NORMY PRAWNE

REGULUJĄCE

FUNKCJONOWANIE

PAŃSTWA

W SYTUACJI

NIEBEZPIECZEŃSTWA

PAŃSTWA

I W CZASIE WOJNY

Departament Prawny i Kadr

Wydział Obronności i Bezpieczeństwa

Szkolenie Obronne • Wrocław, 14 grudnia 2012 r.

NORMY PRAWNE REGULUJĄCE

FUNKCJONOWANIE PAŃSTWA W SYTUACJI

NIEBEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA

I W CZASIE WOJNY

ZAGADNIENIA:

• ZAPISY KONSTYTUCJI RP W ZAKRESIE

OBRONNOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA
PAŃSTWA

• PODSTAWOWE POJĘCIA
• STRUKTURA OBRONNA RP

Szkolenie Obronne 14 grudnia

2012 rok

NORMY PRAWNE REGULUJĄCE FUNKCJONOWANIE

PAŃSTWA W SYTUACJI NIEBEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA

I W CZASIE WOJNY

- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (1997);
- Dorobek prawny NATO (ratyfikacja 1999);
- Nowa „Koncepcja Strategiczna NATO” przyjęta

w Lizbonie w listopadzie 2010 r.;

- „Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP” z

2007 r.;

- „Strategia Obronności RP” z 2009 r.;
- Ustawa o powszechnym obowiązku obrony RP z

1967 r.;

- Ustawa o stanie wojennym z 2002 r.

Szkolenie Obronne 14 grudnia

2012 rok

ZAPISY KONSTYTUCJI W ZAKRESIE

OBRONNOŚCI

I BEZPIECZEŃSTWA RP

• I - RZECZPOSPOLITA

•Siły Zbrojne RP służą

ochronie niepodległości

państwa

i niepodzielności jego terytorium oraz

zapewnieniu bezpieczeństwa i

nienaruszalności jego granic.

• II – WOLNOŚĆ, PRAWA I OBOWIĄZKI

CZŁOWIEKA

I OBYWATELA

•Ograniczenia w zakresie korzystania z

konstytucyjnych wolności i praw mogą być

ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy,

gdy są konieczne w demokratycznym

państwie dla jego

bezpieczeństwa lub

porządku publicznego

,

Szkolenie Obronne 14 grudnia

2012 rok

ZAPISY KONSTYTUCJI W ZAKRESIE

OBRONNOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA RP

• IV – SEJM I SENAT

•Sejm decyduje w imieniu Rzeczypospolitej

Polskiej o

stanie wojny

i o zawarciu pokoju.

•Sejm może podjąć uchwałę o

stanie wojny

jedynie

w razie zbrojnej napaści na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej lub gdy z umów
międzynarodowych wynika zobowiązanie do
wspólnej obrony przeciwko agresji. Jeżeli Sejm
nie może zebrać się na posiedzenie, o stanie wojny
postanawia Prezydent Rzeczypospolitej.

Szkolenie Obronne 14 grudnia

2012 rok

ZAPISY KONSTYTUCJI W ZAKRESIE

OBRONNOŚCI

I BEZPIECZEŃSTWA RP

• V – PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
•Prezydent Rzeczypospolitej czuwa nad

przestrzeganiem Konstytucji,

stoi na straży

suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz

nienaruszalności i niepodzielności jego

terytorium

.

•Prezydent Rzeczypospolitej jest najwyższym

zwierzchnikiem SZ RP. Zwierzchnictwo to

sprawuje w czasie pokoju poprzez Ministra

ON.

•Prezydent RP mianuje Szefa SG WP,

dowódców RSZ, a na czas wojny Naczelnego

Dowódcę SZ.

Szkolenie Obronne 14 grudnia

2012 rok

ZAPISY KONSTYTUCJI W ZAKRESIE

OBRONNOŚCI RP

• VI – RADA MINISTRÓW I

ADMINISTRACJA RZĄDOWA

•Rada Ministrów w szczególności:

- zapewnia

bezpieczeństwo wewnętrzne

państwa oraz porządek publiczny,

- zapewnia

bezpieczeństwo

zewnętrzne

,

- sprawuje

ogólne kierownictwo

w dziedzinie obronności

kraju.

Szkolenie Obronne 14 grudnia

2012 rok

ZAPISY KONSTYTUCJI W ZAKRESIE

OBRONNOŚCI RP

• VIII – SĄDY I TRYBUNAŁY

•Sąd wyjątkowy lub tryb doraźny może być

ustanowiony tylko na czas

wojny

Szkolenie Obronne 14 grudnia

2012 rok

ZAPISY KONSTYTUCJI W ZAKRESIE

OBRONNOŚCI RP

XI – STANY NADZWYCZAJNE

• W sytuacjach szczególnych zagrożeń

, jeżeli

zwykłe środki konstytucyjne są
niewystarczające, może zostać wprowadzony
odpowiedni stan nadzwyczajny:

 STAN WOJENNY,
 STAN WYJĄTKOWY,
 STAN KLĘSKI ŻYWIOŁOWEJ,

Szkolenie Obronne 14 grudnia

2012 rok

STAN WOJENNY

może być wprowadzony przez Prezydenta Rzeczypospolitej na

wniosek Rady Ministrów w formie rozporządzenia

na części albo na całym terytorium państwa, w razie

zewnętrznego zagrożenia państwa, zbrojnej napaści na terytorium

RP lub gdy z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do

wspólnej obrony przeciwko agresji.

Istnieją trzy przesłanki uzasadniające wprowadzenie tego
stanu:

1.

Zewnętrzne zagrożenie państwa,

2.

Zbrojna napaść na terytorium Rzeczypospolitej,

3.

Zobowiązanie Polski, na mocy umowy międzynarodowej, do
wspólnej obrony przeciwko agresji.

Szkolenie Obronne 14 grudnia

2012 rok

STAN WYJĄTKOWY

• to także jeden z nadzwyczajnych stanów państwa, którego

wprowadzenie powoduje w szczególności ograniczenie
określonych praw i swobód obywatelskich. Stan wyjątkowy może
wprowadzić prezydent na czas oznaczony, lecz nie dłuższy niż 90
dni, na części albo na całym terytorium Polski, jeśli zagrożone
zostało bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Prezydent może
przedłużyć ten stan tylko raz (na okres nie dłuższy niż 60 dni) za
zgodą Sejmu. Stan wyjątkowy nie może trwać dłużej niż 150 dni
(czyli 5 miesięcy).

• Przesłanki wprowadzenia stanu wyjątkowego:
1.

Zagrożenie konstytucyjne ustroju państwa
ze strony czynników natury wewnętrznej,

2.

Zagrożenie bezpieczeństwa obywateli wskutek wydarzeń w
rodzaju zamieszek i zjawisk destabilizujących państwa,

3.

Zagrożenie porządku publicznego
i normalnego funkcjonowania życia
w państwie.

Szkolenie Obronne 14 grudnia

2012 rok

STAN KLĘSKI

ŻYWIOŁOWEJ

• Wprowadzenie tego stanu pozwala

na uruchomienie nadzwyczajnych działań władz nie
powodując jednocześnie tak rozległych skutków prawnych
jak stan wojenny lub stan wyjątkowy. Do wprowadzenia
stanu klęski żywiołowej konstytucyjnie uprawniona jest
Rada Ministrów,
a nie Prezydent.

• Przesłanki do wprowadzenia takiego stanu
1. Dążenie do zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych i

likwidacji ich następstw,

2. Dążenie do zapobieżenia skutkom awarii technicznych,

noszących znamiona klęsk żywiołowych.

Szkolenie Obronne 14 grudnia

2012 rok

SYSTEM OBRONNY RP -

DEFINICJA

•Definicja

- to całość sił i środków

przeznaczanych przez państwo do

realizacji zadań w dziedzinie

obronności, odpowiednio do tych

zadań zorganizowanych,

utrzymywanych i

przygotowywanych.

• system obronny bazuje na całym

potencjale narodowym Rzeczypospolitej

Polskiej i jest ściśle sprzężony z

sojuszniczym systemem

bezpieczeństwa NATO, zwłaszcza w

wymiarze militarnym.

Szkolenie Obronne 14 grudnia

2012 rok

Szkolenie Obronne 14

grudnia 2012 rok

14

Siły Zbrojne RP

Naczelny Dowódca

Sił Zbrojnych RP

STRUKTURA SYSTEMU OBRONNEGO RP

Zgromadzenie Narodowe

SEJM

SENAT

PREZYDENT RP

- Zwierzchnik Sił Zbrojnych
RP

PREZYDENT RP

- Zwierzchnik Sił Zbrojnych
RP

Rada

Bezpieczeń

stwa

Narodoweg

o

(organ

doradczy

Prezydenta

RP)

Rada

Bezpieczeń

stwa

Narodoweg

o

(organ

doradczy

Prezydenta

RP)

WOJEWODA

- Przedstawiciel Rady Ministrów w
województwie
- Szef Obrony Cywilnej Województwa

WOJEWODA

- Przedstawiciel Rady Ministrów w
województwie
- Szef Obrony Cywilnej Województwa

SAMORZĄD TERYTORIALNY

Jednostki organizacyjne podległe i nadzorowane oraz inne realizujące zadania

obronne, w tym przedsiębiorcy

MINISTROWIE

MINISTROWIE

KOMITET

RADY MINISTRÓW

(Organ pomocniczy Rady

Ministrów)

PREZES RADY

MINISTRÓW

RADA MINISTRÓW

PREZES RADY

MINISTRÓW

RADA MINISTRÓW

MON

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

Szkolenie Obronne 14 grudnia

2012 rok