POWIAT
KRAŚNICKI
Powiat kraśnicki został
utworzony w 1999 roku w
ramach reformy
administracyjnej. Jego
siedzibą jest miasto
Kraśnik. W latach 1975-
1998 większa część
powiatu wchodziła w skład
starego województwa
lubelskiego, natomiast
gminy: Annopol,
Gościeradów, Szastarka
oraz Trzydnik Duży
należały do województwa
tarnobrzeskiego.
Teren powiatu kraśnickiego
obejmuje w całości obszar
Wzniesień Urzędowskich, które
są częścią Wyżyny Lubelskiej
oraz prawobrzeżną częścią
Małopolskiego Przełomu Wisły.
Wschodnia granica powiatu
obejmuje zachodni skraj
Wyniosłości Giełczewskiej,
natomiast od południowego–
wschodu skraj Roztocza
Zachodniego. W okolicach
Polichny granica powiatu
płynnie przechodzi z poziomu
Wyżyny Lubelskiej do wyższego
poziomu Roztocza (około 280
m.n.p.m.).
Fragment mapy mezoregionów
fizycznogeograficznych Polski wg Jerzego
Kondrackiego na tle ukształtowania terenu i
podziału administracyjnego.
Gminy
• Miasto i gmina Kraśnik 130 km
2
• Miasto i gmina Annopol 151
km
2
• Dzierzkowice 87 km
2
• Gościeradów 160 km
2
• Szastarka 73 km
2
• Trzydnik Duży 104 km
2
• Urzędów 119 km
2
• Wilkołaz 82 km
2
• Zakrzówek 99 km
2
Liczba mieszkańców
• Annopol 9 409
• Dzierzkowice 5 455
• Gościeradów 7 477
• Kraśnik 44 139
• Szastarka 6 260
• Trzydnik Duży 7 041
• Urzędów 9 076
• Wilkołaz 5 537
• Zakrzówek 7 082
• Ogółem 100 162
Kobiety
Mężczyźni
Ogółem
51 189 48 973
Miasto
20 289 18 620
Wieś
30 900 30 353
Infrastruktura
Przez obszar powiatu kraśnickiego
przebiegają:
• Drogi krajowe:
–
19 Białystok – Lublin – Kraśnik –
Rzeszów (W przyszłości jej rolę ma
zająć planowana na jej miejsce S19 )
–
74 Kielce – Kraśnik – Zamość
• Drogi wojewódzkie:
–
755 Kosin – Ostrowiec Świętokrzyski
–
759 Opoka Duża – Piotrowice
– 824 Annopol – Żyrzyn
–
833 Chodel – Kraśnik
–
842 Krasnystaw – Rudnik Szlachecki
–
854 Annopol – Gorzyce
– 855 Stalowa Wola – Olbięcin
• Linia kolejowa:
–
68 Lublin – Kraśnik – Stalowa Wola
Rozwadów
Główne gałęzie gospodarki:
1. Rolnictwo:
-owoce miękkie (maliny, truskawki, porzeczki, aronia, agrest),
- rolnictwo ekologiczne ( około 44 gospodarstw);
- sadownictwo (jabłka, wiśnie);
- warzywnictwo;
2. Przemysł:
- przemysł metalowy (łożyska toczne);
- cegielnie.
3. Turystyka:
- wyciąg narciarski,
- gospodarstwa agroturystyczne.
Rolnictwo:
- Główny sposób użytkowania gruntów na terenie powiatu to
użytkowanie rolnicze (ok.70%), najwięcej terenów to grunty orne (ok.
60%).
-Około 20% powierzchni powiatu zajmują lasy.
- Grunty zabudowane to ok. 9% powierzchni powiatu.
- Pozostałe 11% stanowią sady (ok. 6,5%), łąki(ok. 3%) i pastwiska (ok.
1,5%).
Infrastruktura wodno-kanalizacyjna
Gminy
Sieć w km
Połączenia prowadzące
do budynków mieszkalnych
w szt
wodociąg
kanalizacja
wodociąg
kanalizacja
miejska Kraśnik
88,2
69,3
2711
2336
miejsko-wiejska
Annopol
94,7
5,3
1753
83
w tym miasto
Annopol
6,9
5,3
321
83
wiejska
Dzierzkowice
59,6
22,1
1449
412
wiejska
Gościeradów
39,1
6,0
689
102
wiejska Kraśnik
44,5
4,6
1330
251
wiejska
Szastarka.
90,5
-
1442
-
wiejska Trzydnik
Duży
107,1
-
1701
-
wiejska
Urzędów
101,1
6,7
2092
256
wiejska Wilkołaz
58,5
-
902
-
wiejska
Zakrzówek
104,7
12,5
1728
285
POWIAT
KRAŚNICKI
788,0
126,5
15797
3725
W 2009 roku na terenie powiatu kraśnickiego wyprodukowano 22,4 tys. ton odpadów. Na terenie powiatu funkcjonuje 6 składowisk odpadów w
miejscowościach: Piaski Zarzecze II, Annopol, Polichna IV, Szastarka, Rzeczyca Ziemiańska i Księżomierz. Według prognoz Planu Gospodarki
Odpadami dla Powiatu Kraśnickiego na lata 2008-2011 ilość wyprodukowanych odpadów będzie wzrastać.
Zgodnie z Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami w 2011 roku na terenie powiatu kraśnickiego będzie znajdował się jeden Zakład
Zagospodarowania Odpadów stanowiący element Południowo–Zachodniego Regionu Gospodarki Odpadami ZZO w Kraśniku. Będzie obsługiwał
wszystkie gminy powiatu kraśnickiego oraz część gmin należących do powiatu lubelskiego.
Przyroda w powiecie
• Rezerwaty
– Rezerwat przyrody Natalin,
– Rezerwat przyrody
Marynopole,
– Rezerwat przyrody
Szczeckie Doły
– Kraśnicki Obszar
Chronionego Krajobrazu
• Rzeki
– Wisła
– Sanna
– Bystrzyca
– Wyżnica
Na terenie powiatu znajdują się obszary objęte ochroną
siedlisk oraz obszary specjalnej ochrony ptaków,
wyznaczone w ramach Europejskiej Sieci Ekologicznej
Natura 2000, w tym:
Specjalne Obszary Ochrony:
- Gościeradów,
- Małopolski Przełom Wisły,
Obszary Ochrony Siedlisk :
- Małopolski Przełom Wisły,
- Lasy Janowskie.
Źródło: Strategia Rozwoju Powiatu Kraśnickiego na lata 2007-2015.
Atrakcje turystyczne:
Najwięcej zabytków powiatu zlokalizowanych jest w Kraśniku.
Są to:
• Gotycki kościół parafialny wzniesiony w 1469 roku p.w. Wniebowzięcia
Najświętszej Maryi Panny, później przebudowany. Wewnątrz znajdują
się renesansowe nagrobki Tęczyńskich wykonywanymi w warsztatach
znanych włoskich mistrzów, renesansowy ołtarz główny i XVII wieczne
stalle. Kościół jest częścią Klasztoru Kanoników Regularnych z XV w.
• Dwie synagogi z XVII i XIX w. z ocalałą bimą i fragmentami polichromii
oraz cmentarz żydowski;
• Barokowy kościół szpitalny św. Ducha z rokokowym wyposażeniem,
• Wzgórze zamkowe z zachowanymi fosami,
• Rynek zbudowany w układzie czworobocznym z częściowo zachowaną
zabudową sięgającą XIX w.
• Tuż przy Zalewie Kraśnickim odkryto dobrze zachowany piec do
wypalania cegły. Piec pochodzi z przełomu XV-XVI wieku i jest to
jedyny tak dobrze zachowany obiekt tego typu w Europie.
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w
Kraśniku
Synagoga w Kraśniku
Ewenementem w skali kraju jest kaplica w Stróży pw. Świętej Trójcy.
Kaplica z okresu późnego baroku (1766-1767) zbudowana jest na rzucie
trójkąta z zaokrąglonymi narożami i kwadratową kruchtą od frontu.
Na terenie gminy Urzędów na uwagę zasługuje sanktuarium św. Otylii
w Urzędowie. Prosta, drewniana kapliczka 1890 roku w oprawie
wiodącej do niej alei lipowej z figurkami świętych i otaczających ją łąk
i lasów stanowi unikalne miejsce sakralne.
Z obiektów nie sakralnych warto wymienić zespół pałacowy
Prażmowskich i Suchodolskich w Gościeradowie wraz z parkiem i
zachowanym spichlerzem murowanym z II połowy XVIII w.
Rekreacja:
Zalew w kraśniku
Stok narciarski w Sulowie
Szlaki rowerowe:
-
Szlak rowerowy Kazimierz Dolny - Józefów n. Wisłą – Dzierzkowice - Kraśnik, 108 km;
- Centralny Szlak Rowerowy Roztocza Kraśnik- Lwów 258,6 km;
I etap: Kraśnik - Zwierzyniec, 100,6 km;
II etap: Zwierzyniec - Hrebenne, 78 km;
III etap: Hrebenne - Lwów, 80 km.
- Szlak Chasydzki- w Kraśniku znajduje się zabytkowy zespół synagogalny, na który
składają się dwie bożnice: XVII- i XIX-wieczna oraz trzy cmentarze z XVI i XVII wieku już
zabudowane oraz nowy cmentarz, założony w połowie XIX w.
- Żółty lokalny szlak rowerowy: Kazimierz Dolny – Rogów – Opole Lubelskie – Natalin –
Bęczyn 60 km
Imprezy kulturalne:
- Międzynarodowe Dni Kraśnika połączone z festynem Kup Pan
Cegłę, na którym ustanawiany jest rekord Guinnessa na największą
formowaną ręcznie cegłę na świecie.
- Ogólnopolski Rajd rowerowy Kraśnik – Lwów;
- Święto Malin w Kraśniku;
- Ogólnopolskie Wojewódzkie Spotkanie Pszczelarzy w Kraśniku;
- Międzynarodowe Warsztaty Garncarskie w Urzędowie ;
- Kiermasz rękodzieła artystycznego w Kraśniku;
- Święto Mleka i Miodu w Zakrzówku;
- Ogólnopolski Festiwal Bluesowy Kraśnik Blues Meeting- odbywa się
co dwa lata. Promuje młodych muzyków oraz propaguje muzykę
rockowo-bluesową w Polsce.
- Nadwiślańskie Spotkania Sobótkowe w Annopolu- organizowane są
na początku lata nad Wisłą. Prezentują dawne tradycje i obrzędy
związane z Nocą Świętojańską.
- Wyścig Kolarski Memoriał Józefa Kloca w Wilkołazie- Memoriał ma
zasięg ogólnopolski, organizowany jest od ponad 30 lat. Trasa
wyścigu wyznaczona jest na terenie gminy Wilkołaz.
- Dożynki powiatowe i gminne;
Festyn Kup Pan Cegłę
Materiał źródłowy:
• Dobromilska G. (red.), 2000, Oblicze Kraśnika. Wyd. Mad Graf,
Kraśnik, 5-8.
• Nasiadka M. 2010, Powiat kraśnicki, leksykon krajoznawczy. Wyd.
MADgraf, Kraśnik.
• Program Gospodarki Odpadami w Powiecie Kraśnickim na lata
2008-2011,
• Strategia Rozwoju Powiatu Kraśnickiego na lata 2007-2015,
Strony internetowe:
• www.lubelskie.powiaty.cba.pl/krasnicki.htm
• www.obszary.natura2000.pl
• www.powiatkrasnicki.pl
• www.stat.gov.pl/
• www.turystyka.powiatkrasnicki.pl