Transport lotniczy jako
źródło emisji
zanieczyszczeń
powietrza.
Gałąź transportu powietrznego, w którym środki
transportu stanowią statki powietrzne z kategorii
samolotów i śmigłowców. Jest najnowocześniejszą i
najbardziej dynamicznie rozwijającą się gałęzią
transportu. Opiera się na skomplikowanych środkach
lokomocji, nawigacji i obsługi naziemnej oraz wymaga
dużych nakładów kapitałowych i wysoko
wykwalifikowanych kadr. Transport lotniczy pozwala na
bardzo szybkie dotarcie do wyznaczonego celu i jest
jednym z najbezpieczniejszych środków transportu.
Transport lotniczy.
Transport lotniczy w znacznym stopniu przyczynia
się do efektu cieplarnianego i do zanikania powłoki
ozonowej. Emisja spalin z silników lotniczych jest
bardzo groźna na wysokościach 15-20 kilometrów,
gdyż emitowane tlenki azotu powodują kataliczny
rozpad ozonu oraz emitowany dwutlenek siarki
zmienia przeźroczystość powietrza. Również loty
na wysokościach 12-14 km częściowo przyczyniają
się do zmiany stanu atmosfery w tej czułej strefie.
Transport a środowisko.
Transport lotniczy to sektor, w którym zużycie paliwa i
emisje dwutlenku węgla rosną najszybciej. O tym jak
wielkie ilości szkodliwych substancji dostają się do
atmosfery świadczy ilość paliwa spalanego przez samolot
podczas jednej godziny lotu np.: Boeing 737-500 - 5 ton,
Boeing 767-200 - 6 ton, ATR 72 - 0,4 tony. Są to liczby
ogromne, biorąc pod uwagę, jak wiele samolotów każdego
dnia lata nad ziemią. Postępowi ludzkości nieodzownie
musi towarzyszyć rozwój transportu. Nie zdołamy go
powstrzymać. Jedynym sposobem na zmniejszenie emisji
zanieczyszczeń i szkodliwego wpływu na środowisko jest
jego ciągłe udoskonalanie i unowocześnianie.
Transport a środowisko.
Tlenki siarki (SO2, SO3) - w środowisku podlegając
reakcji chemicznej z parą wodną znajdującą się w
powietrzu spadają w postaci kwaśnego deszczu.
Kwaśne deszcze wpływają niszcząco na florę,
gleby, wody powierzchniowe, jak również ich
negatywnemu działaniu podlegają elementy
metalowe i elewacje budynków. Tlenki siarki są
bezpośrednim produktem spalania siarki zawartej
w paliwie.
Tlenki azotu (NOx) - Podobnie, jak tlenki siarki mają
swój udział w tworzeniu się kwaśnych deszczy.
Zanieczyszczenia gazowe:
Tlenek węgla (CO) - jest gazem niezwykle
toksycznym, powoduje niedotlenienie organizmu.
Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne
(WWA) - są substancjami kancerogennymi,
należą do nich benzen, toluen, ksylen i
nienasycone węglowodory cykliczne.
Substancje smoliste – mają działanie
rakotwórcze.
Węglowodory alifatyczne.
Benzopiren.
Fluor.
Zanieczyszczenia gazowe:
Pary metali - obecność metali ciężkich w glebie zakłóca jej
procesy biochemiczne. Pary metali ciężkich zawartych
szczególnie w węglu w procesie spalania ulatniają się i razem
z innymi zanieczyszczeniami przedostają się do atmosfery.
Gazy cieplarniane - obecność tych gazów w atmosferze
powoduje, iż nadmiar ciepła nie wydostaje się z Ziemi w
przestrzeń kosmiczną w takim stopniu, jak powinien. Wynika
to ze zmiany składu chemicznego atmosfery. Efekt ten jest
nazywany cieplarnianym, lub szklarniowym ze względu na
fakt, iż promienie słoneczne dostają się przez warstwę
atmosfery bez przeszkód, natomiast zatrzymywane jest przez
atmosferę zbyt dużo ziemskiego ciepła.
Zanieczyszczenia gazowe:
W 2008 roku Komisja Europejska wprowadziła
limity emisji spalin dla linii lotniczych, zaliczając je
do największych „trucicieli” środowiska. Powinny
one podlegać takim samym ograniczeniom emisji
spalin co zakłady chemiczne, elektrownie węglowe
czy huty stali. Obecnie zanieczyszczenie powietrza
generowane przez linie lotnicze stanowi około 3
procent emisji dwutlenku węgla w Europie, ale
według prognoz, odsetek ten może się zwiększyć
do 13 procent w 2030 roku.
Limity emisji spalin dla linii
lotniczych
Wśród celów priorytetowych wymienia się redukcję do
2020 roku emisji CO2 o 50% w przeliczeniu na
pasażerokilometr, a gazów NOx o 80% (podczas startu i
lądowania, zgodnie z definicją ICAO). Wskazuje się
również na konieczność ograniczenia emisji
niespalonych węglowodorów oraz tlenku węgla o 50%, a
także na redukcję hałasu.
Drugi obszar działań odnosi się do podniesienia
efektywności systemów zarządzania ruchem i
przestrzenią powietrzną.
W trzecim strumieniu działań planuje się włączenie
przewoźników lotniczych do systemu handlu emisjami.
Program „Clean Sky”
Największe światowe firmy produkujące samoloty,
czyli Boeing i Airbus zapowiadają wprowadzenie na
rynek w najbliższych latach nowoczesnych
samolotów charakteryzujących się mniejszym
zużyciem paliwa (dzięki obniżonej wadze,
poprawionej aerodynamice i zastosowaniu
nowoczesnych silników), a przez to zredukowaną
ilością emitowanych spalin, oraz zredukowaną
emisją hałasu.
Działania na rzecz ograniczenia
emisji spalin:
Również po stronie przewoźników można zauważyć
podejmowanie działań mających na celu ograniczenie
negatywnego wpływu na środowisko naturalne. Są oni tym
szczególnie zainteresowani ze względu na obniżenie kosztów
operacyjnych związanych ze zużyciem paliwa. Zużycie paliwa
ograniczane jest przede wszystkim dzięki wprowadzaniu do
eksploatacji nowoczesnych, oszczędnych samolotów. Duże
znaczenie ma również masa startowa statku powietrznego,
dlatego przewoźnicy dążą do jak największego jej
ograniczenia, np. poprzez instalowanie na pokładzie jak
najlżejszego wyposażenia oraz poprzez zmniejszenie rezerw
paliwa potrzebnego do wykonania określonego lotu.
Działania na rzecz ograniczenia
emisji spalin:
Wbrew obiegowym opiniom lotnictwo nie jest wyjątkowo
nieprzyjazną środowisku gałęzią transportu. W
rzeczywistości w porównaniu do innych środków transportu
generuje ono podobne lub mniejsze ilości (na
pasażerokilometr) szkodliwych substancji do atmosfery w
porównaniu z transportem samochodowym czy kolejami
wysokich prędkości. Dzieje się tak, ponieważ przewoźnicy
lotniczy są szczególnie zainteresowani utrzymaniem jak
najwyższego wskaźnika wykorzystania miejsc w samolocie
— u efektywnie działających przewoźników wynosi on
nawet powyżej 80%, podczas gdy dla samochodu wartość
tego współczynnika rzadko przekracza 40%.
Transport lotniczy a lądowy.
Dziękuję z uwagę