Wprowadzenie do

ekonomii

Wydział PiA

Kierunek Administracja

Dr Barbara Kubska - Maciejewicz

5.12.2021

1

Wprowadzenie do ekonomii

Założenia i cele przedmiotu:

rozumienie

 podstawowych zasad funkcjonowania gospodarki

rynkowej,

 mechanizmu rynkowego i jego ograniczeń,

 motywów, które kierują postępowaniem

podmiotów rynkowych (przedsiębiorstw i
konsumentów);

 mechanizmów prowadzących do załamywania się

gospodarki;

 mechanizmów stymulujących ożywienie

gospodarki i jej rozwój;

 roli banku centralnego.

umiejętność

 myślenia kategoriami całej gospodarki

 analizy zjawisk zachodzących w gospodarce w

skali mikro i makro

Wprowadzenie do ekonomii

Treści programowe:

Makroekonomia

1. Gospodarka narodowa.

2. Produkt społeczny. Dochód narodowy.
3. Globalny popyt i podaż. Równowaga makroekonomiczna.
4. Cykl koniunkturalny
5. Budżet państwa. Deficyt i dług publiczny.

6. Polityka monetarna i fiskalna

Mikroekonomia

7. Mechanizm rynkowy; popyt, podaż, równowaga rynkowa.
8. Gospodarstwo domowe. Teoria zachowań konsumentów.

9. Teoria produkcji i kosztów
10.Producent w różnych strukturach rynkowych
11.Alternatywne teorie przedsiębiorstwa.
12.Elementy teorii dobrobytu

Wprowadzenie do ekonomii

Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej:

1. Makroekonomia Begg David, Fisher Stanley, Dornbusch

Rudiger

2. Mikroekonomia Begg David, Fisher Stanley, Dornbusch

Rudiger

3. Podstawy ekonomii Jerzy Milewski, Eugeniusz Kwiatkowski

PWN

4. Teoria podejmowania decyzji przez podmioty rynkowe T.

Kamińska,

B. Kubska-Maciejewicz J. Laudańska- Trynka UG
5. Podstawy ekonomii, Czarny B., PWE, Warszawa 2001

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

Ekonomia bada procesy i zjawiska
zachodzące
w gospodarce – formułuje podstawowe
zależności o prawa ekonomiczne
Ekonomia bada kryteria wyboru w skali
makroekonomicznej i
mikroekonomicznej w warunkach
ograniczenia

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

5

Ekonomia normatywna zawiera sądy wartościujące

-

odpowiada na pytanie jak powinno być

Np.. Inflacja nie powinna być wyższa niż 3,5% w skali roku

Funkcją ekonomii normatywnej jest doradzanie,
świadome przekształcanie rzeczywistości według
własnych poglądów badacza
Ekonomia normatywna formułuje twierdzenia,

oparte

na subiektywnym systemie wartościowania.

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

6

Ekonomia pozytywna ma za zadanie wyjaśnianie

zjawisk ekonomicznych, jest oparta na obiektywnej
wiedzy o rzeczywistości.

Odpowiada na pytanie jak jest

Np.. W czwartym kwartale inflacja wyniosła 4,0% (liczona kwartał do

kwartału)

Celem ekonomii pozytywnej - obok wyjaśniania – jest
także edukacja oraz formułowanie hipotez (prognoz)

Ekonomia pozytywna formułuje sądy, będące
obiektywnym i naukowym objaśnieniem funkcjonowania
gospodarki.

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

7

Makroekonomia bada procesy i
zjawiska zachodzące w całej
gospodarce

Mikroekonomia bada procesy i
zjawiska zachodzące między
podmiotami na rynku

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

8

Makroekonomia bada procesy i zjawiska zachodzące w
całej gospodarce w warunkach ograniczonych

zasobów.

Makroekonomia bada takie procesy jak:
• wzrost gospodarczy,
• bezrobocie,
• inflacja,
• globalizacja gospodarki i finansów

Makroekonomia formułuje podstawy:
• polityki fiskalnej (prowadzi rząd)
• polityki monetarnej (prowadzi bank centralny)

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

5.12.2021

9

Mikroekonomia bada procesy i zjawiska zachodzące na rynku
Mikroekonomia bada zachowanie podmiotów rynkowych w
warunkach ograniczoności zasobów.

Podmioty rynkowe
• konsument,
• producent,
• pracobiorca,
• pracodawca,
• pożyczkodawca,
• pożyczkobiorca,
• inwestora

Mikroekonomia formułuje cele i modelowe kryteria wyboru
dokonywanego przez poszczególne podmioty rynkowe

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

10

Wybór ekonomiczny

Ekonomia zajmuje się problemem
ograniczoności zasobów – bada
zdarzenia społeczne, które wymagają
dokonywania wyborów

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

12

Ekonomia bada jak podmioty sobie ograniczonością

zasobów

• Potrzeby są nieograniczone.
• Zasoby (praca, ziemia, kapitał) są ograniczone.
• Ograniczoność zasobów generuje zjawisko

rzadkości

• Rzadkość ekonomiczna oznacza konieczność

wyboru

• Konsekwencją ograniczoności zasobów jest koszt

utraconych możliwości (koszt alternatywny)

• koszt alternatywny (koszt utraconych

możliwości), to utrata korzyści z najlepszej,
odrzuconej możliwości zastosowania posiadanych
zasobów.

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

13

POTRZEBY

Człowiek w swoim działaniu dąży do zaspokojenia zespołu
potrzeb,
Potrzeby tworzą logiczną hierarchię rozpoczynającą się od
potrzeb niższego stopnia, których zaspokojenie redukuje
niedobory w systemie fizjologicznym (potrzeba pożywienia i
wody), a kończącą się wyższego stopnia potrzebami
osobistymi i abstrakcyjnymi.
Hierarchia potrzeb Maslowa

1. Potrzeby fizjologiczne (pragnienie, głód, posiłek);
2. Potrzeby bezpieczeństwa;
3. Potrzeby społeczne (przyjaźń, miłość);
4. Potrzeby szacunku;
5. Potrzeby samorealizacji.

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

14

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

Piramida potrzeb wg

Maslowa

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

POTRZEBY

Człowiek w swoim
działaniu dąży do
zaspokojenia zespołu
potrzeb,

Potrzeby tworzą logiczną
hierarchię rozpoczynającą
się od potrzeb niższego
stopnia, których
zaspokojenie redukuje
niedobory w systemie
fizjologicznym (potrzeba
pożywienia i wody), a
kończącą się wyższego
stopnia potrzebami
osobistymi i
abstrakcyjnymi.

Potrzeby fizjologiczne

Potrzeby bezpieczeństwa

Potrzeby
społeczne

Potrzeby szacunku

Potrzeby

samorealizacji

• Maslow był przekonany, że potrzeby wyższego

stopnia mogą się pojawić tylko wtedy, gdy są
zaspokojone potrzeby niższego stopnia.

• Oprócz wymienionych pięciu potrzeb, Maslow

wyróżnił również tzw. potrzeby dodatkowe.

• Przez potrzeby dodatkowe należy rozumieć takie,

które mogą ujawniać się tylko u niektórych ludzi.
Dla przykładu mogą to być potrzeby wiedzy, czy
też potrzeby estetyczne.

• Potrzeby są zróżnicowane; różni ludzie w różny

sposób zaspakajają tę samą potrzebę

• Potrzeby są nieograniczone; w raz z

zaspokojeniem jednej potrzeby pojawia się
kolejna

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

16

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

Zasoby

Praca – ogół ludzi w wieku

produkcyjnym z ich kwalifikacjami,
predyspozycjami i umiejętnościami,
Przedsiębiorczość – zdolność do
podejmowania ryzyka
gospodarczego,

Ziemia – wszystko co znajduje się na

pod i nad powierzchnią ziemi, mórz i
oceanów

Kapitał produkcyjny – wszystkie dobra

inwestycyjne: maszyny i urządzenia,
fabryki, infrastruktura

Czas - niematerialne ograniczenie

każdej działalności człowieka

Zasób czynnika, strumień

czynnika

Zasób to ilość czynnika w danym

momencie;

Np. gospodarka dysponuje 1000
wykwalifikowanych spawaczy

Strumień to wykorzystanie

zasobu czynnika w czasie

Np. 1000 wykwalifikowanych

spawaczy pracuje 40 godzin
tygodniowo – strumień zasobu
pracy – 40000 roboczogodzin

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

OGRANICZONOŚĆ ZASOBÓW

Ograniczoność zasobów wynika:
• z przyczyn naturalnych (ograniczoność bogactw naturalnych)
• z dotychczasowej działalności gospodarczej (ograniczoność kapitału)

 RZADKOŚĆ

Mając do czynienia z jednej strony z ograniczonymi zasobami, z drugiej strony z
nieograniczonymi potrzebami należy liczyć się z występowaniem zjawiska

rzadkości.

Rzadkość oznacza, że nigdy nie będziemy mieli wszystkiego, co chcielibyśmy mieć.

W ekonomii pojęcie rzadkości odnosi się do sytuacji, w której dostępne zasoby
czynników produkcji są niewystarczające do zaspokojenia potrzeb społeczeństwa.

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

18

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

Rzadkość jest konsekwencją ograniczoności zasobów.

WYBÓR EKONOMICZNY

 

Zjawisko rzadkości zmusza podmioty gospodarujące do dokonywania
wyborów związanych z alokacją będących w ich dyspozycji zasobów.

KOSZT UTRACONEJ MOŻLIWOŚCI

 

koszt alternatywny – koszt towarzyszący wyborowi, występuje, gdy
posiadane zasoby czynników produkcji są niewystarczające do
zaspokojenia wszystkich potrzeb

koszt alternatywny – utrata możliwości realizacji odrzuconej,
najlepszej alternatywy
 

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

19

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

DOBRA WOLNE

• dobra, które mają koszt alternatywny równy zero
• zwiększenie ilości dóbr wolnych nie pociąga za sobą konieczności

zmniejszenia ilości innych dóbr

• z punktu widzenia konsumenta korzystanie z dóbr wolnych jest

bezpłatne, konsument otrzymuje dobra wolne za darmo

Istnienie dóbr wolnych wynika z:
• braku praw własności (np. do plaż, lasów, jezior)
• polityki państwa, które decyduje się na bezpłatne dostarczanie

niektórych dóbr
(w niektórych krajach np. szkolnictwo czy ochrona zdrowia są
bezpłatne).

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

20

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

Dobra wolne z punktu widzenia konsumenta mają koszt alternatywny
równy zero, nie musi to jednak oznaczać, że są to również dobra o
zerowym koszcie alternatywnym dla społeczeństwa.

Społeczeństwo ponosi koszt alternatywny, gdy np. bezpłatna ochrona
zdrowia czy szkolnictwo wymagają zaangażowania określonych
środków, zasobów, które mogłyby być użyte przez społeczeństwo
w inny sposób, pojawia się więc koszt alternatywny, jaki ponosi całe
społeczeństwo.

Dobra wolne z punktu widzenia społeczeństwa są bardzo nieliczne
np. czyste powietrze, woda, las, promienie słoneczne docierające na
ziemię czy opady atmosferyczne.

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

21

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

Przeciwieństwem dobra wolnego jest dobro

ekonomiczne.

Dobro ekonomiczne to dobro rzadkie, o

koszcie

alternatywnym większym od zera.

Wzrost produkcji lub konsumpcji dobra

ekonomicznego

pociąga za sobą konieczność rezygnacji z

produkcji lub

konsumpcji pewnej ilości innego dobra.

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

22

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

Wybór ekonomiczny

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

Ograniczoność zasobów

Praca, ziemia, kapitał

Ograniczenie kosztowe, Ograniczenie budżetowe Ograniczenie

czasowe

Wybór ekonomiczny

w jaki sposób wykorzystać ograniczone zasoby,

jakie potrzeby zaspokoić, z zaspokojenia jakich potrzeb zrezygnować

Koszt utraconej możliwości

(Koszt alternatywny)

utrata korzyści z najlepszej, odrzuconej możliwości zastosowania
posiadanych zasobów

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

23

Rzadkość ekonomiczna

Konsekwencja ograniczoności zasobów

Homo oeconomicus jest abstrakcyjną konstrukcją pojęciową i oznacza
człowieka, który w swym postępowaniu kieruje się tylko motywacją ekonomiczną.

Oznacza to, że podejmuje wybory według zasady racjonalnego postępowania, czyli
dąży do osiągnięcia maksymalnych korzyści przy danych, obiektywnie istniejących
ograniczeniach (na przykład finansowych) lub dąży do minimalizowania strat - na
przykład - z prowadzonej działalności gospodarczej, ponosząc z góry wiadome
nakłady.

Homo oeconomicus działa w idealnych warunkach, na które składają się:
• własność prywatna,
• wolność zawierania umów,
• doskonała znajomość sytuacji na rynku,
• racjonalne postępowania.

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

24

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

Wybór w skali makroekonomicznej

W sakli makroekonomicznej wyboru dokonuje

państwo (organy państwowe)

Wybór w skali makro związany jest z decyzjami

dotyczącymi:

• wzrostu gospodarczego,
• bezrobocia,
• inflacji,
• deficytu budżetowego

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

Wybór w skali mikroekonomicznej

Wybór dokonywany przez podmioty rynkowe w

warunkach ograniczenia dotyczy:

1. Wyboru na rynku dóbr i usług konsumpcyjnych –

wybór konsumenta

2. Wyboru struktury i wielkości produkcji dóbr i

usług –

wybór producenta

3. Wyboru na rynku czynników produkcji –

wybór

producenta, wybór właścicieli czynników

(wybór pracobiorcy, wybór pożyczkodawcy,
wybór pożyczkobiorcy)

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

26

Gospodarka jest wewnętrznie powiązaną całością –
stanowi „system naczyń połączonych”

Decyzje w jednej dziedzinie gospodarki wywołują
konsekwencje nie tylko w tej dziedzinie, ale w wielu
innych dziedzinach życia gospodarczego.
Np.

 podniesienie stawki podatku VAT
 zamrożenie płac
 obniżenie podatku dochodowego
 redukcja produkcji w określonej gałęzi gospodarki

(górnictwo)

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

Rynek wyrobu gotowego

Rynek czynnika produkcji

Konsument –

właściciel

czynnika

dobro
X

$

$

$

$

dobro
X

czynni
k

czynni
k

Producen
ci

Rzą
d

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

28

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

Podstawowe powiązania w gospodarce

schemat ruchu

okrężnego w gospodarce

Krzywa możliwości

produkcyjnych

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

29

• Zależność między rzadkością,

wyborem i kosztem
alternatywnym można
przedstawić graficznie
posługując się

krzywą

możliwości produkcyjnych

(KMP), zwaną też

krzywą

transformacji.

• Krzywa możliwości

produkcyjnych jest zbiorem
kombinacji wielkości produkcji
dwóch dóbr, które mogą być
wytworzone przy
maksymalnym i efektywnym
wykorzystaniu posiadanych
zasobów.

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

0

5

10

15

20

25

30

35

40

Dobr o X

Dobr o Y

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

Krzywa możliwości produkcyjnych

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

30

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

0

5

10

15

20

25

30

35

40

Dobr o X

Dobr o Y

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

Krzywa możliwości produkcyjnych

• Krzywa możliwości produkcyjnych ma

nachylenie ujemne, co oznacza, że

wzrost produkcji jednego dobra
możliwy jest tylko pod warunkiem
zmniejszenia produkcji drugiego dobra.

• Miarą nachylenia krzywej możliwości

produkcyjnych jest

krańcowa stopa

transformacji (MRT)

określająca, o ile

należy zmniejszyć produkcję jednego
dobra, aby zwiększyć produkcję
drugiego dobra o jednostkę.

• MRT

XY

= ΔX/ΔY z jakiej ilość dobra X

trzeba zrezygnować, żeby zwiększyć
produkcję dobra Y o jednostkę

• MRT

YX

= ΔY/ΔX z jakiej ilość dobra Y

trzeba zrezygnować, żeby zwiększyć
produkcję dobra X o jednostkę

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

31

ΔY

Δ
X

A

B

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

0

5

10

15

20

25

30

35

40

Dobr o X

Dobr o Y

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

Krzywa możliwości produkcyjnych

• Krzywa możliwości produkcyjnych ma

nachylenie ujemne, co oznacza, że

wzrost produkcji jednego dobra
możliwy jest tylko pod warunkiem
zmniejszenia produkcji drugiego dobra.

• Miarą nachylenia krzywej możliwości

produkcyjnych jest

krańcowa stopa

transformacji (MRT)

określająca, o ile

należy zmniejszyć produkcję jednego
dobra, aby zwiększyć produkcję
drugiego dobra o jednostkę.

• MRT

XY

= ΔX/ΔY z jakiej ilość dobra X

trzeba zrezygnować, żeby zwiększyć
produkcję dobra Y o jednostkę

• MRT

YX

= ΔY/ΔX z jakiej ilość dobra Y

trzeba zrezygnować, żeby zwiększyć
produkcję dobra X o jednostkę

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

32

Δ
Y

ΔX

A

B

C

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

0

5

10

15

20

25

30

35

40

Dobr o X

Dobr o Y

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

Krzywa możliwości produkcyjnych

• Krzywa możliwości produkcyjnych ma

nachylenie ujemne, co oznacza, że

wzrost produkcji jednego dobra
możliwy jest tylko pod warunkiem
zmniejszenia produkcji drugiego
dobra.

• krańcowa stopa transformacji (MRT)

dobra Y w dobro X jest rosnąca –
oznacza to, że wraz ze wzrostem
produkcji dobra X o kolejne jednostki
trzeba rezygnować z coraz większej
ilości dobra Y

• Zwiększając produkcje dobra X z 15

do 30 rezygnujemy z 10 jednostek Y
(produkcja Y spada z 30 do 20) MTR =
10/15

• Dalsze zwiększanie produkcji X z 30

d0 40 wymaga rezygnacji z 10 Y (z 20
d0 10) MRT = 10/10

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

33

ΔY

Δ
X

A

B

C

W punkcie B można wytworzyć, przy
pełnym i efektywnym wykorzystaniu
zasobów, 30 jednostek dobra Y i 15
jednostek dobra X.

Kosztem alternatywnym produkcji 30
jednostek Y jest konieczność rezygnacji z
produkcji 35 jednostek X
Kosztem alternatywnym produkcji 15
jednostek X jest konieczność rezygnacji z
produkcji 5 jednostek Y
MRT

YX

= 5Y/15X = 1Y/3X = 1/3 rezygnując z

produkcji 1Y możemy zwiększyć produkcje X o
3 jednostki;
w celu zwiększenia produkcji X o jednostkę
należy zrezygnować z możliwości
wyprodukowania 1/3 jednostki Y

MRT

XY

= 35X/30Y = 1,16X/1Y = 1,16X

w celu zwiększenia produkcji Y o jednostkę
należy zrezygnować z produkcji 1,16 jednostki
X

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

0

5

10

15

20

25

30

35

40

15

30

30

30

Dobr o X

Dobr o Y

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

krzywa możliwości produkcyjnych

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

34

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

0

5

10

15

20

25

30

35

40

15

30

30

30

Rysunek 1.1

Dobr o X

Dobr o Y

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

krzywa możliwości produkcyjnych

• Każdy punkt leżący na KMP przedstawia

możliwe do wytworzenia ilości dóbr X i Y
przy pełnym i efektywnym wykorzystaniu
czynników produkcji

• Punkt „C” leżący pod KMP oznacza, że

wytwarza się 15 jednostek Y i 15 jednostek
X – możliwości produkcyjne nie są w pełni
wykorzystane.

Zwiększenie produkcji dobra X do 35 sztuk
jest możliwe bez konieczności rezygnacji z
produkcji dobra Y.

Zwiększenie produkcji dobra Y do 30

sztuk jest możliwe bez konieczności
rezygnacji z produkcji dobra X.
Możliwy jest równoczesny wzrost produkcji
dobra X i Y
Jeżeli podmiot nie wykorzystuje w pełni i
efektywnie możliwości produkcyjnych to
zwiększenie produkcji jednego lub obu dóbr
możliwe jest bez kosztu alternatywnego

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

35

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

0

5

10

15

20

25

30

35

40

15

30

30

30

Rysunek 1.1

Dobr o X

Dobr o Y

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

krzywa możliwości produkcyjnych

• Punkt D – leżący nad KMP

przedstawia ilości dóbr X i Y
niemożliwe obecnie do
wytworzenia przy pełnym i
efektywnym wykorzystaniu
czynników produkcji.

Kombinacja z punktu D może
być osiągnięta w przyszłości na
skutek:

• zwiększenia zasobów czynników

produkcji

• poprawy technologii produkcji

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

36

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

0

5

10

15

20

25

30

35

40

15

30

30

30

Rysunek 1.1

Dobr o X

Dobr o Y

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

krzywa możliwości produkcyjnych

Kombinacja z punktu D może
być osiągnięta w przyszłości na
skutek:

• zwiększenia zasobów czynników

produkcji

• poprawy technologii produkcji

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

37

Dobr o X

Dobr o Y

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

krzywa możliwości produkcyjnych

1

2

Przesunięcie KMP z 1 do 2 oznacza
zmniejszenia możliwości
produkcyjnych w dziale
wytwarzającym dobro X

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

38

Dobr o X

Dobr o Y

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

krzywa możliwości produkcyjnych

1

3

Przesunięcie KMP z 1 do 3 oznacza
zmniejszenia możliwości
produkcyjnych w obu działach

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

39

Dobr o X

Dobr o Y

4

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

krzywa możliwości produkcyjnych

1

Przesunięcie KMP z 1 do 4 oznacza
zwiększenie możliwości
produkcyjnych w dziale
wytwarzającym dobro Y

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

40

Dobr o X

Dobr o Y

5

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

krzywa możliwości produkcyjnych

1

Przesunięcie KMP z 1 do 5 oznacza
zwiększenie możliwości
produkcyjnych w obu działach

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

41

Dobr o X

Dobr o Y

4

5

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

krzywa możliwości produkcyjnych

1

2

3

Przesunięcie KMP z 1 do 2 oznacza
zmniejszenia możliwości
produkcyjnych w dziale
wytwarzającym dobro X

Przesunięcie KMP z 1 do 4 oznacza
zwiększenie możliwości
produkcyjnych w dziale
wytwarzającym dobro Y

Przesunięcie KMP z 1 do 3 oznacza
zmniejszenia możliwości
produkcyjnych w obu działach

Przesunięcie KMP z 1 do 5 oznacza
zwiększenie możliwości
produkcyjnych w obu działach

5.12.2021

dr Barbara Kubska - Maciejewicz

Wydział

Ekonomiczny UG

42

Pytania sprawdzające

Które z poniższych stwierdzeń mają charakter normatywny, a które

pozytywny:

1. W związku z wystąpieniem szoku naftowego w latach 1973 – 1974

ceny ropy na rynku światowym wzrosły ponad trzykrotnie.

2. Rząd polski powinien prowadzić politykę zmierzającą do ograniczenia

bezrobocia.

3. Palenie tytoniu jest postawą antyspołeczną i powinno być zwalczane.
4. Podniesienie akcyzy na wyroby tytoniowe zniechęca do palenia.
5. Wydatki na opiekę społeczną i socjalną w krajach UE są wyższe niż w

USA.

6. W ostatnich latach w kraju X zmalało bezrobocie, ale wzrosła inflacja.
7. W Polsce należy wprowadzić podatek liniowy.

Proszę o podanie dwóch przykładów stwierdzeń ekonomicznych o
charakterze normatywnym i dwóch o charakterze normatywnym

Pytania sprawdzające

Które z poniższych stwierdzeń dotyczą makroekonomii, a
które mikroekonomii:

1. Na początku lat 90 –tych ubiegłego stulecia w wielu krajach

europejskich nastąpił gwałtowny wzrost bezrobocia.

2. Na początku lat 90 –tych ubiegłego nastąpił gwałtowny

wzrost bezrobocia w przemyśle budowlanym.

3. W związku z wystąpieniem wirusa AH1 N1 wywołującego

„ptasią grypę” spadły zakupy drobiu.

4. Projekt budżetu na rok 2011 zakłada zastosowanie zasady

wydatkowej w budżecie państwa.

5. Na rynku pracowników niewykwalifikowanych wprowadzono

cenę minimalną.

6. Nieurodzaj zbóża doprowadził do wzrostu ceny pieczywa

Pytania sprawdzające

Prawdziwe czy fałszywe

 
Zdania prawdziwe oznacz literą P, fałszywe - literą F.
 
1.

Zjawisko rzadkości jest następstwem ograniczoności zasobów.

2.

Nie ma dóbr, które mogą być zarówno dobrami konsumpcyjnymi, jak i dobrami inwestycyjnymi.

3.

Koszt alternatywny jest sumą utraconych korzyści z wszystkich alternatyw działań, które zostały
odrzucone na rzecz tej realizowanej.

4.

Makroekonomia zajmuje się problemami poszczególnych rynków towarowych.

5.

Podstawowym celem badawczym mikroekonomii jest walka z bezrobociem i inflacją

6.

Wzrost gospodarczy i inflacja to problemy makroekonomiczne

Pytania sprawdzające

Pytania sprawdzające

PYTANIA DO WYKRESU 1.1

1.

Producent, którego krzywą możliwości produkcyjnych pokazuje rysunek 1.1 jest w stanie
wyprodukować maksymalnie 35 jednostek dobra Y i 50 jednostek dobra X.

2.

 

3.

Jeżeli producent wytwarza 20 jednostek dobra Y, to może również wyprodukować 30 jednostek
dobra X (rysunek 1.1).

4.

 

5.

Kombinacja dóbr X i Y z punktu B jest bardziej pożądana niż kombinacja z punktu A (rysunek 1.1)

6.

 

7.

Jeżeli rośnie produkcja dobra X, to rosną też koszty jego produkcji wyrażone utratą dobra Y (rysunek
1.1).

8.

 

9.

Jeżeli rośnie produkcja dobra Y, to koszty produkcji dobra X wyrażone utratą dobra Y zmniejszają się
(rysunek 1.1).

10.  
11. MRT

XY

w przypadku zwiększenia produkcji dobra Y z 20 do 30 jednostek pokazuje, że producent musi

zrezygnować z 15 jednostek dobra X, chcąc wytworzyć dodatkową jednostkę Y (rysunek 1.1).

12.  
13. Jeżeli producent wytwarza kombinację dóbr odpowiadającą punktowi C, to nie wykorzystuje w pełni

swoich możliwości produkcyjnych (rysunek 1.1).

14.  
15. Kombinacja dóbr z punktu D jest nieosiągalna zarówno dzisiaj, jak i w przyszłości (rysunek 1.1).
16.  
17. Jeżeli możliwości produkcyjne obu dóbr zmniejszą się o 50% i producent będzie wytwarzał tylko

dobro Y, to kosztem alternatywnym tej decyzji będzie utrata 25 jednostek dobra X (rysunek 1.1).

 

Pytania sprawdzające

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

0

5

10

15

20

25

30

35

40

15

30

30

30

Rysun ek 1.1

Dobr o X

Dobr o Y

TEST WYBORU

1. Jaki jest koszt alternatywny artysty cyrkowego, który jako akrobata zarabia 20j.p. (jednostek

pieniężnych) miesięcznie, ale jako pracownik banku mógłby zarobić 7j.p., jako główny
księgowy w spółce z o.o. 12j.p., a jako nauczyciel wychowania fizycznego w szkole 3j.p.?

 
a) rezygnacja z dochodu w wysokości 22j.p.,
b) rezygnacja z dochodu w wysokości 12j.p.,
c) rezygnacja z dochodu w wysokości 7j.p.,
d) rezygnacja z dochodu w wysokości 3j.p.

2. Jeżeli producent wytwarzający dobra X i Y może zwiększyć produkcję obu dóbr

bez ponoszenia dodatkowego kosztu alternatywnego oznacza to, że:

 
e) produkuje kombinację dóbr leżącą na krzywej możliwości produkcyjnych,
f) produkuje kombinację dóbr leżącą powyżej krzywej możliwości produkcyjnych,
g) produkuje kombinację dóbr leżącą poniżej krzywej możliwości produkcyjnych,
h) producent nie wykorzystuje w pełni zasobów, które posiada.
 

PYTANIA PROBLEMOWE

1. Przed jakiego typu wyborem stoją poszczególne

podmioty gospodarujące?
Podaj przykłady. Jaki jest wówczas koszt
alternatywny?

2. Wyjaśnij, czy w sformułowaniach: „ruch wzdłuż

krzywej możliwości produkcyjnych" oraz
„przesunięcie krzywej możliwości produkcyjnych "
tkwi jakaś istotna różnica? Podaj przykłady zdarzeń,
które mogą być ilustrowane powyższymi zmianami.