm (reak. seks. na widok rzeźny, obrazu, zdjęcia)

- narcyzm (odm. fetyszysmu)

- automonoseksualizm (oglądanie w lustrze własnej osoby)

- heterochromofilia (fetyszem – kolor skóry partnera)

- homeowestytyzm (nakładanie na siebie ubrania należącego do 

innej osoby tej samej płci)

- retifizm (odm. fetyszyzmu – fetyszem są skórzane przedmioty)

- ekskrementofilia (kontakt z wydalinami ciała np. kałem)

- nekrofilia (kontakt seks. ze zwłokami)

- transwestytyzm (przebieranie się w odzież płci przeciwnej)

- ciswestytyzm (przebieranie się w odzież wł. płci, ale dla innego 

wieku biologicznego)

- pedofilia

- gerontofilia

- zoofilia

background image

 

 

Klasyfikacja zaburzeń seksualnych 

zaproponowana przez Starowicza

B.

W zakresie sposobu realizacji:

- sadyzm

. wampiryzm
. flagellantyzm (biczowanie partnera odm. sadyzmu)
. saliromania (satysfakcja seks. w następstwie zabrudzenia innej 

osoby)
- ekshibicjonizm

. kandalezizm (pokazywanie wł. partnerki nagiej innym 

mężczyznom)

. ocieractwo

- oglądactwo (podgląd czynności seksualnych innych osób)
- apotemorfilia (stos. seks. z osobą po amputacji kończyn)
- klismafilia (satysfakcja seks., orgazm prowok. hegarem).

C.

Dewiacje złożone

background image

 

 

Etiologia zaburzeń 

seksualnych

Przyczyny  zaburzeń seksualnych  są złożone i bardzo 

różne u poszczególnych osób.
Za najważniejsze przyczyny psychogenne prowadzące do 

trudności i zaburzeń seksualnych uważa się:

1.

Czynniki rodzinne:

- niewłaściwa atmosfera wychowawcza

- nieudane małżeństwo rodziców

- utrata rodziców przed 6 r.ż.

- dominacja i autorytaryzm oraz despotyzm ojców

- wczesnodziecięce konflikty i frustracje uczuciowe

2.

Czynniki osobowościowe

niska samoocena, zahamowania i stłumienia seksualne

- osobowość neurotyczna, nieprawidłowa

- kompleksy

- zaburzenia identyfikacji w roli seksualnej

- frustracje zawodowe mężczyzn

- psychopatologia (np. choroby psychiczne)

background image

 

 

Etiologia zaburzeń 

seksualnych

3.

Czynniki wiążące się z rozwojem psychoseksualnym:
- rygoryzm w sprawach seksu
- urazy psychiczne, zgwałcenia, doświadczenia kazirodcze
- kompleks onanistyczny
- zbyt wczesna lub zbyt późna inicjacja seksualna
- doświadczenia homoseksualne lub dewiacyjne
- odrzucenie przez środowisko rówieśnicze, ośmieszenie
- ukryte uczucia kazirodcze
- prymitywne i zwulgaryzowane uświadomienie seksualne
- patologiczna inicjacja seksualna, np. w formie seksu 
grupowego

4.

Lęk
lęk jest częstą przyczyną różnych zab. seksualnych
- lęk może prowadzić często do nietypowych zachowań 
seksualnych 
- lęk przed sukcesem może spowodować zaburzenia w 
dotychczas udanym życiu seksualnym.

background image

 

 

Etiologia zaburzeń 

seksualnych

5.

Prawdopodobnie pewne znaczenie w 
powstawaniu zaburzeń seksualnych mają też:

czynniki wrodzone (genetyczne)
- dyskretne zaburzenia budowy ciała
- ważną rolę w przygotowaniu mózgu do późniejszej
  aktywności seksualnej odgrywają androgeny 
płodowe

(zakłócenie tego procesu może powodować, że dziecko 
staje się wrażliwe na niekorzystne wpływy środowiskowe 
zachodzące w trakcie rozwoju psychoseksualnego)

background image

 

 

Obraz kliniczny nietypowych 

zachowań seksualnych

Autoerotyzm patologiczny

 – dominuje nawykowe i 

przymusowe samopobudzanie. Odmiana A.P. jest zespół 
Havelock-Ellisa polegający na osiąganiu orgazmu przez kobiety 
w wyniku działania strumienia wody z prysznica.
Występuje też A.P. zagrażający życiu, który polega na osiąganiu 
satysfakcji seksualnej przez podwieszanie się.

Oralizm

 – zaburzenie to polega na osiąganiu orgazmu, w 

następstwie drażnienia narządów płciowych wargami lub 
językiem przez partnera. Należy go różnicować z pieszczotami 
oralno – genitalnymi („miłość francuska”).

Analizm 

– polega na osiąganiu orgazmu przez stosunek 

doodbytniczy. Należy różnicować go z pobudzeniem analnym, 
np. w przypadku kobiet z bardzo luźną, szeroką pochwą partner 
palcem drażni pochwę od strony odbytu w trakcie stosunku 
seksualnego. Analizm najczęściej polega na doodbytniczych 
kontaktach seksualnych w związkach hetero i homoseksualnych.

background image

 

 

Homoseksualizm

 – to jedna z największych i najtrudniejszych do 

rozwiązania tajemnic ewolucji – budzi wiele kontrowersji nie tylko 

obyczajowych. W populacji ogólnej mamy ok.. 2-4% gejów i 1-2@ 

lesbijek. Wg Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego ok.. 8-

10% mężczyzn ma wyłącznie homoseksualne preferencje przez całe 

życie. Uważa się, że 2/3 homoseksualnych mężczyzn i podobny 

odsetek lesbijek jest zdolnych do stosunku heteroseksualnego i 

nawet może mieć z tego przyjemność, wolą jednak kontakty 

homoseksualne. Ok.. 20% homoseksualnych mężczyzn i 33% 

lesbijek zawiera zw. małżeńskie, jednak związki te są nietrwałe.

Homoseksualizm polega na osiąganiu satysfakcji seksualnej przez 

kontakt z partnerem tej samej płci.

Wyróżnia się różne postacie homoseksualizmu:

pederastia (stosunek doodbytniczy)

efebofilia (starszy mężczyzna i chłopiec)

korofilia (starsza kobieta i dziewczyna)

miłość lesbijska (kobieta z kobietą)

Obraz kliniczny nietypowych 

zachowań seksualnych

background image

 

 

uwarunkowania prenatalne:

 (hormony działające w ok.. 

płodowym, gdy kształtuje się ośrodek orientacji seksualnej w 
mózgu. Pierwsze 8 tyg. życia zarodkowego np. pod wpływem 
zwiększonych dawek żeńskich hormonów męskie płody mogą 
stać się homoseksualne. I na odwrót męskie hormony prowadzić 
mogą do pojawienia się skłonności lesbijskich u kobiet)

uwarunkowania rodzinne:

 (nadopiekuńcze i uwodzicielskie 

matki, lub nadmiernie rygorystyczni, wzbudzający lęk ojcowie, 
negatywne doświadczenia w kontaktach z braćmi, a pozytywne 
w kontaktach z siostrami)

uwarunkowania osobowościowe:

 (lęk przed własną rolą 

seksualną, narcyzm, zaburzenia identyfikacji seksualnej). 

uwarunkowania sytuacyjne: (uwiedzenie, wzajemna 
masturbacja w gronie rówieśników, czułości okazywane sobie 
przez koleżanki, przypadkowy kontakt seksualny pod wpływem 
alkoholu).

Hipotezy dotyczące rozwoju orientacji 

homoseksualnej

background image

 

 

Hipotezy dotyczące rozwoju 

orientacji homoseksualnej

uwarunkowania fantazyjne:

 (wynikające z oglądania 

pornografii, fantazji towarzyszących masturbacji)

uwarunkowania środowiskowe:

 (wychowanie w kręgu 

artystów o tendencjach homoseksualnych)

uwarunkowania zastępcze:

 (kontakty homoseksualne 

traktowane jako forma zastępcza zaspakajania potrzeb 
seksualnych w więzieniach, internatach, klasztorach)

mechanizm ucieczki:

 (np. po niepowodzeniach w kontaktach 

seksualnych z drugą płcią)

Homoseksualizm na pewno ma wiele przyczyn, bo 

gdyby istniała tylko jedna, to już dawno byłaby 
odkryta.

background image

 

 

Transseksualizm

 – to konflikt między

 budową anatomiczną człowieka a jego płcią. 

Polega to na rozbieżności między poczuciem psychicznym płci a budową ciała 

morfologiczno – biologiczną oraz płcią metrykalną, które odczuwane są jako obce i 

należące do płci przeciwnej.

Transseksualiści odczuwają niechęć do własnego ciała, a oczekują od otoczenia 

wzmocnień potwierdzających ich poczucie drugiej płci. Oczekiwania te prowokują 

m.in. przez ubieranie się w odzież drugiej płci, prowokują też zachowania dla niej 

typowe itp.
Główne cechy transseksualizmu

przekonanie o przynależności do płci odmiennej

nienawiść do cech własnej płci biologicznej

niepohamowana potrzeba zmiany płci
Zdiagnozowany przez lekarzy transseksualizm jest podstawą do zmiany metryki 

urodzenia i przeprowadzenia operacji zmiany płci.
1 transseksualny chłopiec rodzi się w Polsce na 57 tys. porodów.
1 transseksualna dziewczynka rodzi się na 17 tys. porodów.
Koszty zmiany płci (m.in. ekspertyza usuwanie przydatków, wytwarzanie genitaliów, 

epilacja, kuracja hormonalna, koszty sądowe) wahają się w gr. 12-20 tys. zł. 

Transseksualizm to nie dewiacja seksualna, to wybryk natury polegający na tym, że 

człowiek, który otrzymał dana płeć w mózgu, na skutek zaburzeń hormonalnych w 

życiu płodowym zostaje wyposażony w atrybuty anatomiczne płci odmiennej. 

Wygląd zewnętrzny człowieka można zmienić, płci zakodowanej w mózgu nie.

Zaburzenia identyfikacji płciowej

background image

 

 

Zaburzenia identyfikacji płciowej

D.t.s. – polegają na tym, że:

w treści marzeń sennych

w marzeniach na jawie

w wyobraźni towarzyszącej masturbacji

w trakcie oglądania wydawnictw pornograficznych
Mogą występować niekiedy wyobrażenia siebie samego w zachowaniach 

typu dewiacyjnego, odczuwanie potrzeby takiego zachowania połączone z 

podnieceniem seksualnym, a nawet osiągnięcie orgazmu.
Inną formą d.t.s. są epizodyczne, sporadyczne doświadczenia praktyczne 

tego typu, zaistniałe najczęściej przypadkowo, z ciekawości. Dla oceny, czy 

mamy do czynienia z d.t.s., konieczne jest zastosowanie zarówno 

kryterium ilościowego jak i jakościowego.
D.t.s. są zjawiskiem powszechnym, wiele osób tłumi je w sobie 

natychmiast  lub odczuwa z tego powodu lęk. Jest to zatem prawidłowość 

psychoseksualna wynikająca z samej natury seksualności, z uwarunkowań 

świata psychicznego, wyobrażeń, zakodowanych obrazów. Może się jednak 

zdarzyć, iż d.t.s. są rzeczywistym objawem zwiastunowym rozwijającej się 

dewiacji lub zaburzenia psychicznego. 
Większość jednak d.t.s. oceniana jest jako typowe i prawidłowe. Nie 

wymagają one leczenia.

background image

 

 

Dewiacje seksualne

Dewiacyjne typy zachowań seksualnych liczą 213 postaci, ale tylko kilka jest bardziej 
rozpowszechnionych. Wszelkie dewiacje częściej występują u mężczyzn. Wynika to m.in. z 
siły popędu seksualnego.

Pedofilia

 – zachowania pedofilne należą do najbardziej rozpowszechnionych dewiacji 

seksualnych. W wielu przypadkach potrzeby pedofilne kierowane są wobec własnych dzieci 
(kazirodztwo), dzieci znajomych, krewnych, sąsiadów, ale także wobec obcych.
Skutki pedofilii są gorsze niż gwałtu, bo jest to gwałt permanentny. Ofiary są krzywdzone 
przez dłuższy czas, a pedofile usiłują odgrywać rolę osób opiekuńczych (często wręczają 
prezenty), co zaciera różnicę między dobrem i złem. Pedofilia jest najbardziej okrutnym 
doświadczeniem człowieka. Zdradza samą istotę dzieciństwa, niewinność. W Polsce każdego 
roku Policja odnotowuje ok. 2 tys. przestępstw seksualnych, których ofiarami są dzieci. Wg 
Starowicza 14% dzieci do 15 r.ż. jest wykorzystywanych seksualnie (kilkaset tysięcy).

Typy pedofilów:

Infantylny

Infantylny

 – to osobowość niedojrzała: jest łagodny, preferuje nie tyle ostry seks, ile zabawy 

seksualne z dziećmi (dotykanie, głaskanie, całowanie, przytulanie) – ok. 73%

Dewiant 

Dewiant 

– jest zaprogramowany biologicznie, jedynie na seks z dziećmi. Kontaktów 

pedofilnych poszukuje już w ok. dojrzewania. preferuje kontakty oralno – genitalne – ok. 13%

Regresywny

Regresywny

 

 – traktuje dziecko jako osobę dorosłą. Dziewczynka jest dla niego kobietą. 

Doprowadza do pełnych stosunków seksualnych – ok. 13%

Sadysta 

Sadysta -

 osiąga pełna satysfakcję seksualną jedynie poprzez brutalny gwałt na dziecku – 

ok. 1%

background image

 

 

Dewiacje seksualne

Ekshibicjonizm

Osiąganie satysfakcji seksualnej w następstwie obnażania się wobec obcych osób. Uważa 

się, że 30% dewiantów seksualnych to ekshibicjoniści. Czają się w parkach w ok. domów 

studenckich, ciemnych bramach i niespodziewanie wyskakują, rozchylając płaszcz by pokazać 

swoje genitalia. Co ważne, to dla niego jedyny sposób na osiągnięcie satysfakcji seksualnej, a 

normalne współżycie nie może mu tego zapewnić. Satysfakcję czerpie z obserwowania 

zaszokowanej jego zachowaniem kobiety. Im więcej w tych reakcjach przerażenia i strachu czy 

zdziwienia, tym większe podniecenie obnażonego. Najlepiej zachować daleko idącą obojętność 

wobec ekshibicjonisty. Większość ekshibicjonistów to osoby nieśmiałe, infantylne, lękliwe 

wobec kobiet i kontaktów seksualnych z nimi. Źródłem ekshibicjonizmu może być sadyzm 

(pragnienie wywołania przerażenia oraz moralizm – chęć bycia wyśmianym). Nieprawidłowa 

reakcja może wywołać agresję. Kliniczne przykłady kobiecego ekshibicjonizmu wiążą się 

niemal wyłącznie z chorobami psychicznymi. Kobieta rozbierając się publicznie może 

spodziewać się raczej zainteresowania niż niechęci. Jednak czy nie jest odmiana 

ekshibicjonizmu noszenie nader skąpych strojów czy publiczne występy (striptiz?).

Voyeryzm

 

Czerpanie satysfakcji seksualnej z podglądania nieznajomych osób, kiedy są nagie lub 

wykonują czynności intymne.

Kandaulezizm

Osiąganie podniecenia przy pokazywaniu innym mężczyznom obnażonej własnej 

partnerki seksualnej bez jej wiedzy lub wymuszając na niej zgodę (ekshibicjonizm z 

moralizmem)

Frotteuryzm

Osiąganie satysfakcji seksualnej dzięki dotykaniu członkiem ciała obcej kobiety w tłoku 

np. w autobusie, tramwaju.

background image

 

 

Dewiacje seksualne

Triolizm

Jednoczesne współżycie 3 osób (ekshibicjonizm z oglądactwem). Układ 2 

kobiety z 1 mężczyzną lub 2 mężczyzn z 1 kobietą.

 Skatologia telefoniczna

 

Osiąganie satysfakcji seksualnej z prowadzenia obscenicznych rozmów 

telefonicznych.

Sadyzm

Są 2 definicje sadyzmu w piśmiennictwie seksuologicznym – węższa i szersza.

Węższa określa sadyzm jako osiąganie satysfakcji seksualnej w wyniku zadawania 

bólu, ran i poniżania innych, a szersza – jako odczuwanie satysfakcji seksualnej w 

sytuacji związanej z dominacją i bezwzględnym zdominowaniem, 

podporządkowaniem partnera.

Mówiąc o sadyzmie w szerokim znaczeniu należy go łączyć z agresywnością 

wobec partnera. W większości przypadków sadyzm seksualny jest realizowany w 

związku  z partnerem o osobowości masochistycznej. Osobowości partnerów zatem 

dopełniają się, a ich związek może być bardzo trwały i wysoce satysfakcjonujący.

Jedynie w nielicznych przypadkach sadyzm seksualny znajduje wyraz w 

działalności przestępczej, ale dotyczy to najczęściej osób, u których sadyzm 

seksualny nakłada się na psychopatologię (chory psychicznie o osobowość 

dyssocjalna). Najcięższą formą sadyzmu są zabójstwa z lubieżności. Oglądanie 

konającej ofiary daje sprawcy satysfakcję seksualną.

 

background image

 

 

Dewiacje seksualne

Masochizm

Dewiacja ta stwarza małe zagrożenie społeczne lub nie 

stwarza go wcale. Masochizm jest definiowany na zasadzie 
odwrotności sadyzmu. Masochizm wyraża się w odczuwaniu 
przyjemności seksualnej przy doznawaniu udręczenia 
fizycznego (np. bólu albo cierpień psychicznych) 
zadawanych przez partnera seksualnego.

Zdarzają się też przypadki szczególnej postaci 

masochizmu – osiąganie satysfakcji seksualnej poprzez 
zapętlanie szyi i podduszanie lub podrażnianie siebie 
prądem elektrycznym.

Należy też wspomnieć na często spotykane przypadki, 

gdy cechy sadamasochistyczne występują u tej samej płci. 

background image

 

 

Metody leczenia zaburzeń 

seksualnych

Wszystkie istniejące metody leczenia zaburzeń saksualnych 

(dysfunkcji seksualnych) można sprowadzić do następujących:

Farmakoterapia

leki psychotropowe (neuroleptyki, tymoleptyki z gr. SSRI, 

anksjolityki)

leki miejscowo znieczulające

leki wzmacniające

leki hormonalne

Metody treningowe

trening relaksacyjny

desensybilizacja (służąca do redukcji napięcia i lęku)

naśladowanie (zachowań modelowych z filmów)

program Mastersa i Johnson

metody masturbacyjne

inne metody treningowe (np. pozycji ginekologicznej, stosunek 

międzyudowy, współżycie w wodzie, stymulacja analna)

background image

 

 

Metody leczenia zaburzeń 

seksualnych

Psychoterapia

Kilkadziesiąt metod leczenia mających na celu rozpoznanie 

przyczyn powstania dysfunkcji seksualnych, usunięcie objawów 
oraz zmianę postaw i zachowań pacjenta.
Do najczęściej stosowanych należą: terapia Gestalt, metody 
medytacyjne, psychoterapia racjonalna, psychoterapia 
racjonalna, psychoanaliza, muzykoterapia, hipnoza, 
psychodrama, pantomima.

Psychoterapia partnerska

Na problemy seksualne patrzy się z perspektywy interakcji 

między partnerami. Leczy się związek, a nie jednostki.

W przypadku dewiacji seksualnych stosuje się antyandrogeny 

powodujące zanik libido (kastracja hormonalna). Prowadzone są 
programy terapeutyczne dewiantów seksualnych w trakcie 
odbywania kary pozbawienia wolności.


Document Outline