Umiejętności

interpersonalne potrzebne

do pracy w grupie

Czym są umiejętności

interpersonalne ?

Umiejętności interpersonalne,
to umiejętności społeczne,
które wykorzystujemy w
relacjach z innymi ludźmi w
celu:

•

osiągnięcia oczekiwanej
skuteczności działania

•

inicjowania i podtrzymania
pozytywnych relacji z
innymi ludźmi

Kluczowe umiejętności

interpersonalne, to umiejętności:

• nawiązywania kontaktu z innymi,
• komunikacyjne: umiejętności uważnego słuchania, nadawania,

przemawiania,

• zarządzania przekazem niewerbalnym i werbalnym,
• negocjacyjne,
• rozwiązywania konfliktów,
• pracy zespołowej,
• zachowań asertywnych,
• wywierania wpływu,
• adaptacji społecznej.

Sam fakt przyswojenia sobie umiejętności interpersonalnych nie

jest warunkiem wystarczającym by być sprawnym interpersonalnie.
Nieodzowne jest posiadanie wiedzy społecznej umożliwiającej
dokonanie analizy sytuacji i zastosowanie odpowiedniej strategii
postępowania oraz odpowiedniej postawy interpersonalnej
nacechowanej pozytywnym nastawieniem do innych i do siebie.

1. Zdolność do słuchania innych

ze zrozumieniem:

Pozwala zrozumieć innym,

skutecznie docierać do ważnych
informacji oraz budować
satysfakcjonujących relacji.

Dzięki słuchaniu docieramy do

sedna problemu. Słuchanie chroni nas
przed przedwczesną i czasami błędną
oceną wypowiedzi naszego rozmówcy.

Słuchanie wymaga gotowości i

motywacji do wysłuchania drugiej
osoby.

2. Gotowość do rozmawiania z

innymi o uczuciach:

Rozmawianie z innymi o uczuciach

wymaga od nas świadomości własnych
uczuć, umiejętności ich nazywania i
odwagi interpersonalnej do ich ujawniania.

Potocznie funkcjonuje mit, że

uczucia są zarezerwowane tylko dla
relacji osobistych. Ten mit jest
wspierany przez nieumiejętność
identyfikacji uczuć o różnej
intensywności.

Poza uczuciem miłości jest jeszcze całe

mnóstwo uczuć, które żywimy w różnych
sytuacjach (np. uczucie zadowolenia,
sympatii, zachwytu, zawodu, spokoju,
bezpieczeństwa itd.). Ujawnianie uczuć
powoduje, że stajemy się wyraziści dla
innych.

3. Świadomość uczuć innych

ludzi - empatia

Świadomość uczuć innych

ludzi warunkuje wybór właściwej
strategii postępowania. Aby
dokonać wyboru odpowiedniej
procedury należy dokonać
analizy sytuacji społecznej,
której elementem składowym są
inni ludzi wraz ze swymi
myślami, uczuciami i
zachowaniami. Umiejętność
rozpoznawania uczuć innych jest
jednym ze składników
inteligencji emocjonalnej.

4. Wysoka samoświadomość

działania

Dostrzeganie zależności między naszymi

działaniami i ich konsekwencjami. Opisuje
również czy podejmujemy działania celowe i czy
jesteśmy świadomi motywów własnego
postępowania.

Trudno mówić o doskonaleniu swojej

sprawności interpersonalnej bez świadomości sił
sprawczych własnego postępowania.
Świadomość siebie jest warunkiem koniecznym
do doskonalenia się.

5. Umiejętność rozwiązywania

konfliktów

Konflikt to sprzeczność interesów, potrzeb,

wartości. Ze swej natury konflikt jest
zjawiskiem pozytywnym. Dzięki
konfliktom następuje rozwój, zmiana. Pogląd,
że konflikty są złe jest mitem i wynika z
nieumiejętności radzenia sobie z konfliktami.
Zatem nie konflikty są złe lecz sposoby ich
rozwiązywania.

Brak kompetencji konstruktywnego

rozwiązywania konfliktów przyczynia się do
braku tolerancji na konflikty i podejmowania
różnego rodzaju działań obronnych,
począwszy od skrajnej uległości i utracie
szacunku do samego siebie skończywszy na
zachowaniach agresywnych i utracie
szacunku do innych.

6. Zdolność do wpływania na

innych:

Wywieranie wpływu na innych jest cechą

osób przywódczych. Wymaga świadomości
celów, analizy sytuacji społecznej i
odpowiednich sposobów zachowania.

Osoby całkowicie zdolne do wpływania

na innych są osobami podejmującymi
ryzyko interpersonalne do ujawniania
własnych uczuć i przekonań oraz
świadomie wykorzystującymi techniki
wywierania wpływu społecznego.

7. Przyjmowanie cudzych opinii

o swoim zachowaniu:

Przyjmowanie cudzych opinii o swoim

zachowaniu wiąże się z radzeniem sobie
z ocenami na nasz temat.

Każda ocena jest opinią wartościującą.

Jako taka ma charakter subiektywny.
Uświadomienie sobie tego faktu pomaga
w reagowaniu na oceny innych i
zmniejszeniu napięcia związanego z
lękiem przed oceną. Zakładając, że
każdy ma prawo do posiadania własnej
opinii na nasz temat - ile osób tyle opinii.

Radzenie sobie z przyjmowaniem

opinii nie oznacza, że uznajemy tę
opinię za słuszną.

8. Gotowość do ufania

innym:

Osoby, które wykazują niski

poziom zaufania wobec innych
nadmiernie kontrolują lub wyręczają
innych.

Gdy ufasz w kompetencje

drugiego człowieka pozwalasz mu
eksperymentować, uczyć się na
własnych błędach. Jesteś też
spokojny, że druga osoba sobie
poradzi w danej sytuacji.

Gotowość do ufania innym wiąże

się z możliwością oceny potencjału
drugiego człowieka.

Role grupowe – klasyfikacja

Belbina

• Realizator

(Praktyczny Organizator

PO

)

• Koordynator

(Naturalny Lider

NL

)

• Lokomotywa

(Człowiek Akcji

CZA

)

• Myśliciel

(Siewca

SIE

)

• Poszukiwacz Źródeł

(Człowiek

Kontaktów

CZK

)

• Krytyk Wartościujący

(Sędzia

SĘ

)

• Dusza Zespołu

(Człowiek Grupy

CZG

)

• Skrupulatny Wykonawca

(Perfekcjonista

PER

)

Zespół utworzony z najbardziej błyskotliwych i
utalentowanych ludzi,

jakich uda się znaleźć kierownikom, zdaniem

Belbina

jest to jeden z mniej efektywnych działających

grup.

Zespól,

w

którym

funkcjonują

reprezentanci

wszystkich ról, ma wyraźną tendencję do osiągania
sukcesu

Belbin wyodrębnił osiem ról, z których każda stanowi ważny

element we współdziałaniu członków zespołu. W ostatecznej wersji Belbin
dodał jeszcze dziewiątą rolę.

Role w zespole

według R. Mereditha Belbina , cytuję opracowanie M. Dobrzyńskiego

Role w zespole

według R. Mereditha Belbina , cytuję opracowanie M. Dobrzyńskiego

Ma wyraźne predyspozycje do bycia liderem, choć nie zawsze pełni te
rolę. Ustala cele i plany oraz koordynuje wysiłki wszystkich członków
zespołu. Nie wymaga bezwzględnego posłuszeństwa, lecz dominuje poprzez
swój prestiż i szacunek, jaki budzi.

Preferuje indywidualne podejście do pracy i ludzi, w związku tym
przywiązuje dużą wagę do komunikowania się z innymi i uważnie słucha
opinii współpracowników. Nie nakazuje, lecz wyjaśnia i proponuje.

Interweniuje tylko sytuacjach krytycznych. Podczas dyskusji częściej
zadaje pytania niż stwierdza czy wysuwa własne propozycje. Słucha,
podsumowuje pomysły zespołu i jeżeli jest to konieczne, podejmuje
stanowczo decyzje po wysłuchaniu opinii wszystkich jego członków.

Koordynator nie jest wybitnie inteligentny czy twórczy, natomiast
myśli pozytywnie i wie jak zrobić użytek z potencjału prezentowanego
przez zespół.

1. KOORDYNATOR - Osoba zrównoważona,

ekstrawertywna, silnie dominująca.

1. KOORDYNATOR - Osoba zrównoważona,

ekstrawertywna, silnie dominująca.

Pierwszoplanową rola Lokomotywy jest inspirowanie

akcji i zagrzewanie zespołu do „boju”. Nadaje kształt
wysiłkom zespołu. Ujednolica idee, cele i plany tak, by powstał
spójny, wykonalny projekt możliwy do szybkiego wdrożenia.
Posiada bardzo wysoka motywację, potrzebę osiągnięć i równie
wysoki poziom energii. Jest nastawiona na osiągnięcie celu bez
względu na środki. Jej osobiste zaangażowanie wkład w pracę
zespołu są bardzo duże.

Prezentuje dyrektywne podejście do pracowników. Jest

mało zdolna do rozumienia ludzi i okazywania im ciepła.
Nietolerancyjna dla ludzi niezdecydowanych, wolniej
myślących. Raczej prostolinijna i krytyczna, nie wstydzi się
okazywać silnych reakcji. Łatwo sprowokować jej wybuch. Ze
względu na rywalizację i zwycięstwo, kilka osób o cechach
Lokomotywy może uczynić zespół nieproduktywnym.

2. LOKOMOTYWA - Osoba dominującą,

ekstrawertywna, o wysokim stopniu pobudzenia

2. LOKOMOTYWA - Osoba dominującą,

ekstrawertywna, o wysokim stopniu pobudzenia

Jest źródłem oryginalnych rozwiązań i pomysłowych strategii, osobą
niezwykle kreatywną, błyskotliwą i innowacyjną. Nieodzowny w
sytuacjach, gdy pozostali członkowie zespołu maja wrażenie, że zabrnęli w
ślepą uliczkę.

Ma jednak tendencję do pomijania detali i praktycznej strony swoich
projektów. Istnieje też niebezpieczeństwo, że wciągnie go idea, która wyda
mu się pasjonująca, ale nie jest bezpośrednio związana z priorytetem
zespołu.

Lubi pracować samodzielnie, kieruje się własnymi zasadami. Jest
introwertykiem a sposób w jaki traktują go inni członkowie zespołu jest dla
niego niezwykle ważny. Jest czuły na roztropne pochwały, podczas gdy on
sam potrafi być uszczypliwy i bezceremonialny szczególnie dla tych, którzy
odnieśli się krytycznie w stosunku do jego pomysłów. Posiadanie w zespole
więcej niż jednego Myśliciela nie jest korzystne ze względu na konflikty
interpersonalne, jakie mogą między nimi zaistnieć.

3. MYŚLICIEL - Osoba dominująca, introwertywna, o

bardzo wysokiej inteligencji

.

3. MYŚLICIEL - Osoba dominująca, introwertywna, o

bardzo wysokiej inteligencji

.

Jest bardzo uzdolniony interpersonalne, towarzyski,

przyjaźnie nastawiony do pomysłów i rozwiązań poza
zespołem.

Stanowi doskonałe uzupełnienie Myśliciela. Potrafi trafnie

oceniać pomysły warte realizacji, stymulować zespół i
zachęcać do pracy nad nimi. To nie on jednak, jak się z pozoru
wydaje, jest źródłem pomysłów.

Praca w zespole wyzwala w nim energię i chęć do

działania. Pozostawiony bez kontaktu z innymi, dość szybko traci
zapał i zaczyna się nudzić. Łatwo też odwrócić jego uwagę ku
sprawom nie związanym z zespołem. Jest jednak niezastąpiony
w momentach stagnacji, gdy koniecznie jest pobudzenie
współpracowników do działania.

4. POSZUKIWACZ ŹRÓDEŁ - Osoba zrównoważona,

dominująca, ekstrawertywna.

4. POSZUKIWACZ ŹRÓDEŁ - Osoba zrównoważona,

dominująca, ekstrawertywna.

Człowiek o wysokiej inteligencji i wnikliwości, nieoceniony

w analizie faktów, rozważaniu plusów i minusów każdej
propozycji i w końcowym dochodzeniu do optymalnego
rozwiązania.

Mało kreatywny, natomiast krytyczny wobec innych. Zadaje

trudne pytania i wyraża wątpliwości tylko w stosunku do propozycji, co
do których ma uzasadnione podejrzenie, że są błędne. Nie okazuje
wielkiego entuzjazmu i zaangażowania w prace zespołu.
Pozwala mu to nabrać dystansu w stosunku do współpracowników i
spokojnie, obiektywnie oceniać ich działania. Posiada umiejętności
przyswajania, analizy dużej ilości informacji i wybierania tych
najistotniejszych z punktu widzenia zespołu.

Będąc bardzo krytycznym działa czasem przygnębiająco na

innych pracowników. Chociaż może brakować mu radości, ciepła,
wyobraźni i która sprawia, ze bez niego zespół funkcjonowałby dużo
mniej efektywnie – rzadko myli się w swoich osądach

.

5. KRYTYK WARTOŚCIUJĄCY - Osoba wysoce

inteligentna, zrównoważona, introwertywna.

5. KRYTYK WARTOŚCIUJĄCY - Osoba wysoce

inteligentna, zrównoważona, introwertywna.

Przekształca idee i cele grupy na praktyczny język

poszczególnych zadań. Jako doskonały wykonawca projektów,
które wymyślili inni, jest jednym podstawowych ogniw
zespołu. Dobrze zorganizowany, sumienny, skoncentrowany na
szczegółach.

Trudno go zniechęcić. Tylko duże, niezapowiedziane zmiany

planu mogą zachwiać jego równowagę. Preferuje porządek i jasno
określone struktury. To sprawia, że bywa mało elastyczny szczególnie
do idei, które nie od razu przekładają się na praktyczne działania.

Jednocześnie jest w stanie dostosować swoje cele i plany

do kierunku ustalonego przez zespół. Jest nieodzowny sytuacjach,
gdy trzeba stawiać czoła tym aspektom pracy, które innym wydają się
trudne lub mało interesujące. Jeżeli któryś ze współpracowników nie
wie, co postanowiono na ostatnim zebraniu i co w związku z tym robić,
Realizator jest osobą, do której może zwrócić się po wskazówki.

6. REALIZATOR - Osoba zrównoważona, poddająca
się kontroli.

6. REALIZATOR - Osoba zrównoważona, poddająca
się kontroli.

Jej główna rola jest neutralizowanie osobistych problemów i

konfliktów, a tym samym uzyskanie jak najlepszej współpracy w
zespole. Cele te przekłada nad swoje osobiste ambicje. Łatwo nawiązuje
kontakty. Posiada rozwinięte umiejętności interpersonalne. Jest dobrym
słuchaczem i zachęca innych do wypowiadania swoich opinii.

Jednoczy i harmonizuje grupę, równoważy tarcia wywołane przez

Lokomotywę, Myśliciela czy Krytyka Wartościującego. Jest wrażliwa,
opiekuńcza, świadoma indywidualnych potrzeb i obaw swoich kolegów oraz
nieformalnych związków jakie ich łączą. Lubiana, popularna, lojalna wobec
całego zespołu (co nie oznacza, że nie potrafi zająć określonego stanowiska w
sytuacji konfliktowej). Jej niechęć do rywalizacji i otwartego konfliktu sprawia,
że ma czasem trudności w podejmowaniu szybkich i jednoznacznych decyzji.

Wkład duszy Zespołu w działania zespołu nie jest tak bardzo widoczny jak

pozostałych jego członków, jednak w dłuższej perspektywie czasowej ma
olbrzymie znaczenie. Jej rola jest szczególnie cenna podczas pracy pod
silną presją czy sytuacji, gdy zespół boryka się z trudnym dla siebie
problem.

7. DUSZA ZESPOŁU - Osoba zrównoważona,

ekstrawertywna, mało dominująca.

7. DUSZA ZESPOŁU - Osoba zrównoważona,

ekstrawertywna, mało dominująca.

Pracuje ciężko i sumiennie, przywiązuje szczególną

wagę do detali. Nie spocznie, dopóki nie sprawdzi, że zadanie
zostało w całości wykonane i żaden ze szczegółów nie został
pominięty. Ponieważ jest to niemal niemożliwe, ma skłonności do
niepotrzebnego zamartwiania się.

Skupiony na detalach traci czasem z pola widzenia

główny cel, któremu one służą. Niechętnie zleca swoje
obowiązki innym, lecz nie po to, by zagarnąć całą nagrodę, tylko
dlatego, że tylko wykonuje pracę osobiście ma pewność, ze
przyniesie ona oczekiwane efekty.

Charakteryzuje się wytrwałością, wysokim poziomem
wewnętrznej motywacji samokontroli. Jednocześnie jest
mało tolerancyjny dla mniej sumiennych niedbałych
współpracowników. Jest koniecznym uzupełnieniem każdego
zespołu, szczególnie w fazie, gdy pierwszy entuzjazm związany z
nowym projektem już minął zaczynają się rutynowe działania
związane z jego wdrażaniem.

8. SKRUPULATNY WYKONAWCA - Osoba o wysokim

stopniu pobudzenia, introwertywna.

8. SKRUPULATNY WYKONAWCA - Osoba o wysokim

stopniu pobudzenia, introwertywna.

Potrafi wyznaczyć sobie jeden nadrzędny cel, skłonna do
poświęceń. Posiada rzadko spotykaną wiedzę i umiejętności.

Równocześnie działa w wąskim zakresie. Koncentruje się na
szczegółach, nie dostrzega całościowego obrazu

(Belbin,

2003, s. 38).

Na podstawie doświadczeń osób zarządzających projektami Belbin dodał jeszcze

jedną rolę:

SPECJALISTA - Osoba samodzielna, z inicjatywą.

Na podstawie doświadczeń osób zarządzających projektami Belbin dodał jeszcze

jedną rolę:

SPECJALISTA - Osoba samodzielna, z inicjatywą.

Zasady pracy w zespole

•jesteśmy „w zgodzie ze sobą”
•mówimy o sobie , o swoich problemach

( komunikatem „ja”),

•nie oceniamy,
•nie krytykujemy,
•nie ośmieszamy,
•nie poprawiamy wypowiedzi innych,
•nie osądzamy,
•słuchamy innych z uwagą i szacunkiem,
•pamiętaj o tajemnicy grupy,
•szanujemy czas innych,

Dobre rady zawsze w cenie



Sześć najważniejszych słów:

„Z przykrością przyznaje, że popełniłem błąd”

Piec najważniejszych słów:

„Jestem z Ciebie bardzo dumny”

Cztery najważniejsze słowa:

„Jaka jest Twoja opinia?”

Trzy najważniejsze słowa:

„Bardzo Cię proszę”

Dwa najważniejsze słowa:

„Dziękuję Ci”

Jedno najważniejsze słowo:

„MY”

I ostatnie

NAJMNIEJ

WAŻNE SŁOWO
„JA”

Budowanie zespołu

JEST SZTUKĄ,

KTÓRA SPRAWIA,

ŻE PRZECIĘTNI

LUDZIE

ROBIĄ NIEPRZECIĘTNE

RZECZY

Budowanie zespołu

JEST SZTUKĄ,

KTÓRA SPRAWIA,

ŻE PRZECIĘTNI

LUDZIE

ROBIĄ NIEPRZECIĘTNE

RZECZY

Role w zespole

Role w zespole

„

Nie istnieje idealny

pracownik, ale

możemy stworzyć

idealny zespół”

„

Nie istnieje idealny

pracownik, ale

możemy stworzyć

idealny zespół”

Role w zespole

Role w zespole

•

http://wneiz.umk.pl/_upload/Dolna/ba
riery_komunikacyjne_i_ich_przezwycia
nie.html

•

http://www.fundacjacel.pl/docs/2011
/PDF/role_grupowe.pdf