-współzależność systemów bezpieczeństwa

międzynarodowego

ćw 3

Wzrost współzależności i

ewolucja bezpieczeństwa

systemów międzynarodowych



„Termin oznaczający poczucie pewności

państwa w środowisku międzynarodowym,
brak jego zagrożenia oraz ochronę przed
zagrożeniami. Jest to tzw. egzystencjalna
potrzeba, która wyrasta z obiektywnych
warunków bytowania narodów i z relacji
między nimi. Potrzeba ta stwarza przesłanki
dążeń praktycznych do jej zaspokojenia, stając
się interesem egzystencjalnym.”

Bezpieczenstwo narodowe.

R. Zięba „Leksykon Pokoju”



„Idea bezpieczeństwa międzynarodowego wyraża
właściwe każdemu narodowi, każdemu państwu,
pragnienie bycia zabezpieczonym w razie agresji i
opiera się na posiadanej przez państwo pewności, że
nie będzie zaatakowane lub, ze w przypadku ataku,
otrzyma natychmiastową i skuteczną pomoc ze
strony innych państw.”



„bezpieczeństwo międzynarodowe – stan, w którym
zakazy i hamulce wobec prowadzenia wojny są
silniejsze niż bodźce; hamulce te oddziaływają z
równą siłą na wszystkie strony każdego sporu,
którego przedmiotem są ambicje i ideologie państw.”

„Dictionnaire Diplomatique”

Alastair Buchan



„Bezpieczeństwo międzynarodowe dotyczyć

może albo zewnętrznych aspektów
bezpieczeństwa państwa, czyli związanych z
wstępowaniem państwa w relacje z innymi
podmiotami stosunków międzynarodowych.
Może także dotyczyć systemu
międzynarodowego jako całości, który stanowi
ramy funkcjonowania poszczególnych państw.
Istotnego znaczenia dla bezpieczeństwa
państwa nabiera struktura i organizacja
systemu międzynarodowego.”

Jacek Czaputowicz



Wzrost współzależności międzynarodowych.

Państwa coraz bardziej „zbliżają się do siebie”.
Ich bezpieczeństwo ulega kolektywizacji – cios
zadany jednemu z nich może być odczuty
dużo mocniej u jego sąsiadów lub nawet
globalnie. Powoduje to również zmianę w
postrzeganiu bezpieczeństwa oraz doborze
metod jego zapewniania.

R. Zięba: Instytucjonalizacja
bezpieczeństwa… s. 36 – 39



Państwa przestały być monopolistą jeżeli chodzi o szeroko
pojęte działania zbrojne, ale wydaje się, że tylko państwa
dysponują środkami wojskowymi, które mogłyby zagrozić
istnieniu lub suwerenności innych państw. Natomiast
środki pozamilitarne są szeroko dostępne również dla
pozapaństwowych podmiotów stosunków
międzynarodowych. Mowa tu o takich środkach jak
działania ekonomiczne, ideologiczne, kulturalne. Jednakże
należy pamiętać, ze mimo wzrostu znaczenia
pozapaństwowych podmiotów stosunków
międzynarodowych, państwo jest najważniejszym z
uczestników sceny międzynarodowej i to w dużej mierze
od niego zależy bezpieczeństwo całego systemu
międzynarodowego.

M. Menkiszak: Traktaty podstawowe
pomiędzy Polską, a jej wschodnimi
sąsiadami, a podejście
minimalistyczne w analizie
bezpieczeństwa międzynarodowego.
W: Kryteria bezpieczeństwa… Red. S.
Dębski, B. Górka – Winter. s. 118



Ryszard Zięba podaje, że aby przedstawić

wymiar procesualny w sposób najpełniejszy
konieczna jest analiza trzech głównych
tendencji: ewolucji sposobów umacniania
bezpieczeństwa międzynarodowego,
współzależności interesów bezpieczeństwa
współczesnych państw, współzależności
między bezpieczeństwem międzynarodowym i
pokojem.

Bezpieczeństwo jako proces, kategorię
podlegającą ciągłym zmianom i ewolucji.



globalna katastrofa ekologiczna;



dysproporcje rozwojowe;



deficyt zasobów surowcowo-energetycznych;



niekontrolowany przyrost ludności;



głód i niedożywienie;



zadłużenie państw prowadzące do ich uzależnienia od
wpływu podmiotów dążących do ich upadku;



choroby epidemiczne;



nieodpowiednie zagospodarowanie oceanów;



nieodpowiednie zagospodarowanie kosmosu.

Wśród problemów globalnych, związanych z
funkcjonowaniem społeczności międzynarodowej,
można wymienić te, które jedynie poprzez współpracę i
współdziałanie wszystkich państw i podmiotów
wchodzących w stosunki międzynarodowe mają szansę
być ograniczone lub wyeliminowane. Są to: