Funkcjonowanie
zbiorników retencyjnych
Ewelina Zaleszczyk
Zbiornik wodny
Jest to zagłębienie terenu wypełnione wodą stojącą (w
przeciwieństwie do rzek - wód płynących).
Wyróżnia sie zbiorniki wodne naturalne:
• oceany,
• morza,
• Jeziora
• Stawy itd.
oraz sztuczne
• zbiorniki antropogeniczne
Zbiorniki wodne dzieli sie równie na dopływowe, odpływowe,
przepływowe i bezodpływowe, oraz stałe i okresowe
(wysychające).
Zbiorniki antropogeniczne
•Zbiorniki sztuczne powstały wskutek działalności człowieka. Istnieje
wiele klasyfikacji zbiorników antropogenicznych, np.:
•Ze względu na sposób powstania misy zbiornikowej:
- zbiorniki zaporowe,
- zbiorniki poeksploatacyjne,
- zbiorniki w nieckach z osiadania,
- zbiorniki zapadliskowe,
- zbiorniki groblowe,
- sadzawki,
- zbiorniki poregulacyjne,
- baseny i inne sztuczne najczęściej poligenetyczne
•według kryterium przepływowości dzieli się na:
-
dopływowe,
- odpływowe,
- przepływowe
- bezodpływowe.
•według kryterium czasu funkcjonowania :
- stałe
- okresowe (wysychające)
Charakterystyka wybranych
zbiorników sztucznych
Zbiornik poeksploatacyjny
• Zbiornik zajmujący zagłębienie, które powstało w
rezultacie odkrywkowego wyeksploatowania
surowców mineralnych (np. węgla kamiennego,
rud cynku i ołowiu, piasku, wapieni, dolomitów,
siarki, itd.). Zbiorniki poeksploatacyjne nazywany
również zbiornikami powyrobiskowym,
charakteryzują się specyficzną morfometrią.
Kształt misy jeziornej warunkowany jest układem
dna i krawędzi dawnego pola eksploatacyjnego,
które zwykle było zmodyfikowane w okresie
przygotowania zagłębienia do zatopienia.
Glinianka przy ul. Połczyńskiej w Warszawie
[źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Zbiornik_powyrobiskowy]
Zbiorniki w nieckach z
osiadania
• Powstają przez gromadzenie wód gruntowych i opadowych w
zagłębieniach będących rezultatem osiadania terenu. Są to pod
względem hydrologicznym – w zależności od podłoża i sytuacji
hipsometrycznej – bezodpływowe chłonne bądź
ewapotranspiracyjne baseny retencyjno-sedymentacyjne lub
zagłębienia zmieniające dotychczasowy profil podłużny doliny
rzecznej w zbiorniki reolimniczne. Charakteryzują się zwykle
niewielką głębokością (do kilku m) i powierzchnią (do kilku ha).
Procesowi hydrologicznego kształtowania tego typu zbiorników,
jako konsekwencji zmian stosunków wodnych odpowiadających
przemianom orograficznym, towarzyszy szereg przemian o
charakterze biotopowym i biocenotycznym, których wyrazem
jest spontaniczna zmiana warunków siedliskowych z lądowych
na wodno-lądowe i wodne z powolną przebudową składu
gatunkowego włącznie.
Zbiornik zaporowy
Zbiorniki zaporowe to najczęściej sztuczne zbiorniki wodne
powstałe przez zagrodzenie doliny rzeki tamą, w wyniku
czego następuje spiętrzenie wody. Nazywane są również
jeziorem zaporowym.
Zbiorniki zaporowe ze względu na cel, którym one służą można
podzielić na:
• przeciwpowodziowe
• żeglugowe
• energetyczne
• wyrównawcze
• komunalne
• rolnicze
• suche
• przeciwrumowiskowe