BROŃ MASOWEGO

RAŻENIA

Broń masowego rażenia, broń masowej zagłady –

współczesne środki walki przeznaczone do rażenia
organizmów żywych i częściowo sprzętu bojowego na
ogromną (masową – stąd nazwa) skalę, tzn. na wielkich
obszarach. Stosowany jest skrót: broń ABC (od
pierwszych liter: atomowa, biologiczna, chemiczna) lub
broń NBC (nuklearna, biologiczna, chemiczna).

Rodzaje broni ABC to:
o broń jądrowa - zwana też atomową lub nuklearną
o broń biologiczna
o broń chemiczna
o broń radiologiczna
o toksyczne środki przemysłowe

Broń jądrowa

Bronią jądrową nazywamy środki walki, które
wykorzystują energię jądrową. Badania nad fizyką jądra
atomowego, które doprowadziły do opanowania energii
jądrowej, zostały zapoczątkowane odkryciem
promieniowania jądrowego pod koniec XIX wieku.
Bronią jądrową nazywamy wszystkie środki walki
wykorzystujące energię wewnątrzjądrową atomu.
Energię jądrową można uzyskać w wyniku reakcji
rozszczepienia jąder pierwiastków ciężkich lub syntezy
jąder pierwiastków lekkich. Siła rażenia jest daleko
większa niż w przypadku konwencjonalnego materiału
wybuchowego – największe bomby są zdolne zniszczyć
całe miasta. Bomby atomowe zostały zastosowane
dwukrotnie w celach wojennych przez armię Stanów
Zjednoczonych przeciwko japońskim miastom Hiroszima
i Nagasaki, w trakcie II wojny światowej.

Charakterystyka stref zniszczeń po

naziemnym wybuchu jądrowym

Strefa

Szkody

strefa I

Uszkodzone lub zniszczone nawet

budowle silnie wzmocnione,

śmiertelność bliska 100%

strefa II

Uszkodzone lub zniszczone nawet

budynki wzmocnione, większość

ludzi nie żyje

strefa III

Większość budynków zniszczona,

powszechne wypadki śmiertelne

strefa IV

Zapadają się domy mieszkalne,

dużo poważnych obrażeń i

sporadyczne wypadki śmiertelne

strefa V

Wybite szyby, lekkie obrażenia

spowodowane padającymi

przedmiotami

Broń radiologiczna

Broń radiologiczna to broń wykorzystująca pierwiastki

radioaktywne powodująca najczęściej promieniotwórcze
skażenie terenu. Ponieważ broń tego typu jest łatwa w
konstrukcji, istnieje możliwość wykorzystania jej przez
terrorystów do dezorganizacji pracy dużych miast.

Brudna bomba

Bomba zbudowana z materiału radioaktywnego, w
którego centrum umieszczono materiał wybuchowy.
Eksplozja ładunku wybuchowego powoduje rozrzucenie
materiału radioaktywnego na dużej przestrzeni
skutkiem czego jest radioaktywne skażenie terenu. 

Broń chemiczna

Broń chemiczna – jeden z rodzajów broni, w którym

podstawowym czynnikiem rażącym jest związek chemiczny
o toksycznych właściwościach. Często termin ten jest
utożsamiany z gazami bojowymi, gdyż większość - choć nie
wszystkie - rodzaje broni chemicznej, są oparte na
związkach, które w temperaturze pokojowej są gazami, lub
cieczami o dużych prężnościach par (są wówczas
stosowane w postaci aerozolu). Termin "broń chemiczna"
ma jednak szersze znaczenie i oprócz samego czynnika
rażącego obejmuje też urządzenia i techniki do jego
przenoszenia i aplikowania na polu bitwy.

Broń chemiczną dzieli się na dwa ogólne rodzaje:
o bojowe środki trujące (głównie gazy lub lotne ciecze)
o bojowe środki pomocnicze (zapalające, defolianty,

lakrymatory)

Bojowe środki trujące, zgodnie z Rezolucją nr 687 ONZ, są

uznawane za broń masowego rażenia. Protokół genewski z
1925 roku zakazał stosowania bojowych środków trujących,
ale nie rozwijania ich produkcji i przechowywania. Dopiero
Konwencja o Broni Chemicznej z 1993 r. ostatecznie
zakazała badań, produkcji i przechowywania tych środków
w każdej formie. 

Ze względu na sposób oddziaływania bojowych
środków trujących na organizm ludzki można je
podzielić na:

o ogólnotrujące (m.in. cyjanowodór, chlorocyjan) -

zaburzające podstawowe czynności wszystkich komórek
organizmu; dostają się do organizmu poprzez drogi
oddechowe, a następnie wraz z krwią są rozprowadzane
do jego organów,

o paralityczno-drgawkowe (np. sarin, soman, V-gazy,

tabun - na skutek jego działania następuje porażenie
mięśnia sercowego prowadzące do śmierci) - zakłócające
przebieg impulsów nerwowych; wywołują drgawki,
skurcze mięśni i paraliż,

o duszące (np. fosgen) - upośledzające funkcje układu

oddechowego; powodują obrzęki płuc,

o parzące (m.in. iperyt, luizyt) - powodujące w miejscu

kontaktu środka ze skórą trudno gojące się oparzenia,
podobne do termicznych,

o drażniące - tzw. lakrymatory podrażniające nerwy

czuciowe oczu i wywołujące silne łzawienie, np.
bromoaceton, oraz sternity, podrażniające zakończenia
nerwów w górnych drogach oddechowych, m.in. adamsyt
i dwufenylochloroarsyna,

o psychotoksyczne - działające podobnie jak narkotyki:

dezorganizują centralny układ nerwowy (np. LSD-25).

 

Toksyny bakteryjne

Toksyny, jady – trucizny organiczne wytwarzane przez

drobnoustroje, rośliny i zwierzęta.

Toksyny wydzielane przez bakterie do środowiska

zewnętrznego to egzotoksyny (wśród nich enterotoksyny
wywołujące zatrucia pokarmowe), natomiast toksyny
występujące w błonie zewnętrznej bakterii Gram-ujemnych
noszą nazwę endotoksyn.

Wśród toksyn wyróżnia się grupy ze względu na kierunek

działania, między innymi:

o hemotoksyny (atakują krew)
o neurotoksyny (atakują układ nerwowy)
o hepatotoksyny (atakują wątrobę).
Przykłady toksyn:
o apitoksyna (jad pszczeli)
o botulinotoksyna (jad kiełbasiany)
o mykotoksyny (wytwarzane przez grzyby).

Broń biologiczna

Broń biologiczna, broń B, broń, w której ładunkiem

bojowym są głównie mikroorganizmy chorobotwórcze, np.
wirusy, bakterie, grzyby, pierwotniaki, niekiedy zakażone
owady lub gryzonie. Obecnie istnieje możliwość produkcji
toksyn syntetycznych oddziałujących na cechy genetyczne
organizmów. Broń biologiczna jest bronią masowej zagłady.

Protokół Genewski ratyfikowany przez wiele państw (w tym

Polskę) dopuszczał użycie broni biologicznej w przypadku:

o wojny z państwem, które nie ratyfikowało Protokołu

Genewskiego

o odwetu w sytuacji ataku z użyciem broni chemicznej lub

biologiczne

Broń B charakteryzuje się:

o stosunkowo niewielkimi kosztami produkcji- duża

część drobnoustrojów potencjalnie użytecznych w broni
biologicznej wywołuje choroby wśród zwierząt (laseczka
wąglika, pałeczka dżumy i in.).

o dużą skutecznością- drobnoustroje i toksyny są w

szczególny sposób preparowane (np. przez modyfikacje
genetyczne), aby zwiększyć zdolności do przetrwania w
środowisku, wirulencję, śmiertelność, lekooporność.

o słabą wykrywalnością w początkowym etapie- jako

potencjalny ładunek biologiczny mogą zostać wykorzystane
patogeny, które wywołują niezwykle rzadkie choroby (np.
wirus ospy prawdziwej, której ostatni przypadek pojawił
się w 1978). Dodatkową trudnością jest brak "zapowiedzi"
zachorowań wśród ludzi opartych na raportach
epidemiologicznych dotyczących zwierząt (w przypadku
antropozoonoz). Broń B może być rozprzestrzeniania
nietypowymi środkami (np. "listy wąglikowe").

o zazwyczaj krótkim okresem inkubacji