Rozprzestrzenia
nie się broni
masowego
rażenia
Nuclear Non-Proliferation Treaty,
NPT
• Układ o nieproliferacji broni jądrowej –
międzynarodowy traktat zabraniający
państwom posiadającym technologię
budowy broni jądrowej do jej sprzedawania
do krajów, które tej technologii nie
posiadają i jednocześnie zobowiązujący
państwa, które jej nie posiadają do
zaprzestania prób jej rozwoju.
• Podpisany 1 lipca 1968 wszedł w życie 5
marca 1970.
NPT
• Układ ma charakter otwarty. Zawarty został na 25
lat.
• Sygnatariusze zostali podzieleni na grupę
mocarstw nuklearnych (które wyprodukowały lub
dokonały wybuchu jądrowego przed 1967 rokiem)
oraz grupę państw nienuklearnych.
• W maju 1995 decyzją sygnatariuszy został
bezterminowo przedłużony.
• Do 2003 roku 188 państw podpisało i ratyfikowało
NPT, w tym wszystkie państwa uznane za jądrowe
oraz posiadające broń jądrową.
NPT
• Art. IV podkreśla prawo wszystkich
stron układu do rozwoju badań,
produkcji i wykorzystania energii
jądrowej dla celów pokojowych.
Obowiązkiem sygnatariuszy ma być
wzajemna pomoc w rozwijaniu
pokojowego wykorzystania energii
atomowej realizowana na podstawie
porozumień przy zachowaniu
międzynarodowych procedur
kontrolnych (MAEA)
Międzynarodowa Agencja Energii
Atomowej (MAEA)
• International Atomic Energy Agency (IAEA)
• Została założona jako autonomiczna
organizacja 29 lipca 1957 roku,
• Obecnie MAEA liczy 151 państw członkowskich.
• Od 1997 do 1009 agencją kierował Mohamed
ElBaradei (Egipt), który w roku 2005 odebrał
dla swojej organizacji Pokojową Nagrodę Nobla.
• 2 lipca 2009 r. na stanowisko dyrektora
generalnego MAEA został nominowany Yukiya
Amano, ambasador Japonii przy MAEA.
Kraje członkowskie MAEA
Traktat o całkowitym zakazie prób z
bronią jądrową
• Comprehensive Nuclear-Test-Ban Treaty, CTBT
• Podpisany został 24 września 1996.
• Zakłada całkowity zakaz przeprowadzania prób
nuklearnych.
• Do jego wejścia w życia wymagana jest ratyfikacja
44 państw wyszczególnionych w układzie.
• Proces ratyfikacyjny zakończył się w 34, jednak
Indie, Pakistan i Korea Północna nie złożyły jeszcze
swych podpisów.
• Łącznie traktat podpisany został przez 177
państw, z czego 138 go ratyfikowało.
Konwencja o zakazie broni
chemicznej
• Chemical Weapons Convention, CWC
• Traktat podpisano 13 stycznia 1993, obowiązuje od 29
kwietnia 1997.
• Obecnie wiąże 188 państw.
• Konwencja zakazuje produkcji, rozwoju, składowania,
przekazywania i nabywania oraz użycia broni
chemicznej.
• Zobowiązuje też sygnatariuszy do udzielenia informacji
o posiadanej broni tego rodzaju i jej zniszczenia oraz
udostępnienia danych na temat przemysłu
chemicznego.
• Nad przestrzeganiem traktatu czuwa Organizacja na
Rzecz Zakazu Broni Chemicznej, której siedziba
znajduje się w Hadze.
Kraje sygnatariusze Konwencji o
Zakazie Broni Chemicznej
Konwencja o broni
biologicznej
• Convention on the Prohibition of the Development,
Production and Stockpiling of Bacteriological
(Biological) and Toxin Weapons and on their
Destruction, Biological Weapons Convention, BWC)
• Traktat podpisano 10 kwietnia 1972,
• Zakazuje on sygnatariuszom rozwijania, przekazywania
oraz nabywania broni biologicznej. Nie zawiera on
zakazu stosowania broni chemicznej.
• Z powodu licznych przypadków naruszenia konwencji
14 września 1992 Rosja, Stany Zjednoczone i Wielka
Brytania zapoczątkowały prace nad wzmocnieniem
reżimu stojącego na straży postanowień traktatu.
• 8 grudnia 2006 prace zakończyła konferencja
przeglądowa, która ustaliła nowe środki weryfikacji
działań związanych z bronią biologiczną.
• Obecnie (10.2011) konwencja wiąże 165 państw.
Kraje sygnatariusze Konwencji o
Zakazie Broni Biologicznej
Reżim Kontroli Technologii
Rakietowych
• Missile Technology Control Regime - MTCR
• Nieformalne ugrupowanie państw dążących do
zapobiegania proliferacji systemów rakietowych
zdolnych do przenoszenia broni masowej zagłady,
• Powołane 16 kwietnia 1987 roku przez Francję,
Japonię, Kanadę, Niemcy, USA, Wielką Brytanię i
Włochy (Grupa G-7).
• Do MTCR przystąpiły: Hiszpania (1990), Grecja
(1992), Argentyna (1993), Brazylia (1995), Rosja
(1995), RPA (1995), Turcja (1997), Polska (1998),
Ukraina (1998), Korea Południowa (2001),
• Całkowita liczba państw uczestniczących w MTCR
wynosi 34.
• Współpracują z MCTR Chiny (1992), Izrael (1992),
Indie (2008)
Grupa Dostawców
Jądrowych
• Nuclear Suppliers Group
• Powstała w 1974 jako Klub Londyński w następstwie
dokonania przez Indie próbnego wybuchu jądrowego.
Swoją obecną nazwę przyjęła w 1978.
• W skład GDJ wchodzą 44 państwa: Argentyna, Australia,
Belgia, Białoruś, Brazylia, Bułgaria, Chiny, Czechy, Cypr,
Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania,
Holandia, Irlandia, Japonia, Kanada, Kazachstan, Korea
Południowa, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy,
Norwegia, Nowa Zelandia, Polska, Portugalia, RPA, Rosja,
Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria, Szwecja,
Turcja, Ukraina, USA, Węgry, Wielka Brytania, Włochy. W
spotkaniach Grupy uczestniczy również Komisja
Europejska, która ma status obserwatora.
Grupa Australijska
• Nieformalna organizacja utworzona w 1985 (po
użyciu broni chemicznej przez Irak w roku 1984)
• Głównym jej celem jest redukcja rozprzestrzeniania
broni biologicznej i chemicznej poprzez monitoring i
kontrolę dystrybucji technologii potrzebnych do ich
wytworzenia.
• Obecnie zrzesza 41 członków, w tym wszystkie
kraje OECD poza Meksykiem, Komisję Europejską,
wszystkie 27 krajów członkowskich Unii
Europejskiej, Chorwację, Ukrainę i Argentynę.