GOSPODARKA
OSADAMI
ŚCIEKOWYMI
W OGRODNICTWIE
Definicja osadów ściekowych
Zgodnie z art. 3 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 27
kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst
jednolity: Dz. U. Nr 39/2007, poz. 251 z
późn. zm.), przez komunalne osady
ściekowe rozumie się pochodzący z
oczyszczalni ścieków osad z komór
fermentacyjnych oraz innych instalacji do
oczyszczania ścieków komunalnych oraz
innych ścieków o składzie zbliżonym do
składu ścieków komunalnych.
Właściwości osadów ściekowych
Wysokie uwodnienie
Wysoka zawartość związków
organicznych
Wysoka zawartość związków
azotu (2-7% s.m.), niższa
związków fosforu i potasu.
Zróżnicowana zawartość metali
ciężkich (największa w
przypadku oczyszczalni ścieków
zlokalizowanych w silnie
uprzemysłowionych miastach).
Zróżnicowany stopień zagrożenia sanitarnego –
największy dla osadów
surowych wstępnych, najmniejszy dla osadów
ustabilizowanych
i zhigienizowanych . Wśród wykrywanych w
osadach ściekowych
organizmów patogennych występują bakterie
chorobotwórcze (pałeczka duru brzusznego,
czerwonki, tężca, gruźlicy), grzyby , wirusy,
pierwotniaki oraz jaja pasożytów . Zawartość
składników nawozowych, takich jak azot, fosfor i
wapń w osadzie jest 1,5 razy większa niż w
dobrej jakości oborniku. Niższy natomiast jest
poziom potasu i magnezu.
Niektóre osady przemysłowe
pochodzące z zakładowych oczyszczalni
ścieków, szczególnie z przemysłu
spożywczego oraz celulozowego,
skórzanego i ceramicznego, mogą być
poddawane odzyskowi metoda R10
(rozprowadzanie na powierzchni ziemi
w celu nawożenia lub ulepszenia
gleby), jeśli spełniają m.in. wymagania
jak dla komunalnych osadów
ściekowych określone w rozporządzeniu
Ministra Środowiska
Zagospodarowanie
odpadów ściekowych w
Polsce
(dane na podstawie KPGO 2010)
Wg Rozporządzenia Ministra
Środowiska osady
wykorzystywane są na cele:
W rolnictwie, którego zadaniem jest
uprawa wszystkich płodów rolnych
wprowadzanych do obrotu handlowego,
włączając w to uprawy przeznaczone do
produkcji pasz (17%)
Na rekultywację terenów, w tym gruntów
na cele rolne( 28,10%)
Do uprawy roślin do produkcji kompostu
(7,6%)
Do uprawy roślin nie przeznaczonych do
spożycia i do produkcji pasz
Sposoby zagospodarowania osadów:
Przyrodnicze wykorzystanie to
stosowanie osadów do
nawożenia gleb i roślin oraz
rekultywację gleb
zdegradowanych i bezglebowych
gruntów (np. utwory geologiczne
pozbawione pokrywy glebowej
wskutek robót ziemnych, erozji,
zwałowiska i nasypy naturalnych
mas ziemnych, składowiska
odpadów).
Odpady ściekowe są bogatym źródłem
składników pokarmowych dla roślin oraz
wykazują bardzo skuteczne oddziaływania
glebotwórcze, wprowadzone do wierzchniej
warstwy gruntu nadają tej warstwie biologiczną
aktywność, właściwą dla gleb urodzajnych.
Właściwości glebotwórcze osadów wynikają
przede wszystkim z obecności dużej ilości
substancji organicznych, stanowiących bogate
środowisko dla działalności mikroorganizmów
oraz substancji podatnych na tworzenie
humusu.
Ograniczenia w stosowaniu:
skład chemiczny i sanitarny - do głównych cech, które
dyskwalifikują osady do dalszego wykorzystania należy
zwiększona zawartość metali ciężkich, silnie
toksycznych związków chemicznych i organizmów
chorobotwórczych;
osady wytwarzane są w ciągu całego roku, natomiast
możliwość ich zastosowania zależna jest od wegetacji
roślin;
wymaga odpowiedniego sytemu magazynowania i
odpowiedniej liczby odbiorców; uwarunkowania
techniczne związane z formą, w której są aplikowane
osady – osady odwodnione, nieodwodnione, wysuszone,
po procesie kompostowania.
Rozporządzenie Ministra
Środowiska
Z dnia 13 lipca 2010 r.
W sprawie komunalnych
osadów ściekowych
Rozporządzenie to określa:
- warunki, jakie mają być spełnione przy
wykorzystywaniu komunalnych osadów
ściekowych
- zakres, częstotliwość i metody referencyjne badań
komunalnych osadów ściekowych i gruntów, na
których osady te mają być stosowane
- mogą być stosowane, jeśli spełniają szereg
wymagań
- ilość metali ciężkich w kolejnych warstwach
gruntu
- odczyn pH musi być nie mniejszy niż 5,6 na
terenach, gdzie osady mają być stosowany
- stosowanie osadów nie powinno
pogarszać jakości gleby
- stosowanie osadów możliwe jest poza
okresem wegetacji roślin
przeznaczonych do bezpośredniego
spożycia przez ludzi
- zastosowanie osadów bazować powinno
na wykonanych wcześniej badaniach
- stosowane komunalne osady ściekowe
mają formę płynną, mazistą lub
ziemistą
METODY
REFERENCYJNE
BADAŃ
KOMUNALNYCH
OSADÓW
ŚCIEKOWYCH
Bibliografia
http://
kielce.pios.gov.pl/aktual/osady.pdf
Rozporządzenie Ministra Środowiska Z
dnia 13 lipca 2010 r. W sprawie
komunalnych osadów ściekowych.
Dziękujemy za uwagę !
Anna Krawczyk
Daria Budna
Aleksandra Prus