PRZEDSIEBIORSTWA

PAŃSTWOWE

KOMERCJALIZACJA I PRYWATYZACJA

O.Lissowski



Ustawa o przedsiębiorstwach państwowych z 25 września
1981r.



Ustawa o samorządzie załogi przedsiębiorstwa
państwowego z 25 września 1981 r.



Ustawa o komercjalizacji i prywatyzacji z 30 sierpnia
1996r.

Podstawy prawne



Kosikowski C. Publiczne prawo gospodarcze Polski i Unii
Europejskiej. Wyd. LexisNexis W-wa 2007, s.149-160; 291-
311.



Kruczalak K. Prawo handlowe. Zarys wykładu. LexisNexis,
W-wa 2001, Rozdz. XIII i XIV.

Literatura



Samodzielność, samorządność , samofinansowanie



Przedsiębiorstwa działające na zasadach ogólnych i użyteczności
publicznej



Organizacja PP: - statut i regulamin

- samorząd załogi (ogólne zebranie
pracowników i rada pracownicza)
- dyrektor



Tryby szczególne zarządzania PP:

- likwidacja
- kontrakt menadżerski
- postępowanie naprawcze
- tymczasowy kierownik PP



Fundusze przedsiębiorstwa : fundusz założycielski , fundusz
przedsiębiorstwa



Restrukturyzacja finansowa PP i banków, bankowe postępowania ugodowe
(Ust. z 3 lutego1993 r)

Przedsiębiorstwa
państwowe



Cel: bieżące i nieprzerwane zaspokajanie potrzeb ludności a w
szczególności produkcja dóbr lub usług w zakresie:

- inżynierii sanitarnej
- komunikacji miejskiej
- zaopatrzenia ludności w energię, elektryczna, gazową, cieplną
- zarządu państwowymi zasobami lokalowymi
- zarządu państwowymi terenami zielonymi
- zarządu uzdrowiskami
- usług pogrzebowych i utrzymania urządzeń cmentarnych
- usług kulturalnych



Komunalizacja

Przedsiębiorstwa użyteczności

publicznej



Dyrektywa KE 80/723 z 25 czerwca 1980 :

„każde przedsiębiorstwo, na które władze publiczne mogą,

bezpośrednio lub pośrednio, wywierać dominujący wpływ
na mocy prawa własności przedsiębiorstwa, finansowego
uczestnictwa w przedsiębiorstwie lub na mocy zasad
którym przedsiębiorstwo podlega.”



Przedsiębiorstwa „świadczące usługi w ogólnym interesie
gospodarczym



Przedsiębiorstwa posiadające „prawa specjalne lub
wyłączne”

Przedsiębiorstwo

publiczne



Zbycie przedsiębiorstwa

- sprzedaż, zamiana, darowizna, wkład przedsiębiorstwa do spółki



Oddanie przedsiębiorstwa osobom trzecim do odpłatnego lub
nieodpłatnego korzystania

- dzierżawa, użytkowanie, leasing



Oddanie przedsiębiorstwa osobom trzecim do odpłatnego
prowadzenia

– powiernictwo, zarząd nad przedsiębiorstwem



Oddanie przedsiębiorstwa na zabezpieczenie wierzytelności

- przewłaszczenie na zabezpieczenie, zastaw na przedsiębiorstwie.

Umowy mające za przedmiot

przedsiębiorstwo



Podstawy prawne:

- przepisy k.c. o sprzedaży,



szczególne przypadki: prywatyzacja, upadłość



przedmiotem sprzedaży jest przedsiębiorstwo jako zorganizowana
całość



Umowa na piśmie z podpisami notarialnie poświadczonymi (ad
solemnitatem), ew. skutek zobowiązujący w zakresie przeniesienia
własności nieruchomości



Ocena wad fizycznych i prawnych przedsiębiorstwa wg. przepisów o
rękojmi i gwarancji



Due dilligence - dokonanie przeglądu i sprawdzenie wartości – nie
wyłącza odpowiedzialności z tytułu rękojmi lub gwarancji



Zbycie przedsiębiorstwa należącego do osoby prawnej wpisanej do
KRS powinno być wpisane do rejestru (wpis deklaratoryjny)

Sprzedaż przedsiębiorstwa



Ustalana:



Przy sprzedaży , podstawa ustalenia ceny



Przy aporcie do spółki , podstawa obliczenia wartości aportu



Przy oddaniu w dzierżawę, użytkowanie , leasing, podstawa
obliczenia czynszu



Przy komercjalizacji i prywatyzacji , podstawa ustalenia wysokości
kapitału spółek



W procesach przekształceń, podstawa ustalenia kapitału spółek



W przypadku oddania na zabezpieczenie, podstawa ustalenia
zakresu zabezpieczenia



Metody: - majątkowe: księgowa, odtworzeniowa, likwidacyjna

- dochodowe, oparte na NPV,
- rynkowe

Wartość przedsiębiorstwa



Docelowy model ustroju , zakres prywatyzacji



Cele: efektywność ekonomiczna czy uwłaszczenie społeczeństwa



Prywatyzacja dobrowolna czy przymusowa



Sprzedaż czy rozdanie majątku



Rozdział między grupy społeczne:

- reprywatyzacja , byli właściciele, kwestie narodowościowe
- uwłaszczenie powszechne
- pracownicy
- menadżerowie
- rolnicy, rybacy



Podmioty prywatyzujące: resorty czy nowa instytucja, zakres
decentralizacji



Tempo prywatyzacji



Nie ma „obiektywnie” najlepszego modelu prywatyzacji.



Wybór polityczny.

Społeczne problemy

prywatyzacji



Pryw. pośrednia: 2 etapowa

- komercjalizacja (przekształcenie w j.s.s.p., ew. z

konwersją wierzytelności, przedstawiciele pracowników w
radzie nadzorczej, dyrektor pracy w zarządzie)

- sprzedaż akcji/udziałów



Pryw. bezpośrednia : jednoetapowa,

- sprzedaż majątku przedsiębiorstwa (zorganizowana

całość)



Prywatyzacja powszechna ( NFI a kuponowa )

Prywatyzacja bezpośrednia i

pośrednia



Zbywanie należących do SP akcji/udziałów spółek powstałych w wyniku
komercjalizacji



Przedsiębiorstwa duże



Analiza prawna , wycena spółek i dostosowania w zakresie ochrony
środowiska



Tryby sprzedaży:

- oferta publiczna
- przetarg publiczny
- rokowania na podst. publicznego zaproszenia
- ew. inny tryb za zgoda R.Min.



Strategie sprzedaży ;pakiety, transze, inwestor strategiczny, możliwość
zapłaty na raty



Elementy umowy: wielkość sprzedawanego pakietu , zobow. inwestycyjne,
zobow. socjalne, zobow. w zakresie ochr. środowiska



Uprawnienia pracowników: do 15% akcji (2 letni zakaz obrotu)

Prywatyzacja pośrednia



Przedsiębiorstwa małe i średnie



Rozporządzenie wszystkimi składnikami materialnymi i
niematerialnymi majątku przedsiębiorstwa państwowego.



Analiza prawna i ekonomiczna, wycena



Tryby:

- sprzedaż (przetarg lub rokowania)
- wniesienie do spółki
- oddanie do czasowego odpłatnego korzystania



Elementy umowy: pakiety inwestycyjny, socjalny,
ekologiczny,



Możliwa zapłata w ratach , 15% na fundusz socjalny,

Prywatyzacja bezpośrednia



Leasing pracowniczy,



Warunki:

- ponad połowa pracowników
- wyłącznie .os. fizyczne
- kapitał akcyjny minimum 20%
- minimum 20% akcjonariusze zewnętrzni



- po 6 mies os. fizyczne lub prawne



Umowy: - karencja i ulgi w spłatach

- cesja końcowa, ew. wcześniejsza
Oceny: - zasięg i trwałość,
- oceny efektywnośc, problemy inwestycyjne i zarządzania
- EBO vs. MBO (LBO)
- transformacje

Spółki pracownicze



Gwarancje i poręczenia rządowe dla spółek pracowniczych i spółek
aktywności obywatelskiej (sp.z oo lub SA z udziałem pracowników,
jedn.samorzadu terytorialnego)



dla upowszechniania własności pracowniczej i aktywności gospodarczej
obywateli w trakcie prywatyzacji



Zobowiązania : finansujące leasing pracowniczy , pozostałe formy
prywatyzacji , nabycie od syndyka przedsiębiorstwa upadłego lub jego
części w ramach post. upadłościowego, wzmocnienie kapitałowe spółek
aktywności obywatelskiej

- Gwarancje na warunkach rynkowych a kredyty udzielane przez banki

komercyjne

Poręczenia rządowe