poziom województwa, powiatu i
gminy
Rola administracji samorządowej
w tworzeniu bezpieczeństwa
Założenia
Zapewnienie bezpieczeństwa obywatelom jest
obowiązkiem konstytucyjnym państwa.
Społeczeństwo, w ramach utworzonego przez siebie
państwa, powołało do życia wyspecjalizowane
struktury administracji, odpowiedzialne za
utrzymanie bezpieczeństwa i poczucia
bezpieczeństwa na jego terytorium.
Zagrożenia powinny być zwalczane tam, gdzie
powstają, gdzie mają sprzyjające warunki do
rozwoju, a najczęściej jest to tzw. szczebel lokalny.
Problem kształtowania bezpieczeństwa - zarówno w
ujęciu globalnym, jak i lokalnym - to problem
współdziałania wielu podmiotów.
Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015
„Państwo będzie działać na rzecz zapobiegania i
zmniejszania przestępczości, w tym gospodarczej,
zagrożenia terrorystycznego, zapobiegania i łagodzenia
skutków katastrof naturalnych, technologicznych i
spowodowanych działalnością człowieka. Przewiduje się
zintensyfikowanie rozwiązań na rzecz poprawy
infrastruktury wewnętrznego, usprawnienia
funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, policji, systemu
informowania o zagrożeniach oraz przygotowania
odpowiednich kadr. Prowadzone będą również działania
prewencyjne zapewniające poprawę przestrzegania
przepisów o bezpieczeństwie ruchu drogowego,
zapobiegające wystąpieniom awarii technicznych oraz
działania wspierające system ratownictwa i
bezpieczeństwo ratowników.”
Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015
„Realizacja zadań w zakresie bezpieczeństwa
narodowego powinna obejmować wszystkie
struktury państwa od organów samorządowych
począwszy, na których spoczywa duża część
obowiązków związanych z obronnością i
bezpieczeństwem państwa”.
„Przy współpracy z lokalnymi społecznościami
należy dążyć do tworzenia efektywnych lokalnych
systemów bezpieczeństwa oraz wspierać działania
na rzecz poprawy bezpieczeństwa lokalnego, w
szczególności mające na celu ograniczenie
najbardziej dokuczliwej dla obywateli
przestępczości pospolitej”.
Uwarunkowania prawno-
organizacyjne
Istotnym elementem w zakresie kształtowania lokalnej
polityki bezpieczeństwa jest centralne stwarzanie warunków
(mechanizmów) pozwalających na współdziałanie
samorządów, administracji rządowej, instytucji i
mieszkańców, likwidacji przyczyn zagrożeń, upowszechnianie
edukacji prawnej i rozwiązywanie problemów nękających
społeczności lokalne.
Zadania z zakresu ochrony porządku i bezpieczeństwa
publicznego zostały uznane przez ustawodawcę za jedne z
najważniejszych działań jednostek samorządu terytorialnego.
Konstytucja RP wprowadza podział zadań publicznych
samorządu terytorialnego na zadania własne (zadania
publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty
samorządowej) i zadania zlecone (wynikają wprost z przepisu
ustawy).
Uwarunkowania prawno-
organizacyjne
gmina, jako podstawowa jednostka samorządu
terytorialnego, zaspokaja zbiorowe potrzeby wspólnoty
samorządowej;
powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o
charakterze ponadgminnym;
samorząd województwa wykonuje określone ustawami
zadania o charakterze wojewódzkim;
Występują różnice terminologiczne w określaniu
wykonywanych zadań przez poszczególne szczeble
jednostek samorządu terytorialnego:
gmina i powiat wykonują zadania w zakresie porządku
publicznego i bezpieczeństwa obywateli,
samorząd województwa w zakresie bezpieczeństwa
publicznego.
Wojewoda
Jako zwierzchnik rządowej administracji zespolonej, który
odpowiada za wykonanie polityki rządy, zapewnia
współdziałanie wszystkich organów administracji rządowej i
samorządowej, kieruje ich działalnością w zakresie
zapobiegania zagrożenia życia, zdrowia lub mienia oraz
zagrożeniom środowiska, bezpieczeństwa państwa i
utrzymania porządku publicznego, ochrony praw
obywatelskich, zapobiegania klęskom żywiołowym i innym
nadzwyczajnym zagrożeniom.
Szczegółowe zadania wynikają z :
Ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu
kryzysowym
Ustawy z dnia 18 kwietnia 2002 o stanie klęsk żywiołowych
Ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym
Ratownictwie Medycznym.
Ustawa o zarządzaniu kryzysowym
Wojewoda kieruje działaniami związanymi z
monitorowaniem, planowaniem, reagowaniem i
usuwaniem skutków zagrożeń na terenie województwa;
Wydaje polecenia do tworzenia powiatowych planów
reagowania kryzysowego i zatwierdza je;
Zarządza, organizuje szkolenia, ćwiczenia i treningi z
zakresu reagowania na potencjalne zagrożenia;
Wnioskuje o użycie oddziałów Sił Zbrojnych RP do
wykonania zadań (monitorowanie zagrożeń, zadania
poszukiwawczo-ratownicze, ochrona mienia, izolowanie
obszarów, zabezpieczenie, ewakuacja, usuwanie
niebezpiecznych materiałów, itp.);
Realizuje zadania z zakresu planowania cywilnego;
Zapobiega, przeciwdziała, usuwa skutki zdarzeń o
charakterze terrorystycznym;
Realizuje zadania z zakresu ochrony infrastruktury
krytycznej;
Ustawa o zarządzaniu kryzysowym
Realizuje wytyczne ministra SWiA do wojewódzkiego
planu reagowania kryzysowego i przedkładać temuż
ministrowi plan do zatwierdzenia;
Wykonuje zadania z zakresu Narodowego Systemu
Pogotowia Kryzysowego;
Wykonuje kompetencje przy pomocy urzędu
wojewódzkiego (Wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania
Kryzysowego
http://www.uw.rzeszow.pl/main.php?muid=2&mid=13&
akID=243&cid=d4e24cf2a61bf553
) oraz zespolonych służb, inspekcji i straży;
Powołuje wojewódzki zespół zarządzania kryzysowego
Nadzoruje wojewódzkie centrum zarządzania
kryzysowego
http://www.rzeszow.uw.gov.pl/main.php?muid=5&mid
=4578&cid=28f89473e1990223
Ustawa o stanie klęsk żywiołowych
Składa wniosek do Rady Ministrów o
ogłoszenie stanu klęski żywiołowej;
Minister Obrony Narodowej może oddać do
dyspozycji wojewody oddziały Sił Zbrojnych
RP w celu zapobiegania skutkom klęsk
żywiołowych;
Może wprowadzić obowiązek świadczeń
osobistych i rzeczowych (udzielenie
pomocy, wykonanie prac, oddanie
nieruchomości, udostępnienie
pomieszczeń, przechowywanie mienia,
zabezpieczenie zwierząt, roślin, pełnienie
wart, zabezpieczenie źródeł wody pitnej,
zabezpieczenie dóbr kultury)
Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym
Wojewoda ma obowiązek prowadzić rejestr
jednostek współpracujących z systemem
ratownictwa medycznego
Sporządza na okres trzech lat wojewódzki
plan działania systemu – z możliwością
corocznej aktualizacji (
http://www.uw.rzeszow.pl/img/661223_pla
n_panstwowe_ratownictwo_medyczne.pdf
) W jego ramach: określa potencjalne
zagrożenia, kalkuluje koszty działalności,
określa sposoby współpracy, określa
system lokalizacji centrów powiadamiania
ratunkowego, z dyrektorem NFZ określa
liczbę szpitalnych oddziałów ratunkowych i
ich rozmieszczenie.
Zadania Samorządu Województwa
Zadania wykonywane przez Urzędy Marszałkowskie:
Współpraca z Wydziałem Zarządzania Kryzysowego UW
w sytuacjach nadzwyczajnych
Podejmowanie czynności związanych z poleceniami
wojewody
Określenie zadań dla jednostek organizacyjnych Urzędu
na wypadek zagrożeń, kontrola ich realizacji, szkolenie
pracownik
Uczestniczenie w przedsięwzięciach planowania
operacyjnego i obronnego na obszarze województw
Realizacja ustawowo przypisanych zadań
W sprawach niecierpiących zwłoki marszałek województwa
może podejmować decyzje zamiast zarządu.
Powiatowa administracja bezpieczeństwa
Powiat to nowo utworzony podmiot publiczno-
prawny, powołany na mocy ustawy z dnia 5 czerwca
1998r. . Wypełnia lokalne zadania publiczne o
ponadgminnym charakterze. Zgodnie z ustawą do
zadań własnych powiatu należą sprawy dotyczące:
porządku publicznego
bezpieczeństwa obywateli
ochrony przeciwpowodziowej
ochrony przeciwpożarowej
zapobieganiu innym zagrożeniom życia, zdrowia
ludzi i ochrony środowiska
Są to zadania, które mają charakter pondgminny, ale
nie wojewódzki.
Powiatowa administracja bezpieczeństwa
Organem stanowiącym i kontrolnym jest rada powiatu, która w
zakresie bezpieczeństwa pełni zadania:
Może podejmować uchwały (w szczególności dotyczące zarządu
powiatu jako organu wykonawczego);
Uchwala powiatowy program zapobiegania przestępczości oraz
ochrony bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego;
Dokonuje oceny stanu bezpieczeństwa przeciwpożarowego i
zabezpieczenia przeciwpowodziowego powiatu
Wydawać przepisy porządkowe dotyczące powiatu, których nie
określa ustawa.
Z ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji rada powiatu (są to
uprawnienia kontrolne):
Może partycypować w kosztach utrzymania Policji,
Przyjmuje sprawozdania komendanta powiatowego Policji,
Ma prawo podejmować uchwały wskazujące na istotne dla
wspólnoty samorządowej zagrożenia bezpieczeństwa i porządku
publicznego (bez określenia konkretnych czynności)
Powiatowa administracja bezpieczeństwa
Organem wykonawczym rady jest zarząd powiatu. Może
wydawać uchwały kierowane do powiatowych jednostek
organizacyjnych, w sytuacjach nie cierpiących zwłoki może
uchwalać przepisy porządkowe.
Przewodniczącym zarządu jest starosta, który posiada szereg
własnych kompetencji:
Kieruje sprawami bieżącymi powiatu
W sprawach nie cierpiących zwłoki może wykonywać
czynności przypisane radzie,
Opracowuje plan operacyjny ochrony przed powodzią, ogłasza
i odwołuje pogotowie i alarmy przeciwpowodziowe.
Starosta jest podmiotem, który ma czuwać nad dostosowaniem
działań Policji do warunków konkretnego powiatu. Jako
zwierzchnik Policji na terenie powiatu starosta pełni funkcje
kontrolne, koordynacyjne, opiniodawcze i inicjujące w
stanach „normalnych” i władcze w stanach „anormalnych”
Powiatowa administracja bezpieczeństwa
Uprawnienia starosty jako zwierzchnika Policji:
Otrzymywanie sprawozdań (rocznych i na żądanie)
Ma prawo żądać przywrócenia stanu zgodnego z porządkiem
prawnym lup podjęcia działań zapobiegających naruszeniu
prawa
Opiniuje kandydata na stanowisko komendanta powiatowego
policji (niewiążące).
Podobne uprawnienia przysługują staroście w stosunku do PSP:
- W porozumieniu ze starostą komendant wojewódzki PSP
powołuje komendanta powiatowego PSP, za jego opinią
dokonuje odwołania;
Może wydąć powiatowemu komendantowi PSP polecenie
podjęcia działań w zakresie właściwym PSP w zakresie
usunięcia zagrożenia
Może zlecić czynności kontrolno-rozpoznawcze
Ma prawo żądać informacji o stanie bezpieczeństwa powiatu.
Powiatowa administracja bezpieczeństwa
Na mocy nowelizacji ustawy ustrojowej z 2002 r. utworzona
została komisja bezpieczeństwa i porządku. To organ
kadencyjny (3 lata) o kompetencjach opiniodawczo-doradczych.
Do zadań komisji należy:
Ocena zagrożeń porządku publicznego i bezpieczeństwa
obywateli na terenie powiatu
Opiniowanie pracy Policji i innych powiatowych służb, inspekcji i
straży,
Przygotowanie projektu powiatowego programu zapobiegania
przestępczości oraz porządku publicznego i bezpieczeństwa
obywateli
Opiniowanie projektów innych programów współdziałania Policji
i innych służb powiatowych
Opiniowanie projektu budżetu powiatu i projektów aktów prawa
miejscowego.
Zadania zlecone powiatu
Władze powiatu pełnią rolę zwornika między lokalną
odpowiedzialnością samorządu z zadaniami
ogólnopaństwowymi. Dotyczy to stanu porządku
publicznego o bezpieczeństwa powiatowego. Wykazem
tego jest zwierzchnictwo starosty nad powiatowymi
strukturami Policji i Państwowej Straży Pożarnej.
Na wypadek sytuacji „anormalnych” starosta został
wyposażony w dodatkowe kompetencje, zgodzeni z
ustawą:
z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym
z dnia 18 kwietnia 2002 o stanie klęsk żywiołowych
dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej i
z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej;
Ustawa o stanie klęski
żywiołowej
Jeżeli stan ten dotyczy więcej niż jednej
gminy całą akcją kieruje starosta;
Może wydawać wiążące polecenia
wszystkim organom i podmiotom biorącym
udział w wykonywaniu zadań związanych ze
stanem klęski żywiołowej;
Może decydować o wprowadzeniu na swoim
terenie niezbędnych ograniczeń wolności i
praw człowieka i obywatel (w granicach
dopuszczalnych prawem)
Ustawa o zarządzaniu kryzysowym
Do zadań starosty w sprawach zarządzania kryzysowego należy:
Kierowanie działaniami związanymi z monitorowaniem, planowaniem,
reagowaniem i usuwaniem skutków zagrożeń na terenie powiatu;
Realizacja zadań z zakresu planowania cywilnego, w tym:
a.
Realizuje zalecenia powiatowego planu reagowania kryzysowego
b.
Opracowuje i przedkłada wojewodzie plan reagowania kryzysowego
c.
Wydaje organom gminy zalecenia do gminnego planu reagowania
kryzysowego i zatwierdza te plany
d.
Zarządza, organizuje i prowadzi szkolenia, ćwiczenia i treningi z
zakresu reagowania na potencjalne zagrożenia;
e.
Wykonuje przedsięwzięcia wynikające z planu operacyjnego
powiatu;
f.
Przeciwdziała skutkom działań o charakterze terrorystycznym;
g.
Realizuje zadania z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej.
Organem pomocniczym jest powiatowe centrum zarządzania
kryzysowego
Ustawa o zarządzaniu kryzysowym
Starosta wykonuje działania przy pomocy powiatowego
centrum zarządzania kryzysowego, do którego zadań należy:
Pełnienie całodobowego dyżuru w celu zapewnienia
przepływu informacji
Współdziałania z centrami zarządzania kryzysowego
Nadzoru nad funkcjonowaniem systemu wykrywania i
alarmowania oraz wczesnego ostrzegania ludności;
Współpracy z podmiotami realizującymi monitoring
środowiska;
Współdziałania z podmiotami prowadzącymi akcje ratunkowe,
poszukiwawcze i humanitarne;
Dokumentowanie działań podejmowanych przez centrum
Realizacji zadań stałego dyżuru na potrzeby podwyższania
gotowości obronnej państwa.
http://www.rzeszow.uw.gov.pl/main.php?muid=5&mid=134&ci
d=f22090a789020eef
W zakresie bezpieczeństwa i
porządku publicznego
Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o
bezpieczeństwie imprez masowych –
starosta wydaje zezwolenie na
przeprowadzenie imprezy masowej, bierze
współudział w zabezpieczeniu imprezy
masowej)
Ustawa z dnia 15 marca 1933 r. o zbiorkach
publicznych – starosta może wydać
pozwolenie na przeprowadzenie takiej
zbiórki.
Gminna administracja bezpieczeństwa
Tworząc warunki do realizacji podstawowego postulatu lokalności,
który można zawrzeć w stwierdzeniu „jak najmniej interwencji
państwa" ustawodawca przypisał zasadniczej lokalnej wspólnocie
jaka jest w Polsce gmina szereg zadań własnych (we własnym
imieniu, na własną odpowiedzialność, za własne fundusze)
mających zaspokajać jej zbiorowe potrzeby (porządek publiczny,
bezpieczeństwo obywateli, ochronę przeciwpożarową, ochronę
przeciwpowodziową). Zadania te obejmują sprawy:
ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony
środowiska, ochrony przyrody oraz gospodarki wodnej;
gminnych dróg, ulic mostów, placów, organizacji ruchu
drogowego oraz lokalnego transportu zbiorowego;
wodociągów, zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i
oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i
porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i
unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w
energię elektryczną i cieplną oraz gaz;
Gmina –cd.
ochrony zdrowia, polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia
kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej;
edukacji publicznej, kultury (w tym bibliotek gminnych i
innych instytucji kultury), ochrony zabytków i opieki nad
zabytkami,
pomocy społecznej, w tym ośrodków zakładów opiekuńczych
oraz gminnego budownictwa mieszkaniowego;
kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i
urządzeń sportowych, zieleni gminnej i zadrzewień;
utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności
publicznej, obiektów administracyjnych, cmentarzy gminnych,
targowisk i hal targowych;
wspierania i upowszechniania idei samorządowej, promocji
gminy;
współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz
społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw;
Gmina
Należy tu rozróżnić działania rady gminy (kompetencje do:
stanowienia aktów prawa miejscowego, stanowienie o
kierunkach działania wójta) oraz wójta (wydawanie decyzji
administracyjnych, stanowienie w sytuacjach nadzwyczajnych
aktów prawa miejscowego, opracowanie planów
przeciwpowodziowych, ogłaszanie i odwoływanie pogotowia
przeciwpowodziowego, alarmów, ogłoszenie ewakuacji);
Jednostką organizacyjną gminy jest także straż gminna;
Ściśle określone zostały uprawnienia samorządu gminnego
wobec Policji (wójt wyraża niewiążącą opinię na temat
powoływania i odwoływania komendanta komisariatu,
kierownika rewiru, kierownika posterunku; rada gminy
otrzymuje sprawozdania, może uchwalić istotne zagrożenia
społeczności, wójt może żądać przywrócenia stanu zgodnego
z porządkiem prawnym, rada gminy może wnioskować o
zwiększenie liczby etatów policyjnych) i obowiązków Policji
wobec gminy
Gmina
Na wypadek sytuacji „anormalnych” gminy
zostały wyposażone w dodatkowe
kompetencje, zgodzeni z ustawą:
z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu
kryzysowym
z dnia 18 kwietnia 2002 o stanie klęsk
żywiołowych
dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej
Straży Pożarnej i z dnia 24 sierpnia 1991 r.
o ochronie przeciwpożarowej;
Wydział Zarządzania Kryzysowego i
Ochrony Ludności – Urząd Miasta Rzeszowa
http://bip.erzeszow.pl/wydzialyurzedumiasta/
kryzys
Ustawa o Państwowej Straży Pożarnej
W sytuacjach bezpośredniego zagrożenia
bezpieczeństwa wspólnoty samorządowej,
w szczególności życia lub zdrowia, wójt
może wydać komendantowi powiatowemu
PSP polecenie podjęcia działań
zmierzających do usunięcia tego
zagrożenia (nie może jednak zlecić
konkretnej czynności);
Jednostki PSP są zobowiązane do czynności
kontrolno-rozpoznawczych w warunkach
zagrożenia życia i zdrowia, szkód
majątkowych, naruszenia środowiska;
Wójt koordynuje na terenie gminy
funkcjonowanie systemu ratowniczo-
gaśniczego;
Gmina może tworzyć własne straże pożarne
lub OSP
Ustawa o stanie klęsk żywiołowych
Jeżeli stan ten dotyczy jednej gminy całą
akcją kieruje wójt;
Może wydawać wiążące polecenia
wszystkim organom i podmiotom biorącym
udział w wykonywaniu zadań związanych ze
stanem klęski żywiołowej;
Może decydować o wprowadzeniu na swoim
terenie niezbędnych ograniczeń wolności i
praw człowieka i obywatel (w granicach
dopuszczalnych prawem)
Ustawa o zarządzaniu
kryzysowym
W tej sytuacji wójt:
Kieruje działaniami związanymi z monitorowaniem,
planowaniem, reagowaniem, usuwaniem skutków zagrożeń;
Realizuje zadania z zakresu planowania cywilnego:
a.
Realizuje zalecenia gminnego planu reagowania kryzysowego
b.
Opracowuje i przedkłada staroście gminny plan reagowania
kryzysowego
c.
Zarządza, organizuje i prowadzi szkolenia, ćwiczenia i treningi z
zakresu reagowania na potencjalne zagrożenia;
d.
Wykonuje przedsięwzięcia wynikające z planu operacyjnego
gminy;
e.
Przeciwdziała skutkom działań o charakterze terrorystycznym;
f.
Realizuje zadania z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej.
Organem pomocniczym jest gminne centrum zarządzania
kryzysowego
Ustawa o zarządzaniu kryzysowym
Ponadto wójt został zobowiązany do:
Pełnienia całodobowego dyżuru w celu przepływu
informacji
Współdziałania z centrami zarządzania kryzysowego
Nadzoru nad funkcjonowaniem systemu wykrywania i
alarmowania oraz wczesnego ostrzegania ludności;
Współpracy z podmiotami realizującymi monitoring
środowiska;
Współdziałania z podmiotami prowadzącymi akcje
ratunkowe, poszukiwawcze i humanitarne;
Realizacji zadań stałego dyżuru na potrzeby
podwyższania gotowości obronnej państwa.
W realizacji tych zadań może powoływać centra
zarządzani kryzysowego
W zakresie bezpieczeństwa i porządku
publicznego
Ustawa z dnia 5 lipca 1990 r. O
zgromadzeniach – wójt jest organem
nadzoru nad zgromadzeniami publicznymi
(może wydać zakaz zgromadzenia,
delegować obserwatora zgromadzenia)
Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o
bezpieczeństwie imprez masowych – wójt
wydaje zezwolenie na przeprowadzenie
imprezy masowej, bierze współudział w
zabezpieczeniu imprezy masowej)
Ustawa z dnia 15 marca 1933 r. o zbiorkach
publicznych – wójt może wydać pozwolenie
n przeprowadzenie takiej zbiorki.
Gmina – cd.
Należy pamiętać także o zadaniach własnych gminy, które zostały przekazane na
mocy innych ustaw. Należą do nich m.in. zadania:
związane z rozwiązywaniem problemów społecznych nałożone przez ustawy z 12
marca 2004 r. pomocy społecznej
(np. obowiązkowe opracowywanie i realizacja
gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym
uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania
problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z
grup szczególnego ryzyka, udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz
niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym, przyznawanie i wypłacanie
zasiłków okresowych i celowych);
w zakresie równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej i ochrony zdrowia
psy- chicznego (m.in. analiza i ocena potrzeb zdrowotnych oraz czynników
powodujących ich zmiany, opracowywanie i realizacja oraz ocena efektów
programów zdrowotnych wynikających z rozpoznanych potrzeb zdrowotnych i
stanu zdrowia mieszkańców, promocja zdrowia i profilaktyka mająca na celu
tworzenie warunków sprzyjających zdrowiu, prowadzenie działań w zakresie
promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym);
dotyczące przeciwdziałania i zwalczania alkoholizmu i narkomanii m.in. obowiązek
opracowywania gminnego programu przeciwdziałania narkomanii oraz gminnego
programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych
.