Metody czynne w pracy
nauczyciela przedszkola
Termin„ metoda” pochodzi od
greckiego słowa„ methodos” i znaczy
badanie, sposób, droga dochodzenia
do prawdy.
Tadeusz Kotarbiński stwierdza, że
przez metodę„ rozumie się zwykle
sposób z góry obmyślony dla
zastosowania go w licznych a
podobnych przypadkach, pojęcie
metody wiąże się wtedy
nierozerwalnie z pojęciem planu, to
zaś– z pojęciem celu działania.
Według Cz. Kupisiewicza metoda jest
to:
„ celowo i systematycznie stosowany
sposób pracy nauczyciela z uczniami,
umożliwiający uczniom opanowanie
wiedzy wraz z umiejętnościami
posługiwania się nią w praktyce, a
także rozwijanie zdolności i
zainteresowań poznawczych.”
Funkcje
metod
zapoznanie
z nowym
materiałem
utrwalenie
zdobytej
wiedzy
kontrola
i ocena
zdobytej
wiedzy
Metody w pedagogice to czynności
nauczyciela i dziecka.
Obejmują w wychowaniu świadomie
zaplanowany tok i rodzaj czynności
nauczyciela i czynności dziecka ściśle
powiązanych ze sobą, które
powtarzane
w analogicznych sytuacjach mogą
przynieść oczekiwane wyniki i
osiągnięcie celu.
Metody mają:
służyć włączaniu w życie dzieci,
kształtujących ich rozwój,
bodźców i treści
wskazywać na czynności, które
należy tak dobierać, aby
osiągnąć zamierzone cele (są to
czynności zarówno wychowawcy,
jak i wychowanka).
W dydaktyce ogólnej
wyodrębniono trzy grupy
metod:
oglądowe
słowne
praktyczne.
W pracy nauczyciela przedszkola
metody te wzajemnie się
przenikają i niezbyt często
występują w czystej postaci.
Podział metod
pracy w
przedszkolu wg M.
Kwiatowskiej:
metody czynne
metody percepcyjne
metody słowne
Wśród metod stosowanych w
przedszkolu przeważają metody
czynne, oparte na działalności
dziecka, którym towarzyszą
metody percepcyjne i słowne.
Metody
czynne
stosowane
w
przedszkolu
metoda
samodzielnych
doświadczeń
metoda
zadań
stawianych
do wykonania
metoda
ćwiczeń
utrwalających
metoda
kierowania
własną
aktywnością
dziecka
Metoda samodzielnych doświadczeń -
stwarzanie dzieciom optymalnych warunków
do samorzutnej zabawy i innych działań,
swobodnego wypowiadania się,
podejmowania prób, poszukiwania
i bezpośredniego przeżywania poprzez
zapewnienie dzieciom bezpośredniego
kontaktu z przyrodą, sztuką, otoczeniem
społecznym i technicznym.
Stosując tę metodę nauczyciel sam
wyznacza sobie rolę czynnego obserwatora,
pośrednika, doradcy oraz bardzo często
powiernika.
Gromadzenie samodzielnych doświadczeń
przejawia się u dzieci w zabawach
tematycznych, ruchowych,
konstrukcyjnych, dydaktycznych i
badawczych. Mają one często charakter
eksperymentowania wynikający z
przypadkowego spostrzeżenia lub
doznania. Samodzielna działalność dziecka
jest bardzo ważna i nieodzowna w rozwoju
osobowości
Metoda kierowania własną
działalnością- nauczyciel staje się
inspiratorem zabawy, zainteresowania,
działania dzieci, popiera ich inicjatywę ,
wspomaga ich wysiłki
w przezwyciężaniu trudności, podtrzymuje
każdą samodzielną obserwację, udziela
potrzebnych wyjaśnień.
Metoda zadań stawianych do wykonania
-ma na celu pobudzanie aktywności dzieci
w kierunku z góry przewidzianym przez
nauczyciela. Zadanie mobilizuje dzieci
do skupienia uwagi i wysiłku na wyraźnie
sprecyzowanym temacie i skłania do
podejmowania określonych zadań.
Metoda ta ma zastosowanie wtedy, gdy
celem jest przyswajanie przez dzieci
umiejętności, wiadomości, wdrażanie do
koncentrowania uwagi na wybranych
spostrzeżeniach, skierowanie myślenia i
działanie na określone treści w toku
działania.
Również wtedy, gdy jest sformułowany cel,
jasno określony sposób wykonania
kolejnych czynności, wykorzystanie
narzędzi i materiału, gdy trzeba dzieci
wdrożyć do prawidłowego, zgodnego z
ustalonymi normami zadania.
Szczególnym rodzajem tej metody jest
odtwarzanie wzoru podanego przez
nauczyciela.
Metoda zadań stawianych do wykonania
stwarza każdemu dziecku możliwość
działania.
Metoda ćwiczeń utrwalających
-stanowi niejako uzupełnienie
samodzielnych doświadczeń dzieci i zadań
przez nie wykonywanych.
Jej podstawową rolą jest usprawnianie
i utrwalanie zdobytych wcześniej
doświadczeń czy sprawności.
Najwartościowsze są te ćwiczenia, które
dzieci podejmują spontanicznie i z własnej
woli. Należy, więc utrwalać pozytywną
motywację dzieci do samorzutnego
utrwalania wcześniej poznanych czynności.
Nauczyciel, który jest zaangażowany
w swoją pracę, poszukuje
optymalnych rozwiązań i na tej
podstawie odpowiednio dobiera
metody wychowawcze, aby uzyskać
w swej pracy z dziećmi najlepsze
wyniki.
Bibliografia:
1.
W. Okoń, Wprowadzenie do dydaktyki
ogólnej,Wydawnictwo„Żak”, Warszawa 1998
2. M. Kwiatowska, (red) Podstawy pedagogiki
przedszkolnej, Warszawa1985
3.E. Bełczewska, M. Herde,E. Kwiatkowska,
J. Wasilewska, A. Łada– Grodziska, ABC…
Programwychowania przedszkolnego XXI
wieku,WSiP, Warszawa 2000.
4. M. Dmochowska, Metody i formy pracy z
sześciolatkami, (w:) M. Dunin- Wąsowicz,
Vademecum nauczyciela sześciolatków, WSiP,
Warszawa 1977.
5. Cz.Kupisiewicz, Podstawy dydaktyki
ogólnej,PWN, Warszawa 1973.
Dziękuję za uwagę!