Mechanizm rynkowy

popyt

podaż

rynek

Dr Barbara Kubska – Maciejewicz

PiA

Kierunek Administracja

2010/2011

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

1

11.12.2021

Popyt, podaż i rynek

• Mechanizm rynkowy
• Pojęcie popytu; prawo popytu.
• Pojęcie podaży; prawo podaży.
• Determinanty popytu
• Determinanty podaży
• Zmiany popytu i podaży.
• Ingerencja rządu w mechanizm rynkowy
Cena minimalna, cena maksymalna
• Podstawowe pojęcia: popyt, wielkość popytu, podaż,

wielkość popytu, wielkość podaży, prawo popytu, prawo
podaży, równowaga rynkowa, cena maksymalna, cena
minimalna,

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

2

11.12.2021

Mechanizm rynkowy

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

3

11.12.2021

Mechanizm rynkowy

• Gospodarka rynkowa (market

economy) – decydujący wpływ na
alokację zasobów mają bezpośrednie
decyzje nabywców (konsumentów i
producentów)

• Gospodarka rynkowa to

przeciwieństwo gospodarki centralnie
kierowanej – decyzje podejmowane
przez organy administracyjne

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

4

11.12.2021

Rynek – proces, w którym nabywcy i sprzedawcy określają
przedmiot i warunki obrotu;

Nieodłącznym elementem mechanizmu rynkowego jest konkurencja– uczestnicy
działając we własnym interesie starają się pokonać innych.

• Walka konkurencyjna – pomiędzy sprzedawcami o ograniczone zasoby

finansowe nabywców
Walka konkurencyjna – pomiędzy nabywcami o ograniczone ilości dobra

• Negocjacje
Przedmiot i warunki rynkowe określane są w procesie negocjacji między

kupującymi i sprzedającymi

• nabywcy i sprzedawcy negocjują najkorzystniejsze dla siebie ceny i ilości towaru

będącego przedmiotem wymiany

• nabywcy i sprzedawcy negocjują najkorzystniejsze dla siebie terminy dostaw,

sposoby i terminy płatności, rodzaje opakowania itp..

Walka przetargowa – między dostawcami lub nabywcami o dostęp do dóbr i usług
(przetarg na budowę stadionu, przetarg na kupno nieruchomości)

Mechanizm rynkowy

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

5

11.12.2021

Popyt

11.12.2021

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

6

Popyt

• Popyt efektywny, popyt potencjalny
• Popyt to zależność między ceną dobra

(zmienna niezależna) a wielkością
zapotrzebowania na dane dobro
(wielkość zależna)

• Funkcja popytu pokazuje odwrotną

(ujemną) zależność między ceną
dobra a wielkością popytu na to dobro

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

7

11.12.2021

• Krzywa popytu

Popyt

• Zmiana ceny badanego

dobra powoduje zmianę
wielkości popytu.

• Zależność między ceną

dobra a wielkością
popytu jest zależnością
odwrotną
cena rośnie - wielkość
popytu maleje;
cena spada – wielkość
popytu rośnie

wielkość
popytu
dobra X

X

1

X

2

cen
a

P

1

P

2

D

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

8

11.12.2021

Krzywa popytu

Popyt

Krzywa popytu ma

ujemne

nachylenie

Krzywa popytu
odzwierciedla działanie
prawa popytu

• Jeżeli cena dobra rośnie

to wielkość popytu na to
dobro maleje

• Jeżeli cena dobra spada

to wielkość popytu na to
dobro rośnie

wielkość
popytu
dobra X

X

1

X

2

cen
a

P

1

P

2

D

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

9

11.12.2021

Krzywa popytu

Popyt

wielkość
popytu
dobra X

X

1

X

2

cen
a

P

1

P

2

D

Zmiana ceny
badanego dobra
powoduje zmianę
wielkości popytu
(posuwamy się po
tej samej krzywej
popytu w dół lub w
górę – w zależności
od kierunku zmiany
ceny dobra

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

10

11.12.2021

Zmiana popytu – determinanty

popytu

Determinanty popytu – czynniki wpływające na

zmianę popytu:

Dochody konsumentów,
Liczba konsumentów,
Gusty i upodobania, preferencje
Ceny innych towarów
Reklama i moda
Warunki naturalne
Oczekiwania dotyczące zmiany ceny badanego

dobra

Inne –np. wydarzenia polityczne

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

11

11.12.2021

Krzywa popytu

Popyt

wielkość
popytu
dobra X

X

1

X

2

cen
a

P

1

P

2

D

Zmiana czynników
pozacenowych powoduje
zmianę popytu

(przechodzimy

na nową krzywą popytu).

Czynniki pozacenowe

powodują zmianę

popytu

Przejście z D do D’ – wzrost

popytu

Przejście z D do D” – spadek

popytu

D’

D
”

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

12

11.12.2021

Popyt

Ważne

• Zmiana ceny badanego dobra powoduje zmianę

wielkości popytu

(ruch po tej samej krzywej

popytu w dół lub w górę – w zależności od
kierunku zmiany ceny dobra)

• Czynniki pozacenowe powodują zmianę popytu

(przejście na nową krzywą popytu)

X wielkość popytu

cen
a

D

D

0

D

1

D

2

cen
a

X wielkość
popytu

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

13

11.12.2021

Podaż

11.12.2021

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

14

Podaż

• Podaż to zależność między ceną

dobra (zmienna niezależna) a
wielkością dobra oferowaną do
sprzedaży (wielkość zależna)

• Funkcja podaży pokazuje dodatnią

zależność między ceną dobra a
wielkością podaży dobra

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

15

11.12.2021

• Krzywa podaży

Podaż

• Zmiana ceny badanego

dobra powoduje zmianę
wielkości podaży.

• Zależność między ceną

dobra a wielkością
podaży jest zależnością
dodatnia – cena rośnie -
wielkość podaży
rośnie; cena spada –
wielkość podaży maleje

wielkość
podaży
dobra X

X

2

X

1

cen
a

P

1

P

2

S

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

16

11.12.2021

Krzywa podaży

Podaż

wielkość
podaży
dobra X

X

2

X

1

cen
a

P

1

P

2

S

Krzywa podaży ma dodatnie
nachylenie.

Krzywa podaży odzwierciedla
działanie prawa podaży:

• Jeżeli cena dobra rośnie to
wielkość podaży dobra

rośnie.

• Jeżeli cena dobra spada to
wielkość podaży dobra

spada.

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

17

11.12.2021

Krzywa podaży

Podaż

wielkość
podaży
dobra X

X

2

X

1

cen
a

P

1

P

2

S

Zmiana ceny
badanego dobra
powoduje zmianę
wielkości podaży
(posuwamy się po tej
samej krzywej popytu
w dół lub w górę – w
zależności od kierunku
zmiany ceny dobra

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

18

11.12.2021

Podaż – determinanty

podaży

Determinanty podaży – czynniki wpływające na zmianę

podaży:

Koszty produkcji,
Liczba producentów,
Ceny czynników produkcji
Ceny innych towarów
Warunki naturalne,
Cele firmy
Warunki naturalne
Oczekiwania dotyczące zmiany ceny badanego dobra
Inne –np. wydarzenia polityczne, zdarzenia losowe

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

19

11.12.2021

Krzywa podaży

Podaż

wielkość
podaży
dobra X

X

1

X

2

cen
a

P

1

P

2

S

Zmiana czynników
pozacenowych powoduje
zmianę podaży
(przechodzimy na nową
krzywą podaży)

Przejście z S do

S’

–

wzrost podaży

Przejście z S do

S”

–

spadek podaży

S’

S
”

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

20

11.12.2021

Podaż

Ważne

• Zmiana ceny badanego dobra powoduje zmianę

wielkości podazy

(ruch po tej samej krzywej

podaży w dół lub w górę – w zależności od
kierunku zmiany ceny dobra)

• Czynniki pozacenowe powodują zmianę podaży

(przejście na nową krzywą podaży)

X wielkość podaży

cen
a

S

S

0

S

1

S

2

cen
a

X wielkość
podaży

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

21

11.12.2021

Rynek

równowaga rynkowa

11.12.2021

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

22

Równowaga rynkowa

Równowaga rynkowa

wielkość
popytu
dobra X

X

1

X

2

cen
a

P

1

P

2

D

• Równowaga rynkowa

oznacza, że przy danej
cenie (

P

0

) wielkość

podaży (0

X

0

) równa jest

wielkości popytu (0

X

0

)

• Przy cenie P

1

wielkość

popytu 0X

1

jest mniejsza

niż wielkość podaży 0X

2

brak równowagi

• Przy cenie P

2

wielkość

popytu 0X

2

jest większa

niż wielkość podaży0X

1

nie ma równowagi

S

P

0

X

0

0

E

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

23

11.12.2021

Równowaga rynkowa

Równowaga rynkowa

wielkość
popytu
dobra X

X

1

X

2

cen
a

P

1

P

2

D

• Równowaga rynkowa

oznacza, że przy danej cenie
(

P

0

) wielkość podaży (0

X

0

)

równa jest wielkości popytu
(0

X

0

)

• Przy cenie P

1

wielkość popytu

(0

X

1

) jest mniejsza od

wielkości podaży (0

X

2

) – na

rynku jest nierównowaga

• Przy cenie P

2

wielkość popytu

(0

X

2

) jest większa od

wielkości podaży (0

X

1

) – na

rynku jest nierównowaga

S

P

0

X

0

0

E

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

24

11.12.2021

Równowaga rynkowa

Równowaga rynkowa

wielkość
popytu
dobra X

X

1

X

2

cen
a

P

1

P

2

D

Przy cenie P

1

wielkość popytu

(0

X

1

) jest mniejsza od

wielkości podaży (0

X

2

) – na

rynku jest nierównowaga
Producenci przy cenie P

1

nie

są w stanie sprzedać 0

X

2

Ten typ nierównowagi
rynkowej (podażowa)

uruchamia mechanizm
konkurencji między
producentami

Producenci walcząc o
ograniczone pieniądze
nabywców stopniowo obniżają
cenę dobra – prowadzi to
równoczesnego zmniejszenia
wielkości podaży i zwiększenia
wielkości popytu – rozmiar
nadmiaru rynkowego
stopniowo zmniejsza się.

S

P

0

X

0

0

E

Konkurencja miedzy producentami, będąca elementem mechanizmu
rynkowego, prowadzi do równowagi rynkowej.

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

25

11.12.2021

Równowaga rynkowa

Równowaga rynkowa

wielkość
popytu
dobra X

X

1

X

2

cen
a

P

1

P

2

D

Przy cenie P

2

wielkość popytu (0

X

2

) jest większa od wielkości

podaży (0

X

1

) – na rynku jest

nierównowaga

Nabywcy przy cenie P

2

nie są w

stanie kupić 0 X

2

Ten typ nierównowagi rynkowej
(popytowa)

uruchamia

mechanizm konkurencji między
nabywcami

Nabywcy walcząc o ograniczoną
ilość dobra stopniowo podnoszą
cenę dobra – prowadzi to
równoczesnego zmniejszenia
wielkości popytu i zwiększenia
wielkości podaży – rozmiar
niedoboru stopniowo zmniejsza
się.

S

P

0

X

0

0

E

Konkurencja miedzy nabywcami, będąca elementem mechanizmu
rynkowego, prowadzi do równowagi rynkowej.

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

26

11.12.2021

Wzrost popytu

Równowaga rynkowa

Wzrost popytu

wielkość
popytu
dobra X

X

1

cen
a

P

1

D

S

P

0

X

0

0

Wzrost popytu, ceteris
paribus, prowadzi do
wzrostu ceny;

Wzrost ceny uruchamia
prawo podaży – cena
rośnie wielkość podaży
rośnie

Rynek „dochodzi” do
nowej równowagi

D

1

E

0

E

1

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

27

11.12.2021

Wzrost popytu

Równowaga rynkowa

Wzrost popytu

wielkość
popytu
dobra X

X

2

cen
a

P

1

D

S

P

0

X

0

0

Wzrost ceny
uruchamia prawo
podaży – cena rośnie
wielkość podaży
rośnie

D

1

E

0

E

1

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

28

11.12.2021

Wzrost popytu

Równowaga rynkowa

Spadek popytu

wielkość
popytu
dobra X

X

1

cen
a

P

2

D

S

P

0

X

0

0

Spadek popytu, ceteris
paribus, prowadzi do
spadku ceny;

Spadek ceny
uruchamia prawo
podaży – cena spada
wielkość podaży spada

Rynek „dochodzi” do
nowej równowagi

D

2

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

29

11.12.2021

Wzrost popytu

Równowaga rynkowa

Spadek popytu

wielkość
popytu
dobra X

X

1

cen
a

P

2

D

S

P

0

X

0

0

Spadek ceny
uruchamia prawo
podaży – cena spada
wielkość podaży spada

D

2

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

30

11.12.2021

Równowaga rynkowa

Równowaga rynkowa

Wzrost podaży

wielkość
popytu
dobra X

X

2

cen
a

P

2

D

S

P

0

X

0

0

Wzrost podaży, ceteris
paribus, prowadzi do
spadku ceny;

Wzrost ceny uruchamia
prawo popytu – cena
spada wielkość popytu
rośnie

Rynek „dochodzi” do
nowej równowagi

S

1

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

31

11.12.2021

Równowaga rynkowa

Równowaga rynkowa

Wzrost podaży

wielkość
popytu
dobra X

X

2

cen
a

P

2

D

S

P

0

X

0

0

Wzrost ceny
uruchamia prawo
popytu – cena spada
wielkość popytu
rośnie

S

1

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

32

11.12.2021

Równowaga rynkowa

Równowaga rynkowa

Spadek podaży

wielkość
popytu
dobra X

X

1

cen
a

P

1

D

S

P

0

X

0

0

Spadek podaży,
ceteris paribus,
prowadzi do wzrostu
ceny;

Wzrost ceny
uruchamia prawo
popytu – cena rośnie
wielkość popytu
maleje

Rynek „dochodzi” do
nowej równowagi

S

1

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

33

11.12.2021

Cena minimalna,

cena maksymalna

11.12.2021

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

34

Cena minimalna

Ingerencja rządu w mechanizm rynkowy

ceny administrowane

S

D

P

X

X

0

P

0

P

MIN

X

D

X

S

Nadmiar
rynkowy

Cena minimalna to tzw.
dolny próg cenowy – dane
dobro nie może być
sprzedawane taniej niż po
cenie minimalnej

Wprowadzenie ceny
minimalnej na rynku
konkurencji doskonałej
prowadzi do powstania
nierównowagi rynkowej
wielkość podaży jest
większa od wielkości
popytu.

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

35

11.12.2021

Cena minimalna

Ingerencja rządu w mechanizm rynkowy

ceny administrowane

S

D

P

X

X

0

P

0

P

MIN

Nadmiar
rynkowy

Wprowadzenie ceny minimalnej na
rynku konkurencji doskonałej
uruchamia

1. prawo popytu – cena rośnie

wielkość popytu maleje

2. Prawo podaży – cena rośnie

wielkość podaży rośnie

Nadmiar rynkowy będący
konsekwencja ceny minimalnej
musi „zdjąć” (kupić) z rynku
państwo

Cena minimalna wprowadzana
jest w interesie producentów

X

D

X

S

Wprowadzenie ceny minimalnej na rynku konkurencji doskonałej

zawiesza działanie

mechanizmu rynkowego - w konsekwencji powstaje nierównowaga

podażowa

producenci oferują do sprzedaży więcej niż chcą po cenie minimalnej

kupić nabywcy.

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

36

11.12.2021

Cena maksymalna

Ingerencja rządu w mechanizm rynkowy

ceny administrowane

S

D

P

X

X

0

P

0

P

MAX

X

S

X

D

Niedobór
rynkowy

• Wprowadzenie ceny

maksymalnej na rynku
konkurencji doskonałej
uruchamia

1. prawo popytu – cena spada

wielkość popytu rośnie

2. Prawo podaży – cena spada

wielkość podaży spada

Wprowadzenie ceny maksymalnej na
rynku konkurencji doskonałej
prowadzi do powstania
nierównowagi rynkowej.
Wielkość podaży jest mniejsza
od wielkości popytu.
Na rynku powstaje niedobór rynkowy

Wprowadzenie ceny maksymalnej na rynku konkurencji doskonałej zawiesza
działanie mechanizmu rynkowego - w konsekwencji powstaje nierównowaga
popytowa; Producenci oferują do sprzedaży mniej niż chcą po cenie
maksymalnej kupić nabywcy.

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

37

11.12.2021

Cena maksymalna

Ingerencja rządu w mechanizm rynkowy

ceny administrowane

S

D

P

X

X

0

P

MAX

Niedobór
rynkowy

P

spekulacyjna

W konsekwencji powstaje

nierównowaga

popytowa– producenci oferują do

sprzedaży

mniej niż chcą po cenie

maksymalnej kupić

nabywcy.
Niedobór rynkowy będący

konsekwencja

ceny maksymalnej oznacza, że

nabywcy nie

mogą kupić danego dobra mimo, że
dysponują wystarczającą kwota

pieniędzy.

Konsekwencją wprowadzenia
ceny maksymalnej na rynku
konkurencji doskonałej jest
powstanie spekulacji i „czarnego
rynku”

X

S

X

D

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

38

11.12.2021

Zdania prawdziwe oznacz literą P, fałszywe - literą F.

a) Rynek to miejsce spotkania kupujących ze sprzedającymi.
b)  
c) Analizą rynkową objęty jest popyt efektywny, a nie potencjalny.

d) Na popyt składają się zgłaszane wielkości popytu przy różnych poziomach

cen, gdy inne, pozacenowe, czynniki pozostają niezmienne.

e) Popyt rynkowy na dane dobro to suma wielkości popytu wszystkich

konsumentów nabywających dobro przy różnych poziomach cen (ceteris
paribus).

f) Prawo popytu ilustrowane jest ujemnie nachyloną krzywą popytu.

g) Gdy cena dobra rośnie, krzywa popytu na to dobro przesuwa się w lewo.

11.12.2021

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

39

Pytania sprawdzające

Zdania prawdziwe oznacz literą P, fałszywe - literą F.

a) Gdy zmieniają się tzw. czynniki pozacenowe, analizy graficznej zmian w popycie

dokonuje się przez ruch po krzywej popytu.

b)  
c) Podaż określa wielkości oferty towarowej producenta przy różnych poziomach cen

(ceteris paribus).

d)  
e) Prawo podaży mówi, że jeżeli cena danego dobra rośnie (ceteris paribus), to podaż

dobra rośnie, a jeżeli cena obniża się, to podaż maleje.

f) Z prawa podaży wynika, że wielkość podaży rośnie, gdy rośnie popyt na badane

dobro (ceteris paribus).

g) Cena równowagi rynkowej wynika ze zrównania popytu i podaży.

h) Równowaga rynkowa występuje, gdy zrównane są rozmiary zakupów i sprzedaży

danego dobra.

11.12.2021

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

40

Pytania sprawdzające

Test wyboru

Wskaż prawidłowe odpowiedzi.
1.

Zmiana popytu na dobro może być wywołana przez wszystkie niżej wymienione czynniki, z
wyjątkiem:

a)

zmiany ceny danego dobra,

b)

zmiany wysokości dochodu konsumenta,

c)

zmiany cen dóbr substytucyjnych lub komplementarnych,

d)

zmiany kosztów produkcji,

e)

zmiany preferencji kupującego,

f)

wprowadzenia ceny minimalnej,

g)

zmiany stopy inflacji.

2. Zmiana podaży dobra determinowana jest przez wszystkie niżej wymienione czynniki, z

wyjątkiem:

h)

zmiany produktywności czynników wytwórczych,

i)

zmiany ceny danego dobra,

j)

zmiany kosztów produkcji,

k)

zmian w polityce podatkowej państwa,

l)

zmian w dochodach nabywców,

m)

zmian w kosztach wytwarzania produktów alternatywnych,

n)

zmian cen produktów wytwarzanych alternatywnie,

o)

wprowadzenia ceny maksymalnej.

11.12.2021

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

41

Pytania sprawdzające

3. Które z następujących zdań są ilustracją prawa popytu:

a)

Ilość lodów sprzedawanych latem jest zdecydowanie wyższa niż w miesiącach
zimowych.

b)

Wskutek majowych przymrozków tegoroczne ceny owoców są znacznie wyższe niż w
latach ubiegłych.

c)

Gdy ceny owoców wzrosły, wiele rodzin ograniczyło ich konsumpcję.

d)

W okresie silnej konkurencji cenowej między sprzedawcami owoców na targowisku
osiedlowym, mieszkańcy osiedla zwiększyli zakupy owoców.

 
4. Rynek na dane dobro znajduje się w równowadze, gdy:
 
e) popyt równa się podaży,
f)

ceny zapewniają możliwość zaspokojenia podstawowych potrzeb społecznych,

g) przy danej cenie wielkość popytu równa się wielkości podaży,
h) wszystkie zamówienia są zrealizowane,
i)

producenci mogą sprzedać całą swą produkcję,

j)

przy danej cenie oferta sprzedaży równoważy wielkość zamierzonych zakupów,

k) wielkość sprzedaży równa się wielkości zakupów.

11.12.2021

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

42

Pytania sprawdzające

5. Jeżeli ilustracją określonego zdarzenia będzie jednoczesne przesunięcie w prawo krzywej popytu i w lewo krzywej

podaży(ceteris paribus), to na rynku danego dobra:

 
a) nastąpi spadek ceny dobra,
b) nastąpi wzrost ceny dobra,
c) cena może pozostać na tym samym poziomie,
d) wzrośnie wielkość obrotów,
e) spadnie wielkość obrotów,
f) wielkość obrotów może nie ulec zmianie.

6. Cena maksymalna (pułap cenowy) oznacza:
 
g) cenę wyższą od ceny równowagi rynkowej,
h) cenę niższą od ceny równowagi rynkowej,
i) cenę przyczyniającą się do powstania na rynku niedoboru,
j) cenę przyczyniającą się do powstania nadmiaru rynkowego.

7. Cena minimalna (próg cenowy) oznacza:
 
k) cenę wyższą od ceny równowagi rynkowej,
l) cenę niższą od ceny równowagi rynkowej,
m)cenę przyczyniającą się do powstania na rynku niedoboru,
n) cenę przyczyniającą się do powstania nadmiaru rynkowego,
o) cenę chroniącą producentów,
p) cenę chroniącą konsumentów.

11.12.2021

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

43

Pytania sprawdzające

Zadania

1. Jakimi zmianami w układzie krzywych popytu i podaży zilustrujesz następujące

sytuacje (przyjmij, że tylko jedna z dwóch krzywych może ulegać przesunięciu w
danym wypadku):

a) cena komputerów osobistych spadła w ostatnich kilkunastu latach, a liczba

sprzedawanych komputerów ogromnie wzrosła,

b) ceny doby hotelowej w Zakopanem są dwukrotnie wyższe zimą, niż jesienią,
c) ceny ropy obniżają się, ponieważ kraje OPEC nie przestrzegają

uzgodnionych kwot wydobycia,

d) zmienia się moda i cena tkanin syntetycznych spada.

2. Przedstaw na wykresie i wyjaśnij wpływ:
 
e) mrozu i opadów śniegu na popyt rynkowy na obuwie zimowe,
f) wzrostu ceny kawy na rynek herbaty,
g) wzrostu ceny kawy na rynek śmietanki do kawy,
h) wprowadzenia ceny minimalnej na rynku mleka.

11.12.2021

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

44

Pytania sprawdzające

Pytania sprawdzające

Pytania problemowe

1. Wyjaśnij, w jaki sposób może zmienić się wielkość popytu, choć

popyt nie uległ zmianie.

2. Na czym polega błąd w następującym rozumowaniu: Zgodnie z

teorią, ceny nigdy nie powinny się zmieniać. Na przykład: gdy
rośnie popyt, rosną ceny, ale gdy rosną ceny, popyt spada - w
rezultacie ceny nie zmieniają się. 

3. Czy prawdą jest, że wprowadzona cena maksymalna chroni

producentów, a minimalna konsumentów? 

4. Zwiększono liczbę autobusów obsługujących komunikację miejską.

Przeanalizuj rynek usług taksówek.

5. Czy prawdą jest, że rozwija się czarny rynek, gdy nie działa

mechanizm rynkowy?

 

11.12.2021

dr Barbara Kubska-Maciejewicz

UG Wydział

Ekonomiczny

45