OCHRONA

DOMEN

DOMENA

Pojęcie domeny internetowej może być rozumiane w
dwojaki sposób. Z jednej strony jest to fragment adresu
internetowego strony WWW, występujący najczęściej w
postaci skrótu określonych wyrazów (np.: 'com.', 'com.pl.',
'gov.' itp.). Z drugiej strony domena internetowa to pewien
obszar cyberprzestrzeni, wirtualnej przestrzeni adresowej,
w którym znajdują się adresy stron internetowych
należących do podmiotów prowadzących określony rodzaj
działalności.

PROCEDURA REJESTRACJI

DOMENY

Procedura rejestracyjna rozpoczyna się z chwilą złożenia wniosku o
rejestrację domeny, wypełnienia formularza zgłoszeniowego oraz
wniesienia odpowiednich opłat. Co do zasady podmiot żądający
rejestracji posiada stosunkowo szeroki zakres swobody wyboru nazwy
domeny. Reguła ta podlega jednak pewnym ograniczeniom. Nazwa
domeny musi być niepowtarzalna oraz musi kojarzyć się z nazwą
firmy lub typem prowadzonej działalności. O tym, czy dana nazwa
zostanie zarejestrowana w określonej domenie przesądza głównie
zasada pierwszeństwa zgłoszenia wniosku, w myśl której rejestracja
następuje według kolejności wpływających zgłoszeń. Zatem podmiot
rejestrujący rozpatrując kolejne zgłoszenie jest zobowiązany zbadać
czy wcześniej nie została zarejestrowana już taka sama nazwa
domeny. Powyższe rozwiązanie powoduje tzw. efekt blokowania
ponieważ w systemie nazw domenowych nie mogą istnieć dwie
domeny o tej samej nazwie. Zasadniczo więc, z chwilą
zarejestrowania określonej nazwy domeny żaden inny podmiot nie
będzie mógł już wówczas posiadać domeny o nazwie identycznej z
nazwą domeny zarejestrowaną wcześniej

ORGAN REJESTRACYJNY

W Polsce rejestracją nazw domen internetowych zajmuje
się Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK) . Na
początku lat dziewięćdziesiątych ta organizacja rządowa
połączyła Polskę ze światową siecią - Internet i
rozbudowała ogólnopolską sieć komputerową. Jako
dostawca usług internetowych, NASK działa na podstawie
koncesji Ministra Łączności na świadczenie usług
telekomunikacyjnych transmisji danych oraz na zakładanie
i używanie sieci telekomunikacyjnej użytku publicznego.
Bez odpowiedzi pozostaje jednak pytanie, na jakiej
podstawie NASK prowadzi działalność jako administrator
większości domen. Ten fakt wywołuje fale krytyki wśród
odbiorców usług internetowych, jak i innych operatorów
świadczących takie usługi . Główne zarzuty dotyczą
niejasnych zasad rejestrowania nazw domen oraz
nadużywania pozycji dominującej na rynku przez NASK.

JEDNOSTKI I ORGANIZACJE

ZWIĄZANE Z REJESTRACJĄ

DOMENY

Registrar (Rejestrator) - Jednostka zaakceptowana przez
ICANN, będąca pośrednikiem technicznym, u którego
zamawiane są domeny, i który przedstawia te
zamówienia Registry. OVH, jako Registrar, może
proponować niniejsze usługi.

ICANN – Organizacja określająca reguły przyznawania
domen i zarządzania nimi: www.icann.org

Registry – Operator działający według reguł
utworzonych przez ICANN, i który zezwala OVH na
rejestrowanie domen.

Whois - Wyszukiwarka dostępna w Internecie
pozwalająca na otrzymywanie informacji dotyczących
wybranej domeny i właściciela tej domeny.

PODZIAŁ DOMEN

Generalnie domeny możemy podzielić na:
1.Domeny pierwszego poziomu (TLD-Top Level Domain)
- ogólne (generic Top Level Domain)
- krajowe (country code Top Level Domain)
2. Domeny drugiego poziomu (SLD-Second Level Domain)
- domeny funkcjonalne
- domeny regionalne

Ogólne TLD pełnią funkcję informacyjną wskazując
dziedzinę działalności, branżową przynależność instytucji,
do której należy komputer. Obecnie istnieje siedem
ogólnych domen pierwszego poziomu:
com. - dla firm komercyjnych
net. - dla dostawców internetu, administratorów sieci
org. - dla organizacji (głównie pozarządowych i non profit)
edu. - dla instytucji edukacyjnych
gov. - dla instytucji rządowych
mil. - dla sił zbrojnych
int. - dla organizacji międzynarodowych

Domeny krajowe są przyznawane poszczególnym państwom. Obecnie
istnieją dwieście czterdzieści trzy domeny krajowe. Składają się z
dwuliterowego oznaczenia np: 'it.' -Włochy, 'gb' - Wielka Brytania, 'jp.'
- Japonia itp. Ten człon adresu domenowego informuje zatem
pośrednio o pochodzeniu podmiotu, który posiada adres
zarejestrowany w domenie krajowej. Z uwagi na popularność Internetu
w Stanach Zjednoczonych, kraj ten nie posiada własnej domeny
krajowej. W Polsce w ogólnej domenie 'PL.' znajdują się trzydzieści
trzy subdomeny np.:
agro.pl. - instytucje związane z rolnictwem
biz.pl. - nazwy produktów, hasła reklamowe
com.pl. - nazwy i skróty nazw firm komercyjnych
nom.pl. - dowolne nazwy
shop.pl. - sklepy internetowe
sklep.pl. - sklepy internetowe
targi.pl. - imprezy targowe dowolnego rodzaju
tm.pl. - znaki towarowe

Poniżej schemat przedstawiający cykl życia i wygasania

domen globalnych.

Prawne podstawy ochrony

oznaczeń

• Prawo własności przemysłowej:
- Znaki towarowe
- Oznaczenia geograficzne
• Prawo autorskie i prawa pokrewne:
- Utwory
• Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji:
- Czyny nieuczciwej konkurencji
• Kodeks cywilny:
- Prawo do firmy

Kluczowe dla uzyskania

ochrony prawnej domeny

jest zatem wykazanie:

• prawa do określonego oznaczenia
• renomy lub powszechnej rozpoznawalności oznaczenia
• mogącego wystąpić u odbiorcy domeny zjawiska konfuzji
• motywacji rejestrującego domenę

Ochrona posiadanej domeny

• Rejestracja i utrzymanie domeny:
- Wybór rzetelnego pośrednika
- Staranność przy składaniu zamówienia (szczególnie w
zakresie danych kontaktowych, baza WHOIS)
- Monitorowanie terminu wygaśnięcia rejestracji
- Terminowe regulowanie płatności
- Opcja na domenę
• Dochodzenie roszczeń
• Ochrona przed nieuzasadnionymi roszczeniami

OCHRONA DOMENY

INTERNETOWEJ

Rejestracja domeny internetowej kreuje jedynie umowne
prawa i obowiązki, wynikające z umowy z rejestratorem
(pośrednikiem) i nie powoduje powstania po stronie jej
dysponenta żadnego wyłącznego prawa do domeny
internetowej „jako takiej”. Firma, która zarejestrowala,
może uzyskać ochronę swojej domeny, w wyniku jej
używania w obrocie w charakterze oznaczenia
wyróżniającego (np. oznaczenia przedsiębiorstwa) lub
rejestracji w charakterze znaku towarowego. Ta ostatnia
możliwość istnieje w odniesieniu nie do wszystkich domen,
ale tylko takich, które identyfikują strony WWW
reklamujące lub oferujące do sprzedaży towary lub usługi.

Przy określaniu towarów i usług dla zgłaszanego do
rejestracji znaku towarowego, mającego formę adresu
internetowego, warto skorzystać z wykazów towarów i
usług wskazanych w tzw. klasyfikacji nicejskiej towarów i
usług, w której wyszczególnione są także towary i usługi
związane z Internetem i technologiami informatycznymi
(np. klasa 38 dla usług związanych z poczta elektroniczna,
usług polaczenia z siecią za pośrednictwem Internetu).
Istnieje wiele korzyści związanych z rejestracja domeny w
charakterze znaku towarowego. Uprawniony z tytułu
prawa do domeny zarejestrowanej w charakterze znaku
towarowego może sprzeciwiając się używaniu przez
nieuprawnione osoby znaków identycznych lub podobnych
do jego znaku dla towarów lub usług identycznych lub
podobnych do tych, dla których został zarejestrowany
znak, pod warunkiem, ze zachodzi niebezpieczeństwo
wprowadzenia odbiorców w błąd.

Podsumowując, stwierdzić można, że domena internetowa
może być zbudowana na bazie istniejącego wcześniej
znaku towarowego i być jedynie „nośnikiem” tego znaku.
Nie ma jednak przeszkód, aby po spełnieniu warunków
opisanych w Ustawie PWP, domena internetowa – od
momentu jej utworzenia – stanowiła „samodzielny” znak
towarowy. Stworzenie znaku towarowego w postaci
domeny internetowej otwiera zaś drogę do ubiegania się
do udzielenia przez Urząd Patentowy RP ochrony takiej
samej, jak na inne znaki towarowe nie będące domenami
internetowymi. Powiększa to katalog środków służących
ochronie praw podmiotu posługującego się domeną
internetową.

OCHRONA

NIEZAREJESTROWANEJ JAKO

ZNAK TOWAROWY DOMENY

INTERNETOWEJ

W przypadku domeny - niezarejestrowanej jako znak
towarowy ochrony - jej ochrony należy szukać w pierwszej
kolejności w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
W kontekście problematyki naruszeń uprawnień do domen
internetowych wskazać należy przede wszystkim na art. 5
ustawy, zgodnie z którym za czyn nieuczciwej konkurencji
należy uznać działanie polegające na takim oznaczeniu
przedsiębiorstwa, „które może wprowadzić klientów w
błąd co do jego tożsamości, przez używanie firmy, nazwy,
godła, skrótu literowego lub innego charakterystycznego
symbolu wcześniej używanego, zgodnie z prawem, do
oznaczenia innego przedsiębiorstwa”. W wypadku domen
internetowych zatem istotne będzie wcześniejsze użycie
znaku.

Domena internetowa, jako element adresu danej strony
internetowej, służy zazwyczaj do identyfikacji tej strony.
Domeny internetowe są jednak nierzadko wykorzystywane
przez przedsiębiorców do oznaczania sprzedawanych
przez nich towarów, czy przedsiębiorstwa, zwłaszcza, gdy
jest ono prowadzone w Internecie. Dlatego też warto
przyjrzeć się bliżej innemu aspektowi funkcji
identyfikacyjnej domeny, a mianowicie zdolności do
odróżniania towarów i usług oraz wskazywania na ich
pochodzenie

DOMENA PUBLICZNA

Strukturalna Domena publiczna leży u podstaw pojęcia
Domeny publicznej. Składają się na nią wspólna wiedza,
kultura oraz inne zasoby, które na mocy obowiązującego
obecnie prawa mogą być wykorzystywane bez ograniczeń
wynikających z praw autorskich. Strukturalna Domena
publiczna składa się z dwóch rodzajów treści:

1 Prace twórców, co do których wygasły prawa autorskie.
Prawa autorskie są ograniczone czasowo. W pewnym
momencie ochrona, które zapewniają, dobiega końca i
przestają obowiązywać ograniczenia prawne (z wyjątkiem
niektórych krajów, w których prawa autorskie osobiste są
wieczyste).

2. Zasadnicze dobro wspólne w postaci informacji nie
objętych prawami autorskimi. Dzieła takie nie są
przedmiotem praw autorskich gdyż nie spełniają wymogu
oryginalności, lub są wyłączone z ochrony prawno
autorskiej (tak jest na przykład z danymi, faktami, ideami,
procedurami, procesami, systemami, metodami działania,
pojęciami, zasadami i odkryciami - niezależnie od formy,
w jakiej zostały opisane, wyjaśnione, zilustrowane lub
wyrażone w utworze, a także akty prawne oraz decyzje
sądowe i administracyjne). To zasadnicze dobro wspólne
jest zbyt istotne dla funkcjonowania naszego
społeczeństwa, by mogło być obciążone ograniczeniami
prawnymi o dowolnym charakterze, nawet na czas
ograniczony.

OCHRONA DOMENY

PUBLICZNEJ

Zalecenia ogólne:

1 Okres ochrony prawno autorskiej powinien zostać
skrócony. Nadmierne wydłużanie okresu ochrony w
połączeniu z brakiem norm w tym zakresie jest wysoce
szkodliwe z punktu widzenia zapewnienia dostępu do
wspólnych dóbr kultury i wiedzy. Ponadto, powoduje
pojawianie się coraz większej liczby dzieł osieroconych -
prac, które z jednej strony są pozbawione kontroli twórcy,
a z drugiej nie należą do Domeny publicznej i wobec tego
nie mogą być w żaden sposób wykorzystywane. Zatem dla
nowo powstałych dzieł okres ochrony prawno autorskiej
powinien być skrócony do rozsądnego terminu.

2 Wprowadzając jakiekolwiek zmiany dotyczące
zakresu ochrony prawno autorskiej (w tym także
nowe definicje przedmiotu podlegającego ochronie
oraz rozszerzanie praw wyłącznych), należy brać
pod uwagę wpływ takich działań na Domenę
publiczną. Żadne zmiany zakresu ochrony prawno
autorskiej nie mogą działać wstecz i dotyczyć dzieł już
chronionych. Prawo autorskie powinno stanowić
ograniczony w czasie wyjątek wobec Domeny publicznej
zawierającej nasz wspólny dorobek wiedzy i kultury. W XX
wieku zakres ochrony prawno autorskiej znacznie się
rozszerzył, co faworyzowało interesy niewielkiej grupy
właścicieli praw autorskich kosztem dobra publicznego.
Skutkiem tego większość wspólnego dorobku wiedzy i
kultury została zamknięta w murach prawa autorskiego i
zabezpieczeń technicznych. Musimy zagwarantować, że w
przyszłości ta sytuacja przynajmniej się nie pogorszy lub
nawet ulegnie poprawie.

3. Jeśli jakaś treść przejdzie do strukturalnej
Domeny publicznej w kraju, w którym została
stworzona, powinna uzyskać taki sam status we
wszystkich krajach świata. W przypadku, gdy w danym
kraju treść nie podlega ochronie prawno autorskiej,
ponieważ podlega określonemu wyjątkowi od praw
autorskich, lub nie spełnia kryterium oryginalności, lub
upłynął okres ochrony - nikt (w tym również twórca) nie
powinien móc zgłaszać roszczeń w innym kraju i
wycofywać utworu z Domeny publicznej.
4. Wszelkie bezprawne działania prowadzące do
nieodpowiedniego użycia treści z Domeny
publicznej muszą być karane przez prawo. W celu
zachowania integralności Domeny publicznej i ochrony jej
użytkowników przed niedokładnymi lub fałszywymi
oświadczeniami, wszelkie nieprawdziwe lub
wprowadzające w błąd próby roszczeń prawnych czy
zawłaszczania praw do utworu należącego do Domeny
publicznej należy uznać za niezgodne z prawem.

5. Żadne inne prawo własności intelektualnej nie
może być stosowane w celu przywracania praw
wyłącznych do treści znajdujących się w Domenie
publicznej. Istnienie Domeny publicznej odgrywa
kluczową rolę w równoważeniu systemu prawnego. Nie
można nią manipulować poprzez próby rekonstytuowania
lub uzyskania wyłącznej kontroli na mocy innych regulacji
niż prawo autorskie.
6. Należy wypracować praktyczne i skuteczne
rozwiązania, które pozwolą na udostępnienie
społeczeństwu dzieł osieroconych oraz wydanych
utworów, które już nie są komercyjnie dostępne
(np. takich, których nakład się wyczerpał).
Rozszerzenie zakresu i czasu ochrony prawno autorskiej
oraz niemożność stosowania tych samych formalności dla
dzieł zagranicznych spowodowały pojawienie się ogromnej
liczby dzieł osieroconych. Są to utwory, które z jednej
strony nie są już kontrolowane przez ich twórców, z
drugiej - nie należą do Domeny publicznej. Biorąc pod
uwagę, że przy obowiązującym dziś prawie utwory te nie
służą ani ich twórcom, ani społeczeństwu, treści te
powinny zostać powszechnie udostępnione do twórczego,
ponownego wykorzystania ich przez społeczeństwo

7. Instytucje dziedzictwa kulturowego powinny odgrywać
szczególną rolę w zakresie skutecznego opisywania i
zabezpieczania utworów w Domenie publicznej. Działające nie
dla zysku organizacje zajmujące się dziedzictwem kulturowym mają za
zadanie zabezpieczyć na setki lat nasz wspólny dorobek naukowy i
kulturowy. . Jednym z elementów tej misji jest gwarantowanie, że
utwory, które znalazły się w Domenie publicznej, są i będą dostępne
dla całego społeczeństwa. Cel ten może być osiągnięty przez
opisywanie, zabezpieczanie i swobodne udostępnianie tych utworów.
8. Nie powinny istnieć bariery prawne ograniczające
dobrowolne dzielenie się utworami lub przekazywanie
utworów do Domeny publicznej. W obydwu przypadkach właściciel
praw w dozwolony sposób wykonuje te prawa, zapewnione mu przez
system praw autorskich. Obydwa są też kluczowe dla zapewnienia
dostępu do podstawowych dóbr kultury i nauki oraz dla respektowania
woli twórców.
9. Wykorzystanie utworów chronionych prawnie do osobistych,
niekomercyjnych celów powinno co do zasady być
umożliwione. Należy przy tym uwzględnić alternatywne modele
wynagrodzeń dla twórców. Możliwość wykorzystywania utworów do
celów niekomercyjnych jest niezbędnym warunkiem rozwoju każdej
jednostki. Równie niezbędne jest uwzględnienie interesów twórcy przy
określaniu nowych wyjątków i wyłączeń spod praw autorskich lub
modyfikowanie istniejących.