Le Corbusier
Życie i twórczość
Łazarek Karolina
Pikiewicz Katarzyna
Biografia
Charles Edouard Jeanneret – Le Corbusier
-ur.1887r La Chaux-de-Fonds – miasteczko w
Szwajcarskiej Jurze
-mając 13 lat pracował jako pomocnik grawera
poznając tam walory różnych materiałów oraz
posiadł umiejętności pracy ręcznej.
-1904r otrzymuje pierwsze zlecenie na
samodzielną budowę domu
1908 – 14-miesięczna praktyka w atelier
architekta Augusta Perreta w Paryżu
Udaje się do Niemiec i przebywa tam 5 miesięcy
w pracowni Petera Behrensa
1917r osiedla się na stałe w Paryżu, wchodzi w
kręgi cyganerii artystycznej kubistów
-wraz z Ozenfantem zapoczątkowowuje nowy
kierunek w malarstwie – puryzm
-1922 otwiera pracownię architektoniczną przy
rue de Sevres 35 wraz z kuzynem Pierrem
Jeanneretem
-1923r przestaje używać nazwiska Jeanneret
-1927 projektuje siedzibę Ligi Narodów w
Genewie
-po wojnie projektuje spółdzielczy blok
mieszkaniowy w Marsylii
-1965r 78-letni Le Corbusier tonie podczas
kąpieli w Morzu Śródziemnym
Puryzm
Kierunek w malarstwie powstały z
kubizmu syntetycznego nawiązujący
również do neoplastycyzmu i
konstruktywizmu. Rozwinął się w latach
1916-25 jego twórcami byli Ozenfant i Le
Corbusier. Stworzyli oni program czystej
formy, porządkującej wizję
rzeczywistości na miarę’’ wieku
maszyn’’. Stosowano pastelową gamę
barwną i kompozycje złożoną z płaskich,
płynnie zrytmizowanych form
geometrycznych.
Modulor
1948, 1955
„Modulor” opiera się na dwu
zasadniczych elementach:
•
Na wielkościach, których źródłem
jest postać ludzka
•
Na łańcuchach proporcji, które
wiążą te wielkości między sobą
Le Corbusier, jako podstawę
wymiarów skali, przyjął dwie
zasadnicze postawy człowieka:
•
Stojąca (wys. 1,83 m), która
wyznacza serię czerwoną
•
Stojąca z podniesiona ręką (wys.
2,26 m), która wyznacza „serie
błękitną”
Każdy odcinek :serii czerwonej” jest
połową jednego z odcinków „serii
błękitnej, w ten sposób zachodzą w
„Modulorze” związki złotego podziału
i podwójności.
Domino
W latach 1914-1915 powstaje projekt domu
„ Domino” .
•
Szkieletowa – płytowo-słupowa konstrukcja,
umożliwiająca rozkład przestrzenny i układ ścian
niezależnie od siebie.
•
Wykonywanie metodami przemysłowymi
Miasta Le Corbusiera
Le Corbusier pojmował urbanistykę, jako interakcję przestrzeni
cywilizacyjnej z przestrzenią przyrody. W 1922 roku stworzył koncepcję
miasta idealnego:
Miasto wznoszone wertykalnie – skoncentrowanie mieszkań w wysokich
blokach wznoszących się na betonowych podporach
Pozostawienie wielkich otwartych przestrzeni przeznaczonych na tereny
zielone
Dachy zamienione na ogrody
Szerokie ulice, odseparowane od stref przeznaczonych dla pieszych
Podzielenie miasta na wyspecjalizowane sektory (handlowe,
administracyjne, rozrywkowe)
Le Corbusier opracował plany urbanistyczne wielu miast: Paryża (1925),
Algieru (1931), Barcelony (1932), Sztokholmu (1933), Saint Die (1945),
Moskwy, Rio de Janeiro, Nemours, Sztokholmu, Antwerpii, Kolumbii, jednak
większość projektów nie została zrealizowana.
Plan voisin de Paris -
Wizja współczesnego miasta idealnego
•
Elementy miasta
nowoczesnego
-szereg olbrzymich
wieżowców,
przedzielonych
parkami i alejami
•
Wyburzenie części
starego Paryża.
Identyczne
mieszkania, każde z
głęboką loggią-
ogrodem, z dużym
wysokim na dwie
kondygnacje
pokojem dziennym
oraz dwupoziomowo
rozmieszczonymi
innymi
pomieszczeniami.
Plan miasta Chandigarh 1952-1959
•
Prostokątna siatka ulic
•
Tereny zielone, powiązane z ośrodkiem
handlowym i kulturalnym w centrum
•
Północy – Kapitol z budynkami władz
•
Południowy wschód, z dala od miasta –
tereny pod zabudowę przemysłową
•
25 jednostek sąsiedzkich po 128 domów,
wyposażonych w ośrodek handlowy,
szpital, siłownię, szkołę, posterunek policji,
kino
•
Podział ulic na 7 kategorii: autostrady dla
szybkiego ruchu tranzytowego; główne
arterie miasta, ulice tylko dla szybkiego
ruchu samochodowego, niedostępne dla
pieszych i rowerzystów; drogi dojazdowe
powolnego ruchu do poszczególnych
jednostek sąsiedzkich; prywatne domy do
poszczególnych domów; ścieżki dla
rowerzystów
•
Głównym materiałem wysuszona na
słońcu cegła
•
Różne zestawienia 6 gatunków
drzew, nadające odmienny charakter
poszczególnym sektorom miasta
Sekretariat
1953
Źródło:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Czandig
arh
Symbol Chandigarh – Pomnik Otwartej Dloni
Źródło: www.wyprawadoindii.wordpress.com
Sąd Najwyższy -
1952
Źródło:
www.picasaweb.google.com
Szkoła Artystyczna - 1959
Źródło: www.wyprawadoindii.wordpress.com
Źródło: www.wyprawadoindii.wordpress.com
Galeria Sztuki -1952
Żródło: www.borek-wdrodze.blogspot.com
Dom jako maszyna do mieszkania
W 1921 roku zostaje opublikowany artykuł z zupełnie nową koncepcją
mieszkania – budynek równie funkcjonalny jak maszyny skonstruowane w
ściśle określonych celach.
„Nowa architektura” Le Corbusiera oparta była na pięciu podstawowych
zasadach:
Rozdzielenie konstrukcji nośnej ścian działowych. Wolno stojące słupy –
piloty, unoszą pierwszą kondygnację nad ziemią
Płaski dach wykorzystany na tarasu ogrodowe, wprowadzając zieleń w
obręb mieszkania
Szeregowe rozmieszczenie okien i swobodne kształtowanie fasady
Konstrukcja szkieletowa („Domino”)
Swobodne ukształtowanie planu (plan libre) – podpory niosące szkielet są
wciągnięte do środka, okna ułożone są horyzontalnie i mogą biec przez cała
fasadę
Dom bliźniaczy w Weißenhof w Stuttgarcie
-1927
-domy
wolnostojące,
szeregowe
-płaskie dachy
Duże okna
-kubiczne
kształty
-gładkie białe
elewacje
Źródło: www. wikipedia.org
Dom jednorodzinny „Maison citrohan” w
Weißenhof
w
Stuttgarcie - 1927
Źródło: www.quazen.com
Villa Savoye – 1929-1931
Dom ustawiony na słupach - pilotach
•
brak historyzujących ornamentów
•
Jasne kolory
•
Otwarty plan we wnętrzu
•
Elementy budynku wchodzą w związki
z terenem otaczającym, przestrzenią
•
Dynamiczne połączenia pomiędzy
piętrami - spiralne klatki schodowe
•
Meble wbudowane w ściany
•
Podłużne okna
•
Ogród na dachu
Źródło: www.bc.edu
Źródło: www.bc.edu
Źródło: www.platial.com
L’Unite d’habitation - Cite radieuse
Koncepcja „samowystarczalnego” domu.
Olbrzymi, prostopadłościenny,
spoczywający na słupach blok mieszkalny
Część budynku przeznaczona na instytucje
usługowe – samowystarczalne domy
Projekt ten został powtórzony w pięciu
budynkach o takiej samej nazwie i bardzo
podobnej konstrukcji.
Jednostki mieszkaniowe zostały
wybudowane w Marsylii (1947-1952),
Nantes
(Rezé, 1955), Berlinie (Westend,
1957), Briey (1963) oraz Firminy (1965).
Unite d’habitation w Marsylii 1947-1952
Ogromna szkieletowa, żelbetowa konstrukcja
165m długości, 24 m głębokości, 56 m
wysokości
Elewacja z surowego, nietynkowanego betonu
o fakturowej powierzchni
Trzysta trzydzieści siedem dwupoziomowych
mieszkań: living room – 4,8 m wysokości,
pozostałe pomieszczenia – 2,4
Wyposażenie mieszkań wbudowane w ściany
Głębokie loggie z ogródkiem
Na siódmym i ósmym piętrze tzw.
„wewnętrzna ulica” ze sklepami, restauracją,
barem i kawiarnią, łaźnią, pralnią i pocztą
Na dachu – sala gimnastyczna, bieżnia, teatr
pod gołym niebem, żłobek i basen
Na elewacji relief „Moduloru”
Schemat bloku marsylskiego:
1. Wewnętrzna ulica
2. Hala sportowa
3. Kawiarnia i solarium
4. Bar kawowy
5. Teren zabaw dziecięcych
6. Ośrodek zdrowia
7. Żłobek
8. Przedszkole
9. Klub i warsztaty dla
młodzieży
10.Pralnia i suszarnia
11.Wejście główne i podjazd
12.Garaże
13.Schemat
dwukondygnacyjnego
mieszkania – „Butelki”
„
Jednostka mieszkaniowa” w Berlinie - 1957
Źródło: www.forum.gkw.katowice.pl
Willa Jeannet-Perret w La Chaux-de-Fonds - 1912
Źródło: www. wikipedia.org
Pawilon Szwajcarski w Paryżu - 1930-1931
Źródło: www.galinsky.com
Fabryka Claude & Duval w Saint-Dié 1948-1951
Źródło: www.wallpaper.com
Źródło: www.wallpaper.com
Kaplica w Ronchamp 1952-1955
niezwykle ekspresyjna z
jej białą, podobną do
silosa wieżą, brązowym
betonowym dachem
przypominającym
kapelusz grzyba i
ścianami
przewierconymi małymi
oknami o arbitralnych
kształtach i równie
arbitralnym
rozmieszczeniu.
•
Budynek odmienny od
dotychczasowych dzieł
Le Corbusiera
•
brak kątów prostych i
prostokątnych
płaszczyzn
•
Nieregularny, łupinowy,
dwuskrzydłowy dach,
silnie wystający poza
ściany
•
Nad małym budynkiem
o ciemnym wnętrzu,
oświetlonym małymi
witrażowymi okienkami,
góruje obła wieża-
dzwonnica z maleńkim,
lecz wyrazistym
krzyżem. Fascynujące
jest niewielkie, ciemne
wnętrze. Ledwie
rozjaśniają je małe,
różnej wielkości świetliki
opatrzone witrażami.
Strona zewnętrzna jest
tak przemyślana, by
można było sprawować
obrzędy liturgiczne pod
gołym niebem.
Źródło: www.cudaswiata.wordpress.com
Źródło: www.sztuka-architektury.pl
Pawilon „Philipsa” 1958
•
Hiperboliczno-
paraboidalny dach
•
Samonośna
konstrukcja
•
Kablobetonowa
łupina o grubości 5
cm, dł. 40m i wys.
22m
•
Automatyzacja
wymagała 30 tyś
połączeń przewodów
elektrycznych
Carpenter Visual Arts Center, Harvard
University, Cambridge - 1961
Źródło: www.american-architecture.info
Źródło:
www.american-
architecture.info
Źródło: www.american-architecture.info
Bibliografia
Trzeciak P., Przygody Architektury XX w. ,Nasza Księgarnia,
Warszawa, 1974.
Kotula A., Krakowski P., Architektura Współczesna,
Wydawnictwo Literackie Kraków, 1967.
Osińska B., Sztuka i Czas, WSiP, Warszawa, 2005.
Historia Sztuki Świata – tom VIII, Muza S.A., 2000.